Ka Nupepa Elele, Volume VIII, Number 23, 4 December 1886 — HE MOOLELO KAAO NO SISA MONIA! KA MEA HOI NANA I HOOPAHAOHAO KE ALO ALII O KA Moiwahine MAREDINA! E MALANA IA SISA O PUKA AUANEI MAILOKO AKO O KA PA ALII. [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO SISA MONIA!

KA MEA HOI NANA I HOOPAHAOHAO KE ALO ALII O KA Moiwahine MAREDINA! E MALANA IA SISA O PUKA AUANEI MAILOKO AKO O KA PA ALII.

0 ke alii hoi e :-voho ana liiii kc kalnumi ia hc wahine ,a, o Māredma kona jnoa, ua lohe pinepine keia aliiwahine i na r»ea e pili una ia Sisa Menia, aua hiaa. mau loa ia ua klikamohine Itiiia la e ike i na maka e Sisa, ke keiki nona ka oleleia ana, V Mahea'ka naai hiki iho ai, E nipo nei oe Jtunewanewa? A i keia wa hoi iku aku nai o Sisa um piha malla ka i na kanaka a me ka poe mukaikai, t«o kn mea haohao a na'kanakā i ike ttai ai, o ka like loa « aa heleheleaa o reia poe kanaka B,*a o ke 9 hoi o na k' no, ua ike oe aia. me Elihela ka waiyah v A ia akn la ka lohe n< keia poe 8i ke aliiwahine, a no ia pnea i kauoha ai ke aliiwahine Mare<ina i kekahi o'kona mau koa e kii i ta poe nei, no\a mea, ua makemake ke aliiwahine e\e ia kkou, a ua hāi pu, ia aku la hoi i. N ke aliiwahine he poe lakou^pau. Ika hikiina mai o na koa imua o Bisa ma, paue aku la o Sisa, iieah^^ 6 1 . na o oukou ī hih.. -.1«. - r Pane aku la ke* aliikoa, ī mai nei ko makou aliiwahine e pii oukoui kona hopie, no ka mea, ua makemake oia © ike ia oukou. Pano aku la o Sisa Mohia, e hoi aku oe a haawi i ko'u aloha iua aliiwahiue la o oukou, o hai pu aku on koū i ko'u inoa o Siea Mouia, a ke hoi UVI nu māKOU. ~~ Paoe aku la ko aliikoa, alia hoi ha oukou e boi, a lioi hou mai an, no ka mea, b« kāaoha paa ka ke aliiwahine Pane aku la o Sisa, ae, o hoi, e kali aku au ia oo no lia rainute 5 wale no, ft i hoi ole mai oe. -'nanao oe . e ioaa.ana ia oe, ota hoi e hoi ana au i ko'u aina. Ae mai la ua wahi kanaka la, a hali ae la oia a holo aku la me ka mama nui, o na lima na wawae ku ana imua 0 ke aliiwahine, a pane aku la penei: Bke alii ona alii ame ka haku o Italia, olelo mai nai keiki ui ia'u e hele mai au e olelo aku ia oe, e hoi ana no lakou i ko lakou aina, a i haawi pu mai nei i ko lakou aloha ia oe, a me ka hai pololei pu ana mai nei no hoi kekahi i ka inoa. Pane aku la ke aiii wahine. Owai ko iakou mau moa pakahi, Pane aku la kahi koa me ka pupuahulu, heokahi wale no o lakou i hai mai i kona inoa ela o Sisa Monia. Auwe! O "Sisa Monia," ka me» a'u e li'a mau nei ina ia pau o kona hiki mai, akahi au a iho aku e ike maka iaia maiuua o kona hoi ana aku 1 kona aina.

Pane aku la ke alii koa, ua ha'i mai nei ua SisaMonia ala, i na wau e lohi iki ana a liala ka elima mii*ite, alaila, e bot-e aoa oia i koua aina, a me kona mau hoa pu kekahi, uolaila, au e olelo aka nei ia oe, e hai mai oe i kou manao ia'u, a na'u ia e holoae a hai akn iaia.

Ae, ua pouo, o hoi' a hai aku i ua kanaku opio la e kali malie aia a hiki aku au, uo ka mea, ua makemake nui au e uie ia, a e makaikiii iki aku hoi i kona mau heieheieua, i kulike ai hoi me ka'u mea e lohe wale nei nona, ke ae mai noi lioi oia i keia leo, a oia la. Ac, hiaai io aku ia ua ui la, oia hiaa paha kaī hooheno ia ae, Hiaai wale aua au iaia la, Laahia hawa nei kīuo ia oe, I lei i home no'u ko alolia, Kuleana ai kaua. Ua kunou aku la ke koa, a huli ae la a hoio aku !a me ka nuima nui a ku aua imua i> Bisa. u ua haohao ia uaj koa laikaike ana aku aohe kekahi.

