Ka Naʻi Aupuni, Volume V, Number 70, 8 April 1908 — Me na Pomaikai o ka Makahiki hou [ARTICLE]

Me na Pomaikai o ka Makahiki hou

$ * K.-i, Moolelo Walohia. V O II §Hain'akolo§ - — :C A Uī PUA >a.-MA'vV-"IALAO KA M AILELE 0 H IILAWE MOKUNA V [hoomauia] 4 "E Keama — e! Mai maka'u mai oe ia'u. Ov/au nei 0 Le:makani. E komo aku au iloko o ka hale a waiho aku kuu wahi puolo nei; a e kii aku ce ia lakou la, me ka ha'i ana'ku nohoi ia lakou, ua hoea mai nei au mai Waipio mai. Ina nae oukou e hele mai, hele mai no oukou a ma o akn noi la a ku mai oukou a hiki i ko'u puka ana aku. . He olelo ka'u i makemake ai e hoike aku imua o oukou." I ka lohe ana mai o ua wahine nei i ka leo o.ke ali[ I oūio, ua pau ae la kona maka'u ame kona hopohopo, a uwe ' maoli mai la oia i ke alii opio. Wehe keia i ka ahu makalii e paku ana i ka puka komo, a komo aku la o Leimakani iloko me ka lei a-i ana. Lawe aku la keia a waiho aku la i ka puplo ana ma kahi kapu loa o loko o ka l?ale. Hoomoe maikai iho la kaia i ke keiki, me ka wehe iki ana ae i ka waha o ka puolo a hemo i loaa ka oluolu. I keia wa i ku'i ai ka hekili, olapa nohoi ka uwila, ua ka ua lanipili, a hu ae la na ma,puna wai ma na oawa apau o KohaJa. Ke hehu la ka wai ma na pili a o na Kohala waho, ke oloio la' ka wai a lumi1 i aku la i ka kumu ilima o na aina panoa; na aina hoi i kapaia o "Na Ilima Wai ole." Na keia ipo e holapu ana ia po, i ka-ua aku i ka naholo ana mai o na kahu o ua 'lii opio nei e ike iaia elike me kana i hoike mua aku ai ia Keama. Eia nae, o na kahu koikoi loa no o ua 'lii nei kai hoomanawanui mai iloko oia ino a ku mai la ma kahi mamao mai ka hale aku a ua 'lii opio nei e noho ana, a uwe mai la. Aka, i ka lohe ana o Leimakani i ka leo uwe o na kahu ona, kahea aku la oia: "Ua lohe ae la no au i ko oukou leo. E hoi oukou a malie ka ino, alaila, ike aku au ia oukou. He ino auanei keia a kakou e ike nei a lohe mai i ke a'o. Malia o malie ka la apopo ia wa e nana aku ai ka lala maka ame ka lala ma loo. Aloha oukou — e — a!" "A — lo — ha! A — lo — ha o-~-e, e ka makou lani," wahi a ua poe nei i kahea mai ai me ka ue ana. Alaila, hoi aku la lakou no ko lakou mau hale iho. Ua hoopuka ae la lakou i ka nui o ko lakou aloha i ko lakou alii, a hoohuoi pu ae la nohoi lakou i ke kumu nui o keia hoea hikiv/awe ana'ku o ua 'lii nei, me ka hoike mua ole ia mai o ka lohe ia lakou. O kekahi nohoi, ua haohao lakou no keia hoea hookahi ana'ku ona, aole o Luukia. Ua kukakuka •ho la nohoi lakou no na mea paina e pono ai ke alii. Aka pane mai la kekahi o lakou i ka i ana mai:

Ua hoike mai nei no ke alii ia kakou, aia a ka la apo po ke malie hoi, ia wa e ikeia ai ka lala maloo ame ka lala maka." la po iho, ia Leimakani i moe iho ai, loaa aku la he moeuhane kupaianaha iaia. Ike aku la no keia i na uhane o na makua, ko Hainakolo no ame ko Leimakani. Uwa aku la keia i na makua; a uwe mai la nohoi laua iaia nei; a ninau mai la o Hainakolo i ke keiki: "Pilikia ea?" Ae aku la nohoi ka ulpne o ke keiki me ka olelo ana aku: "Pilikia/ Ua make o Lonokaiolohia, ka moopu na a olua; a ua loaa hoi kahi hanu-, o ka ikaika loa ae hoi koe. A oia ke kumu o ko'u lawe ana mai nei iaia i Hikapoloa nei, elike me ke kauoha i haawi ia.mai ai ia'u i kahi wa i kaa hope loa ae nei; ka'wa nohoi'ia e kokoia ana no ia 'iloko o ka Opu. A malia hoi he wahi pono ka-olua e o'u mau makua, e haawi mai hoi olua ia wahi pono no kuu keiki, kuu lei aloha hoi." / Pane mai la ko Haihakolo uhane i ka i ana mai: He wahi pono no ka maua nei, ka kou mau makua. O ka pono nui no nae, aia no. i ko kupunakane kua-kolu\ ia Kuwahāilo. Aka, ua hala ka puu nui iaia; oia ka hoi hou* ana o na apanapana apau o ke keiki a olua a lilo hou i kino hookahi elike me kona Wa i hanauia mai ai, koe nae ka mana- , wa|o ke poo. Oia kahi apana iwi i malele aku, Mamuli o ke aloha o ke kupunakane akua o kakou ia oe, e ka maua hanau kahi, loaa hou ke ola i ko keiki. Nolaila, o kahi nalu a kakou e alo aku ai, he wahi nalu uuku no ia. 1 Aohe no he wahine e ae kau i ike ai ma kahi kumu puhala maluna ae nei, a i hai aku ai ia oe i na mea apau e pili ana i ka make o ko keiki ame k"e ano o ke kakelekele hou ana iaia, aka, owau no ua wahine la. Ua huna mai au i kuu ano maoli elike me keia au e ike mai nei ia'u, ma ua manawa la a'u i halawai ai me oe. O Haunakamaaha la ka pohaku e kakelekele ai ko keiki o Lonokaiolohia, a o Haunakamaahala nohoi ka pohal^u i pakiki ai ke koko o ua lei nei au. A eia ke kauoha ia oe e kuu lei, kuu hoa aukai, i holo mai ai kaua a ike oe i ka lele ae o ke ao aina o Keolewa, kuhihewa oe, he manu, a kahea ai oe i manu nau; aole nae he manu, he aina ia o Keolewa. F hoike aku au ia oe, a e hoolohe mai oe. Apopo mamua o ke oo ana o ka moa kuakahi, e Iaweoe i ko keiki a hookau iluna o ka pohaku. Waiho oe iaia malaila, huli no oe a hoi mai i ka hale nei, a mai noho oe a huli hou i hope a hiki i kou komo ana mai iloko nei o ka hale. O keia ino auanei e halulu nei, e malie ana ia ma ko wa e hapai mai ai i ka nuupia i waho nei. Noho oe iloko nei o ka hale a kani ka moa kualua, oia kou manawa e kii aku ai i ka nuupia a hoihoi mai iloko nei o ka hale. A puka ka la, e kauoha oe i na poe kanaka e pii i ke kuahiwi i lau palapalai, lau ieie, i hala pepe, me najlau uliuli e ae nohoi o ka nahelehele. Ao!e i,pa\*. .