Ka Nupepa Elele, Volume VIII, Number 6, 7 August 1886 — HE MOOLELO NO DON MORIANA. Ke Koa Kavalia o Sepania. KA WELI O KA MAKA KILA, A O KA OLALI AHI-KANANA O NA KAHUA KAUA. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO DON MORIANA.

Ke Koa Kavalia o Sepania.

KA WELI O KA MAKA KILA, A O KA OLALI AHI-KANANA O NA KAHUA KAUA.

( Unuhi la e Tao Se Meriba no ka Nupepa iiLEī,E, mai kekahi Buke Moolelo kahiko mai o Sepania.) BUKK I—IIiiLU 5. S KEIA Kavalia hou i hoea mai ui iloko niokomoko, aia na 'haawīna oke koa pukani oiaio maiuna, o kona oiwi holookoa, a ho mtu mnopopo, ua hbJk6 mai lioi kōnn mnu lala i ka ikaika. la manawa hooholo a,e.Ja oia i kon-i lio a pum ka rina me kana ihe e niniu itr.a mn kopa iima, hele ae ia hpi ōia a m» k; s hi a Moriana e ku ana, alaiS» haawi uku 1h i koua alohs, me ka pane ana mai :

"E k« Kavalia lanakila, e I)on MoL'iuna -Mamuli oke kauoha a ko'u haku. ua hele mai jaei au e paio me oe. A ina ka'laahia o ka kaua oihana, e ae m?i kou haīiy hano me na Uau ihe kaua e paio aj." Ae aku lu hol o Moriana i keia noi n ko no hoa paie helu 2, a ia wa i hqio aku ai oia a i ka hale siiika paliaohao i kukuluia ai e ka noeau kohu kupua o Bonl;adiJa, * iaaa mui ia kana ilie. Ake hoomaopopo la Ho paha o<; e ka makamaka, oua laau ihe la oia uo l«a laau ihe a Vetona, ka Naita Italia. Ika maknukau ana oua mau kos kavalia la, aia hoi, paapaaiha hou mai la kn' pu-puhi hoolale no na ni uahoa a na ui. Aokawang ia ī ae ai o ua mau moho la i ka laua mau hoolele laeu ihe ana; aka, e like me ka opala imu:i o ka makani pela i hu-la pu h aku ai ke kavalia o ka aoao o Don Komeka a waiho oiu ole ana iluna o ka lepo. Is manawa hoi i huro aoai ka «ha k'anaka, me ka ana ao, o kahi o Ukou: •'O Monana ka iua ole o'na Kava!ia Sipania. Ahe laea pono ia Don Komekn ke hele mai e paio me ia, oiai ua iiwa ka hooUio aole o»a ho bebe aiwaiu. nka, he koa maopop:» maoli oin e hiki ole ;ti i ke kanaka Kavalia oiaiu ke hilahila epaio uie ia." . - ....

ia wa hoi ku mai ia ka Ilnmuku o ka la, a knmsifio <nni la: -'Ma ka hanohano oka oihana a'u c paa nei ma ke ano he Lunnhooponopono nui nO nn liana o keia la , ke kauoha nei nn, hc mea pono i ka Haku Don Komeka k« hele mai i Ufit wa e paio me Don Momua, oiai ke ike nei ftu, he koa Kavalia oiaio mnoli oia, a nie he mea la o Don Komeka kona hoa p*io e kohu ai." Hoōho'like mai U ka nha kanaka mai o a o, me ke kohea ana naai. "Don Komeka! Don Komeka!! Doh Komoka!!!" fā wa hoi komo ana o Don Komrka i ko o ka nna hakaka,, & holo poai puui ai: Ia oia i ka rina me ka nnni nui, o'iai hoi o Don Moriaua afa iloko o kona hale kaki i hoomaha aī, a e hamo ana hoi o Eonba<ii]a ke Kilo Daroas«ko i kana mau laau hoowikam oloha, a hoopau hoi i na maln « me na eha o kona kino.

Oiai hoi ua haku la o k»ke!ekele ana i kona lio me ke akamai nui, uii ahai aku la oia i na noonoo o n'a mea a pau ok» aha kanaka, a hooholo lakou e lilo ana ka lanakila ia hoouka lnknka ana iaia. Oka manao hookahi keia ona moa a pau, ame he mea la, he kakaikahi lo.i ka poe ma ta aoao o ka kaua koa opio. l& wa oili aku la o Moi;iana mailoko aku o kona hale liooluolu, a liuli »e ia oia a nana a%la maiiahi aka la o ihtf aku nnn ma ko komohana, a mo he uiea Ia i kaua hoomaopopo iho oka hora ekolu ia wa a oi. I : keia wa, holo pololoi aku la īa a ma kahi a Don Komeka e kti ana. a paue aku la:

«'E Komeko, he kanaka o« na Sepama kolookoa nei i ku ai mo ka weliweli, no ka manao ia ana aohe lua o lfou ikaika, a me he mea la na keia haawiiva i hoohaakei i kou puuwai a manao 00, mawaho ;\e o kou mau lala, aoho kino kanaka hou ae loaa na haawina oke oolea a hiki ai ke hooliU i kou ikaika i mea ; palupniu. No'u iho nei, na'u iaa *ku oo e paio uio i'u, it u« ike no oe o ke kft,hu% o ka'u paio i k«ia la, no ka inoa, li;\nohano o ko'u ohana i hoekaeka ia ai e alelo it;o— i na &\ hoi ka inaina makaj\velawela o ko'u luaui hapAuea poiupalu, i: toaa ole ai ka hilahila i kou naau, e k*u kku i kou lnna' kakauha maluna o k®na poo—a i holoi ia 1 ae ai hoi ka nsum'ae!«*x> ke kuha o kou wa-' »*ha i kauVku ai inaluua 6 na papaīina a rae na maka hala ole o ikfi*u makuaknne —& oka hope > emo hou iu oe i kau uiau hu*olelo i haiiiili niai ai i&'u, ma ka oI*!o aua ho bebe «mo waiu Nolnila, i k«ia la, oni :kaua e ho-»k«u ana iko kaua m#u ikaika me ko k»ua' maU akamni pakahi no kīi malama an:; i | ko kaua mau ota, e ia kou| luau hoopai a'u ' e hp»awi hi mamua o ko'u| lawe loa aoa «e' i keu ola, a e hoolohe [

