Ka Nupepa Elele, Volume VIII, Number 3, 17 July 1886 — HE MOOLELO KAAO NO KE Kaikamahine Alii LEINAALA, Ka Ipohoomahie a na Ui Ekolu KA NANI E HINA AI KA MANAOIO KA UI E HAULE AI KE KUPAA, O KE KIHAPAI PUA O ELENALE, Ka Mahinaai i piha i ke aloha KE ANIANI LIILII O TUBERINA. [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO KE Kaikamahine Alii

LEINAALA, Ka Ipohoomahie a na Ui Ekolu KA NANI E HINA AI KA MANAOIO KA UI E HAULE AI KE KUPAA, O KE KIHAPAI PUA O ELENALE, Ka Mahinaai i piha i ke aloha KE ANIANI LIILII O TUBERINA.

. MOKUNA VIII. — Helu 19. r\ AĪA iluna pon£*o ua puoa nei, e ku ann kek'ahi kanaka ine ke leahea ana i ha huaolelo elike me ke kilokilo; a aia iloko o ua luakini nei he elima tausani ka nui o na kanaka e kakuli iike ana ma ka aoao o ko' lakeu mau noho, a ua pna lakou i ka ulii ia i na uhi keokeo mai ke poo a lu.la aku ina w;uvae; a nui ko lakou mau lima hema e paa ana lie mau bukē Koiana [Baihala], a rna ko lakou mau lima aknu, e paa ana ina ihoiho kti'kui o ka |ioe i piha i ka manaoio i ua mea o kela ao; a maeiua aku o keia aaain/e kukuli ana kekahi wahine nani lua-ole, nona ka lauoho i hoohinuhinu ia me ka wai o ke gula, a i | paa hoi oia i ka aahu keokeo nn.i ka | piko o kona, poo a hala aku ihnpe: a e paa mai ana ho nniikumamalua kaikamahine opiopio ma ka hua o kona lole; a mamua aku o keia wahine e ku aua ke kahuna nui i aahu ia u»e ke kapa Ehoda o ka oihaua Kahumi Xui o Mahomeda; a inamua aku oua e ku ana ke kuahu i kaki ia. mailoko mai e ua laau sitina o Nuwela; a e ku au'a he Umikuinamalua ihoiho kukui i hoonōho huinakolu la, a oia ae la ke ano o keia luakini pahaohao. E ka mea heluhelu, 0 keia luakini a kaua e ike nei, oia no keokeo Liuuholomae; a o kela kanaka e kakilo.Wahine Poinikia; ao kela kahuna n.ui eku ala iloko, oia iio o Oopuhue, a o kela wahiue nani lua ole e kukuli la iloko o ka luaknii, oiu no o Leinaala, ka mea nona keia naaea a kaua e hoohialaai uei. I ka manawa i ku iho la o ua luaki-. ni kainaliao nei iluua o Tia moaua ia, ia mauawa i puoho mai ai ka leo o ua Kiai Naue ole o Elenah?, me ka i mai, "Auwel—He poe Kavistiano ka keia a kakou e hauaiuo nei! Ua oki ua mea make ua mea inake a na Kiai Naue ole o Elenale." A haule like iho la ua kuli o ua poe 'kiai la iluna o ka ili oka moana, e namunamu aua ko lakou mau waha i kekahi mau hua pule o ka aoao Mahomeda a lakou i manaoio loa ai. Oiai ua luakini nei e ku ana, aia j hoi oia ke iiee aku ]a imua me ka maalea nui; » ua liamau Jioi na aie ahiu oua moana la, ame he meako ka lai a Ehu ka hoa elike ai; a ua pau hoi ka he'euluulu ana mai a nakikiao makaui, a oia hoi ke kjiimu i mualahi ai ka uee aua o ua mualea nei imua. | . , * ■ , . Qiai ua luakiui uei e ana imua, aia ua Naue ole o ĪUenaīe ke na}'ia miii la ptie ka hakilo | pouo aua, a ee iae la kekahi i kekphi» "E—ke hee ala nei imua, Ake i mai|la hoi| keka-hi, wo ka aui na ale o moaua mea e kuhi--I<fcfflgsiiii miiiV,i |n Vin hoopaapaa na o lakou noTOa" ■„ t| ī ! \ oa ia e nee awiwi aua { e ilfe ia ftku la m, kahaolaWo;ia mai awai ia ikuwa o qna :ie ole o Kleuale, a holo hke >q e liopu i us Luakiui h t , u man & wawalo la i i aua, "He Luakmi hooIi« lie Kupua Mu k»kou . i olowohi mtoj|Au leo i \ai na \vji ai ua ahi ka «Ua ipu nmkani a *©fco nmi o U mu m\iy ka } awa uo hoi i owk I - laiaki m la, a Lio- !| i imi e noho ī ioa ae la oia a -ilo i t l o ia im e iia mea \ <1 ua Ho la i !' U j I >;';>/ " s * j ! !■:: ■ ■■■=!■:

