Ka Nupepa Elele, Volume VIII, Number 6, 7 August 1886 — HE MOOLELO KAAO NO KE Kaikamahine Alii LEINAALA, Ka ipohoomahie a na Ui Ekolu KA NANI E HINA AI KA MANAOIO KA UI E HAULE AI KE KUPAA, O KE KIHAPAI PUA O ELENALE, Ka Mahinaai i piha i ke aloha KE ANIANI LIILII O TUBERINA. [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO KE Kaikamahine Alii

LEINAALA, Ka ipohoomahie a na Ui Ekolu KA NANI E HINA AI KA MANAOIO KA UI E HAULE AI KE KUPAA, O KE KIHAPAI PUA O ELENALE, Ka Mahinaai i piha i ke aloha KE ANIANI LIILII O TUBERINA.

MOKUNA VIII. ■ Hst.u 22. ' ' OIAI ua kaa nei e iiaue ana me ka tno!»iolv»lu, aia na kiai uaue oie 0 Elenale iloko 0 lyi iapalapa uke abi ke ku la ma na aoao. 0 ua kaa kupipau nei, a ks kamailin.la lakeu ia lakou īlio, ''mūiamina wal« ltVia ui." Ke i j;c la iioi kekahi, "pi.hea aur>nai e hiki ai ia kakou ke hoopakele ao; oiai ke hookikina mai nei no ka lee eky alii ona alii ki h īku 0 ua hakuJ- — — _ Iloko o..keia manawa a ua kaa la e naue ana, aia 110 ka lapalapa 9 ke ahi ke poa. puni U iaia, a ke nana.aku i ua huakai hoolewa la. ua hele a like ate ka pae 0 kekahi imu enaeua ka hele a Mo-h unouuoa Puna 1 ke ahi a ke Akua Wahine. Ua hoomau aku la no ka nee ana e ke--ia huakni a ke pahaohao imua, a ua piiu hei ka hoekikinm ana mai a 190 o Marioredo, mai loko mai o kona halealii i ike ole ia kona wnhi i noho ai, a me he mea la, i naoa aka ua uhi in aku la kena ike eka mana eke ani ī'ni liilii o Tubfrina, ' \ mea ana i hßna ai i hoa kamailio no kana keiki punahole, a ke hoi hou aku la no e nahu laia i ka hookapuh). Oka hee malie ana o keia kaa kupapau, aa lilo ia ho moa lioopahaohao i k( noonoo ona kiai naue o!e 0 Elenale, a u lik« no me ka naue nnlio ivna 0 keia huakai, peH no ka naue ana ona klai ma ni aoao. me.ka ha-loana 0 lakou ma 0 a maanei.a 1 kekahi manawa, e pii aku ana hkeu iluna 0 ke kaa, a e wehe ana i ke pani o kh pahu, a ike iho la lakou i ka meai nona kei* kaao, e .una konu ' kmo! nani" i-likē me ka natga.Hu Pikumena ka leieele iloko 0«a pahu la, a paui hou iho | ls, mo ko ōlelo ana aku 1 ka poe e nr>u« !u ma, ua aoao i kn huaolele, 'ua make v *trai wakine nani inei." Puana mai la ka poe e hele la ma na uoa% "muianiiua wale.' ! A i mai la lioi kekahi poe, pehea hoi 0 hiki ai? Aia a hoea aku ma kela aoro 0 ka kakou wahi ,i i-'auohu ia, iilaila, e kroho aku "kakeU i ka hueelelo Lookaiii \vale no, ua ana kakou i kona uaui." A hooho Hke ae t» lakou me ka manao lokaki mai oio. HQ.m*JUtWa.loiU 10.1. JU. kai aua •<i keia huakai a lioea aku la lakou ma kela aoao oke ulii; ia mauawa i ku iho ai ua huakai aja a kii ia mai la ka pahu kppapau iluua 0 ke kaa e na kaoaka pookplu o na lua kupapan, elike me ka nui ona kanaka uana i lawe.lawe kela hana, peia ka huikai 0 ko lakou lawe ana i koia pahu mai luna aku o ke kaa, me ko lakou manao ole iho i ke kaa pupapau a me ka huakai e ku la; no ia tnea i kahuli hikiwawe iho ai ua kaa kupapau nei me kona huakui hoolewa a lilo ae la i poe kanaka pookolu wale no, a huikau pu aku la lakou, ma ke ano he poe pookolu wale no a pau loa. Akamai no; ina paha i hele mai o Mari-orodo e helu peno i kana poe pookolu ina paha ua loaa pono na pookolu ake Aniaiii Liilii 0 Tuberina.

