Ka Nupepa Elele, Volume VIII, Number 15, 9 October 1886 — KELA A ME KEIA. [ARTICLE]

KELA A ME KEIA.

Ua makauli'au no-keJ<uai nlen ho mikini humuhumu lole maikni 10-i, mh ma kahi o Mrs» Mellis, Helu 1043, AUuui }lotcle. 3t Ina e oluolu īa nna e ke Alii ka Moi ka hoopono ana ika bi!a KMnnwai ska Mea Hanohano inai Hamakua mai/e pili anA i ka hoihoi ae ikt okle Haw iii 0 in Ua olel* 'm«na a paR ma lre Kan.:i\vai. hemea maikai ke hoilee aku m kanaka Hawaii makee io maoli ika nani a me ka hanohano 0 ba lakou olelo makuahine, i ko iakou mau mahaio kiekie <ua kaknole--10 n«auso la mai ka apana mai o Hamakua. He oiaio ua loaa no i ka apana 0 Hnmnkua he kanaka naauao nana e imi a! e huli 1 kth? mau mea e pono n e p9inai- j kai ai keia lahuikanaka. Ke lana nei ko mokon manao, e apono ana n* o Kalani, oia he makahlki lubi!e keia. E Inbile i ka !a hanau, n' e luhile hoi ika olelo mflkuahiue o ka aina, no ka mea, ua se 0 Kniani e hookuu ia mai ka olelo hanau 0 ka ain*, mai konn nohona pio iloko o nn niakahiki he 22. Weliweli ke pahenehene 0 na haole kue Aupuni Ike Kuhina Kipikona, no kona k«ho ana ma ka aoao e hoole loa ; ana i k« hoopanee loa ann i ka Bila Kanaj wai a Mr. Kaunamano i lawe mu .ai, no ka hoonoho a kukulu ana i Popa Ola Iliwuii a ua noko lakou i ka nukunukn o me ke pahonehene ike Kuhinu no koim kokua an<i ma ka aoio ō oa kaiiaUa Hawaii Ma ko ke Kuhin-i haawi ana i kona koknn mn ka noao e hoaln ana i ka bil» Knnawai, iui hoike mai oia i konn kupaa ana mamu--11 0 kanu rna:i olelo hoikaka maloko o ka "Buke Ola Kino" e pili ana no ka «'Laau Lapaau Hawaii," wahi ana, '-ua makem«k« oia e kuhikuhi a e hapai i na ano laau lapaau i ikeia a i la\velawo ia e na kahunn Hewaii hoopono * * * * I mea e paio aku fti me ua mai o kona lahui, ua noke wale ko kahuna Hawaii e huli i na Inau lapaau ma iloko © na ululaau am« na māuna o keia Paeaina. Ua loaa n« a ua lawelawe ia me ka holopono kekahi poe lehulehu »ai na mna ulu 0 konn aina * * * He maulaau ua akaka h» ka mai wel«, ba mai anu, ka hui 0 ka iwi, ame ke nahu nk« opu, a me kekahi mau raai e«e he nui i ikt ia iwaona o ka

iahui Hnwaii; a i hoomaopopp oīe ia e na kauka ha»le * * * * O ke kahuna Ilawaii o keīa wa, ua loaa kona 'ike i na laau lapaau d Hnwaii nei mai na kupuna mai." (Buke Ola Kiho, i tou ia. aoao 152—183 ) Nolaila, pehea la e hiki ai i ke Kuhmn ke al« ae iaia iho mai kein rnau olelo mai aoa i kipapa (hua ai a ike ia Hav*aii a Kauai? Ina paha oi& i kokua ole i ka bila l£anawai a Mr. Kaunamana, al«iln, ua kuo maopop« oia i kana o'eloTō"piii o'a kino i hunai aku ai ina kanaka. Mahalo ike Kuhina nana ina kanaka Hawaii, a kokaa hoi mahope o kekahi o ko lakou ma'n makemake i anoi nui ai.

He mea makehewa i »a nupepa haele ke hoohenehene i na kahuna Hawaii no leo lekou naoupo mu ka oihana lapāan, a me ko l*kta l'lo nui !oa ana ma nu hona' hoemanatnana, a malalo oia mau kuma e hiki ole ni ia lakou ke ao ia e hpaau mawaeaa jh«> oko lakou lahui ponoi. Ile oiaio paha, aolo iapia na kahuna Hawaii i ka ike lapaau o ko na aina, La jke i olelo ia ai ka ha®le iao ia ma ia iko he kauka, oia hei he Doctor. Aka, ua aoia ke k«huna " ' aft|^ Hiwaii ma na mea e pili ana i na moi ki>lumi mau i na kanaka Hawaii, i ike ole ia eke kauki haole i kekahi wa, a e kona (kahuoa Hawaii) ike ua like me ke ko kaukfl Pake, he ike ika mai ame k* laan e hoola ia ai io. mai.

He mea oiaio o kahi poe knhypa Ha wraii, aia io no ma na hana hoomanamana hoola ai oa mai, e like uo hoi me ka poo hoola mai o ka hooniana Pili Uhan (Spiritualism) ma Amerika, a mu kahi mau wahi e ae o E»vopa. Aia mu na Au puui naauao,.* oleloia uei, e ioaa aiaa he poe kaliuoa hoomau amana maoli, e like> me na kaeka pili uhane e hoohana nei ma Amcrika Huipuu. O ia po«, ua heola e na mai im ke alukii ana n «a uhin?, wah» n kr lakofi olejo. Hc manaoio lakou i ka papa leo pu ana me n:t o ka poei make, a mamuli o ka hkou m»u kub}knhi ana am i o hiki no ke hov>!» ia n'* ?nai, He poe hoole Baibal» keia, a lioole pu ia lehova ke Akua. Aole pela na kahuna Hu>TB)) ( he pnnahe'e ka Baibola ia lakou, a o lehova r.# ke e pu!e ai bkcu. O kela pee o ka hoomana Pi!i Hhaao o Amerika, he poe iuu-iuao ka hnpa nui o l.tkau, he mau hm ikmaW.i', ho imm kahuuapule heoiepopo mauiua o huli t«-' ia a»»ao pule. A hana i na huum ninau \ ki hoike ana b n» uhane o ka poe make. Kia no me ka noea kaka« )ie wahi buko rala no ka noho ana o kekahi pohāi n Uuna pu »>e r.i ahano o k* poe m: ke. o k\ iooa' o ia Imke. Kule? 1.1 !>*? o; \o-l vvhen foriaing SpUUt;ai Osroks, bv lim.na Har\L- ; i»ge — 13riiīeo. lloaiaha ia Uosetona ■ e <.'dlbv p.io Ricli, 9 M;«nt£otiH»ry l'iaoe. Nolaila, iw imn makehewa wa'e uo i na; akiln keelu alo » ua aim e m„; |i* ha P da| wule i na mo.t hooheuehe-uo i na kahuns lla|y<)i a jwu o lfawaki nei ma na inoa

p«lupe.l:\ l.e mii, oi.v, > lf i oi '.«liu ke I'no 0 nā kahnna e laulnha m;i AmoriWa maiwaeoa heole Akun, e liko me ka nī-n. Kti men haln 010 e pehi m>'i i na kahunn H;iwaii. A e hoomanai ia !>o hoi, se!e i p'U lor> na l<abuna Hav,-:ui ma ia alnnui n hikou e hoobenehe»e iiimī nei. he nui no na knhunn hooponu maoli. iv i'«o nia#]i i na luau |up;mw o Hutvum net i ku|xm«, no na mai piao.io, iwi hni, a pela nku.