Ka Nupepa Elele, Volume VII, Number 39, 27 March 1886 — HE MOOLELO NO KE KEIKI ALII Mahina Hiki Ahiahi. A O KA MEA I HOOIPO IA NA KUKUNA ALOHILOHI O KA LA, -A MEKE KAIKAMAHINE ALII -O KAAINA PUA [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KE KEIKI ALII Mahina Hiki Ahiahi.

A O KA MEA I HOOIPO IA NA KUKUNA ALOHILOHI O KA LA, -A MEKE KAIKAMAHINE ALII -O KAAINA PUA

. . HBtu 3, O L E au e hooia e aku anu i ka'u mau olelo mua i-puka aku nei mai ko'u waha aku; aka, ke noi aku nei »u i kou oluolu e hōokuu iki mai oe ia'u no ka noonoo ana, a a-i.a wale no a he ikemaka no'u i kau keiki ui āu e kaena mai r.ci, no ka mea, ina wa a pau, aohe hanle ia'u, 0 ka'u no ka oi oka ui; ke kilakila bna kilatfila, ku nani o na nani, n aoho mea o hoohalike ae ai." ' '>E paui ue ī —kou waha, ue, paa lioi i kou alelo, nole e kamailio hou mai i hoo. kahi huaolelo i koe, a e hai aku no au ia oe, u« k.uhihewa oe," i pane aku ai o Maimona. «Aole au e hoopaapaa fku ana me oe; wahi a Danasaka; aka, no k:i 'hooiaio ana 1 ka'u mou olelo, ame ka'u mau mea a -—pau a'u i hai' aku itei iu oe, ina he oiaīo a oiaio ole paha; e pono oo eae mai ika u i noi mua aku nei ia oe, e hele pu oe me a'u, a e ike no oe i ka nani luaole o ke kaikamahine alii o Kina, alaila hoi, hole aku kaua i kahi o kau ui au e kaeha mai nei e ike ai," "Aole no he nui ka -pilikia no keia mau niea,'' wahi a Maimona i panenku ai; «'aka, ke hai aku nei au ia oe me ka oinio loa, a me ka hookamnni ole hoi, he hookahi wale iho no mea e lawa like ai ko kaua makemake, oia hoi, e kii 6e i kau kaikamahine alii a iawe mai i.kahi o ka'u keiki alii i keia manawa, a e hookuku ia laua; nawai la e iawe ka hanohano o ka mea ui 6 laua, 1 aua manao no hoi au, aohe tfui oka o ia mea, a e hololeaana nb paha ia iwaena o kaua. A ma keia haina a Maimona, ua hololea mia Danasaka, o kona manawa no ia i hoomakaukau ae ai no kona lele aku i Klna; ake, maniua ae nae o kona Me ana aku, bopu aku la o Maimona ma kena aoao, a huki mai la a pili iaia. e pono ia e ike i kahi ana e lawe ;nai aTi ke kaikamahine alii, oia hoi, i'-ke Kakela sf ke keiki aIM e moe nei, & hc«»naka aku la laua e leie l'e Kakela. A pau ko Maimona ooike ana i ke KakeU ia Danasaka, pane hoa oku la oia, :< e kii koke oe'i knu kaikamahine alii me ka hikiwawe, a e loaa mai no auanei au ia oe maanei." Mahope iho oka pau una o ka Mnimona mau kainailio ana, ua lelo aka la o Danasaka me ka hikiwawe nui i ke aupuni o K»na, a he imoana na ka makn, hi'ki an'a keia i kahi o u.\ kaikamahine atii nei e raoe ana, a o kona lawe mai la no hoi ia; manawa pokole wale no, hiki ana keia i kahi oke Kakela a Maimona e noho nei me ke keiki e.lii, a me kana milimili no hoi kekahi e hiolani ana no me Niolopua, me kona ike ole ae eia oia ke I.awe ia hei i kahi e, a i ko Maimona ike ana mai ia laua nei, kahea mai la no hoi ia, a lawe aku la ia laua i kahi oke keiWi alii e moe aua. Mah»pe iho o ko laua noho hamumumu ole aua. me ka nana ana aku o kahi o laua i ka ui o ba kekahi, a pela hoi kahi i ka kekahi; ua pane aku la o DBnasaka,_' ; ke manao nei au, ua lawa iho la paha oe, oiai, ua oi ae no ka ui o keia kaikamahine mamua o kau e like eae ka'u i hal maa aku ai ia oe" "Lawa!" i pane aku ai o Maimona, "ho oiaio. aole au i lawa, a ke maeao nei au, ua makapo ia ka paha oe j ina aole oe e ike ana i ka ui o ka'u keiki alii, a saea hoi nana e hoohaahaa loa i ka nani • kau kaikamahine, elike uo mo ka'u i hni aku ai ia oe. Maikai ka auanei kaul<aikamahiae alii, aole no paha au e hoo!e ana ia mea oka maikai; aka. aole no nae i oi ae mamua o ka'u, ina oe e lawe i»oao mai ia iaua a iēlua a nana pono oe ir>e ka poonoo maikai aua, e ike no auan<;i «e i 'iia oi kelakela o ka nani o ke keiki alii." «•Pehea la au o hiki ai ke hoohalikelike ia laua," i pane aku ai o Oanaeaka, 'aole au e hoololi hou ae ana i ko'u manao no ko'u haawi pio aku ia oe, ke ae aku nel no au e ka ui Maimona." •♦Pehea! e haawi pio mai ana anei oe ia'a ma ke ano, i hana aku au i kekahl mea nou, a malalo hoi o ka'u mau kuhikuhi »na? Ke hooie aku nei au; aot£ au eae iki ana, ake manao nei au, e waiho aku i ka kaua hookuku ana imua o kekahi mea nana e hai mai ika mea oi oka ui, a ina no e ae ole ana, alaila, ua iilo no ia'u ka lao&kila. Aole i liuliu iho, ua haawi aku 'la o Danasaka » kena ae ia Maimona, o ka ruanawa no ia i hehi ino iho ai o ko Maimona wawae i ka honua, a o ka man.iwa no i* i hamama ae ai ka honu*. « puka koke ta«i (a kekahi Kebo!» weliwoli nui. īno na kiwi maluna o kona poo, a me na loloa hoi ms kona mau lima a me kona mau wawae, « i kona ike ana mai ia Maimona, u& haule iho la kona kmo ilnlo a ka h«aoa, 8 ninau maHi. "Heaha kn make »ake."