I k,a mauawa i kaawale aku ai ka paUu kupapau mai ke kaa.aku, ia mauawa i hooho mai ai ua kiai o loko o ke ahi, u Ua a-na, ua aua makou ika nani o kela wahine." A ikuwa ae la ka lewa i ka leo hooho o ko kkou miuamina.

Ika hiki ana aku o ua paliu knpapau la ma ke kae o ka lua, a hoomaka -ia akn la oia e hookun -ilalo, ia īuanawa i haule iho ai hookahi lina kulina mailoko iho o ua oahu la, a hoomaka ae la ke ahi e lalapa iloko o ua lau la. a lohe ia aku la ke pahupaliu o l;eknhi mea iloko o ke ahi, me he moa la he mea a" nu pake'o ko'iā | au; a iio ia mea i kaikai liou ae ai na kanaka pookolu i ka pahu, a la\\v*i\ku la no ka elua o ka lua, a \ ka liiki. aua ilaila, hookuu iho la lakou e liko me ko ka lua a o ka mauawa uo lvoi ia i hou iho ai o kekalii liua kulina, a o ka manawa uo hoi ia i lalapa;

ao ai ko alu o liko mo ko ka lua mua; a uo Ja iuoa i lawo liou aku ai lakou uo ka okolu o ka lua, a 1 ko lukou nauu aua ao i Ik>ikwl kalii o kola mau lua i liauloio ia aku la> iko aku la lakou o ] ulu uiui aua oko kuiiuu, uoUuiu ] Uuli hou āku la kokaUii lxapit o ua poe ] pookoiu Ih o kn e hukiimki i ke kulina' a i ko lakou hoouiaka ana ae o uliuki, j paa s>o la iloko o ko lakou īuau lhiun | he mau «ohaku Polo i kapaia "laYu' s xua kft olelo Be.iitania, (aia paha ma' Hawaii keia *\au pohuku n\u k;\ lua o

i iko ko onkou moa kakau.) E liko mo ka hoohoka ia iuia o ua kanaka pookolu noi o na lua smxa s pola ko l:\kou kaikai helo ana ikoia pah4 kupapau a pau na lua ho okolu tausani, a o ka \va 110 ia i ualowaio ai j ka ittahm\a!ama oka |a, o ho\keinaij tuia iia najwo ka la; a waiho iho la lakou i ua )>aim kupipau noi ma ko kao I o ka lxia hope kx\, a ia mauawa uo hoi 1 ikuwa inai ai ka 100 o ua lua kuiv\jv\u ho okohi taus>ani, o imaiana, >v Va |\i— ha, na piha makow i kona naui waīho ia akn iluna; " a xnva ao la na lua kupapau a }\au; a o ka uianawa no ia i iho ai r.a kanaka inx>kolu \

uk paliu kupapaw nei, , a naholo aku la" lakou ma kalii mamao a ku niai la e nfana me, ka pahaoliao; a ike mai kt lakou i ua palin kupapau la luv hale kupapau i kalai ia mailoko mai o na pohaieu mal.»ala. 1 v i Oim ua poe kanaka pookolu la e akn nift ko puhaoliHo, aia o Leinaala ke hele ala ho hapalua milo ka inamao mai ka hale kupapau aku; a ke maiiao iho Ia oia iloko iho ona, o kahino ia ona i hina ai, akāhi no oia a hoomaka aku « hele; aka eia ka moa La'oha'o loa iaia, o ka hala &xja o k4 ahi mahope «na, a eia oia imua kahi i he!e ai, a ua lilo ia i mea nui iu), kona noonoo • hana ai ? a no ka pohihihi o kona mau noouoo, hooholo ae la oia i kona lima ma kona poli a loaa ino la iaia ke Auiani Liilii o Tubevina; a no ia mea 1 nīnau iho ai oia: E ike Āuiani Liilii o Tub«i*'ūa, eia auei au ūaua kahi i hele ai, kahl a'u i~ iiieinao ,ai ke hookokoko aku uoi e īke ina maka.o kua aloha ?

■ 'īu mnuawa no i pane ne ui ua'wahi Aniani !a. Ae. eia kaua igiu& n©i, he eltjia puu make i hala uku la.ia \kaua 'hope, oia ke uhi ame na luakupapu, a hookahi a kaua puu make i koe e a)p aku ai. oia n» kiahaamaw-^k^ln— I-nui ka aho i ike i na maka o ke aloha, , . % _ jSii Veiu mau huaolelo a k.e Ani*rii Liilii i li.ookomo hou inai he wahi ikaika iloko,o ko Leinaala kino, a ke nana aku i ua wawae o ua ui ala o Peresia, rae he raea ia. akahi no oia a haaleie i k» ipuka o kona Hale alii, ke kamau no o kahi ikaika i kpnaleino. "Aloha wale ka lehua maka noe, Ka aa lapalapa i* e ke ahi o luhi-e."