Ka Nupepa Elele, Volume VIII, Number 6, 7 August 1886 — KE UMI A PUAA IA ANA O HAWAII. [ARTICLE]

KE UMI A PUAA IA ANA O HAWAII.

(Koena moi kela pula mai.) Aks, he kulnh«wi n&e ia o ua p«« keiki nei, haiko taai ko Ukou pa*lalo a J. U. KaM**inui, na kela a' rac keia e amo i keo* hala ihe, in* pela, h«Rh* ka mea iiana •!a o kei* poe keiki i ka lian», a4"&i ae la iokoa e like me ka hau, a keokeo loa hoi « like tn« ka hulu hipa. No ka haiia ole ana peia, ua ekaekn loa ua poe keiki nei, ka poe i oielo nae ka leo n«i o ka Paoamn n me ke Kwokoa he poe aloha aina. a alohn lahui hoi, aole no. Peh#a ka nnn e ke Kuokoa a ma Paeaina, ua hoike anei laua i keia moo!«!o ma laua man nupepa, oiui, af« no ka hoike a ke Kohina Kipikona tna k« laua mau pakaukau kahi i hioiani ai, aola no. N« ke aha hei? £ alualu loloa i* auanei ki ona o ka nup«pa Kuokoa, e kela nuu huaoielo (Mikaneie ehi pu t kp pom»ikni o kn lima. kakauha « ka hoopilikn lahui Hawaii.) ka ekaeka n», no ka h*ua *le i ka hana, ka inea iekaaka»u Pehda ka ona a ka nupepa Paaaina? HoiUo aaei i keii hook*um*ha ia aaa o koni lahui i ke au pouliu!i.o ka noho lahui ena, aole no, lepo !o* oe e ka mea oleto mau, ne »i k* mamua o ka pahikaua (J. U. K.) : Ina he oi ka maka si!a t ng ke aha ke kumumu ana i keia nuii«u uno nui i ke au • ka Moi K»l»k*ua. (E o!ii»!u ia auanei *u e kela mau hua*!e!© ) he\w«ha ka'u nupep» no n« keiki a na mik4tie!e a me ko lakeu mau poai, a mm i* lakou mai hoi kau waln io pi;.-i n papa. piilena a'u o kei* oaau 1«). pepeo «r;ei a ka maku etia i ka io pipi r me ka j);leua, ne ka «o», h« m»ii mea palupalu, huta? Et, naaupe r.o ka P*eaiu<,ii au «e Ivuekoa. • (' O laua na papa a ka e hiiinai eui t;ei, ue ka Uoike pcl<>:ct s i«jui p'-lik * « keia linui n»a: kahiko fttai % \jiki i ke;a mauan'a; ho ka< ke « ike p; s . aa 'un* l;«wa i j v o a na n i; . maikai o keia lah i v » i me?|a n»*u inea paiia. r.ka i k« !:o:te not a kuhi»» Kip>tfona o pu: ctiu i < im ana e k«ia iihui, i-u iiio nna o uie ka iima [«ikalia o ko alii (t»oku ? a a ■ k* hlo uu o na kuainwi « ke.u m«u Palawku i imu kuainw i I\>kiU) a iuuopSi>o ī k;\ aeu iliaiii ele, ao!o ka h$ hoike ikiT o ka

nunii l»a ka mta niiukai lo> i- k« h.-m niat. o ' O Uii !uhui [lnvv:\p, roi« i;iik«u > iU« iki * kstn mea. un nolio me k:i innopnpu ue I w.-ile no Ln:n iioike a kiv huinn» h.ipikon:t i ike jvc oei..ua noho n.i k»:k>thi hapa oka aoao Knokoa mn- i/i oiii in» Kuhina o ko na ania o, noie nae i nnn*; iui i kaift huna. aua like pu me keia nnu nupepa huiui ino. O ku niea ma«lo mau ma na kolanm o ka Paeaina a īne ke Kuokoa, o ka han.a hewa o n'* Luna Aupuni o kciA_ mina_wu, a_ uu lil'e 'iii iiiea he io kamano e kau inau iuit did bo !aua mau pakāuknu nupepa ' kela a«s keia pu!e e puki ai ka !a"na nuPeP»- v Ua oi aku unei ka piiikia o ka lahui i ka wa noho kuonoono a laka mnmia p ka vva e aono iiihune a nele inaoh no, aole i ka wa liiuuna o keia lahui a nel©, oia anei ka wa pono e kai ia ei ka lahoi o imi a huli i pomaikai no kekalu ppe puuwai pakaha, uie ka nijna ole ia » jca pono o na keiki a nieko lakou ruau makuahme, oiai, ka lakou m:t« knne e kaue ia nn* e huli i wniwai no kahi j)oe, oini, he iliKuna ntlo !o* maoli no kā me* e k»u(i hn!uhu!u u ana ejiele Jiūii ko J3awaii e holi laau iliahi i waiwāi no k#,po> j>akaha a hao vr*le. .