"E ku ae oe iluua e Ku*a-ka«;i," vvabi a Mannona; <: ua makomako ia oo e luii i ke ano c o'u a ine keiu JJanasaka. E naiia .iku oe ina o, a o hai mai oe, owai k ko liiuii' lu moa ui, o lcc keiki a!ii .palia o ke kaikamahnie alii paba?"

Hoomaka akn la o Kasa-kasa e nana me ka hoolei pau nua i ka ike a koaa mau maka, a i kona īl-e pono ana aku, ua hoolele kolee ia kona hauli, a kulou iho la kona poo ilalo mo ka noonoo ana, a mahope iho oka pau ana o konfli noonoo nui jana me ka hiki ole iaia ke kuhi aku, ua i huli ee la oia a pane aku la ia Maimona. U E kuu haku wahine, ke manao nei au, he mea ino ioa, ahe mea he\?a loa hoi no'u ko'u huna ana ilio iloko'o'u 'k hai- aku ia oe me ka hookāmani a me "ka hoopunipuni i ka mea oi foa aku o ka uf o laua, aka, uiahope iho o ko'U noonoo nui aua a ke holopono hoi, pela 'no i pii mahuahua mai ai ona hooia imua o'u, aole hoi, o laua a olua, he ui like no, n'u hoi e olelo ae ai, he ui no ko kahi, a he ui nō ko kekahi i hiki ole ke hi>ohaahaa )a laua iho; nka, ua like lana ma ia haawma, aohe meu a aohe no he wahi e hiki ai ke hoowahawaha aku i kahi ame kahi e hiki ai la hoi kekalii ke haawi pio aku mal«lo o ko laua oiwi oka nani a rac ke kilakila o Tnjrpālīa"hē~wahi kanaiua no kskahi o olua, ala.la, 0 ka mea pono wale no, o ,bi.hoal.ii ak.u o kekahi mahope o kekahi, a o ka niea auanei o hoike mai ana no ka nui o kona aloha i kekahi o laua, alaiia, oia auaiiei ke hoohaahaa ia, a aohe hoi ona ui." - — Ika manawa i pau ai oka KBSa-kasa olelo ana, oa hooholo liko ae la laua ia mea, ā 6 ko Maimona manawa nō ia i hoomaka ae ai e hoolilo i kona kino i wahi holōholana uuku, pii mai la mā ka a-i oke keiki alii, a hoomāka iho la o ni. hu 5 kona a-i, a puiwa ae la ke'keiki' alii. a noho iho !ā ia me ka tftalie, elike me ka hiki iaia ke malama iaia iho. Ika man&'wa i kaakaa ae ai o ko ke keiki alii tuau maka, na hoopuiwa loa i« oia i kona ike s>na aku i kekahi wahme ut 0 moe ma« ana iloko o kona rumi, hapai pono ae la oia i kona poo a kuekue iho la kona mau kuekue hma iluna o katii mo6, a kau iho la i kona poo maluna, me ka hoolēle pau aoa ī ka ike a kōna maka maluna 9ke kaikamahiae alii, na ka nahl" , a me ka ui o keia kaikamāhine alii, i hoopiha aku i ka pnuwai me ke aloha kulipolrpo, ā puana ae la oia me ka leo nui, "auwe ka ui el Auwe ka nani e!!' J A manao iho la e h<»ala i un kaikamnhine nei; aka, ua haule pio ia inanao aua ona. **Aole «nei keia oka mea," wabi ana i pane ae āi, *'a kuu makuakane i manao ai e mareY Ko manao nei au, ina oia keia ; alaila; ua hewa loā ia oia no kflha hoike ole mai ia u mamua, a ina la aole au e hoehaeha mau iaia me ka'u mau olelo kakanā a me ka hoolohe 010 boi." Ma keia manawa ī hooniaka iho ai oia e mihi iloko ona rio na hewa ana i hana ai, a ua nui ka ehaeha o kona naau, a hoomaka aku la uo oia e hele hou e hoao e hoala lua kaikamahine alii nei, 1 Pela io paha," wahi ana i pano a"e ai, "ua manao paha kuu makuakuue e hoao mai ia'u, ini no ke mau nei ko ! u kupaa mamuli o ka'u mea i hoohiki ai, oia hoi, aole e mare; a oia.U kona kumu i hoouna mai nei I keie kaikaoiahiue n;uii ianei; aka; maluna ae ona mea a pau, ke lawe nei au i keia komo inai kon:i lima «nai, i loaa ka'u mea e hiki ai ke hoomanao mau iaia."