1 Ma ko kaua hnkaka (|ni me na U»u the a kaua, a i koopai no to kuha uu* i u» maka q kuu luaui. o ahiu:no au ia oo me kuii Uau th« a lel'e 09 m»t bt hokua ae u kou lio, a lil» i mea akM«k,ji heuoheue ta e n& kanaka, a o ka lepo ko;u wahi o hau'e p->hu ai. ] 2 ko kaua hakaka i|uii me na palu- | kaua a kaua, a i hoop*i hjji no kou kut an« i ke pof o kuu umkiukaue, o haouuiuno au i koi liiua h*ma, oijii a ia ka, ka [ lima i Uv\jhnS» i kc!,v pov>: hala ole. h 3 l ko paio ana mo na koi kaua. u| i hoopai i4f« «o na im o k|*u «1010 i hailii.j U fii i ku% makuakane. ko\l ohana, a m v > a'u »ei, e ipahu pu no au f kou ka«i-!t h j k;ola a<? i |ou poo i k;\ a hou i uapoo la ou mo kuu U ut i lo|i;\ ai koaa waln\ j

Nolaila, e Koineka, ī nui k# akamui i pakele, a i nui ka ikaika i ianakila. E inakaala." Ilnli ae l-i o llunanii a hai aku la' i ka IlHiuuliii ok*la . "E Senor liatsiuku, o ,u.a liakaka mua .u maua, me ka laau ihe, a ip.a e haule kahi o maua ilalo, aole nae' i make, nlailn, me k« pahikaua, a ina i hoeha ia kahi o maua ma ia kakaka ana a ua hiki no nae lee oniu i ka pahikaua a koi kaua paho, alaila, ine ko koi kaua maua e paio ai; aka, ina ma kela a m» keia o na paio niua a īuaua u? nmke e kakahi o maya, aiaiia, ua makehewa keia hoonoho ann." - ■ ■- .■ ■ ■■•■■ E like me keia ni'iu oloio a iioiiaua, pela ka Uamuku i hoike ae ai i ke likoa me ka ninau ana aku hoi ia Don KouioLu ina ua pono keia hoonohonoho ana. t i Ao niai la e Don Koinaka, mo kona I olelo an». mai, {, peh#a Ia auanei e hiki ai , la'u k« hoole a.ku ; oiai, o ko'u muu mea I kaua iho la wo ia i iike ai e uwepa i kela I keiki opoo waiu a Orivela hehena, a e ike auanei la a nre ieoia anaina holookoa na'u *• hoepahua aku i kona akomai kakele mea kaua, a na ieo'u ikaaka hoi o hoouna i kona «hane opiopio e heie i ka po mau a ilaila e uwe ai a e uwi ai na niho. " v Oiai, owai ke Kavalia kaulana o Sepanift H6i nani i e poio ia uma keia M? Ho ho-ho-aole hookahi. Akahi wale no o keiii wahi keiki hapa hehena. I keia hora, e lilo ana kana jo i inai na ka'u inau iliohahai holoholona. A e hooj maopopo hoi ko Sepunia hei, aole o k;a wā 1 hala, aole hoi o ka wa e neo mai neī, i oiai e iuki ana ī ka Haku Komeka ke oniu | i kana mau mea kaua. e loaa he kavalia t nana e hoohaahaa ia ia." Ia wa un huio ae Ia na kanaka me na leo kupinni wawalo, a i ka mao āna ae o | i>» mau leo hoopaiakuli, ia wa i poha-poha I mal ai ka leo oka pu-puhi hoomakaukau , a liuliu no ua mau moho la. * | Qka pu mua keia, ai ka lua, he pu ia e kauoiiu ana ina moho e hookuawale ia |aua iho a e holo kahi ika akau a o kahi j i .ka hema, he Bneane 200 iwilei ke kowa . mawaena o laua. I A e like hoi m« ia leo kauoli.a oka pupuhi pela ī hooko aku ai na mohe me ka eleu nui, a me he mea la, ua jke ko īaua mau lio ina mea i makemake ia e ko laua mau haku e kakeie ana ia laua, o ka oi aku n»eo ka lio eleu loa ma ka huli ana a me ka inama o na hoolei aua o kona niau wawae, oia no o ! ;Lo Pomiana," ke keiki a Kuikahekili. I keia wa i noho'lii iho ai ka lai malie maluna ona mea a pau, ua hele hoi ka houpo.o kahi poe a kapalili, oiai, ua hiki mai.ka manawa pi aku o na hakaka i hoouka ia nia ia la, no ka mea, aia iloko o ka ou*i hiehie o ke koa Moriana e pif-pua aai mai ana na ouli o kona h|iinai ana, e b»a ana ka hae o ka ianakila ma kona aoao, a e hookoia ana hoī kela m?.u liopuna o!e!o weliweli i ia maiuna o ke kahana hae sitika: Aolo i pau.