Ka Nupepa Elele, Volume VII, Number 38, 20 March 1886 — Ka Oihana Makai o ke Aupuni. HANOHANO A KILAKILA. [ARTICLE]

Ka Oihana Makai o ke Aupuni.

HANOHANO A KILAKILA.

' iia ke Sabali i hata ae nei. Mai-aki ia 14, mv akoakoa ae na Makai o ke kalauakauhale nei, m« ko Inkou wahi oihana, malalo o ke kauoha a ko }akou Kapena. Makahapao ka hoia 11 ponoi oia ta, maloko oko lakou pa, ' ua laina ae o Kapena Wiiliam H. Tell ina Makai a pau. Ua hoihoi la na Luna oka oihana a paa mamna oka laina holookoa ona Makai. O James Kauhane Lukanela 2, e ku ana ma. mna iho oke kolu o na kanaka mai kekihi akau mai; eko!u keehina ma. mua aku o ka Puali. O Samnēl Kahitnoku Lukanela 1, mamua iho o ke kolu o na kanaka mai ke kihi hema'mai ; ekolu keehina mamaa aku Puali, O Kapena W, H. TeII, o ka Puali Makai iwaena kona, imua ponoi o kaPuali hoKx>koa. Oiai ka Hope Ilamnkn "David 6 ku naai :uia, e l:aH ana i ke Kapena i ka pau o kaua hana a«a no ka Puuli. Xa wa, ua huli uko ke Kapona, «i h«i aku i ka makaukau o ka Pnali Makāi, a waiho pu aku i iva hana iloko oko kaHope Ilamnku Jima. la wa i kauoha mai ai ka Hope I!a muku ia W. H. Tell, e kahea aku ia James Kauhane, ka Makai hoi noim ka hoohanohano ana 5a ma ia la. tja k&hen ke Kapena iaia, na hele mal ?a oia mai kona wahi i kn ai, a he!ep©]6- " lei i ka hema o ka Puali, a hiki iwaenjv konu, ua hele pololel aku la imua s mai ke alo aku oka Puali. no umi keehina imua, a ku ma ke ulo oke Kapena W, H. Tell, Hope Ilamuku David I)ayton, ka Mea Hanohano Hon. W. R. Castlea me Kauka Weba (Dr E. Cook % ku leo nioj|-_ kaka ka Ilon. W, K. Ca«tle i waiho mai ai imuao James Kauhane, a mnia hoi ona Luna oka oihar.ii a me ka Puali holookoa e kn nna. "£Jftues ltauiuo<; aloha «>:—Da hooum i» maī aa e kekahi p<v Wuonoom-» o kwlaoakiuhak, r haawi &k* ia i makaa», » oia kr'n a'u o haawi :ifcs! «ī, b« uwati goīa. O kem maleina. ho jboik« a»4 ia i ka wahalo a nu> ki ! ! 't o o kem nh »V l

ia aii i lilo ai i hoa, ffi» & koa hopu ana 1 tcl® po*!> Pake, ift Cliung Hook.; oia hoi fa Pnke i mahuka »i£ii KaWa mai i kahi manawa i hala ae nei; Ke hoike aka nei koia makana ia ae, i ka niakaukau o ka poe nooaoo mnikai e haawi aku i ka mabalo i na kanāka « pau i laweFawej ka hana no kn pono ame ka maluhia oka lehulehu. A nou © James Kauliane, ke haawi aku nei au ia oe ī keia m&kana, ma ke ano he mahalo ia oe, no'koo wiwoole, no kou koa, ano kpu hooko ana i k« KanaVui me ka makaif ole. O keia iiana: aa he hoike ana mai ja, aole i hemahema ko onkou Kapena i ke ia oukou ; a he mea hoohauoli i ko'u noonoo ka ike ana, ua lawelawe a hooko pono oukou i kana mau kauoha. E hoomanao oe, aole keia he uku, aka, he makana wale 'no e hoike ana i H'a inahwlo u oe; a o keia mahalo -■naia oe. he mahaio ia ika puali Makai Ke aoi aku nei au ia oe e Jumes KAUi,^^^j loo |j| o oe j k e ia maleana i mea no» e a j ma jj- a h O -.ko ana i kau hana. malalo o"iiv. a kou Kapena. Aloha oe; ame oukou &-psm. laimanawa, ua pane inai la o Mr. Janfu. Kauhane, penei: "fi ka Hon. W. R. Castle, ame ka pse a pnu i hoouna nia ia oe:—Aloha. He mea hoohikilele ia'u n he mea lĀoolanamanao no hoi i ko'u pnu wai, ka haawina au i hoikeike mai ne niinna o'u i koia kakahiaka. Tj hai aku av iu oe; o Ih hana »'n i liana m', on wale nc ika hooko ana i i»a kuhikuhi a ine na kau I oha a ko'u haku Kapena William 11. Tc 11 i No ka mea, mamuii o kona mikiala i miki- [ ala ai makou. Ano, ke lawe mai nei au i keia makana me ka hauoli, a o ko'u mea j hauoli nui loa ai, ola no ka hoike ana mai o keia makana i ka hoohanohano ana ika Puali Makai Hawaii oke Aupuni'. 0 ka loaa ana o keia makana m'u, oka loaa ana no ia oka mahalo i ka Puali Makai holookoa. No ka mea, aote e hiki ia'u ke hooko i ka'u hana, ina aole ka makaala a me ka ieleu o ko'a mau hoa Makai. Ano, e Mr. Oastlē, ke laWe nei au i keia makana, a e hoihoi aku oe 1 ko'u aloha i ka poe ia paa na lakou i hoouna mai; a e hai aku oe, e lei Bna au 5 keia makana me ka haa~ heo, a e lilo ana na kani o kona mau aekona i rnea nana e hoomanao mai īa'u, o ka "9&afcaftlq"'-ka huaolelo o ka h'ora."

