Ka Nupepa Elele, Volume VIII, Number 7, 14 August 1886 — HE MOOLELO KAAO NO KE Kaikamahine Alii LEINAALA, Ka ipohoomahie a na Ui Ekolu KA NANI E HINA AI KA MANAOIO KA UI E HAULE AI KE KUPAA, O KE KIHAPAI PUA O ELENALE, Ka Mahinaai i piha i ke aloha KE ANIANI LIILII O TUBERINA. [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO KE Kaikamahine Alii

LEINAALA, Ka ipohoomahie a na Ui Ekolu KA NANI E HINA AI KA MANAOIO KA UI E HAULE AI KE KUPAA, O KE KIHAPAI PUA O ELENALE, Ka Mahinaai i piha i ke aloha KE ANIANI LIILII O TUBERINA.

MOKUNA VIII. Huv 23. E IvA MĒA heluhelu, e loaa ana I paha lie pahaohao ia oe 110 ka nalowaiīelionnaana o Lelnaala iloko o keia ipahu ku])apou, a hoea aku la i kalii mamao loa. Ae, o kaxia p\i 110 kg.i pahaohao no keia mea, ""Kaua pu uo ikaimu, ika wai oke Alialia." A me he mea la, i ko kaua 11001100 pu ana ka mana o ke aniani liilii o Tnberina i koleua ia e t ka hua kulina pahaohao o ke Kilokilo Wahine oToiuikia, ā oia 110 kona mau mea nana i lawe me ka ike ole ia ena kanaka pookolu a hoea aku la i kalii e loa; aka o loaa ana ia kaua e ka mea heluheln ma keia mua aku he walii uiuiki e hiki ai ke manaoia ia na keia aniani noji hana i keia mea kupanalia ke hiki aku kaua i kahi e hookolokolo ia ai o ua poe kiai nei.

Oiai ka pouli o ka po e hoalii aiia. maluna o ke Avipani o ka malainalama aloliilolii, o ke alo ala iloko oia pouli ilima o ua, aiua kainahao ia, ke nana ae la kona mau maka iloko oka pouli ma o a maanei, me ke ake nui e ike i ke Kihapai pua o Elenale.j a i kekahi manawa, e kulou iho ana oia ilalo a nana aku imua, īae kona manao ke hookokoke aku nei oia ikahi ona Kiaha aniani ekolu, ka puu make _liope loa hoi i hoonolio ia noke kiai ana i ka mea e hely hev>a ana maluna o ua aina la.

Oiai o Tveinaala e hela ana uia kona alahele, me hooiuaopopo ole iho o ke alanui paha keia ana e hele nei, ao!e paha. Aka, koe wa!e iho no na hooinauuo ana īloko ona i kahhoio ona mauu uliuli mnlaloo kona iiihu kapuai wawae malaila oia i hoomuopopo iho ai, nole he alanui kahi aua e hele nei, he pooo hele wale aku no.

Oiāi oia 6 h©o mauana T k'3*tre īe i mua, aiā ka hau aimann (oki ilio Aiika) o tia aiiia ala ke iniki mai la i na papahna noheā o ua ui kaulana la; aka, ua lil© ia mau mea iaia i mea.."oie mamnh oke kono ake aloha, a oia paha ka ka mea liakiieiueiē i kauaernaeaeai

"E he!j a»a la i hea oka ua Puliloa, Ē halihali ana paha i ka ukana a ke aloha."

He manana loīhi loa keia hele ana o Leinaala. lohe aku la ora ika mai o ka leo ona kanaka ona Kiaha Aniāni Ekolu; alaila hoomaopapo ae la oia ke hookokoke aku nei kaau ike alo oia jx>e kiai, kun pnu īnake hoi e kali mai la ia'u. Ma kahi he hapalua mile i koe a hiki aku i kahi oua mau Kiaha Aniani Ia ekolu, raa ia wahi i noho iKo ai o Leinaala ilalo, a nana aku la oia iinua. ike aku la oia i ka laina o na kiai c ku ana mai o a o; no ia mea \vehe ,ae la oia ike Aniani Liiiii o Tuberina pehea kaua e hoea aku ai ma kela aoao o na Kiai?" "Eia au ua wela, ua wela i ka eha lima ole, Ua ku pouli ka manao, Ka i ala noho mai i ke kapu."