Ina & noc:ioo nā ona o ka Paoaina a mo ke Kuokoa, ?ōOG,OOO ake moku i lawa ai, s me ka 300 a oi krtnaka ne lak#u aa he eehU ma ka moku akuhkuli, li« mau m®a ele wale no ia, abiU } lio nfe.A maopepo loa, aole ī nianao ia ka pono w keia iahni i ko lakou wa ilihnne a m6 na oi« niakamae, ao na huāheiu dal« n lakou e hoik« mau nei ka mea oi aku, a oia hoi k.i pilikia koikoi loa. - Ma īa ano o hoomauao tho ai ka lahui, oo ko Ukou hiiinii nui loa mamuii o ka waiwai, ame na olelo hoonuinui, he lili hanohano kei», he minauiipa i ka lilo o ka pomaikai la hai, a ho i kahuli no ke au ok& nohp aupuui ana o keia poe Kuhina, alaila, nke mai ka aea» Kuokou o inkou na Luna Anpuni, i hiki f ke lakou mau lima ke haha i ka umelie kum&u o k.a Nhui a manao a« ke ola o keia hookowa loihi ia ana e. 7'upkpa a ine Paenina.

I hoike iio ka oiĀlo oka pono o!c o ka ao.no Kuokoa e olslo uei te aim, aloha laliui, peiiai ka iini pokolo ana nn ka puunaue »na a pu!ta mai he aau .hua helu o ka poino o keia lahtii ; Ē puunmie ina hanr» paknha a lima ikaika a ke ahi meku maauwa Axnerika 1826, i nar»t nwk» ia ai e Pmaniu a ma kona mau kea iloko ōkw ws4 ilihune o ka iahui Hawaii, pukii mai $590,000 ruai loko ina.i o ii» paoua hna ili&Ui i lawe iiHia nni ia. . j. E puunau» i ka mōhuahi h«p«la a Han*l« iCa*lra a uie kon* mnu L;oa i hookomo ai iloko okt awa e Honoluhi, iloko o 50,000 heJu kanaka o Hawaii i ke su o ka Moi Eīalakaua, puka mai 300 a oi kina ka.naka i roake i ka «ai hopela, a ina hui pu na hua helu puka eia o Iō'JD,O(JO i |iwe limia nui ia aoi ki«o k&oaka i make.i ka mai hepoin. Alnila, kupono ka huelelo a ka on* s ka P&ēainA e «laio mau n«i, ka hal^ 0 Kaupo 1 ' oka poino eleele akT aoao Ku- | okoa i Lana ai, kiikiki na waweie © ka eiia \o kz Paeaioa ume ka S uokait i ka lewa, aole e hiki iko laua iiiau «iw&» ke ku i luaa 0 !»a ftin», do ka mea, haumia loa Ika heTfa a ko !aun e kokua nei, n iaa aolo ia he hana ino a jko laua aoao (kuokoa), alaila, ua ku.pono no ka olelo a k* Paeaina a me Kuekoa, pepa maka keleawe kei'a, a ua hakaha ka k« poo aehe l»lo kahi e waiho ai kn noonoo na ka pono a nae ka hewa, Eai auanei kaia mnu olelo maluna o !aus a me ka laua mau mamo a'ku no ka manawa pau ole. "Maka kfiieAwe" <[ Poohakahaka." Aela i pau.