Ka Nupepa Elele, Volume X, Number 2, 28 July 1888 — AHAOLELO. [ARTICLE]

AHAOLELO.

La Hana 34. Halawai ka Hale me ka mau. Na Holekunilii mai Makawao mai 6 noi ana: (1) E hoopan loa ia na kaukahaoleap ka lapaau ole ika poe ma'i lep6ra, waiho ia i ke komite malama ola; (2) E hoopau ia ka uku maluna ona makua mea keiki e hele ana iloko o na kula olēlo Beretania; (3) E hoihoi ia ka mana hookohu makai i ka Loio Kuliina. 4 E hoonoho ia na kanaka Hawaii naauao a lahui e ae paha i mau kauka 1 ike ia he ola ka mai lepera, 5 E hoopau 'ia ka o ana iua kanaka Hawaii koe ka poe e makemake ana e o ia lakou. Haawiia keia i keJcomite malama ola. 6 Eaeia ke kaue a wahine paha e mare hou ia me ke oki ole ia ke haalel» a hala hookahi makahiki. 7 E hoopau !oa ia ke kumu 2 a me 2 o ka pauku 1323 kanawai kivila. O ka hoopii hope ua waiho ia ma ka papil. Na HikiKoki mai Hilo mai me 31 inoa e hoopau loa ia kā ōīīiānāliiaai: na waihoia ma ka papa a noonoo pu me ka bila. Na hana o ka la ka heluhelu elua ana i na Bila Kanawai Helu 74 no ka Bila Haawina. Helu 68 no ka Bila Haawina mua Helu 82 e pili ana ina Auhau Dute. Hooponopone hou iua Hale Aupunl..... .1X5,000 Hoololi mal o Paehaole 5 13000. Haule. Hooponoponw ī na uwapo, awa, mouo o Hawaii... $200 »1000 Honolulu 90000 !R 04H»' Ni. iuuu Ip«krtkv.i «i» - | 'Na I. v.t. "Mil u r i > .. ■<») - *U»v 1 u Ui I i t 1 ūn i * A-jin:v | ii>.Ta i nobo nou Wa hale. I Oihnna wai o Honcrfuln. TJka Luna Nui o ka oihana Wai a tne kakauolelo o ka MaUeke 4800 Kiii Miikeke rae na lilo e ae 1500 Uku kakauolelo mua 3000 '* " elua - 1800 Noi mai ke Kuhina Kakiaa i 2400 holo Na lilo 0 ka oihana 11000 Hooponopono hoa a me pa pakui hou ana 1 ka oihana wai 0 Honolulu 27000 j

Na Alanui me Alahaka. | Uteu Poho Aianui no na lilo ike ole i* 5000 Hoololi mni o Kamauoha i 5,500 haule N» alanui me aiahaka o Hawaii 25000 " " Maui 5 000 " Moiokai 1000 il Lanni 500 '' Oahu mai ke Kuh>ua Kalaiaina no na ae mu na apana mawaho «e 0 Ho9 000 Dku Luna <xIIorio! lu • 4000 Noi mni ke K'ihina in;i e hoopanee i kei» hnawina miihopW/ Aponoi#. Na alanui a me na aEaliaka 0 Honolulu ji,Bsi> " 0 na npaua e ae 9000 '• Kau»i 8500 " " na mea tke ole ia 28,<.00 Na ululaau, na paka na wahi i hoopulapu la a pela akn Ha maiumu anu ma :wahi hoopulapnla 10,#50 Na wahi iuana 0 ka h-huiehu 8,05*0 N;i blo pa i palupala 10,000' H*awiia *eia namu i iee komit* hookoio koio Qku o ua EieUi 0 ke 2,400 Ka mahnin hale 0 AiioUui llnle 00 k» mahiaa 100 liku 0 ua ki«i o ka i\ o Hab 1,«00 Na lik> 0 ke koho baio(a «»« 6,000 Kokua Haicm»i .Mms\a]|iiue I^,ooo Na liie 0 k* waiho iiku i ea prt»p*la Ilooiaio Paleun 200 lvcl« a me kfū Ulo ma!»»Io 0 K*n*wai e hooowopopo «i i na kijile»kā Home 1,000 Malniua sna » ki> ola 0 n.i Paahao $0,000 I Hooponopono lako haWmai li — w.48 NOl mai ke Kuhina B,t4T hōlo Oihana Kina» Aht 31,000 f Woololi mai k* Knhiua Kakina 25,900 ha j ule. ! j ttoouv»iu holoholoni iPa hoopaa holoho!ou* he!t V«* i,St5O j Kahua hoailon* moWu u>& Leuhi 1,000 j Hoolol» u»a< o Ka.M* ! i»Soo I, " S,oc>o holo i"U »TJ U !