A. o kona lalau aku la no ia i ke komo e paa ana i ka niBnamana !ima o ua kaikamahine la, a unuhi mai la oia me ka malie loa, ame ke ala ole 110 hoi, a oiiou aka la oia i kona komo ponoi iloko oka monamana lima oua ui !a; a haule hou iho la ia iloko o ba hiamoe kuKpolipo loa. A i keia manawa i hoolilo #e ai o Danasaka i kona kiuo i wahi holoholona uuku elike no hoi me ka Maimona i hana ai, a oiai uo lioi, o kana keia, a ua pau hoi ku Maiinona, a nahu aku īa ia me ka oha loa ma ka lahelehe o ke kaikamahiue alii, i ka ike aoa oke kaikamahiue aiii i kona eha, hoomikaee la oia o aia me ka hoomakaukau e ku īluna; aka, ike e aku la oia ia (Ji Mahin* Hiki Ahiahi, e moe mai ana, a komo iioke mai la ua kihene wni meli a ke aioha iioko o kona puuwni a pane ae 1« oia. "Auwe!" i pane ae lii oia; o oe anti ka mea a knu makuakane i manao ai o ka'u kane? O, ina au i ike mun, ina la nole au e hoehaeha wale aku no iaia! E ala ae oe, ea, ealā ao oe e moe mai nei!!'' 1 koua tneuavva e kamailio ana i keia niau huaolelo, lalau aku la oia ma ka lima 0 ua keiki alii nei, a huk» mai la me ka hoomoni sna me ka ikaika nui, aka, aolw mea a ala iki mai; ria no oia ke hoouipo ala me Nioiopua, awi'ii pu iho la lioi me ka mana o Maimona, hiki ole ai i ua ui uei o Kio* ke ho»U; «ka, hoomau aku la no oia 1 ka hana ana pela no na maiuwa he uui, a hiki wale i kona pua'ut hou an* aer "lie*ha la ka hopena i hiki mai ia oe? A owai hoi ka uiea o lili nei e hoomoe loihi ia oe oiai au e makomake aua e ala mai oe. a o ike mai oe ia'u? Aka, he n»ea oiaio no j»aha iA, aole no ia'u ia wahi ka hoaia aua aku ia oe, aka, ke manao uei iu« waiho %ku i ko'u hoak ana, a iuki iko kaua hui hou ana." A īk« pau ana o kana mui olelo mai ka n\u* a \ ka hope, ua haule iho la eia ilalo a himuoe aku }a i moe kapu a Niolopua.