Ka Nupepa Elele, Volume VII, Number 45, 8 May 1886 — NA HANA A KA POAI KUE KUHINA O PUNA ME HILO. [ARTICLE]

NA HANA A KA POAI KUE KUHINA O PUNA ME HILO.

i E kuu EtELis hopo ole, e ae mui, I uo'u kekahi wahi kauwale o kou niau ; kolamu, i keena e hoi,ke aku ai i ua ; haua aka poai kue Kuhina o Puna i me eia mai na mea i hana ia, a i hoolala ia, a i hooko ia e ua poai kue nei. Ma ka maluma o Feb. ī hala, mahope .fnai o ka la koho L. M. ua aku la oF. S. L. ia J. W. Kumahoa, L. Kanawni Apana o Puna, e hoouna mai i ka papa inoa o ka poe koho L. M, 0 ..-Pu.ua. Aole nae i hoouna ia mai; nolaila, ua hooupa kino niaoli ia aku o Pilipo makai, e kii 1 un mau pepa inoa la, e ua F.S.L. nei, a lavyo ia mai, a malama ia ma koua ke- • ena hana paha. I mea aha keia mau pepa i kii ia ai? A heaha ka man,.o ■0 me ka hana no ia mau j»epa?„ ; He mau nijmu kupono no ia, a e 1 apa ka pauo knpouo a oiaio; a' eia na pane*Sna. *oaij£ii.!|j kela mau pepa, euaF. S. L. nei, i mau hoi£e ē hoopii aku ai i ka Papa Nana o Puna; oiai, ua lili loa lakou ia P]. Kekoa uo kona puka ana iL. M. no Puna, a haule o Kauilu. A e ike auanei ka lehulehu, he oiaio keia kumu i hoike ia ae la.

Mahope mai, 0 ka hana a ua F. S. X.~nei, palapala,aku la oia i Honolulu i ka L. K. Kiekie A. F. ,T. no keia mau mea, me ka hoike aku paha i ka pono ole o ka hana a ka Papa Nana, a pela aku. No ka mea, oia kekahi ano hana a keia i Kahi wa, he pekapeka wale aku i; na mea i lohe ia mai e ia. A raa ka malama o Maeaki paha, uahikī kino nku ka Makai Nm 01 Hawaii i Honoluiu, a hui me ka L. K. Kiekie A. F. J. ia \va no, hoomaka mai ia ua L. K. Kiekie nei e hoike mai no ka F. S. L. palapala uo E. »Kekoa % a ine ka Papa Nana. Aole oia wale, aka, kena pia mai la hoi ua L. K. K. nei ia Makai Nui o Hawaii, e hoopii ia E. Kekoa, a i ka Papa Nana o Puna. A o ka pane a M. N. 0 Hawaii no ia keua, ua hoole ia aku malalo 0 ke kumu, o ka hoike ole ia aku i kona keena ōihaua kekahi mea oia ano; a heaha la ke kuleaua e hoopii mai ai ia nei, nie |va hoike ole mai i ko'a keena ia mea.| E ka lehulehu, e ilie nuii oukou' i keia, A. F. Judd pana ke poo alakai 0 keia poai, no na hniia o keia ano; a «a hoowahawaha ia | hoi ka Makal Nui e ka F. S. L. nolhila, heopii lo» no i Honolulu, a kap;ie iu ue la ke ahihele pololei e ua poni nei. Ma ka la 9 o Apen'la, i ka wa a ka i piouli e halii iho ana j ka honua; oiai hoi kajtfak»i 0 llawaii i hnalele iho ai i ke faoua lai u Uilo noi no Uouplulu, oia ka ma'n »wa a «I. M. Kailwilia i hoea akn as imua o ka Hou. Frwik Puhia, ka'iu>(»o .Makui nui o liaWHli, l«S na Palapi|ila Ho,.u elua, i karaki> u»oa ia e ka L ; K, Hoomalu o Hild, ka ho»>Hiki ana a «I. M, }£aiiila v tue ka ik® a I >he mna ole o ka Aope Makai nui ; n ma ia hana ia aha 0 ua mau PalapaU Ilopu nei me ka ike niua ole o ka ]īope Makai nui 1 keia hi biH * lawe ia mai, na kue, a kapae ae la ua JL. K. Homalu ne? i ka lakoo olelo aelike; oi| 'hoi, aole hiki iaia ke kakau inoa e rpa kekahi Pa}apala Hopu, ko lauia ike mna \ j ku hiUi» ! I : Auwe! Uoi' jpU hakih»V> I