I ka.pau ana o ka Kauhane, tia haawi aku o Hon. "W. K. Caslte i koua a!olia, ana haawi pu aku o Kauka Weba i konu aloha iaia. Ia wa 1 ho_ pu av ka Hope ilamuku I)avid ika lima oJ. Kauhane, me na olelo nahaio iaia, 110 ka hana ana i hana ii, a me ka haawi pu mai i ke, alohai ia Puali Makai, Mahope iho o kaua, aele niai ia o Kapena Willam H. Tell, * l»lau mai la i ka lima o kekahi o kona hoa Makai, oia hoi o James Kaahane: a hai mai la oia i kana olelo '.U. k. le7U l,t la i o makana la, he hoopaa ana :a Si« hoomai.ao iloko o ka puuwai •akah, o ka poe no lakou, na inoa i iiouiuuiu u ioiui ai keiu iiiakai.'a a oe, o ka !oaa ana o keia iloko o kou Hma ma keia la, aole ia he hoohauoli wale ana ia oe;'a'Kā v aia iie hauoli iloko o'u pu, oiai ke au o ko'u noho Kapenaana no ka Puali Makai o Honoluln nei; ama ke ano ho ; , he alakai iou ano ka Puali Makai holookoa, Malalo hoi o«a kauoha a ko kaua !fiau poo, ma ka oihana a kaua e pulaiia nei. EJ. Kauhane ua a'(fiaoe ina o kou aua ika hana e maa me ke me ka haahaa, a īaau aioha; o keia mau a ! o ana ia oe, »i kou mau hoa Makai, ua hoike |$i ia, n»a ke komo ana o keia maka aa iloko o kdu lima ma keia a. Aioha k^ua." Huli ae la ke Kapena a me ka. |lope liamuku imua o ka holookoa,* a aku la ke Kapēua he mau muaao hooiana imua 6 na Makai, 'K na kanakla o ke ua ike >ukou i.uamea i hana ia imuk 'ōkek»hi hoa Makai o oukou ina keia hoi īl, ttolaūla,.o ana o ka hanohaAo iaia ma keia la, ma o ka loaa anā iaia 0 keia makana maeihae, e hoonwnho oukou» ua pahola aku nei i$ hanohauo maluua o ko oukou mau kipoohiwi pakahi. Oka hele aiu\mai o na makana e like rae ia ke ano, hē kakar kahi loa, he mau ulra. laki wale no. 1 ka Makai e ku ana ma koua «ahi ku ike ao, a i ole ia, i ka po paha> fua ka hoopau wale i kona nmmwa ma ke kamaiho aua me kekahi poe ma ke aiaimi ; mai inanao ka Makai e mahalo ia ana ia no ia haua aua ana. Aolel A\ ka Makai e noho nanea ana me kapoe maauaaa lei, a maauaua »lani paha, ma na pipa ak'.mi oke kulanakaulwle nei, mai manao ka Makai, he moa ia nona e mahalo īa •i. Aole! A ina hoi e kahea ia ana ka kokiia, a nele ko ka Makai hooku aaa ia, mai hookomo iki ika uoonoo iloko o ko oukou ui-au poo, he inau mea keia e mahalo ia ai oukoO. Ao!e!" Hb maka ko im mea a e naua ana i na nu>a a |>«n roa ke ala, a e hoomftuao pu iho oiikon; o oukou pu no kekah? e nana ia maUa e ks lehqlehti a pab, Ī!!-a he m-,w\ han« o mahalo nf r!ike me keia i \n o James " i

Kauhune; ua hoomaopopo koko ka lehuleha. A ina he mau hana i ka hoowahawaha ia elike me kekahi? o ka'u mea i olelo ae la, e hoomanao oukou e na Mukai, he mau ūlono hoo.wahawaha na nieae loheia. . Nolaila, e alakai ia oukoa nja ke alanui like' me ka kekaiii p oukou i-haua Jho nei, A auo, mamua o ko'u hookuu ana'ku ia oukou e hele a e lawelawe i na mea a pau e maluhia ai*ka lehulehu, a e hooko ia ai ke Kanawai o ka aina no ka pono'a me iea pomalkai ona mea a pāu ; ke haawi hou aka nei au i ke kaupha paa. e makaala kela a m,e keia ona lala oka Puali Makai, e hooikaika e hana e like me kona ikaika a pau, e hoopio ika ino, a e hoopakele Ika pouo. Mai ae kakou e na Makai oka Puali Makai Hawaii o ke Kulanakauh ile Alii. e lawehele ia ko "kakou inoa ma ke ano he poe malowa. E kau mau imua o ko kakou maka ka huaolelo —"Eleu." Ano, o ke aloha a e-hooko aku i ka hana."