Kā uku kauk'a* a raa pgen? malalo o he _kanawai_o hoemi ni i na mai 3,200 Oku hoolimalimi Fa Wale - "oVile n»īr Knhnlui 600 Uku hoelimalima Pa Hale Leta ma Hi'o 1,2U0 Papa Ola. UJfu Peres?dena 7,000 Hoololi m»i o Kamau&ha 6000 h«uie. j OUu o ke KaUaaolelo 4.000j Na (io nui o ka P&pa Ola 22,^33 KukuUi ana, kapili «na, a me hoolakn i □a holeiuai 41.855 Hana hou me mnlama ana i kahi hoom«lu 3,522 K»piol»ni Home' 4,444 Laaa no 6a hanwi ana aku 10,000 Kahua Lepera 185,3^. N.a Kauka Aupuni f 32,200 waihoia keia Itamu ma ka lima o ke komi* te wae: Kuhina Kalaiain», na 'lii Dolelega; na Hon. Kini a rae Kawainui, Hoopane"s ka Hulo a hor* 10 a, m. Poa]ua. ■ _ , La Hana 35.

Halawai lia Hale hie ka mau. e Na Bala«>viuß o ke komite tvaiwai i M helnhelu mai i ka hoike a ke komite i n haawiia ai ka, noonoo ana no ka pala-- N pala hoopii a ka poe Hui Mnhi Ko o Hamakua 250,000 dala, no ka hoolako ana i wai, a me ka lawe ana i wai mai Waipio, Kohala a komo i Hamakua, ® ma ka manao o ke e koho ia i komisi- 1 na e hele ai e nana i ke ano o kahi e r laweia ai ka wai, a ® hookaawaleia i I 3,000 no ia hana no ke ana ana i kahi T i manao ia nei e lawe i ka wai. Noi mai o Nakaloka e aponoia keia hoike, Na Paehaole he ninau i ka Lnna 1 Hoomaln o ke komite no na dala 2500; | i nia ke kan kuikakawa i no ia hana. Pehoa la, ua hoolilo ia 1 pana, aole paha? Pane ka Luna Hoo- 1 inalu aole i hoolilo ia, ' Ka-heluhehi elua ana i k?t bila kanawai Helu 4 libopau ai i ka oihana Kiaaina, Na Kamika e noi mai ana e hehihelu elua īa ma ke poo o ka.Bila Kanawai Helu 66, e.pili ana i ka Oihana Kiaaina a me na liana e pili ana ia ; Oihana. * ; j Heluheln īa ka Bila Kanawai ma c ke poo, « nei ia mai e noonoo pakahi j ma na pauku, a hoakaka loihi loa mai | , ke s Lii Kamika i ka pono e hoapau 1 !mt ; ka Oihana Kianina A m« ka 1 nioua ]p\ ( , ' i t OihHiu' o V" pi< « , a t i'ei ) -<n u »niu O iwina e i k< O - i h .1 na . \ di c k | i īu . i' m īn noomaiia a hora i p. m. A uma ..... Kamailio hou ke 'Lii Kamiko, rua<~ luua o ka Bila Kiaaina, he han:- ' .'au ole ka hooili'āna aku i kekahi oiaa lioonohonoho oihaha hou ana maluna 0 na Makai nui, o kela me keia Mokuponi, elike me na hoonoho ana ina Luna hēln, Lnna Auīiau. Oiai, he poe paa loa no hoi na Makai nui i ka hana i haawi ia aku ia lakou, oia ka oihana Ma!rai; aole e hiki pono ana ia lakou ke ike pono i ke ano a jne ka nui o ke Date ia ana o na Auhau ma kela a me keia Aupau, a wahi hou ana he hana naauao ole ka lawe ia ana o m Hookohu Luna Helu nanaKuhina. No ka mka, aole i maōpōpo ina Ku • hina ke ano o na kanaka kupono ma kela a me kei«, Apana. Kini i ho.