Ka Nupepa Elele, Volume VII, Number 38, 20 March 1886 — HE MOOLELO KAAO —NO— SISA MONIA! KA MEA NONA NA KINO PUKONAKONA EWALU. KA MEA [illegible] NANA I HOOPAHAGHAO [illegible] ALO ALII —O KA— Moiwahinel MAREDINA! e malama ia Sisa o puka auanei mailoko aku o ka pa Alii. [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO —NO — SISA MONIA!

KA MEA NONA NA KINO PUKONAKONA EWALU.

KA MEA [illegible] NANA I HOOPAHAGHAO [illegible] ALO ALII —O KA— Moiwahinel MAREDINA!

e malama ia Sisa o puka auanei mailoko aku o ka pa Alii.

% HELU 4. - M' OPU MAI la ria l:mii o na Walukn ala i ka opio ? a huki aku 1« i ua.opio ne) mai loko aku o kahi leaiea, a l.iwe aku la iua opio nei a hiki i kahi a kona naau (nakua e nonoho mni ana, a pane aku la ua Walnka ahi i kona mnkūalc»ne. ' E kuu papa. c malama iho oe i kuu aikane; a e hele ae au no ke kahua lealea : A.e ak'u'la'no hoi kona makuauane, a hala hou aku la ua "Walaka ala no kē kahua lealea. . Kia hoi na kainnaiua o ka kakou opio ke ku aku uei me ke kahaha o ko iaiiou mauao; no ka mea, ua m#nao iho la Iwkou, he inakamakn paha keiß keiki no' ua Sisa ala, nolaila, hu!i aku ia lakon a hoi aku ,me ka nune kamailio ana, no keia lawe honua ia ana oka lakou malihini. A pane ae la nae ka makuaWane p ua poe nei, Malia o kona niakamaka ponoF aku la no paha ia, oia _no fcu ia la' 'mea i hoiano «ku nei. - ; I'an»*. aku la kana keiki, he nul ko'u aloba ixo kela keiki, me lie mea ala, he Koa i hanaa pu ia mai a olua mai. E waihu kaua eka raea heluhelu no ke kama.ilio ana no ke kamaaina mua aka kakou koa i kipa ai, a e hele ae I|oi kakou 00 ke keikiake Kuhina a me ke am> e kana malama awa i ka opio 3isa. I ka pau ana o na lealea o keia ahiahi, a hookahi wale no me i oi, oia no o Wondei Speer, a o keia keiki no a fee Kuhina ka helu 2 o ka ikuīka. A mahope iho o keia, oa hoi aku la na m ea a paū ao ko lakou mau home iho, aua lawo ia aku hoi o Sisa e ke keiki ake Kuhina ma ke ano be hoa'loha. a hiki ma ► Ima o jia Waiaka ala; a 0 ka punaheie 1 loaa ia vSisa mai kona moe pu l,uia. ni pn, a ma k«hie 7Waiak;i, aia maiuiia pu o S>sa, a ma kahi hoi a Sisa e hele ai,~ aia maUiln o Wal%ka, aua pilipaa ke aloha mawaena o iaua.kokahi tpe kekahi, ma ia hope īho. Aia hoi ma ka po mu* loa a Sisa i hoamr>ofl pu ai me W.alaka, ua huhu na makua oua Waiak» no kona moe pu me keia keiki me «a, uo ia he pelapela kona iūo mt ka nana ana, a kupono ole hoi no ka moe pu ana me ka keik:. Aka. pane akfl la ka laua keiki, « loha nu 1 k«ia wahi keiki opio. no k» me«; aohe ena mau makua, ano kbcia ano māka'u ele a hopo ole no hoi, ui lawe niai au īaia i hoaloha maikai uo'u, no ka mea, no ia aoao hookahi no au, no ka hopo ole; a nolalla, mai hoowahawaha hoi olua i ka'n mea i inakomnke ai, no ka mea, o ko olua huhu iaia, ua like no ia me ko olua huhu aaa mai ia'u, a e pau hoi kein mau manao ana o olua elike me keia. Aua pau wale ae la na mānao buhu o o« makua 0 ua Walaka ala no kona hai oiaio ana aku i kona aJoha no' ka leakou koa opio. ae hoi o ko iaua hoi ana iho e caoei. ua holoi ae la ua Sisa nei i ka lepo 0 koua mau maka, a maemae ae ia, hoi •ku la kfei« aa kona wehi moe. a nioe like iho la laua me kona hoa'loha. • Aike ao ana ae o kekahi la. va o!a ae ia ke keiki ako Kuhioa a nana iho la oia Ina hiona o koua hoa moe opio, aia hot, be nani kona e hului ai i nu puowai ona manu Pikake hulu popohe. Nana ino ae la o WaUka me ka naau kahaha īloko ona, a o'elo iho ia oia; akahi an • pomaikai, ua loaa ia'a keia opio, aua laki hoi au no kona hoaikane ar,a mai ia*tr 3 ala ae la ua Walaka ala, me kona hoonioni ole ihoTkana aikane, a hele ae !a oia niawaho o ke fokou m«la pua, no ka holoholo ana, a hnlawai aku la o\a me kona makuakane, a hahai aku la hoi uo nn mea e pili »na no ka opio; i kona ui, ka maikia, ia wa, uh kf.ū. i like akn la laua e ite m«k» hoi ua mnkaakane ala. 1« laua * koeno aka ai ma k* romi «ka <->! io t loenn», a,»a h6i, ike io nku la ia > kft ino. papio mai o ua opio nei, a he nboih,; i ina hiowi o "keia opio, elike me ka uh- i hoike mua ia aku ai- o ka la e īnki ma: ana i kf kakahiāka, oia kona hon e līke ai # ka oaniMs.u ie iho o ket» ike ana o «a Kuhina IMii ika maikai o k?ia keiki n:i ptpa Oi» i lm»a keik» Walaka. »o!.> o kamallio w*te no knna ho«*leha i konn ui. o lohe aoaaē) o Wohiler SpOi>r lr k-.-ili :i ke Aīii. S!i*o ni'- 1,5 '• - ' * 1 i *■<** .