wale ia oia aelike a lakovi e L. K. IXoomaluf Kahulao! Ile inea poliihilii ilio ia ,1« 1 ninau ai? Ae, he pohihihi hoi pa-' ha ike kumu oia uhaki pu ana i ka aelike, Eia mai ke kumu la i lono e ka la hiki; aole ka L. K. H. no ka aoao Kuhina, aka, oia kekahi o ka poai' kue, aimea e molale ai, e ike ia no mahupe ae uei ; a eia kekahi lioakakuI Ma ka. la 15 o Apeiila, ua i liou aku,la ua L. K. Hoomalu nei o i Hilo, he palapala hopu hou no E. I Kekoa; malalo o ka hoohiki ana a L>. H. Hikikoki, i ulana ia ua palapala hopa la eua T>.. H. 11. nei, 110 ka hewa like loa me ko ka palti[jaia ho- 1 pu mua oka la 9, A oka )h 16 o kaTīniīāuoha"ui — ē na L. KT Hoomalu nei, no ka hooloha aua i kaj liihia jnua, ma ka palapula hopu o ka la 9 o Aperila, Aka, , hoopuk.i hoii «*ku lii iiae ua L, K,' Iloonialu nei i pahipala hopu ho<i ix> E. Kekoa, me ka ike ole inai n<> o ka Ilope uuikai Nui i keia hana a na.poai 'eiw Kuhhui. nei; ana ua L. K. Hoomalu uei no i lawe ua pala'pala hopu nei, a loaa kekahimakai o .l. W, ke-na aku la e hooko koke i ua pnlapala hopu net. ! * Da hooko aku ua utakai la, aua hele īne ua palapala hopu la i ko E. Kekoa hale; aole nae o E, Kekoa mt|i ka hale, ,ua hele oia i Waiakea, e kakali ai i koua inau hoa i hoopii pu ai, oiai oko lakou la ia e hikimai a| mai Puna, niai, inalalo o ka pala[iulfi hopu o Apenia l>. Ai ko E. Kekoa hoi ana:mai me kona maii hoa i hoopii pu ia ai, lohe ilio la oia, ua huli iho nei o Keaomakani ia oe. la wa, imi aka la oia ia Keaomakaui a loaa!, a ninau aku la i ke kuniu o kana inu ana. Pane niai la oia, he palapala hopu hou nou, mai ka Lunakanawn'i mai, oia ka'u i huli aku nei ia oe; a

