Ka Nupepa Elele, Volume VIII, Number 7, 14 August 1886 — KA NANEA NANI LUA OLE NO KE Kama Aliiwahine Sadinia. Ka Ui o ka Mokupuni Kupua Kaalkwa i ke ai. [ARTICLE]

KA NANEA NANI LUA OLE NO KE Kama Aliiwahine Sadinia.

Ka Ui o ka Mokupuni Kupua Kaalkwa i ke ai.

(lle A'<uio Khpua mo Arabiii.) HEIi'U X {KAKO'M \ilKl ru;i,K.) fA OI ae ka nani a me ka maikai 0 na hoonnni iu aiw o ka ;lialclaua mamua aeo ka ]Vloi haloaiiK a heimea haohao keia iko kaama a piu Ua nui ka uiine amo ke kaniailio <> na mea a a puni ka aiha n«. kein hanVa k» Moi, ia nui ko iakou ninnu an», houha la ne» hu;»kai auk'ii a ke Jilii? Ak«, aolo i liuliu ko l>»kou ha'ohao aia lioi puk:i hmi la ka olelo kahoa alii o akoakn:? mai na iuakaainana a j>au e hoolohe i ka h;nu!elo ahi, oi >i e haalelo iho ana oin i ka nina. i Mamuli o keia leo kaueiha ua hele luai la ria mai nsv mai a pau o ka ainn, no ku mea, o keia ka la e pīii ai

kiHnkonpahnohao. I ka|«koakoa ana mai! onn mea a. pau, na ku akp !a ka Moi, a| hoiko pokole aku la i katuj. huaksi imi bea,j e like me ka kakou i ike mua ae uei. Hai aku li. oia, o ua Imakai 14 ke kmnu o keia ! 1 uu nna oiw i kekai, a haalele iho i ka aia*. | Oia hui he iuuikai imi kaua e he!e nei, o | ■ | «'Nolui!* wah> an \, u e tja 'M o ka aim, | a mo o'u inui makiiainana! aloha. ei» au ke h<*ln nei a haalele ia ouWo.l, me kau waiho aku no n\e ia oukou a p.u iloko e na hoo(Huiopono an \ a ko'u makuahiae a oia ko oukou MoiV*Uine, ojai ai e ka»wals aku Hiia. Ivi. e hoo!;»he oukou iaia ( o like me ko oukou hoolohe ia'u, \ o malaina hoi «ui{ou i ui kupu a pau o ko kikon mau i muiai ka m.\luli»a a mo ka 11o)jio «>!uolu anu iwiena o oakou. JS"u kVu k;yE.«t«a h.ipo 1.,u ia ouko i, ina e 'Uw ole ujtt. i w'v>\ «> i\;v muhiua «• kolu inn kt h u «u, :o.i I,\, o m*oiw ookou \r muke .\J. uxo ouK ui .\foiw, »!>;.>.> n<> keia. a ina 4m.ike iu nan:; no e ho[iili nk« i kunu ! i makoouke ni. N«>Uila, ha>\v ; :jiin i;e: uu i i;-»"n «\>!,u IJojV loa l i ookou ! i n\ k-> ,\k|v>* v v nil.una la ; vS'\« \ |>\U ■; h«% - I kv>i h.:ikoil U*l! hoU «P ! 1 > io\\ . 'im.iki \ p.i.i h<> nt«u .u> J o> !< i' » i ie j(\iu hooho anu. V » tu k I Mo. S,\ Aklie ke ak«a \ U-> >t> u.,0 uia; «:u i k|su haukaiī"

Mai;Ope iho oka haiololo iiln,.a ua kouo ia na m.ea a pau e noho īho maluna o u:i pipakaukuu i liOomakaukau ia me na mea ai, ua maiama ia ae la he ahaaina īmi i iko olb ia kona lua maniua aku. A pau ka ahaaiua,.al&ila, he ike alii kai haawi ia ī nu niea a pau/ a nn ike ka poe mai n:i kula.na kiekie a ka poe o lalo loa.

la po iho i ka \va a ka wahine i paka mai ni, aia hot ua hele ae ia ia n poepoe maikai. līa kalae ka lani, un ahuwale im pae mnuna, a ua ka mnlie n'uii ma « a'mannei oka aina. Ua muia hou mai la na kanaka a roi k;ihi e ku aua ki halolana, e ike a e mukaikai i ka-heio ana a ka lakou lani elii. —■ ——— -

.. Aole i liuliu, liaulele aku. ln ka Moi opio t kon.a lialealii, iwaeaa o n» leo o n* 'niea hani-e inuia una ika lcw;i, a ma na*'lc-o huro o ng kanaka e wawalo aua.. Aia hoi na lama na o hookauluwela ana i ke liuUnakauhale a pau, a ua like loa ua po la tne he ao l\ ka waiho wale o ua mea a. p.iu.

