Ka Nupepa Elele, Volume VIII, Number 41, 9 April 1887 — O Petero Hokukano o Kalauao. [ARTICLE]

O Petero Hokukano o Kalauao.

E ka Elei.e, Aloha oe:— wale kou ike iiou 'ana mni īa'ii e lioolaunn hou aUu ana ma kahi kaawale o kou kino lalahi, a na ka oi lua o kuu sila .e pao pono ae i ka lae o ka mea nooa ka inoa kap3kapa maluna ae, ma ke ano he hoopunipuni.

Ua ike iho au ma na paia eehia o kuii Kilohana o Fei>efunri BulceJLXA4;' Helu aono 2, kolamu 2 me 3, t kekahil mea hou makaniaka i hoopukaia niai keiaj panaiaau aku, e ka mea nona kela inoa i kapakapa i ike ole ia ma Kalawao, Pouieoi Hokukeno, a nona hoi ke poo m<»nao, ''He Makana Nui.i ko Kalawao." A e olelo aua hoi, ua makauaia kekahi poe, a koe kfikuhi poe; no Ka liele ole i ka pule Katoiika a me ka noho huikau: a ua olelo pu ae ua kauīa nei o Diabolo. ua pakaukauia ka poiio Kiwila i\baiie o na mni e komo i ka Iloomana Katolika, a pela aku, Nani ke kaula wahahee o Petero Hokukano, i ka hue pau ana aku 'ma na kaiaulu o Hawaii i keia wanana krul>na o ka makahiki 1887", E piepieleia ana ka' pono Kivila uhane o na mai e kt nio i ka hoomana Katoli.ka", a ua koho au ma keiaoia nei ke kokoolua o kela kilokilo wahinei naua i wanana, "E pau ana ka honua i ka A, D. 1S81," he neo nae ka mea i ioaa. Eia mai ka oiaio a e ike hoi o ka la puka i Haejiae, a ka elieli kulan'. i Halalii i ka wai huna a ka Paoo.

Mamuli o ka lokomaikai o na Mana Lani, i hookomo i ke aloha i na puuwai pa«ahi o keia n nie keia o na Aina E, nm o kana kauwa haahaa ka Rev. Fath';r Damien, e alo hoomanawanui ana iloko o keia Lahui popilikia, e hooikaika ana hoi i ko Karisto Aupuni e nohoala maluna o ke Diab»iOi ua lulu ia he Puu da'a nui, a hoouna polole» ia mai ma ka inon o Fathei- T)amien. a ma ka ianei hana ana aku 'ioī. oia i na apa lole he haoen, i hoike .ia mo ke I Kuokoa e Simon Kawahahee liuliukona, | me ka manao rnte e lawa ana nu mua a pau; aole no n3e he nin o lea poe i koe, aua lawa mai nei i keia mau mol e raai nei, a penei ka haawi ana: • No na kane, palaka, ahina wawno ahina a »na nana no e humuhumu, 5 \i ahina uae ka hapa, a ina na ka mikiai, lailn, na Damiano ka pe. No na wahine, holoka me ka m-utnu«, ina naka mikini e humuhumu .ai ĀL, na ka makua no ka uku aua. O na loie « na mai i uku ia e ka Mikua, ua ake loa oia e like loa me ka o ka mea nana e aahu ua lole la, Ua hoolawa like ia keia m»i ka p >> Katolika, Kalāwina a Mariiona. ua lik. iakou a pau me lie poe 'la, ua hikl loa i n.i mea ke hoohalahala aku alaila, e kuu"" nni ana ka Maku» i na mea * pv, w . kou mawemake, e linohau n;no eo' *fce īlee iho, kokoolua hoi o ka i 'n' 'aole nae ma ke ano piepiele i ka{ pono i'la uhane 6 na mai, e like me ka keia lajuwale nui i hoolaha aku nei ma ka N pepa Kuokoa. Ua hana ia keia iloko o|ke aioha oi io, r ua hanaia hoi ma ke alo, a.ole ma kt kua, ua hoike maoli aku no T(a Makua il| pen kupono ole ke iawe i keia makani a ka Ua maopopo loa i ka ma§ia he Lahui piikoi loa ka Lahui Hawaii,inae 1 ano kuonoono ae ana, alaila, pau ke ! orao ana i ka palaka ahina, he s-ma puliki wa ? no me na piialī, hiu na ku, pau ikena i ke palaka ahina a me uwewiline, oiai, oka rula oka makana ake alo ! ii he olii mai iuna a Ia!o. a ina makemake ka mai i elua 1010 wawae, aole e hiki, <ia sa paa ka rula.

Eia no hoi kekahi, i ka la haav i lole nui o Kalawao nei, ua 'kohoia hs m: ( l». mite, oia o Mr. Pahia, ī>. Pnaohi e rr Kalohi, a o Jas, Ifflatkalaaī ke ki' aaolelo;ua kauoha paa mau ka Malu;. Ukou, e niaau maoh aku i ka makemale > na mai, a e hoike i ua w&hi aahu.i manae.

ia 110 na kane a me na wahine o.na hooman hke «le i kiko i& hoi e na m«owacwA a ka Lepera; a ua hooko na Komite e like nie ka makemake oka M kua Damißno, a ke naoa aku i na ni»i ua ala, he piikei mao opopo e koiio ena, i mea ko'u lole wawae a mea ka pnlule, a pela wale aku; a aole hoi he hana no ka lole o na wahine. poe hookano ole lakou.

A ma keia la haawi leile nui o Kaiawao Makana-a *ka Uhane \ia hoike ke Knkauolelo, 60 mai i lawe iko lakou iele n>\ lakoa no e humu, 4O a qi »a ka mikini. ms< ka moa 0 ka Makua Puakauahi (Oamiauo;) a ma ia h«jie mai, ua hoolawu la aku ke koena oua mai, n uhi pi> akvi iluna ona kokua kane i\ me na \vafcine cj na Hoomaua. like ok. kt)i makana a fcs unano. Ama kahi liea la OP, 11. lloopnni. ! pmii e heiko noonoo ole nei ike akea, ine> ho mo* ala, no ka nah«?lehote kein kanaka 1 ike oie ai »na hana feu t alohā oiaio ikaMakua I)umiano i na hoakunak« likia, Ua lawa au maanei, me ka lana 0 kuu manae, ua hiki ke hoopiha ia i hook v xh| ao«\o Nupepa okoa, aka, ho mau hana hoo» b!oiahili wale aku no iā|. !: Good bye «1K || '1. «,jT. Kawkhkna. !! K«lawao, Molok.ii. jj Ko lonokmo ia uot, 0 holo aku a«ajj no Amonka ae nei 1.0, ka K'ekie:] ke KamaMnwahhie ijit\uokal«ni, n e> ukali uu aku aua kaua aliikane, M«a Mahaloīa Hon, J. O, DomwU. 1