mau kaiīaka me Sisa, a oia kaua i nii nau aku ai ia Risa. Auhoa ka'hoi kou mau hoa liele? ' ?an#aku la o Sis.a Monia, ua hoi aku nei lakou, a owau wale »o keiu e kali aka nei ia oe, *a pehea aku nei kau huakai? Pane aku ia k;o a}iikoa, ija hai māi nei ko'u ahiwahine e kali oe "a ho.oa mai oia, no ka mea, he manao n'ui kooa ia oe, ina nao o oe o Sisa Monia. Pane aku ia o Sisa Monia, he oiaio, owau no ia, e kali aku ana no au iaia no 5 mmute hou, a i hoea ole mai oia, alaila, ua nele no oia i kana mea i mak«mako ai. He mau nunute mahope īho o ke kali ana a Sisa Memia no ke Afiiwahine, aia hoi, hooho ae la na kanaka i ka olelo ana ae; Eia ae ke aliiwahine ke iho mai nei, a 'huli pu ae la o Sisa a ike i ke alii, e noho ana pia maluna o kekahi kaa alii nani o ke nno maa mau o Italia, a nie na hookele kaa 6, « e huki ia ana kona e na paa lio he 12. ....". I ke kokoke ana mai o kona kaa imua o Sisa Monia, pane ae la ua aliiwahine i kona aliikoa: Auhea o Sisa Monia? Huli ae la kahi koa a kuhikuhi' pololei ae la ia Sisa Monia me ka olelo ana ae, eia ua kanaka la i kapaia o Sisa Monia. I ka ike ana iaai o ke aliiwahine, ia Sisa Monia, kunou mai la kona poo ine ke kulou pu ana, a hoholo pu ae la na minoaka ma papalina, a pane mai la oia i kekahi o kona mau kalaiwa kaa, e 'hele :i!cu.oe a olelo aku ia Sisa Monia, he makemake au iaia e hele mai e kau pu me a'u inaluiia o kuu kaa. Āē āku la kona kaa, a hele aku la oia a hai aku la ia Sisa. Na ia mea i hele aku ai ua Sisa Monia ia a ku aku la malalo o ke kaa, a haawi aku la i kona aloha iaia me ka pane pu ana aku: , tie»ha la kou makemake e ke aliiwahine a'u e Wna ai? i Pane aku Ia v, a iij W ahine, tna ooeio o Sisa Monia ka mea a u .. ij a maiJ a i a . iia, he manao ko uia oe^ ao | e no na mea an< V' l^° V • 'ka hoohana wale A V u 0 , -aka, e hana mai a pau .j au ia oe elike me kau „ „ ~ui mai ai, ina paha o ka hapalua ia 0 ko'u aupuni, no ka me'», ua lohe mua au 1 ka' nui o kau hāna kupanaha. Pane aku la o Sisa Moni* me na h uaole lo akahele penei : Oka mea nana i hahai mai ia oe no kau mau hana kupanaha, aole oia ka pololei, «ka, oka pololei maoli he mau hana paapi walp nn. a ina īu» mākpmake oe 6 ike ia mau hana a'u, e hoike koke aku no au imua ou, Aole! Aole p»la ko'u lohe, ua moakaka ia'u ka'u mea ī lohe mai mai ke kaikamahine Meren*ti mai, a u& manaoio au i kana, a no ia mea, eia ka'u hoao mUa ia oe, e nana oe * tuu wahi punahele o keia "~ {ir hulu keokeo maikai, ka mea a'u e hiipoi mau nei i na Ia a pau maluna o ko'u uha. I

I E aha aku au iko punahele, wahi a Sisa li ninau aku ai. ; He makemake an e kii mai oe a kaili aku mai ka poho aku o kuu lima me kuu ike ole, me kou kau pu oJe mai hoi maluna o kuu kaa, nolaila, ke hoi nei bu, a e imi ae oe i kou akamai, elike me ka'u i lohe ai nou. A hoohuli ae la ke kaa oua alft*ahine la, a hoi aku la me ka mama nui, ua wili iho la oia i kana ilio a paa loa lloko o kona kihei alii, me kona manao kuhihewa, aole! !a e puehu, eia ka e heo ana i ke kino pahaohao. Oiai ke aliiwahine'e hoi la no kona halealii, aia no o Sisa Monia i kai o ka uaix> a i ke aliiwahine nae i kokoke aku i kahaiealii, wene ae la oia kana wahi ilio, ika hemo'ana ae o ke kihei, aia hoi, aole kana iiio oloko, ua lilo aku la i ka eleu nui, oia o Sisa.

I ka ike ana oke aliiwahine aole kana ilio, pane iho la oia elike me ke ano mau o ka poe i hoopahaohao ia, peuei: Auwe no ka hoi au e, aohe kuu ilio, mahea la hoi i lilo aku nei. Kupanaha i ke alo no ka, a o kā lilo iho la no ka ia.