Oiai ua lio la e liookina aiui i kona ikaika, iue ke ako e kaa aku ma.keia aouo, aka y loaa mai la oia i na kikiao nuikaHi ikaika a na tausani upa īwakani e'halnlu mai la iloko o ka iapalapa'o ke ahi, a oia ka mea nana \ hookuemi hou niai i ua iio ia a opeaae la oia i ka lewa no ka ekolu o ka inanawa, a ena hou iho !a oia ila-

lo īne ka hikiwKwe loa; a īa manawa 110 i haliau hou iho ui o Leinaala ia Pouv,ikstmii i na kapuai nxua o ua lio !<•, u luuile hou iho la oia' iUlo o ka moana, a kahuU Uou ae la oia he \va;ipa keokep 110 'ka e.lua o ka mana- \\ :i. ■ T ka manawa i liaule ilio ai'ua waU' l>a kookeo la iluna o ka ifi 0 ke kai aia no komi mau mea hooliolo ke 110 ho la iluna e like me ko lukou aiK ruua 1 hele mai ai;a ia manawa i ]>i hou mai ui tia ale o ka moaua, a popo ilio la iluna o ua waapa k. a holo aki la ua waapa ja iloko o ka liohonu nit ku ikaika nui. No ka manawa pokole wale 110 ke ia ilio aua ilalo o ka hohonu, a hoet uku la ua waapa la i ka Waha o keka hi pahu kupupau uti e.ku aua, i k.al. ia uiailoko mai 0 na pohaku Garanitt (pohaku kookeo), a 1 hoomakaukai ia iho e na ICiai ma ia wahi no na ku pua; ao ka mea e komo iloko 0 m [>ahu kupapau la, aolie maua kupuii uana e hoopakele. Ika manawa i ike akij ai ke Kilo kiio Wahine 0 Poinikiu i ua pahu la u kona manawa no ia i lele mai ai hope, a keelii mai la oia i ka uma umu a Luinaala, a kuala aku la oii nuihope o ka waapa me ka puliki am o koua mau iima ja Peiuakuma kau; lioe ka; a kaauiui ae la oia iloko ■ ka moaua a hoea loa ae la iluna o k ili oke kai, me he ī'a la ua miike kahola. Aloha wale! Oiai o Leinaala e kaanini ana ili ua oka ili oke kai, lohe koliuliu a ia oia ika ieo kahea ona Kiai Naii ole o Elenaie e i mai ana, ' 4 lh piha ua piha makou i kou nani-," a ere liou iho la 0 Leinaala ilalo ma ke an e liaalele mai ana fte ola iaia; auo k manawa pokole wale no, hoea ae 1 malalo 0 Leinaala kekahi pahu aiiini huina-ha, he ewalu kapuai kōna loi ahe eha kapnai koua laula a i ho< pani ia kona mau aoao eha me u laau; a na keia pahu i liapai ae " i iluna oka ili kai, a pakel ih'o' la kona olii. - \ Oiai 0 Leiuaala e . w aho anā ilun oua pahu aniani la, e nhola ana h< koiiā mau lima nia ko.ua mau aoao; e huli ana kona alo iluua, aua me hoi kona mau mē he mea la u haalele 111'ai ke ola iaia, aole hoi k lohe ma kona mau pepeiao; a aole k uoonoo iloko o kona naau; a me h mea k i ka nana a'ku, ua make mao 110, a koe wa!e iho no, he wahi keeu hanu uuku e nape la iloko o kou umauma, a oia hoi ka na Kiai Kau ole 0 Elenale e noke ala i ka lioopa; paa ma ka aoao 0 ua pahu auiam 1e o!a? kkou e ku pohai ana he ma kapuai ka mamao mai ia Leianaal aku; ake i ae la kekahi, "Ua mak oia." Ake i mai la kekahi, "Aok ke hanu nei 110, <( A hooho ae ia lakoi me ka leo lokahi. u Ua kupono lo keia wahine naKe kiliapai pua o Elenale Ki Mahinuai i piha i ke aloha-—a wa walo ao la ka lewa i ko Ukou mau le< hooho oka haaoli, a iohe ia aku Ia k* le< o na pahu iiiLii e halula mai ana iluna 1 ua moana la, i panai ia mai me ka ieo heu na mea kmi, a rae na puali ro e le 1 ala ko iukou uiau Uo me ki n»ni nuiwale.aka uhaue ohauoli loa ai E ka mea heluhelu, o keia phn mak|o 0 Leinaala» o ke Auiaui LiiUi uo L o Tuberin;\ 4 ka meaa ua ui ka.uioiva. la \ i hoomo.nnoa mau ui, uu ke oiu elike ine kona aloha i ke Kihapai Pua t Elenale, ka uiea nana keia pahu Auiauii; kAuae ka mea heluhelu, i u, " *4mm. e ana \ kona mea n»na 1 maīaiua n»v n Kiai Naue ole o Elenale e huu. ino lal, a me he niea la e i mai ana ua Ani »ni Lulii la- - 0 ke aha la ka hala a ke kanaka, 1 ino ai i ua kai la, KeMilawe a mea» Waa \llnauma ke ala hili ai, mauie i ke ka Hoiuu-e. waiho *£ kiju4 ? ka mea i; hiolaui ana iluuu 0 ka ani *«i ake ahonui, a e nanu ae hoi kaua ia Lw«tyjk>snae a n>« kona mau mea hooholo I k«| nwuuwu o Leioaak i haule uwi ui muwuho ouu wuupa la, ia uianawu no i komo ai ka ihu ouu wuupu k iloko o aa j\ab|u kupapau, g koj»o aku lu o hue; a; ia manawa np i oUi niui j,i U kflo Wahine o Poinikiu o uu \vjupa h, a hookahuli ae !u oia iuiu 4 iho a Wo i kmo Hw, a holo aku lu oiu me ku U naaa ho&se hw mai i koiu ukali ka pilikiu, a nulowale aku 1% oia a ka ppaku 0 luumMiiA UJ