Ka Nupepa Elele, Volume VIII, Number 42, 16 April 1887 — HE HIHIA OPIUMA. He Loio ma ke Kulana [ARTICLE]

HE HIHIA OPIUMA.

He Loio ma ke Kulana

8$ Oa lāWe ia 'mua oka Aha Hooko*!oko!o Kiekie . ka Poaha, Aperila 7, ' « hihia e liio ai he mea waiwai no na \ke !<>he. Ka hihia keia o kela i hoopai ia ai akn nei imiu. "» ka Aha Hooae pei.no ka ka opin.jia tna ke ano kue ī ke KB«awiu, a hoopii hou ai. hoopai ia oia*eja Aha e uku ina dala he $1,000, a m3| na kōina pu, a e hoopaahao ia hoi ma ka hana oolea i elua makahiki malalo oke Kanawai Opiuma © 1886. O Kea a me Makuna na loio o ka Pake i kela Aha malalo. Ua ikeia aole i kuikahi ko laua mau manao no kahi e lawe aku- ai i ka hoopai hou, mamuli o na paUpala hoike hoohalahala i waiho ia ae imua oka Aha Kiekie, a i hpike iā malalo iho'nei. Ua loaa ae ia Mr. Kea he leta i kakaninoa īa e kona haku hana, na Mr. Makuna nae i kakau na olelo oka palapala, e nonoi ana ia Mr. Kea e lawe ia kana hihia imua o ke Kiure, a aole hoi i ka Aha iianako, a ina aole oia e ae e hana īa pela, e hookuu ia no kona noho loio ana no ua Youug Tang nei. A oiai ua hoohalahala oMr. Kea i ka hihia i ka Aha Banako a ua hana hoi oia i na mea a pau a ke Kanawai i kauoha ai no na hoopii hou ana, a aole joi oia i apono i ka lawe an.a i ka hihia īmua o ke Kiare, nolaila, oa wiaiho aku oia i

kona noho loio ana no Young Tang. Mahope, wahi a Mr. Kea i hoike ai, na hiki kino aku o Young Ta.ng ka mea hoopii hon imua ona, a hoike aku iaia aole oia (Pake) i homana ako iaMr. Makuna e kakau i palapala e hoopau ana iaia (Mr. Kea), i kona nOho |oio ann "o ka hihia ana; a na makeiuake no oia ia Mr. Kea e loio no nooii, a nana e hana nona iloko o ka Aha īlookolokolo, Mumuli o keia mau hoike ana « Young Tang, ua hana koke o Mr. Kea i palapala hoohiki ia (affidavit) nie ka boike ana maloko olaila ina mea a pau i hoike la akn e Young Tang a lawe ia aku e YoungTang rae kt-. kakauinoa ole ia, a o kana unuln olelo kekahi i hele pu aku me Young Tang. ilio aio. i.ua palapaia nei iloko oKa Aha Hookolokolo u& waiho pu ia rae na palapala e ae ma ua hihia nei. Mamuh o, keia palapala hope i hoala ia ai he ninau, no ka hiki ia Mr. ke loio no ka mea hoopii hou ma keia hihia. A i mea hoi e hiki ai ika Aha ke hooholo raa keia ninau, ua kauoha ia o Young Tang e hoohiki īa i hoike. Aua nieniele ia o Young Tang e ka Aha.

Ua hooinki mai o Young Tang, ma o ka Maheleolelo la, ua hoolimalimn mua eia ia Mr. Kea 1 loio nona ma keia hihia. Ua hai ia aku iaia, he oi ak» ka maikai ioa imua o ke Kiare e haua ia ai kana hihia, aka, aa olelo aka o Mr. Kea iaia he oi loa aku ka maikai ma imua o ka Aha Bauako e hana ia ai. Ua heie wku ke keena o Mr. Makuna e hoonaaopopo loa ai no keia mea. Ua niuau aku oia ia Makuna ina ua hoohalahala oia imua! 0 ke Kiure a aole paha, ua hai toai kela iaia ua hana oia pela, a ua hooholo ia no hoi imua o ke K'rure e hana ia ai. Hai aku ka hoike la Makuna e hana i palapala a e haawi aku ia Mr. Kea, i ike oia imua o ke Kiure e hana ia ai ka hihia. Mahope mai, hele kino akn © Mr. Kea i ona la e hoomaej>opo ai a ninau mai, pehea la i lawe ai ka hoike i ka hihia aua imua o ke Kiare? Hoike aku ka hoike iaia, ua lawe no oia i ka hihia ana imua o ke Kiure. ka Aha —Ua kakaumoa anei oe ma kekahi palapala e hoopau wale ana 1 ko Mr. Kea noho loio aua noua ma keia hihia? Ka lloike—Ua kakauinoaau he palapala, aka, aole nae i maopopo ia'o na olelo o loko o ka palapaia. Ua hai wale ia mai no au imua o ke Kiure ei haua ia ai ka'u hihia, a oia wale no ka u m«a i iohe. Ua kakauiuoa au oia kekahi apana pepu, a ua hoike ia ma'i ia'u, he palapala ka e lawe ana i kuu hihia imua o ke Kiure. He oi aku o ko'a makemake imua o ku Aha Ba'nuko e hoolohe ia ai ka'u hihia. (Ma keia wahi ua haawi laaku i ka hoike he palapaia i hoohiki ia o i kakau ia, Maraki 4, 1887, e hai ana i ka lohe i ke Kakauolelo o ka Aha Kiekie no ka hoopau ia ana o ko Mr. Kea noho loio aoa no ka mea hoopii hou), o ko'u inoa keī;i—-aole maoj>opo ia'u nu olelo 0 kela lctu. !ch Ahn-~\ T ;t hhi h nkts niiln m

