Ka Nupepa Elele, Volume VIII, Number 36, 5 March 1887 — HE MOOLELO KAMAHAO. NO LUSARA. KA MANU ILOKO O NA MALAPUA KA LIO WALOHIA I NA AINA O KA LEWA [ARTICLE]

HE MOOLELO KAMAHAO. NO LUSARA. KA MANU ILOKO O NA MALAPUA KA LIO WALOHIA I NA AINA O KA LEWA

1 kona ike ana i koaa iio,;paoe tho ia oia, he mea kup«nwha keia i leo'u noueo aaa, me he maa la o keia mau heleheioaa oani o kua lio e hoike mai nei: ia'u; e hai mai maoli mai «b«do oia ia'o, na maua no ka lanakiie o bonuk« kaiia. Oia wale iho la no ka ua kaikaioahioe la e kohokoh» uei no kona iio, oo k» manao o hakaka •pu aoa Uua ine k% haku oua | elemakuie U. | A in» e kaa aoa na kaoa ke eo o ka la, I raa ko kaua wa e halawai aka aiuao kei kaaa a n>t hamaaioa o kela paii hookui, «laila e hilahila aaa kaia eiemakule naoa i hoao mat e hoohoka i ko kaoa kapoai, a i 1 keakea mae i ko kaua alaheie. Aoie i n\a«a<> uei u* kaikam&hiae nei oo; piahoio keia hai«, a o keia eiemabui« o ' D<ahoio no ia ia. faa aa kamailio b*fee aku ke k"»k«mahio«, Loaa po&ooeia'o. Aka e l>k» no me ke anoo ke Diaboio he kalohe, no ka mea, ua hiki poao loa ua ia ma kahi o«a %pild U. NelaiU, hoano e ee la ua elomakule ia iaia iho ma ka hoano e an« i kooa heieholeoa a me ke kuhikuhi paeo ana i o • ianei. Pana ae la ua kaikaaahiae la i koaa iio, *uhe« oee kuu )m luaikai, he walu apaaa hana haoa aoo nai hoo ka kaoa o keia ibm koke tho. A oia hoi. e heeoim kaoa hea paa kaua me aa kamaaiaa « koia aiaa, a pohea ia kou. eaa no aaoi kaua maluna e Meou 1 Helo puiu ae ia ua lio I» «« kt owaia *na, e hke mo aa lio i piha ika eiioii. A Ve oaaa peno Hk« n«>i ua kaikamahiae ia i na haoa a kv>uaJto, a ke ikē p« aka ia oia \ ka lēle lūt»i ojaa paa o ka nalapaa, aa |«au makaiaa» «fme na aea e ae. Mann a« ia MaiaaaUma Oliao ia a akaakH ae 1«. l-» P*»* «naaka, aohe a» |ie hana k « « nu hoa maka, he hounauie. | »lu lea anow* Ca hiM he heaoa kilM

