Ka Nupepa Elele, Volume VIII, Number 3, 17 July 1886 — HE MOOLELO NO DON MORIANA. Ke Koa Kavalia o Sepania. KA WELI O KA MAKA KILA, A O KA OLALI AHI-KANANA O NA KAHUA KAUA. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO DON MORIANA.

Ke Koa Kavalia o Sepania.

KA WELI O KA MAKA KILA, A O KA OLALI AHI-KANANA O NA KAHUA KAUA.

(Unu)ii ia e Tao Se. Aiaiha no ka Nusepa Ēlele, mai' kekahi liuke Moolelo ka/iiko mai o Sepania.) Buke 1. ® KUU makoa," wahi a kekahi keiki m opio i pane aku ai iūiua o kekahi ka- ' naka eiemakule poohina, aoiia na holeHeloaa i luluni ia e na hiona waloliia o ka whaeiia a mt> ke kaumaha; <£a, e hui 1 raax ce, e kuu uiukua aloha, heaha ke kuiuu o kou &i ole ana i ka ui iloko o keia ' mau laekolui hala ae nei? t?a mai ia ' anei 00, i kanea pu ai kou onp ana i ka ai? A ke iJjo nei hoi au, ke hoomaka mai nei kou kino naai a hieliie e wiwi a e mailo mai hoi." la wa i haioi aaai ai na waimaka nia «a maka o ua «lemakule la, a hiolo iho ia hoi uaa k»na mau papaiina. Huli aku ia oia a nana aku ta ike kanaka opio- a liuiiu pane aku i& me ka leo haalulu, i keleia n»e ka walohia: , '•ifi kuu keiki i E Moiiana ! Kn opuu hiwahiwa hookahi o ko'u puhaka—Ke ninau mai nei 00 e kuu keiki 1 ka mea ituna a'u i hoao ai e keie loa īloko 0 ko'*i heupo, ka mu hoi a me ka 'popo nana e nanaii nei i ko'u ola jana. E hooloh* mai e kuu koiki: Ke haehae ia nei kuu puuwai e ka inaina makawelawei* kupouli —ac—he inaiua-he hakqko weiiweii ana 0 k« huhu hoomauhala—aka, e hoolohe nai—" .

I» wa, ku ae ia ua elemakule U me ka haalulu launa ole, a s n*ka ana hoi kona kino m«i o a o, hele aku la oia me na kapuai hehi pahemahema a ku aku la imua o kana keiki, ka mea hoi ana i kah«a aku ai o Moriana. •'E Moriana I J3 hoolohe mai," wahi a fca elomakule, "ua hoopihaia ko'u naau i ke kaumaha, a me ka hilnhila, a > ko'u puuwai ke paila nei ka inaina, a ina o ko'u mau lima, ua likē laua me ko laua wa e haaheo ana i ko'a mau ta opipio, ina ua hoohauini a« L ka maina e paila nei iloko o'u. £ kuu keiki ! Ua ike oe, a ua hoomaopopo hoi, aneane ekolu I* o ko'a ai o!e ana i ka ai, A o ke kumu ! e kuu Monana, kjuu keiki, oia ko'a hoa-; " M"a« anfreko Kau»a Don lComoka,j Hale Kakela Koro»ftka., '• '"a'a, ua kuha mai «īvaek*mea k l* i ija %au I • ! f -]