Pane ae la ua wahi Aniam Liiliiala, "E hoomau aku oe i ko kaua hele ana i mua 3 oiai ua moe o Slari-orodo i keia manawa, nolaila no ka hani o kou mau helehelena i hui pu ia'me ka liiehie o kou kulana, oia na mea nana e hoopakele ia kaua, a e lilo a uanei ke kupaa o ua poe kiai nei imeaole ikou nani."

Ia manawa hoomau aku la e Leinaak i kontf hele ana imua me kn makau o'e, a i kona ! wa i k«koke aku imua o ke alo 0 «a poe kiai la. ia manawa latou 1 ike uai ai & hooho mai U m« ka i mai, "Eia ut Kupna nei. A 0 ka manawa no ia 0 lakou i hele mai ai imua a hopa mai la ia Jjoinaaia; a i ka manawa o lakoa i ike mai ai i ijia heleheleaa 0 Leinaala, ha»lele ih« k lakou me k<t hoopuka av' i ka olelo, ,< Ue oi aku kaia 0 ka wahine naūi nui walo, ua oki mai pepehi k«kou. ,<

I mai la hoi kekeni poe, "Aol*, e hopu kakoa, mahope huhu mai ke Alii o na AUi ka Haka o aa Haku no kp kakou hookuu wale."

la mom i nee hou mfti ai kkou * hopu ia oia» a ia hookmhi no hoi o Leii h»j>ai &e &i i k«u& mau iima. elua, a knu pea aku ia imua o ua peo kiai !« rae ka i aku, ! eia kuu mat\ lima e nakii iho oukou » ]>«*, a e hauho* iho oukou »a*U me n:\ k*ula *niani e pa* la ma ko oukou vn»u » e Inwe »U'\ u'u n ke Kihapn i pn« © i iko *kti »u i na m»ka o |kou *loh»; * «|>epolu iho iii'a im«s o kona #10.

l pamlna hopo lo& o ua. olelo a nk hwnin si m V'?,i U whU* h k fcf n\*Vta i k« "O īioio i\\» kou nlauui \mi s»loh»; v.a kou «at>: j hoohiu» i ko makou kup»« ai a; ;i ke ; m*oftopo noi makou i ua kauolia a ko mako« h»ktt* o hel?." A huii sc la ! kiai |nei * hookrt*\v;\le *e Ia i alar.ui no ■ L«ifll»aU o nku ai. , Oiai o Ti<rin;ia!a e «.wiwi aua i ua kauia. o koiiia man k»puai vv»wao aiaaueniikono . o na lain* koa *; ku aua, ;i ke lohe nku h oia ī ua -4 ku po« i h*U U, ! m&hope ona o i uiai aua, pikole ftkui It* ia kftkju ho mako nui koe i koU\." I a»i l« hoi k«k4hi, oki lo\ Uu UUu» o

j kakou ka poe ■ kau!anu "īuai ~{,-a I,iho iīīa l •«0 ke kupao; j keia po ua iuiieo 110 |.'k»L-ou kupaa e like me bc eke puakai i piif.iu !ke kunua aka Uaoiio;*- « ua kaulona | hoi ba ohana Jfaroir)e"i ! ko liikeu rn".i:ivuia liana īluna <t ka tiani o nn pua; aole anti e !«i loa nku <ko lakeu a'koako.i aaa D kei;» pua, n k.ikou ! ike* iho ia i ka I nani. ;i e hookun i.liii no lrskon ii'uu r-o ! ; j. Ilmaaiahi e lik« we ko kakou hook&a ena i ' kei» pe». - '

i la Leinaaia i hpea aku si £i-a kti!a aoao 0 na Kiaha Aniani Ekoli;. tfia hooiuau aku la no oia ika he!c nna imufi me ka ikaika i> lo*a lai* ; n i kekuiu man?tWiv,. e noho aua oia ilalo b H«.na aku i ke Kiliaj)ai .Pna o |Elenare. tne ke ake q ike wale aku j Jkona ii'-nu laau, nka, ua af«i ia maī kona ike ana I» ki> pouii um o k« pi, ī h-ui pu ia hoi me !ka o k"» ama ika u f>ii na mea eUnna i hoopale mai i kana iks ana aku i ke Kihapa? pm o ke aloha.