Hele akn la ua Moi opio nei, me kona mau kanaka nao bo 40, a komo aku la iloko o ka haielaaa, a pau aku la ka īke ana aku ona kanaka i kona mau maka.

Ma keia wahi o ka kakou kaao e na makamaka, e haalele kakoa i ke kamailio ana no na mea e ae a a e heihoi pono' ae ka kakou kamailio a ma.ka hu;ikai auleai a ka Moi opio, oia a me kona mau kanaka. ,

X«4 Mo) opio noi 1 komo sikn ai me ka-1 na uiau kanukn īloko o k;* iiaiaiaiiii, a huokuyiioono ilio hi o "KuUainioiiu-i" i koim [ua, ja wa i kahon pakolu ac ?i ua Moi nei 1 Wa inoa o Eunna, ka bea kupoa o ku Ainn Ala—E B»inna! ■ E Burina! Burina! A iu %va o ka nt?e a.ku. la no ia o ka hiilelana, s, au aku la nin -na ohuku ?ile o■ ke kai, iwaena o na lauaani leo liuro paiaiiuii,. e hoonaue ana ī ka honua. © Ano; e na maknmak;). eh kakon ke. ru pu nei mo k.a kaKou luwninwa, m;>!ain o■] na ale apnpii o ka īpoann. noie no i liookuii m mai rne kekahi m:iu :i!iu poino, a aiio'! hookalakupu» eae hoi o kii moiuu. A ha'la hh la lie ?*;>,-a-kahi no « īke-enai t»Miv*hi • men ano o, oia hoi lie īnonui aki kupaoi o ua pua. Hoie inai la k< ea a po i, ke a!a, a ia, ; r»an«wa i hoomaka ae ai ua Moi.opio la i kii olelo a Burina, ka bea, i 01010 mai ai liaiamalako'okaulula.au, H A i ka pihii ana o na la lie 40, aia hoi [ ike aku la lakou noi n pau i ka punohu l aiai m;ii a ka oliu m:thnia o ka īlikai, ao!e Liio n»e i mamao 10-i in.n I-::»!:I « !d!con > n-e f ■

; He : m'a'nawa ote lioi.-konio :ikti in iulou nei iloko o iki puujha li /> k:i oan, ;i MiO in aku la kn M>t na hionn a jiau o ua wahi niolaipuni 1«, b«,ki.i:»}ciU k:\ n:ini ams b ui. M haiij mai ana ka neone halelololo o ko a e iuli lai m«h3 aiai aua na naliolehele he gula wale no. ' I kefa wa, ua ku ilio la ua li;>loi;vnīt aukāi la, i h«okuu ia uu> la kn w.iapa aln, a mena waapi e i»!o aiw i kek>tln »uuu k-\n»ka Holo jiku la lakou nei mniuiia o ke kai |«i inalino aiai» like ilie ke aniaui. \i ko !ak<fti pae anft-a I fU nia kAhi onp, ua piuii koke ae la hikou i na mōo nuk<u iio maii tausani, aua like loa ke ans o keia mau moo the ko »ni moo kua-pikapak.i i olelo ia he coioke<li la (coroeLtiliio). Lelo u»ai la lakou /pahina o Uikou nei, mo kaluai ana mai i ke ahi.'a tno ka hati\u' ana mai me ko Wkou mau hueh». Aka o liko m; ko a'oa'o ana a lionna, ka l>ea, 1 ka Moi opio, peia i\9 oia i hooko akis ai, e awa'a aua i kana kookoo nniini īmua i u* ho'oholoua .ihiu la 0 n;> kai. Aia he mea oiam, ua | hlalae la lakou he mau puu lehu o muu ; mokaki mn nuv o a maanei.