Ua liio aku nei paha ia Sisa Monia, hele ho hoi a lilo iaia, he keu aku kona mana, aohe a'u m«a e katna e ae ai, oia wale no, akaaka ae la oia a pane ae la penei: „Kupanaha maoli, kuhi au i keia puolo a'u e hiijK)i nei. eia no la iloko kuu ilio punahele, eia ka ua lilo aku nei; a kulou iho la kona noo ilalo me ke kookoo ana ae <» kona mau liipa i ke poo, o ke ano oka inea i kaumaha. Olai ua nlii wahine ala e kulou ana. hiki pono aku ia kona kaa &Ui ma ku ipuka o koua home, a iaia i anehe aku ai e lele ilalo, komo mai lft ke.aliikoa a ku aua imua oke alii wahine a pano ra»i la, auhea kau ilio? Pane aku la ke alii wahine, auhea hoi, ua lilo paha, no ka mea, aohe «loko o ka'u kiUoi, l'ane mai U ke aliikoa, ua ike mai nei s»u i kekuhi ilio keoke« uuku ai* īa Sisa Monia kahi i paa «i. o na ano no a pau o kau ilio, aiu na kela.

Pnne aku Ja ke olii Wiiliine, iaa pela-, aia aku la no. Oiai.no-laua o kiUiui 0 !elo .ana, aia faoi, | t -j um o Sisa ma ku aoao. o ke kaa o kc 'lii wahine, a pnne ae Iq. ! Heaha keia a olun e kamailio nei?" Pane ae la ke aiii wahine. E olelo ae wau i kun ilio, ka moaTiōi i ~nafowole ho-nua-iho nei niai t\i nku mc kuu ike ole. t»nne niīii !a o Sisti Monia. K a ho ho\ ha oe e paa akii i ka'u wnhi ilio, j|malia, e loaa ui oe lie hoomanao ana no knu ilio i nalowalo nku ln. I ka ike ana o ke alii wahine 1 keia ilio, lple mai la b»a mav iuiia mai o koiia kao, me ka pane aria mai. Auwe, o kuu ilio no kena, nani ke kanaka u ka kupanaha o o«, pehea It> j lilo aku nei kuu ilio ia oe me k» ike ole o kuu raan maka. Pano aku 1* o Sisa. Aohc| kumu nui c ac, aka, no ke keokeo loa o ka liulu o kau ilio, a me kou palaki mau a hinuhinu, no ia mea, i ka wa a'u i kahoa inai ai i kona iuoa, ua pakika kona hulu, a pahomo mai la n« ia maiiope o knu kihei'. , Anwe, pela io ka, e hoi mai ine a'u iloko 0 ko'u hale alii, a i ka Uora 12 o keia awakea, e haawi aku ai au i kekahi papaaina hanohaoo«ou, mamua hoi o kou hoi ana aku i koū aina, Pane aku la o Si8a„ Ina paha i oluolu oe e ke alii wahine, e mai oe i l<au papaaina hanohano ia'u i J.a lioni 10 o koīa kakahiāka, a i ka liora 12 o keia awukea e haalole a4 au ia oe, alaila, ua maikai loa kela i keu manao. O keia mau elelo r pAu a Sisa Monia, oia ka ke atii wahine i hooko aku ai, a hoi aku la aa Sisa nei me ko alii wahin«,a hiki iloko o ka hale ali', ajilje ae la u.i Stsa ne; 1 na mea nam a pau o loko o kona hole alii, a me na haia wahino opiopio lie lehulehu o noho ana. . Mahope koke iho, hoouna aku la ko ai i wahine i kokahi o kona mau puuku e hana ia kekahi papaaina hanohano no Sis.i Mo» ma kā mea ftna i hauoli nui a», a ua hooko ia kuna olelo, kauoha hou aku la oia i kona mau kuhina 4, a me kona mau kiaaina, a me nā maka hanohano a pau e hele inai i keia papaaina. A hala aku la na elele, noho iho lao Sisa Monia me ke alii wahine mawaho o ka lanai, e nana ana hoi i na waihooluu like ole o nā pua 6 kela a mo keia ano, huli ! 8e la o Sisa a pane ae la i ke nlii wahine. -Ehia pukapa o kou hale alii nei? } Pane aku la ke alii wahine. Ho 8 ka nui o na puka pa. Pane aku la o Sisa. Ke noi aku nei au ia oe a me kou oluolu piho, ina pa ha e hana hou iho oe i hookahi puka pa i koe alaila, he 9 ka nui o na puka pa, a o keia puka pa au o hana hou aku ai, oia ko'u Dnk" " ' - Pane aku la ke alii wahine. Aole anei e hiki ia oo.gko hem« aku ma kekahi o keia mau puka 8? ! Pane aku la o Si»v Aole, aole o'u ma- | kemauo, no ka mea, ua maa mau ia ua mau puka la i ka hemo mau ia e na mea a pau, a o ka'u uku wale nō keia e uku aku ' ai no kou hookipa maikai ana ia'u, e hoi aku au ma kola ipuka hou, ina e a.e mai oe ehana. Ua ae koke mai la ke alii wahine i ko noi a Sisa, a hoouna ia aku la na kamana a nae ka poe akamai i ka hana pohaku, a hana ih» la lakou i hookahi ' puka pa mawaeha o na puka pa elua «na ke ole, a ka hui ia na puka pa a pau, he 9 ka nui o oa puka pa. (Aole i pau.)