A oka oj>io hoi, eia t*o ia ke hoompo nei i ka nanea a ka moe. A i ka makaukau ana no ka paina kakah)aka, u-i uaueoku la lakouno kapapaaina, uua alu lioi ua opio nei 1 keia \va, a o lakou pu no īa e naue pu nei ma ka papaaina. Oiai iakou me ua opio a!a e hoonuu ana v ua ono o ka mea ai a lie kuke, a ua liko paha a liko o ko lakou maena, aia hoi, ua pane mai la ka makuakane o ua Walaka ata la Sisa penei: f .■ E ka opio, owai kou inoa? Pane aku la ka opio, o Sisa ko'u inoa. Aūhea kou mau makaa. ke ola nei no anei? ■ ■ ■ . . Ae, ke ola nei no laua, wahi aka opio. hou aku iā ua Euhina ala. Pehea koe manao no Ka noho paa loa mo makou? * no on . ■\'' u... >>.i l-\ ine ', «o!e ■ a'u wahi e «• .'H.- v wa.o no oke alit; a iiu; ho. «.u i 5, <; WkonimKai o kuu roea bbi!'i i !>o. >kipa mua ■ »na a 'u j hele .i >u h.m o k<?la. inauv i hala aku nei, a no mh.ou hu e hilahila nui nei, «v pehea la auanei e ka.. ai ia aie o'u ame i ko'u aie īa oukou. I Auwe! Ua ,aie ka oe 1 kela poe, nana ! oe i hookip*; wahi hou a ko Kuhma. I Ae, ua aie ini, np ka meaj ua lokomaikaī kela poe ia'u, elike rao ko ouko» a'u o ike (iei; aka, aohe o'u kanalua no ka lilo ana i kauwa n» oukou. a koeWale uo kuu aie i kela poe.