-ikoH mai ua hiki.no i kela a me keia Apanu ka nana i na hana e pili aaa i ko mau Apana ilio, i like me ke ano o ka hoonoho ana o ka Papa Alanui, ma kela a me keia Apaua e noouoo i ka nui o na Dala i kupī>no no ka haolilp ana, inao na Luna lu i hoonoho ia, aka, jna ke~ kahi ae, aole i like lou. (He nui aku no kana mauolelo a r.a hoopokole ia e makou.) Ua lehnleliu na hoa i ku a kamailio n« ka hoopAu i ka Oihana Kiaaiua, a u& iko ia, 1īo!o k i Loopau loa» Ma-ka ninau" ia ana o ka hoololi & 'Lii Kamika, c noonoo ia k& Bil& nj& na panku; haulo. ; Ma ka ninau una i ka hoaloli a ke Kuhina Kukina o wahio ia ka Bila uia ka papa. Ka pou au e waiho ia ka bilajua U papa. Ka Kuhinh 4 : |Xii: Bcbikana, Youu£. lega, \VaU2i- ' houso 5 Fositor. Luliiau, Not% fjTall, l\-wuiouvL Hikikoki, lUlauBakalama,na. Doio j XīSUtm-f 1 makaaiuana; Kamukoa» Kiui, Kamauolu, IWW» l aliino, llt!ivik.uuiin, Hou-* j«V< W ImKOKI ■!>,>, i Ka ilouii?—Na 'Lii Kamika, Biki kim, Whloniann. Mnk<v mo G, W ilcox ; Ka Luuaiukaaiuana • C» i Bjrown, Nhoih\ Nakalok» uio Frank; Brown—9. I O keia poe ae 5a uo k* poe m 6 hoe- j pau loa i ka bi!a kiaaina. ] ! Holn!i 'ln vkoln ia ka bila ma ko poo no k* **ku ana i IUo o ke Aūpuuii i Hooholoi;i. i».

ift Hana 36 - Halawai keHale me ka mau. Heltthe?« eolu aua i ka bila kaiaa- - TFai helu 73 ' pili ana i ka hoohalahala asa4-n« ītire itmta o ka Aha me ka hoike ole i e kumu o ke ktoe aaa. Noi mai o Kmanoha e aponoia ka bila ma ka helhel» ekolu ana. " Hapai ia ka oonoo ana i ka bila huawina, kohoka Peresidena i ka raea hanohano (Kona Hema i Luna- "* hoomaln o ke kmite. [Aie Lahni i hiki no lvse uku ia ai 37,000 Uku paue« 110 Jia ai<3 jahni a me ka hoololi ■ anu no ka uku aua aku u.ip mea 267,000 Hoololi mai ke'Kuhin Waiwa! 243,000 holo Uku no ke Kuhina .10,000 , " Lnxta Hooia Nui 10,000 Noi mai ke Kuhina Wiwai e hoopanee i keia haawiua a holo. Malamaßuke Helu Aupni 6,000 Kaknuolelo C»ihana Wai 3.800 o na Lnna Heln .33,000 ~Noi ia mai e hoamahualiia ae i ..... 37,000 Noi mai ke Tii Kaknla e loonanee i keia Itamu a me ka Itamu no na Luiu Auhau mahope, no ka