A haia ae la keia pnu make o iakon n«i, hoomau aku la no k« huaka» alu ī ka hel? aoal, aole i liulīu ike uku la iaknu i k i oiapa ana n*ai o ka-uwiia ma ko Kukuiu ?iK«u, a ia wa i hoomanao ai ka Moi op o. ua kekoke mai ka manawa o hoouka ai lakou he kaua hahaiia, me nū kosi kaaa lio o ua mokapuui nei. I kela wa, anl i»ctou ao 'a ia i ke kookoo aniuni, aia hoi, iho <mki oa aalm Uu lauu < a uhi una ta Ukou tie» a p.u», o ana hoi ko lakou ue: mnu lima hema » na palokaoa ihlanu. Oka wa iho ia i ike | pono aku ai lakou oei i ka holo aua m.v * na kanaka hapa lio mo ka lakou mau ka* kaii* a me na »hf* o kauloua mai ana ia lakou. A i:v manawa oko i.ikou nc\ haka- i k« Sho iu no ia. i Ile oiaio o ka >foi opio, ho kanaka puuwai aa Ipa ia i noi moa ho kt aa, a pola no hoi me koiu mau kuu:»kv He lo»lu koi manawa pnio ana mawaonu' na aoa» a i e'u;\, ivka mv k.»a iv*e k» lauakli-» ma ka ao&o o ka Moi onio a ivu? Uoua poo k:~ no k* mea, na p>u ?oa alai ta » k-* luln ia na kanak:» hap.v <io,'na koa kaa » lio h i o ua »Tf\ok«purn 1?,

Mu*itei i ho.iiioiio iho ;\i u\ Mat U ikou* k.nuki, a h.«;e l.ookahi uku >% oiB, laia i haio .'ku ;ii, ua hul*vvui keke mui iu me ia kekuhi 'ioua. u kuuu koko iho U tuu \, aka, me k* mma o ke kook«.Hs Uniiuui. lunukiU ae iu uo i» m.ihiui o konu Uou pau>. IVu :.'vU n«> ku iu n.n !ieteu«i, h« iuu itu kupueu mo i pu me ia uei> aWa, <»u iu u m iu\ ka iiniki'.n,

llooaii'i aku !u no keti i ku h,.ve anu, s l,*ki i ko la nei h -e \ a:v\ aku i kuUi «.- «;u aui kekuh* m,U p;ii u;\tii, a ike aku l\ oiu o pi'p'i ae aua iu w.u le'ehwne ut» ii:i vv.«hi neiuui o wa k;hupsi .u

lle e uku lu ti->i īu mu kek»h. ulunu» e «100 ana mnv:w»;H e na p«u, a hom aku la tu |ke »ta amihou o ke!\ a mo ke : \ ]>.ia, a iohe *ka !a tu ik» I«s> lo\ ona msnu \ a ma k.\ .u>;io li.kmi ,> ua m-k» \» e ku anu he kuauu ».ui hunen;. a e k\n» mauiiua iu i uu U!« uie'»e uaiu k»;«

Aia hoi- ma ,-ka aonu komohana o k;i mul:t iie kurnuJji,:ia ol.elo a e uoke inauan'. iii.Uumu'iwu 1 ku poolelo i na olelo noeau a me ke ak?.m;it. e like mo in oielo akamai ;i Sotomoun. Aia ma kn ao.:(0 heena ke knmulanu 'au. anona. oj:v : .hoi ke ho.opa īa ae. leekahi o kona inau Ua i ke ;ilelo, u'aila, o Oiuona ana, u nin he !«.ukewui, e lioopa la ae ku lau rna ka puu. 'e kona uua. I,iia noi hoomau aku ilu hele a»a a hiki īwaenakoiiu pouoi a ua mala 'la, ike aku k ia hs. eha. mau pun n:un lou. lioukaiii ma k.i I4ik.lt!-: . liaokahi ma ko -komohnri;;, liookalii nn k;i akuu.-a. hī'okahi nia ka rtono hema. Nana ak« [a ia a liuhu, ike aliti Uh,old pn.i m 1 ka h.k - na he S-.<.ltni;\ u», n mn ke komohiina h(>i ke Kieio, ma ka akau he-Rose,,{v ,ma ka homa ho Alaauai::?. Noiaila, he!e-po .;ui aku.-la -keia a ioa uiu anu o uu mau paa la, a ako pak.ihi nvai ta ia ;a lakou a ]>au, a liub hui aku. la.uu'kona halelaua. HOl akn la ia a halawai pu aku la. me kona mau kanaka, a huh hoi loa nku la lakou no ko lakoa hom<j. auka? } me ka haaoli a me ka nu;. , ■ • .