la ~\va, pkne hmfā¥u Ilnīā Kuhina nei; e ka opio mai.kai, aolo ipa au e hoolilo aku ia oe i kauwa, aka. e lilo oe i keīki ponoi ua'u, a o ko aip i kela poe nana oe i hookipa, na'u ia e ukn akt> e iike me ko lakou makeaiake, a ke papa pn aku nei hoi āu ia oe, mai noho oe a hele loihi mai ria palena aku oko kakou nei pa iaie, no ka mea, o ko kf.kou haie nei, he kokoke !ea ia i ka hale o ke alii. Ina oe e makemake holoholo oe mai ka hora 6 o ke kakahiaka a kani ka h«ra 7; alaila, hei mai oe itoko nei; u mai ka hora 12 o ke nwakea a ka horā I; a mai ka hora 6 o ke ahiahi a ka hora 9 o ka po, o keia mau hora } ua noa ia oe no ka hele holohoio ana, a o na hora e ae, mai hele oe, no ka mea, māhope oe ike ia e ke alii.no ka mea, he huhu loa oia ina opio elike me kou ano, nolaila, e hoolohe wale no oe i ka'u mau olelo e pono a,, a pela auanei e loihi ai kokakou noho pu ana me ke alohi. Ō keia mau olelo a ke Kuhina ? ka opio, ua lilo ia i mea nai na kona noonoo e kuko mau ai, a ua ne aku !a no hoi oia eiike me ka ua Kuhina ala i olēlo mai ai. A nou hoi e na makamaka heluhelu, mai manaoio oe i keia mau olelo a ke Kuhina; oke kunau o keia papa ana o ke Kuhina, ua minamina oia i keia opio, mahope auanei lilo oia i ke alii, no ka mea, he alii m«kahehi oia ina kanaka ui a me na -wanimnj;, v -~i—. u „r.: i-., manao oela, a£;n\na kana mau keiki. Oiai, o lee keiki alii ka Joaa o kekahi wahine ui ma Sepania, a\e lilo hoi ī wahine nana ; a i ela no hoi oia o Elibe !a. " V \ _ No keia Ui Elihela keioihi mau mele 3 haku ia e na opio holoholo • o Sepania, a penei kekahi h;ipa ua Tnelf ala. • E ka mahina ua olino, O ka Elihela ua nani, O ka Hoku kohu aniani, 0 ka Elihela no ka nani. 0 ka pulr»kaumaka hoi a keia Elilela, o ka loaa ona keiki X*i iwaena o na kanaka ponoi o Sepania, aka, aole loa i hooko ia keia mau iini oua mau keiki ala ake alii, no ka mea, aohe no he loaa o na kanaka ui. Ao ke keiki hoi a ke Kuhina, oia o Walaka, eia oia ke noho nei me koha mau makua, ua iilo nae kona noonoo ina wa a pau, no keia E!ibela, ke kaiWamahine a ke alii. Ua loihi na la oka noho aifh o keia Wal»ka, me kona manao e ]oaa ana la fadī iaia he wahi aloha ia mai e keia EIU bela,aka, iloko ona hoao ana a keia Walaka, aoie i hu'h iki ka noonos> o keia Ui, a i oie hoi, komo wahi alohn iki hoi, a ano he ole !oa no, Ika p&u ana o keia paina ;ma a lakon, ua hoi ae la na opio ma ko laua rumi, a o ko iaua makuakane hoi, kau ae la oia maluna o koua kaa me eke dala gula i hiki aku ka waiwai io i ka §5,000; o keia dala a ke Kuhina e iawe nei, na ke kaoiaaina no ia o Sisa i hook pa ia ai, ana kamaaina hoi ua Kuhina nei iua kaaaka &ia. A i ke Kuhma i liela oku ai, ua noho pu ae ia hoi na opio i keia wa, a iiookahi a iaua hana, oka hahai ana i u;v mea hou o ka ai»a a Sisa i noho ai, a pau kanafua hahai aku la o Waiaka i na iuea hou o kona aina, ame ka eha hoi o kona _jmuwai, a ua lilo keia mau olelo a ua Walaka ala i me« olioli no Siaa, a o ka hope ioa oka laua mau ©lelo āua, oia uo ko Slm noi aua aku i ka oluolu o ua W»laka ala; ia* paha oia e oiuolu mat aua e a'o i;u"a nei no na aao hakaka, me na mea s pau i loaa ia Walaka. O keia mau oielo a ka opio i noi aku ai, tta iilo ia I mea malkai, & ua hoomaka aku. oia no ke a'e aua i ua opio la, a hiki ike k*oi auao ka koi'a 12 o ke awakoa. U m \ pa«e aku la o ,Sisa i ke.ua kuuiu, e heie aua au iwaho no ka holoholo aua, uo ka iut>a, o ko'a wa keia Lae ia oJ o p&pa e ' .'eno ki ho'oW*' a kaa'. ka tcr» 1, • oU'ū wn i.i e ho> mai ?i, ae aku ia -- 'i 1« v a , ".k , . * , ,