uiaiiao ia e lawe mai nna ta Kahina he kanawa* e hoonoho ai 1 1 Luna Ilel i īna kela a me kaia Mokupuiii, a Uiin r uo e ohi. apouoia ku lioopauea 3Tn lilo o k« oihana n-ai .5,000 Na knni a mc nft hoailona kuui 500 Meiala Ilio— 1,000 Uku Elele., .. ..li2(W Uku panee Eanako liuk- Lela .40,000 *' " no 165,000 ...10,000 Noi m iī ke Kuhina e wailm mahope apono ia. Uku Luna Dutt Nui ..7,000 " Hop« " .....6,000 Hoololi mai o F. Ealauiiu i .1.000 a kokua mai o i ka hoololi, a ua li.iuk' ka hoololi. Uku Imha"A>vft. (5,000 " K&kau Huahelu 3,600 4 ' Luna Mai awa o Oahu, 3,600 " Malama Hale .4,000 1 Hooīoli loai Ee Kuimia ua loaa iaia te pnlapaln i H>»s k. Lnna ī>nte e hoomau akn i ku uka e like me mamua 4,800 holo e kke ma ka . loli. i Kokua Malama Hale Papaa 2»400 Hoololi mai ō P. Bālatmu i 3,000 haule. j Uku Kakauolelo huahelu elua 3,000 J " " " ekolu .2,400 " lioopoa 3,000 , " " elua .• 2,400| " Luna Dute o Kahnlui ;{,600| " " - " Hilo. .-.3,600' " " " Mahukona..4oo " " " " Kawaihai 201) " " " " K010a... •........ 200 " " " Kealakekua. ,200 Uka kiai awa o Kahului 2,400 Hoololi inai o J. Likikioi no Lahaina ma ke ano o:<v kekahi a-wa kahiko i 200- Hjololi niai ko liL + Kakela e hapai ia ka noonoo ana i ka uku Luna Dute o Kawaihae, a e hoololi ia ia uku 200 d(da Lahaina. a e hoopau ia o Knu-niW līa ke 'lii Waita i noi mai t huomau ia no o Kawaihae, haule. Koi inai o Walakahauki o kapaa -1 t u •, , 4 Gke mq ia !i ' . ii* i i K-n 2,400 U.t< T ... 1,800 j ■ «n miiUiiiii. ha!e - „ ! i u . ,:?A,2.0» M Nu . t i , I&MMLp 1 «ī ka aiia? Ninau o Paehaole he malama no anei i ao a me ka po"? hoole ke Kuhina. A : aak& no anei e helu i ka iiui| £a aila h me kā hila^ Uku kokua kiai ma na awa a pau 20,00) 1 H» waapa Hfde Dnre ~ .1/200 " lilo o na hale dute o ka burx> 5,000 Uku o 3 piulaka no l&k. u na i.u waapa n.\ ia* kaka..........•'*• 15,375 ¥foi mai ke Kuhina e hoepauee i keia haawina a mahop«, aponoia. . v OI3OLAJSA LOIO KUHINA. Uku Loio Kahin%. 10,0u0 " hope " " 7,00(1 " 7,0% Uku Kakauolelo llamuhi. 4W? Hna... 2,400 Makai Nuio Maui. j,OtW " " Hawaii. , s,ōtW | Hoolol ī ii) ni o Nakaieka 5,10A Ua bb! ka hoopaapaa o ua h<.»% ma keia 1 na» a &»holoifi e like m e fca Ula. | Mak&i Kni o Kwaai. .4,01» Kai&uolelo 5LŪyd Kui o .1,51» 1 Hoololi mai o Kalaukoa e luisue ī keii hr.' ! na. Noi tnai o Waterhouse e hoopau i ke Keu'.te o ka H&le a e hoike mai 1 n» uen 1 hooholoa. Aponoia ka hsik« a ke Kumiie Hoopau ke Koniiio r> bouui&ha oora 1 f - 1 AUINA LA. ! Hob. Kamauoha, Luuahoomaln o koniiii 1 L-ku Kakauoielo Makai Xui o Maui. l,s>* " H»mui " » ; ;....,asv Ukn m K«k«n 0 Hawaii.; ,52.^ Maui 40"<*> " o*hu.,.. " " iUnai..,. iI.W HMwi ia ī'u k* 0 kt> ! N* īa Konii»<? e n<xmoo r ktuuut fib> ;st "*• a Kope , a uie kem hlo, Kivila n» K*»ima ' •.'