> Ika paa aaa o k«sa maa hana pati*i & Ko. hoi «f»t< !a o Loa-ia a Ul iho"k | am koßa aoa®i"wfta»o iho k ta « kao, m\n p»»p kekAiaa a k*a £e&otite ta. h āft)Ufc«aa ia m» .OHns e kau ana, «JFefci e kaii aaa a hoea 'nm ka if"X i kana hoom»Jo po«o ana mai i fee k<tniajSaha } oaioai ae la o& ii<j ia a haa iho b o>a i ka hi hookahi, lta k€t* «aea, h»of<HW|»«ao poao ihe h ho>}aw» «#aij 4*«k«a Uo a iaia aka ia jka 2«wa. Oa ?l«a h&iak aoa aani «oi teaßa 010, la iaaalkmhoai maiaiaeao ia, m paae ae la.fc&tMia&s» la i kom I», i«B»ii»fat laaoii kou iie raa wahi * paa o waki; t?a kamaaioa wale ka piha ae »Ww • • . A panie hoa ae la aa koikamahiāe ia i k» iie, "haia mai paha fcaua kmei hiki he. waae k paha k» paaii- kana q aa kaaaka h 14®fci a katm ika mai asi, Ca hlki no t«Mfekoa ia e hoaa. Beaaka aa && i wahi a kekahi teo h a . iaia ano e i pae aai. Hikilaie ae la aa kaikawahiae ia i keia teo, a alo alo ae ia inaea aaaanei» me naia iho. JSala ib ia o». aohea mai k hei keia leo? aa.ikeia taai aei m ka, paha maaa ? Ka iho ia laaa e makaikai ia waho o oa hālo fiei, a ma kekahi" aeao o ka haie e,kahe aira kekehi mahwai nui akOa maikai. Ao ka "wai oloko oaa muiiwai ia he am e te aiai a maemae e Hl» paha me ka wai aaiam, a qī aka no manmi o ta. * Aole e ike ia anu kekahi iepo iloko o ia wai, a kee wale iho ne ks ma&loaio a heka--1»i »au ra rae he aoaa meaa la e M* aaa mso a menei me heaao Opeapea ia, be maa peo ko iakoa aoo Uke ioa ko ka pipi, a me m pepeiao hao lLiUi momoe |mod. Ca hoehaohao ia mai ka ko kaiksmhme kao iio noooo aaa no keia mau liho heiohoieaa eloko o ka wai, ~ Hah aeia ia a naaa ae ia raa kapa o ks maHwai. ua k:p&pa k aa kapa oka maiiwa tne oa pphakn w« *<*+ Vkā naaaao e makahehi ai. A ma ke kowa hei e oa pohaku makamne na kaau ia naaa hoa momoaa o kela me keia aao, a he mea na ka naau e hoohihi ai ke ike-aku i keia aia iaad. A aia hoi aa manu ke loie ia mao b maanei, a o hooe ana ka iakou maa ieo 'meie i iwaeaa iao iaaa, me he mea ia e kamaiiioi okea mai aoa. Nau, a nao, a oan aka aan! ke eo • ka ai hoopaa ō Hiaakahaa. i Hooiana wale ia ae la no ka taaaao ha.i noiiiioke o ke kaikamahine no* kem ' maa i ieo ikuwa kani kap»yii ooa manu. Aua haolo iho ia oia hoonanea i ka . ■ Oiai ua Maiamaiama Oliao e kau mai ana no iiuaa o kooa lk>, a oo kekahi mao aekona pokole iohe ako ia oiai ka haiuiu ana mai o kekahi tnea, a iaia i haii a nana aīa hoi, ike aku la oia i kekahi loahine e ojci laan mai ana. Nalu iho la u« Malamaiama Oliao ab ileko >ho me ka pane ana ae peaei: Auwe! he mea kupanaha ko'u ike ana i na wahine elomakule e oki iaan ana e iike me ka haaa a na kane. Me keia mau haalelo oia i pane ae ai; a paana hou ae ia ois, e hele aa e nana i ka mea nona koia hale, malia ua ike paha oia i ka mea nona kela hale. A ina aohe mea noaa kela hale, alaiia, oo'a keia hale. Aohe i pau poao ae oa hnao eio hope i ka hoopuka lo* ia ae eia, pane mai ia ke> kahi ieo i ka i iho: Ne koia wahi aea iho nei ka hoi ! A»Utt ae ia oioko oua 'kaikāmahino ia me he la ua ioaa ika uwila. A paoo ae ia oia, auwe ! aani ka hoi ku« mahaoi lo». Owai'io h«i keia ioe e pae nei, no kela ioahiae no paha? aowai la? laia i hookokoko aku ai t ka hiahine, «* pauo aku ia eia, • ka MiiUim, o haawi naai 1 a«a anei ka« «laeii* ia'a « paae «ai» mau haina no kekahi maa wahininae. Pehea la? M« hs kul«« B» o ka waka o aa lāhiao ; eei iiaie, pane honaa mai la oia, He&ha hoi k ka nae* e aele *i, k« kapoao ao hoi ka 1 aiaao. Mahope iho o keia pane aaa a oa inehi- > ae fau huii tnai iaaa luahiae !« eo ke ka--1 ktli aai ihe i kana koi ra& koaa mm, a i 1 kona Mba ana aaai. Paae «ai la «w I 1 Auwe ! Akoha oe «k« kaikiUMkia» «i> Miaamina wal« kou ma« heiehelena eohea ' «wemae. laa no i aeheie akn ia eoe ikw wahi « 1 aho m ai ao i kalo me'a. a ke «ki iho keia ■ wahi la, l pane ek« ei ua leahiae ia. ' Kehaha l i ke aha i ainau *kt> ai 1 ha kaikamahine la i ka iaahine. k Ua p*ne u»i ia ka ia«k«|« wahine, -he kahnha mai km hei kaa « ea ui, o k* haie » h<«ltthi k ia. £Meh« ia eka hale paha i keia a ke iaea huku mele i weii ai: Hikii «a<*i ke hae i n* lima 1« p»a, i X«k»« welo t» «oWm oka hafe h«». • s"\. *h>hi,