la wa ! hoi hou mai ai ua tleinaiatlo la <i. noho iho l'V uiiilunu u ka noho, a p.ina ■aku la ui'iluna. o knm keiki, oiai ho oi i e holoholo aua nie na lima e' pe'a nr.< .ma kona kun, ame na maka hulili hne hoi © nana ana i ka pnp:ihele. Ilele ae la ua keiki opio la a ku īho la : malalo o kah.i e kau ana kekahi pahi kaua uui, huli mai fa qia i kona makulenpne a pane niai la: "Ea, e kuu makua," a nana ae I» oia i -ka-palnkmHi e -kim—ana - rrnrltina poiio uo" Ona. "Ea, aole anei keia oka pahikau? a Madura l'a hiena o ka laliui Mura (Moors) au i lawo pio mai ai. Ka pnhīkaua i oleloia ai, aole e hiki ke kaikni ia e na kanaka he 10. a i hiki ni hoi ia oo ke kaikai ae a kakiwi aku i kona ōi malunn o na enemi mn ka pu-!ua anā o kou m»u lima." "Ae," m ahi aka makuakane, u oia no ua pani la; aka, heaha la Wou makeniake e kuu keiki ?" "Ua makomake au e kakiwi i kona maka ma ke poo o ke kanaka hana i hniliili, e kolo ana ka ohana aīii o J~)iLonezi Moi-iana de Orivcla i ka lopo me h'e nahesa ai-k-po la, Ea, e kuu makua, ke lioohiki nei au ma ka i*pa o kgL Mnkua, ko Keiki a me ka Uhane Hemoiele, o ke poo nona kealelo i hailiili mai ia oe, aole oia e pi)t hou nna me kona kino, a o ke alolo hoi nana i hoolele inr»i i be kuha awaima i> kn hoino maluna ou, aolo oia e kapilili anft iloko o kotia he (waha), Apopo, e kukui aku ai ko Sepania n puni, aole hookahi iwaena o kona lahuikanaka ponoi, n me na lahni Mura e olelo hoino hou i ka ohana o Moliana, o haule auauei kuu inaina na ole malu'na o lakou, a anai u nku lakpu me he mou puu opala la." A Ta jva i lalau ae ai ua kanaka opio la i ka |i,ihikaua ana i kehakeha ae ai, a owiiiwill ae la me he wahi koekoo la iloko o kona liiu*--I! ka ike ana aku o ka makuaknne i keia ainiu ana ae o ka pahikaua kamahao n ku lliena Ma<iura iloko a ka lima o kaiia keiki, 'ua ku ino ae la oia iluna, lelole »e la me ka hooho ana: "E lesu! E Maria ! E ki. ])oc hemulele a pau oka Lani ! He kamalmo ! He kupainaha - " "E Morianf,—sole e Huu Moi-iana. ne e lawe oe ia ; .noa nou i keia ws. Apopo e like me kaa hoohiki e ai ai au i ka ai. a e hauoli ai. Ke ike nei au, he ikaik;» kuu ioi aku i ko ka L'iona hae o N'u'mia, nk«, hopkahi mea i koe, o kou makaukau. '/i, ka makua, i ka la apopo mamua o &a napoo ana aku o ka la e hoihei mai ai au ike poo eua Kauna haaheo la. Ano ko'u makauleau, mai kaoalua oe. Ao!e aooi owau ka mea au i a'o mai ni i kou ike» pau ma ka h»welatye aiia i na mea kaua a pau au i ike ni, iloko o na niakahiki he 12 i hala ae nei, a o ka 18 hoi keia o ko'u man makahiki ? A e hoolohe mai oe 0 kuu nnkua. Apopo o hookuu aku ai nu 1 kuu ike a pau imua o ke Kauna Kameki, me keia pahi a Madura. A ke wanana mai nei kuu mauaa koo, inamu* o ka na-' poo ana o ka la e kakiwi ia ana ke kino o Kauna iloke o ka make, e hikiole ai i kona akamai ke pale ae," Ja wa i kani hou mai ai ka wati o ke towela a aau pono ka 11, a ia mnnawa no hoi i kualilii mai ai ko apuapua ana a ka

ino, a pftne ae la kn elemnkule: "E kau .keiki, e hoi oe o i loaa ai ka ikaikā kupono o kou kino. Nolalla, e hoi oe, apopo liuihou kaua—aka, ali«; o kn kapa kila hea la kou e aahu ai no ke kahua paio?" "O ke kapa kila omaowno o ka Ilienā Mttdura, jv o ka papale kiua hoi o Velona ka Aeto Lenalena o na Mauna Pirene. Ekolu a'u mau mea kaua'e lawe pu ai me a'u—ke koi kaua a Madura keia pahikaua no hoi, ame ka': Ih« a Velona. Nolail», i ke hoi nei au e hooluolu." Huli ae la ua kanaka la a puka aku ! la inailoko #ku o ke keeoa, a k«i<noe «bu lu i kona mau wawaa a' komo aku la !JO- - o koDA keena. la ke kakahikka o knlii la ae f aiaj ka makuakane rne kina . koiki o kajranoi o iia, mea kaua kihi i kamakamailio ai. I * |a wa «j kakau ona ko kanaka, Uo akn la 'elo o w* patapjil& la. r C«Qiit« Don 3Jpmekj, jM»ku k&vtilia o' ka Hnle Kakei« ' Koiomeka. | <k*&uioem* keknō ko&holuo rt*ktt Diego ie** ,M»iiana Jc 1 3 m kku nol av « pa?o me m. a m'ka, *. m ku w*n\ o ka m» ii» »no pa 000 n au i «,» ok* p«h(i hopa 9kn kuua mtks. E |iat mti i k«u paue dla& «t*< A ī jwno jlc mai | i' M Korowtek<. ' «»w*i «ii uo k* pxU fct\su , ka ttsku Alii Don / «kt ile«i»ku\f i jwue coWia«ktt kena paU k*fc«iuma« kauwi i i1 ! ■ ' v - - i | ho« *ku>) - I I i