' A\omo hou aku la lakounei i ko iakou tals]jroa] a o koua w.i no ia i iii;ni hou aku ai miiluna oka ilikai. O ko alii LVloi hoi keia, hoihoi aku la in ī na p\ia maloko ona kiaha eha, e waiho nna ; ko lnknu mau keena penei ke aao o ka | haouohonoho ana la lakou: M.aioko a ke kee.m e pili mai ann i kona H«?aa ī wiinio iu ixi keknhi pna, 'oiii hoi ke Alaaumoe. u ma ka lua aku o ko keena, ka pua B"sc r ma ke koiu aku ke Kieie, a o ka aepe !o ~ oi i no ka ,pna Sadmia. i E na makamaka. .ua ike ae r.ci- Vakon 1 ka pae ana oka iloi opio mn na-aeona guia o Aina Ala, a me ka ]oia ana o na pua he cha ; a Bui*ina i h«i mai ai 3 oia na Kino pua o na kaikamahine alii-o ini mokupuni pu;v 'ia, ka naokupuni h--.ka .mea kakau kaao i ole!o oe nei. ka moWupuni kaalelewa i ke k;ii, a uia ,hoi ke hul- boi r,ei ua Moi. i opio la i kona aina, mo kana ins3u ohaa j luwahiwa i hoaahu ia i! qko oua owili onaI ona o na pu \, a no'aila. e -nana kakou e na i maiiamaka, i na hann a ka Moi opio, me I na.ukani makaime ana e hoihui nei i ka I home. .

; A hala n■. l;i_a me na jjo he 10 ia lnkou liei ma ka moana, a īke auiūoe o ka II o na po, aia hoi* oi pakela loa mai la ka ik*ika o ke a!a o kahi pun- ko Alaaumee, ho!e ma'i Ii a nopu kupaoa 10 ia neī la. a me lie mea t.i o leoi okoa mni ana n» -laia iio.i o |.ei(Tflku A ho m.oa oiai» liole hiki iaia ko ie.»oii honkuiiiia e ht;lo aku a hotā i ua wahi pua ia, uy ka mea, ua liele iuai !a au-iol« honi 0 ko ia nei ihu a hae i ka ua niea o ke ftla o Alaanwne. Ia nwww.i, ku ae la keia a hole akii la l.ouio iloko oke keeua oua wah: pu.i t;v. ) !ele a!;\i la n» a m:i knhi o kona kiaha e ku an i, a hnawi iho !a i hoo Ikahi honi ana mahm» ona, aka, tne ka hikilele iuu.wft hoi o kotn manuo. nva ho'i ike aku i.i ia \ ua wahī pua la e mohala ao «na, a pii maluinhua ae, la kona nui a hiki ii' ka nuv ioa ana, a oiii ae la he kaik >rnahhiiie ui īua o'e mailoko ao o ua pua Ih, :i bia na. ūleio a ua kaikonia'ūue la una nei:

| '-E ka hupo ! E halm mai :i Uoolohe, 0 Hn meHhookuli.ini «elo koti:i, Oiai. «;v malinu o!e Iko kauo'ia kou ahikni. 1 Nolann, un ne!»> o<> ia o, A m au kc !iv.li !:<v r»ci, l kuu ain:i h'AWKi ! Alohn hoi oe.' Nalowale aku la uak'uUainahiiK' ne; ni:«i jko la nei mau mak.i aku. me ka huopilia ;m o Kona nnau i ko k:iumali:va mo k.i |!uiuu. Am maluiu o m kaikam&hnK* la na w;\thoolau okoiu a»M t aeop'ma&eio 'oa uk ina ho» uliulioj\vnt o kom !ano!n>. ina l:kc loa ine ka ul:uls o ka . h«i« ■> > mwiu aelo i m:iko ai i. a p t «id " 'hot k i i:!a Woo <»hcioho!o o!; n"i in&i: pup u:i !i!ce !oh no me ke koko o ua m&<i«i !;i, a pcl\ «0 hoi ke :Ui>» o ko:)» līi ua l:ko »<o ika hau. Ak». ' ;, l* i ha!a aku !"V k » puulona aia i | Ua tu>! akn 1a uo i kona n.siia," ! Oa ku »ba l«v ka Moi opīo me 1« rau.aimina nui, a hopu Hio la hot oiu i k\ i'a mM\amana he alamihi. l, Rmiiii ana n»e ka w.MiaHa, |! Ika na wea he ii A hoea hou aku.