-ko oukou kaūhale. a ninaū - Tiēle~ma!i nei i kanaka, hit ia mai, ua hele makai maiuna oka hoki. N'mau akii 4**> E. Kekoa i ua makai nei no ka hope, hai mai la oia, aia'ku Bei i ke Keena o ka MakaiMui.ua paa ia'ku na', no ka mea, he mau haaa pouo ole keia a ka L. K, Hoomnlii » me ka poe, kuo. Ma keia moolelo, e ike pono oukoii i na hann pono ole a ūa'poai. kue nei, ama ia moa no hoi e maopopo aī, b ka L. K. Iloomalu kekahi oia poe. IJe imi akn na mea i koe oia mahele, aka, e nee aku imua- ; Ma ka ift 16 o Apepila, na palapalk «k» o E Kekoa i na L. *K. Hoomalu ■wt, me ka ninan aka i fce"k«tfiivd kd~ na hoopnka ana i palapala hopii ktn. i hon nona, me ka hoike mua ole ia'ku ika Hope Jlakai Nui. Aole "no -i pane iki īiiai ua L. K. Hoomnlu nen ua ninau la a E. Kekoa, a hiki ī k.i !a 23 o Apenla; a o ke kope o ua palapala hopu nei, -ua l<>aa ia E. Kekoa, mai ke Keena Makai Nui mai, a na ike ia nialoko o laila, ka 'hewa ī hoopii ia ai, ua iike loame ko ka palapaki hopu o ka la 9 o Aperila, a o D. H. Hikikoki, i ike ole i ua hewa ia. kk mea nauai hōohiki.

1 Ea, ke ike mai la oukou e ka leluilehu i keia. niau haua a ka L, K. Hoomalu o Hih» a r«e D. 11. Hīkikoki, kjii lio aaua e luiki nei ikaL. K. H.? He mea keia e maopopo lea ai i ka lebi|lehu; no ka poe kne na Mea Mahak» ia la, aole no ka aoao oka lehuleliu. He mau mea i koe uo ia mahele, aka, ua iawa ae Ih ia, a e nee aku imuu. ■ ■ i Ika \va e noho Makai Xai aua o lli. Severena no Hawaii net, ua Uoolje maoli mai no n« L. K. Hoomalu ne., i ke kuleana ole o mea e ae e liaua !i palapala hopu, oka Makai Nni waie uo ka mea kuleana nva ui mea. 110 poiolei ia mauao, a he muikai; aka, jiehea la oia i keia waT Eia ka meu moakaka lon. (Jt li!o oia he hoa 110 ka t»oai kne, a oia kona mea i kue ai i kela manao miiky -> , a hakihak;i boi i kaua aelike n«e ka Maka- Nip. bou o llawaii nei. Oia «ue\ ke aiio 6ke kanaka knpouo e noho ai nia kahi o ka Oihana Hooko Katta\\\u:' Aole v loa! I 1 M» ua kumu pale oiaio Kau.wai a aoao hoopii ia no ka! hihia o kja I*a|H\ Nanā o Puna, u" Hikikoki ma i hoopii iho nei, na ileea mna ia ua L.' K. Hoomalu nei o flilo, e liele ana I oIX H. 11., a imua OF. L. je nuuui at. Ile mea maikui uo ia t nli na Inlua e ae, nka, ma ka luhia a uli ! i>o»t kue oiaio la, nole lie pono iki' |i;ka Lunakanawai ke holo | iakuu la e nUiau ai; oiai na lakou la ' I uiai mvka hoopii. 1 poe kuokoa u4, ] i vpi ka lūhiu mai, kahi ku}M\-o 0 helo, ! aku ai ka LunaKanaM'ai 0 niiuuu ao'ie ; ika poe nuna ka >\oop : ī. O-a nae kL ! lihiui mau i hana ia e ka L. R. 11. b ® Hilo; ama ia mea e tnaoi»ojH.> īa, l.p ; oia no po<ti kue Kuhiu 1, ; ! I K kakou e uau«4 i\a ";ea , {iih ana i ka hihia o ka P.ip.i X;uia i>; e like me ka palapala hop'i k 1 ka li. K. H. o Hi'o i hoopuka ai 1 kk ' d o Apenla, i ike ole ia « ka Nui, e koua llope hoi, ; ; | Ma ka ia lo 0 īu uoho \a ■ no ua hihia uoi. Xui ua kauaka' ao e h>'ol»he; no ka nu v a. ' Whia kaulana ia, a he hihia hiapo lm- ' h* iwaena o ua AHa o k«i* Aupuni. j' H, Hikikok», he ioio ma ka aoao • Koopii, n 0 E Rskoa ne ks '