•"■^ Haawi ;a keĪA i'»'»" i ke K».vaiite "Wie e 5 l.i'. ■, '• &kou ka uooaoo aaa i b» ukm o na maka No oīmmmii **** k* £eM6}<l*n* » mai i &».»•■■• k« »>» k* Wo kivilv a aie ka; -- •■ii o Bā»anxt, Kini, Likikhn, ki Ki.. • Wilik^ki, Hoop*n«« k* H*l<> a 10 w. L* Hniia 37. Halnwai ka hale iue La mao. Helahelii 3 ia aiia a Eila K» ■ • w«i hoopau Kiaama a ma K.uhiu> i*ilo uui ua lioa i ko kwaAiiio •' ® 1 M4 ao koi* Bik lUaawM» aa b panee a mahop*. ke IKH> « u • mea hauohnno Hdu il 0 ' i kakau UH a mt ma K - ■ ' pam>* a raa!iope 3 k k.-i ' Na ae uia ka hoop<u<i« loa, \ Xiiu KauūkĀ. Makee Wilikoki i ? Bakā!aaiauA. | K* L»UAin*kH* ttAUAi Xaov- j u;;» F. lUliuuu, X)iAknun •'" i msao';:i. Xawahi e } kkuueln, - ' kunii ;, ; aie Paoiuo; lT '; ff $>$#*(. f^' ! A

Ilobitaaa, lana, lega, Walakahauki, ; Poka, Waita, Nakale, Wall, Town- - oaihl, Hikikaki, Balauwina a me Pole. Na Lunainakaaiuana: Uukake, Ka~ laukoa, Kaulii, Kamai, Kini, Kauhānē', Paris Hona, Kawainui, lioopau Kiaaina Na ae. Na Kuhina 4; Na Lii: Kohikana, lana, "Walakahauke, Poka, Luhiau, Waita, Notley, Wala, Taonaaena, Hikikoki, Balauwina, Bakalamana a ibo Dole. N a Lunainakaainana: Hukaka Ka - laukoa, Rauhi,Diakona, Kamai, Kini, Kaahane. Kamauoha, Paris, Daniela, Helekanihi, Hona, Kawainui, A. S. Wilikoki ame Paehaole. Huina 32. Na Hoole. Kamika, Ilikikini, Wilimana, Maki, H. N. Wilikoki, Naon«, 0 Balaunu, F. Balaunu, Nawahine, me Nakaleka. Huina 10. Hoopanee a noho hou hōaa 1:30 p.m. ■- Auwina La. Xo mai o Kalankoa e hoopanee a lioho hou i ka horalOPoalima. Haule Ka Luhiau i hoakaka mai o kona } 10 (" ->li a"«v ī !"-•••><> inoa ma ka hoopanee i ka heiunelu ekolu ana i fca 33ila Hoopaa Kiaain», e noi ana oia © hoopau ia kela a e hooloii ia kona inon ma ka hoopan ?°>n. Na ke Kuhina Aukina i hoolaha mai no kona waiho ana aku imua o ka Moi no ka apono ana i ka Bila*Kanawai e hoomappopo i ai ana: lilo ok® Aupuni. Na Hana o ka La. Helahelu elua ana i ke kanawai e papa ana i ka lawaia nfna me na mea pahu i aponoia i lune 1872. Nonoi mai ke Kirbina Kalaiaina e waiho ia keia kanawai W ke kakan poepoe ana. Nui ka hoopaapnif 0 na oa ° 0 bilu kanawai a Kaukī °* a —hopena ua haule ko noi 4 hoopanee loa, a me ka hooioli a ke 'lii Kslaika. Noi mai o F. Balaunu e waih keia bila ma ka papa me na hooloh a pau, mu ka ninau ia ana ua haule ke noi 19 ma ka ai, a e 20 ma ke kue. Noi ma o Kamika e hoopanee a hora 10 Poalima.