oe na olelo o loko o keia palapala? A ua maopopo anei iā oe ;ia makemake Ia keia palapala na keia Aha, a na oīe!o ia hōi ma!aila, iia hoopnu īa o Mr. Kea mai keia hihia ou? Ka Hoilee:— Aole au i ike in mea, e kou hanohaiio. Iniua o Mi:. Makuna au i kakauinoa ai. , Ninau pale iu e Mr. Makuna: Ua hai o Ohun "VYong ia' u e lawe ia ana k'uu hihia imua o ke Kiuro, maliope iho o kuu kakauinoa ana, Aole au i hai aku ia oe, e Mr. Makuna, niamua aku nei o keia, na olelo maī o Mr. Kea ia'u, e uku aku au iaia i ?500 ina aole e hookolokolo ia kuu hihia imua oka Aha Banako. Aole no au i liai Wu ia oe, ua olelo mai o Mr. Kea ; ina aole hiki ia'u ke uku aku ia mau dala, alaba, na ko'u mau Jiope e uku akii, ina aole e lawe ia ka hihia imua o ka Aha Banako. Na ka Lunakanawai Nui;—Heaha ka manao nui o kau mau ninau?

Mr. Makuna: —E hoapono ia'u iho. Na ka Lunakauawai Nui: —Ke hoihoiJiou mai nei makou ia Mr, Kea i loio piha ma keia liiliia. Ma keia wa, ua hoike mai o Mr. Kea, aole oia ia kamailio iki aku i kalii mea e pili ana no kona uku a mahope loa iho o kona hoopau ia ana, iina hoi i manao loa ai, na kona haku hana i lioopau aku iaia. ka Lunakanawai Nni: —E Mr. Makuna, aole no i lawa loa makou no kau mau hana raa keia hihia, Ke haawi nei makou ia oe ī manawa nou e lioopau ai i na mea pohihihi a loaa ka laelae, e like me kau e manao ai, ma na palapala i hoohiki ia (affidavit), no kau hana, ma ka hoopau ana aku i kou hoahanau loio mai ka hihiā aku i hoolimalima like ia ai olua.

Mr. Maknna (mahope o ke kamakamailio ana me Mr. Kiiii:) Makemake ane hoomaopopo loa ia mai ko'u kumu hoopii. Na ka Lunakanawai Nui:—Ua hoopii ia oe 110 kou imi ana, e hoopau ia kou hoalianau loio mai ka hiliia aku me ka hai ole aku iaia, a me ka ae ole a ike ole hoi o kou hakn hana. Pono loa na ka haku hana no e hooholo ika mea pono ana e manao ai. Ua hoopanee ia Ica hihia o ka mea hoopii hou & i keia Poaono ae a ia wa e hoolohe ia ai kona liihia. Na Makale, Lunakaiiawai: —E, hoike akg_.au ia ohia. Mv TTao. a i»a Mv Ma. kuna, iloko o na minute mua elima mahope iho o ka noho ana o ka Aha, e noho ana au e hoolohe i ka olua mau hoakaka no ka hoonee ia aku o ka hihia imua o ke 3Liure. Mr. Makuna:—Ke unuhi nei au ia'u iho mai keia hihia mai. Mahope iho ona mea i hanaia, aole au i makemake e noho loio aku. O keia malalo iho na palapala i hoohiki ia (affidavit) i hoike mua ia maluna ae:

Imua o ka Aha Hookolokolo Kiekie o ko Haw»ii Pae Aina. Kau o Aperila. M.H. iBB7. Ke 'Lii koe ia Yoang Tang, Malama K%nawai ole i ka Opiuma. K« hoopau ana ia Mr. Kea. E oluolu oe e hoomaopopo iho, aole o J. T. Dare. Esq., e hele »ku i loio no'u ma ka hana maluna ae, a ke o'e e hai hou in •ku, oJ. A. Magoon, Esq, wale oo ko'u loio ma ka hihia. Ia William Foster Esq., Kakauohlo, Aha Hookolokolo I&ekie. Kona YoufīG X Tang. Kaha Honolulu, Apenla 4, 1887. Aha Hookoiokolo Kiekie, ko Hawai Pae Aina. Kau o Apenla. M. 11. 1887. Ke 'Lii kue ia Young Taug, Malaiua Kanawai ole i ka Opiuma. Noi: Ano ke hele mai nei 0 Young Tang ma 0 kona loio, J Alfred Magoou, ake nonoi nei ī kei» Aha liooko'okolo hanohauo, 0 ka hihia i hoike ia maluna ae a i paa hoi; ma ka Papa Kuhikuhi hihia o ke kau 0 Aperila, 1887 o ka Aha Hookolokolo Kiekie, ma ke ano he hihia e hoolohe ia aua imua o ka Aha Banabo, e kau ia ia ma ka papa o ua hihia e hoolohe .ia ana e ke Kiure. a ke waiho aku uei me keia ka palapola i hoohiki ia, o J. Alfred Magoon no ke kokua ana ike noi. Young Tang. Ma o kona loio J. Aifred M«goou 1 ka Mea Mahaioia A, Ros«, Loio Kuhina. E oluolu oe e hoemaopopo iho, e waihe ana au i ko noi maluoa ae imua o ka Aha i Aperila 4. iSS7, hora 10 A. M. J. Alfrep Maooon. Loio no Young Tang. Imuu oka Aha Hookoiokolo Kiekie o ko Hawnii l'ae Aina, Kau 0 Apenlu, M, H. i^ 7 . \ Ke 'Lii kue »a\Yeung Tang> Ka w iikWat i kleMum*.