l k» manaw» loilii loa keia hele «na o Leinanla me ka msopopo ole iaia, ake keokokoke nku nei oia.i kalii.n kaua Bioha e pohp la, .ika, ul«wa ae la o . Leinaola ikope i a ike a!iij ln oi;i i ka weaa ' mni o ka malan»a'»m.i iluna o ka Lokowai d T»berinn, ft ke -hohola.mai la īluna o kn nuanakni * Leinaa'a i !-,10 ii)Vi j»i; a i kona nana hoil ?ns aku imnn. ike aku la'oip. i na pai* pa pohaku o kc K hapni pus o Kleniilo i k« pouiiuli nmi iraut ena. he hapilua miie wale ne ke kaawaia mai hia aku, a i=i m&nuw* i welie lom bc ai ka malamalama p hiki ai ke ike >a k-: Wn-iaka i k&hi inamao ioa, a no 'U inea. i> ii.i > .*oao ae &i- o Leiniahi a ku.-ao nku hi oi- i!oko o kekahi i.iau hini i kapain ke pua Uot)es<kara. ;i naho iho !a oia il*|r>. ma ke ano.ua maluhiluhi i ka loii o ke ala o kuna huakai Leh'; a. n*na nku 1h oia ma k.a hakah'aka o na laaif-hihi i na paia pa pohaku topaka o ua Kihapsi pna '4 ;i ke al«ha } a k» ike nku la oia i ka oīli mai ona laau maluna o ua pa. la, ai ke ku pohai mai hoi a na koa e kiai ana iaia; a no ia mea 1 puana ae ai 0 Leiaanla ika huaolelo_: Aia kahi 0 kuu aloha i nono ai. a pehea la au e ike aku ei i' kena reau maka? E noiio anei au mannei nei 0 kaii ni a.uhi hou maika poeleele? A i ehia hoi a'u kali ana e pono ai, olai'eii au i kahi e ike nku aU i kona. ■ kino. Ae, eia ka maluhiiuhi maluna o'u kahi i noho ai, a ke ano mai nei hoi na hoopoluluhi a ka hiamoe .1 ko'u mau lihiUhi—A, ua ike anei oe e kuu aloha 1 ko'u mau ehaoha'? Aole; owau hookahi no ka.i īko ia mea. A helelei iho la koua mau waimaka, me he moa la, aia ke aloha iloko 0 kona puuwai kahi i hoonaue ai. , Mahope iho o keia manawa, lalau īho la oia i ke Anlani.Liiin 0 Tuberina iloko 0 koni poli, a waiho īho u mamua ona, a kau aku la kona poo iluna olaihi a— "Moe aku la ke kini 0 lalo ua ahiahi, 1 K»u ka nmlo a Kaikioe i k* pohu, 1 PuhaU ka ihu nono i ke kaaa, j &ahelahela 1 ka lai « na kaiahiwi, Ka waiho m<i.lie a ke ku!& o KaioloKia, , Ka lele.maopu i ka Naulu." 4 " : E ka m®a re& keia wahi e w»£,ho iho kana i ua ui kaūiana aia e asa i ka hiamoe kapu a Nioiopua, a e nana ae kaua i ke Kihapai pua o Eienale a rae ke kupua Mai-io.iodo. Aoleipau;

Hiiio ! Hui'o ! E pnka āku ana ika Poakalii la 16 o Augiite,~" r "S:c Jslfj,k Plka La. 1 liaua a lanakila. j hoike mai o KAhikiiia iekona ia maleon, aōle loa oiia liīlahila irka welw i kona papale imv\a o ke 3yukijia Nui o ke Aupiuii. i 5K3? - Ma. na uekai o .Iwilei, ma ka Poakolu nei, Augate 11, ua malioua ia ao lie paina lioomanao, no ka pilia ana o ua makaliiki he 15, o Kaliakukaalani Kelekona. Ua ihalamaia ka paina me ka maemae, ao ka laakou wale no e kalokalo ae nei, e hooloilii ia na la ou e Kaliakukaalaiii.