Kb hale āia rse£o«i, - / He kinlkio? aa | gū I koowinawa iuu I>|| p- - 6 » fee aae frfffa '■" '- Jsratfeī, be bdoialii ijmhs i&» v '. ■n' '-' '' '-• "V '■•■ 0 k^ob « I Iwāa ift fegfe P ela P h'»H m stp«s§£ maa 00. •/■. :-. .-■ ■ ' ■ •■-•"'- ! &s*e! aohe eu wa&i )a iwmaaha itc* f* t ■ f aka«i ! Ofa Jwi Im'ō I e%« Mna «ka lai» «ē • |» al, &a&a|sMi *va®ei> teekt a a«& anrf jj iiia ]No fee» mm 'a -MiKei Ws «<4a l»aai $aae ato»#t ; ;' £ ka nMxfenahSoe, IW. . i aaijtaī4.''' «186 ,'se» fl4»Sa tewfllg s e «w ':■ v ;• /Heala **• ■ &* •• ■ r*eke &o ©«& teabto6 tti ka h%*te r 4®*,i-.pw» »*!s;- .• ' ! Oia nei ae uei f» li rtre ak«* • he r [4 :■■,/■ a n. e»oot. •m ateu, Qba aka. hot - .4. Okaikai iho k ua, ~ e 1$ &o beta hana, ia wa 01» i liaii awu> ae ai a oota aie la i feoaa koakoo no elaa H»Qftwa. Me he hiiila ia i hooninioia ae a| \» kut. b|Ule la ilona a iboS*£ie» &**!> koI» ®ai la ua luahi&e la a»att« hukamai fa »« Malamalama Olino me Jra knoe, A p&ae mai la, kli uo be ba»a poap lfaa, Oiai ua laahiae 1« i haiUe tbo ai, 1«» kā& Wau aku ia o Maiaeaala» Olmo ikoaa S% ko ia eei a&aopon» m i m nw» a paō, W u i la a iMkma «MpH» «»»-***• ka laahiue, Heaha" w iaa e kanuiiio oei? Aobe paoe aka oua la ipahlae a&l» ao be aofee ika wīli ika aka. Aka, o« pba iea eia ika ukiaki, a «ohe no « biki »ak ke hoaaao mai, a® ka mea, aa be«a aooia. ka akiaki aui oa iu&hiue ia e ka mai nei, 8 0 kona maa maka, aa hele « kalm iaoho p tfa u!a, a 0 ko.-ia naka hoi, a«fo i Mam mai ka oioi »wabo> he heekahi awkaa me ka iwiki, a aa ka ae ia k©&a IMI H»t», me be 15,600 kapuai maloaa o kakoaa lae, a he bu ka aka i t»a» auo a paa ke aaoa «ko. E hoomaono oe eka mea hekheiu, sa 1 koioho ua kaikamahine ia i ka laahme a» ' ka ooke mao ika aka hooheueheae. Abo ia mea, ua uku ia aka eia mo ka aka a lea ' hoohoka ia, No ka naaa ana aku e ke kaikaiaahim f a ua aao aa heleheieaa &ka haahine, Imi koke iho ia ia Uoke eaa 1 mea « aiaoki 1 naai ai ka luahiae, lawe ae la oia' 1 aa oleto ' pepe a waiho aku U, a oia keia; £ ka maeiaaie ahoaai, fca akakaeaaka oto> oia hoi, nowni kem wahi a kakoa e ku aet? | i P»ne «aai ia ba iaahiaa, Hanaa ! Ma | D«aboJo keia wahi» a be kapoa boī ia, abe kaoaka hoihoi ole ia i o* -aea a pau, aht . eaemi oia i aa enea a pao. Aohe «aeiae ai, aake ae be kawileaaa «u a mea maemae e laaale ae mamwa eaa a btki ai iaia ke ela. A aohe aooaa hoaloha 1 » ka ia o ka iaaiaa.

: fi ka hoaUuM, vrahi » ke kaikaiaaMi», o k«l« iuoa au « hoiko «mi la o Dt»bete, oia k« k«tMk« a'o i h«li mm *c«, « pu» M ia k« kaikumahiae »q k& heaUu A! O k«« bsA ui, k».««««« n« «a i hoekhi» * mui Hoi«« i • um oaL A! e» kaoia «% aei, »« fe«wi «nhi io ka boi koku A aiM« k«« »k« k «« fa«Uran»»fcmt h, A«Im« i «a>ltoMAft l P*«w e»i Aia ao i kn 1« k«ihi i Iw U> l« u«ai« In wi 1« bU iMb tt, Om w«le m ««• g*fea k« k«M «klil bm o >m mī 1« 7 wahi « )liluhlmm OHm ifiMkM«kaii. A« t «*» w»l« «o» Mtw ««* ho«, «r<ke W Iw hmw « «k«» w«lii * k* Imlm i pIMMiW. — A«i« «a«i m « a* « h*k f k»M. «Im* kik«hi MI M'« » koMt w»hi « M4» h! hi » Osnw» i «MMM «k« «i. P«m «k« kk* iMkiM, «ofc «« « bki ke keh «k« me oe i«'a « h««lel« Mu i ka'» b»Mk oi»i o ka h»M i haa*ri t« t««t -»& v a h« «k«p«u. : A « m ttli«]»a« 1», he Mk« i k« «k| « |M keia uiuUau i.kvU la, *lai)« Mi ik» |% k» i» la h*M. * A««r«! w«ki a OHM | | h««h« mm |wm Immi «k« la OU% WahiM «M«