Ka Nupepa Elele, Volume VIII, Number 28, 8 January 1887 — Ka Luakini Hoomanao o Nana Anaru. [ARTICLE]

Ka Luakini Hoomanao o Nana Anaru.

Mft ka fa liauoii nui o na iahui Karistiano a pau, oia hoi ka Poaoao i haia, ka ia haiiau o ke Kaiahala o ko ke ao nei, ka la hoi ia o ka malama maa loa ia ana o na anaina haipūie Karisimaka mabko ona paia o luakini hou o 4naru. O kahi i liialama ia ai na aoaina haipale, oia nokahii manao ia fto ke kuahu me na me na opid Whsear, a <y k» o ka luakini kahi #kt* i koe aohe i hoomaka ia ka āna, alēa, e hoomaka ia oku ana no ma keia afe«.

► Ua hoomaka mua !<ra i» hr hoalaala i ana no ke kok«la ana i keia hoomana t ma Hawaii nei, iloko ō ka makahiki , 1844, aka, nole i ikaika loa a hoea i ka , 1859, malalo o inv alakai hooikaika , ana ako kakou Moi aloha Kamehameha IV., i hala e aku. E ftoqmaimo ia nae, i na i hpoko niua o \ r i ke kauoha a Kameha 1., i mi la aole e n)u hou ae keta maq hpoikaika hou auu. Ua nui ua kakau i»a}ai»ala mawaena o ko ka|:ou keena oko ua Aina emo na Alii o Beritanisi Nui, aka, ma na hooikaika kino luaoli una no n ka ilaku Biho]ia Kipa o Kaloponi ma Ladana i ka M. H. 1800, akahi >no rko ka iini nui « na niunaoa ko ko kakou Moi a me kana Moiwahiue «loha. Aua Uooqan ia mai he Miiiion» n»e ka Bihopa ma ke poo, oiu hoi ka K«v: T. N. Staiey, L>. I>., oiai, ma ka k 5 o 1861, ua pooi ia oia i Bihopa t a ua hiki mni i Ilonolulu nei iioko o Okutoba, 18, 1862, i ukaii ia e na Kev. -(j. M«non me E. Ibboi»oh. Ika 1870, ua wuiho n}ai k> iiihopa Staley i kona uoho ana inuanei, a ua paoi ia mai kona wahi i ka 1872 e ka Haku Bihopa o keia wa, ka i{ight Rev. Allred Wil-i lia, l). 1). | Mamua aua se oka hiki aaa mai o ka Mieiona i Hawaii nei, ua hooikaika nui ae ka Moi ma ka unuhi aoa ae i ka Buke Pule, a ua kokua ia mai ia iiana e ko kakou Aiii ka Moi Kalukuua, a i k» hoea aua nini oka Bihopa tiie iin Kahuna, ua haawi i* aku ia lukou ka mea i uuuhi iu e ke Alii na pau ike pa'i ia. Ua pau kein mau 4mnrt ana a b Aiii mamua «e o ke kaili i» ana aku o kona aho i ke kanakolu o kona mau makahiki» ma ka la hoano o Bana Anfru, Novemaba 30, 1868. O keia no ka Uuke e !uwelaw*itt nei u«t oihaua baipul« nna i kfia wa, , Ua ia e hoala i<t kekahi mwi e hoomanuo mau ia ai ka inoa o ka eha o na Kaiuelmmeha m* ku KkaAn«guhkatta Rpis«kopaU, u« hoo- <£*> iu ke kuhiu no keia luukini hou, .kona -pok'ii Kftmehameha V., i nl-;nuw'4 k.i |»..|i:iku kiUi ma ka la U ! <n>.'ovrtiir,lM. l-iO7, nui no kanu! lu\\oLx\-o luv>ikaika atu. lwa-i ♦ihio na huolo L»er,tuniu mu rionoK\<u! oei, ua loaa nui na ilahn i luiu i» no !

Lkeia bana, a i ka helakino ana o ka Moiwahmo. Ka]eleonulaxii i Ladana i ka 1805» ua makawaiu jbo aa luld aloha ia atja e ua hoahauao o ka Kkal©aia, «a he §IQ,OOO o a& hooJilo ia ao na pohakn m&laila. Mahope mai, ua hiki mai na |>ohaku ianei, a ao Q>inktiQiainalima makahiki i ka waiho wale ana no o na pohaku me ka hoohan?i ola ia maluua o ke kahna ainaj/haawi ia mai ai e lokni LihoHe mm inakahiki na k» i ae o ka hoomaka ia aua o na han», a ua ka ae hqi kahi i malama ia ai a e makiaa mas ia uei o na ana.īna haī. p«3e aaa, a oa iike no roe ke Mi i makemake ia» Ma kahi aku i koe, malaila akn ka loli mai ka mea i ma&aoi oana ia, no ka -nqi a koikoi loa ona lUO.

Mawaho aeo ka $10,000 i iuiu \ & ma Knelani, na loaa ka hoioa o ke $51,445.1« mai na hoahanau a me na hoaloha o lea Ekaiesia. tJa lawa ua pohaka e maa mokaki. la oo ka hoopau aoa i ka haoa oke koena aku i koe qo ka manawa, aka, mai fea $ 16,. 000 a ke f2O,OQQ ka holoa i koe i maia e paa pooo aī oa hemahema. Ua oielo ia no hoi a ua hooiaio ia »mai nq.hr; i e ka poe i ikemaka a i popo, aohe luakini $ aku ma ke komai oka muliwai Mieiona, i koe wale uo ka luakini nani o na Moremona ma ke kulanakanhale o Loko i Paakai, i like aku ku nani me ke ki i lakilao na hiohiona e hke ia me ka j Luakini Hoa o Sana Anaru. i

Ma keia wahi, ke hooma.nao hou ak u uei po ka i na hoahauau mena hoaloha, oiai, ©ia kakou i ka a J>alena pau e ka makahiki kahiko, 3886, a e komo poo aka ana kakou iloko o ka makahiki hou, 188T, j a mai hoopoina i makon i hoaiai mna ftkv» ai na apana kenikeui lulu i kela me keia Kelnuloma. E holke kakou Hawaii \ ke aloiw Alii ma ke iahl !*ooifeai£& aua mai no keia haua, ika hana hwi ana Aiii o kakou i hoo* ikaika mua ai, a e hoeikaika nei no hoi ko kakouAlii ka Moi Kalakaua. Mui hoohakuiia, aka, e pupukuhi ae ke aioha Alii o na puuwai Hawaii oiaio a hooa kakou V Waiolohia, a ku a paa ke Icia hoomanao o ko kakou mau Alii i uakihia e aku, ka heiau haipule hoi nka lahui Hawaii a me na mea a pau e komohia mai ana maioko o na pohai o ka Kkaieuia Auagalikana Epi Bekopa!a. E hoomanao iua apana keuikeni mai kapoe kiekie a haahaa, maii ke nui aka liilii, a haawi ae no mai ka lima o ka liev, A, Makinikoki, ke komite olū o ia mau kokua aloha anaj ana makainaka. I hookahi ka lokahi a kau i ka puauneauo.