Ka Nupepa Elele, Volume X, Number 16, 3 November 1888 — KA MAKAI KIU MONAFEDA. Ke Kanaka Hoololi Ano E laia iho iloko o na ano he Miliona. Ka mea hoi i kapa ia, O ka Olu Waipahe, a o ka Puuwai Wiwo Ole. [ARTICLE]

KA MAKAI KIU

MONAFEDA.

Ke Kanaka Hoololi Ano E laia iho iloko o na ano he Miliona.

Ka mea hoi i kapa ia, O ka Olu Waipahe, a o ka Puuwai Wiwo Ole.

A M%feaKm(tenr< i ke leahm moolelo ' o Amei'ika mni. KAKAU IA >0 "KA KI.r.I,F.." _

!Ma. keia wa a laoa e kama'lio ala hnea ak»la laaa raa ka hale nolivT o Rose, ke uao hale hoi i maa ruaa ma īa wahi he haahaa ke kino o ka haie me ka lanai nu' e hoopuni ana, a e hoopuoi ana hoi he mau eka aina lef • hulehu palahalaha nlioli a molaelae a ka maka e nana aku'ai^ Komo.pu.ako la no o Vi»ladez>i oie ka hoouanea ana i na munao uluku o| ka Lede opma hala.he eiun hoī». j Aole uae 1 moeuhane iKi o i; ua manao # hdtia uef -i'ok » oka n.iau 0 Kt-1 J.iWKIKO»."tTTWT "«<•>»- i >."■ -- • ke ano oluolu o ua kaL aka la. Ika hala ana o keia munawa, ha; mai la o Va!adeza ia Kose, e hoi ana ||Oia. I kona oili aua aku mai k* hale "'aku, ua kamoe ae la kuna hele ana m;i ke-kahi aianni e hele loa ana mn kahi e, aoie hoi no k;> ulu laau kahi aka opio e walea ana i kana hma o ke Kamakui. Ua nan* nku o Rose i ke ano o ke ala a ka Mekikoi hele ai oiai na hoohuoi oia, o hele e kela puuwai eleele e hana i kekahi mea [>odo ole 1 ka kakon kamaiei. i Aia nae i ka mamftp ana o ua Me!<i-j ko uei mai ka hale aku, a hiki ole hoi 1 ko ka hale ke ike aku iaia, ua pelu hou ae la oia i kona ala hele ma ka ; aoao makai oaa ulu laau ala, a pii' malie mai la. Oiai nae ka Mekiko e hele malie nei iloko oka ulu laau, uamunamu iho la oia īaia iho, "o kela kanaka opio i'u no ka mea a Rose i aloho ai, oiai heaha ka Ruse hana iloko nei o keia ulu laaa mehameha, oia maoli no ka mea oiaio, aka e pau ana nae konft ike an» i na muka onaooa o kela keiki mahaoi" a'hene aka i%la ua kanakala. \ Aole hoi i liuliu ia helo ana l»ku o ua Mēkiko ala, ike aku !a kanaka opio e Kamakoi ana nO, fftīe aku la oia a kokoke loa i kab o kanaka opioeka an*; aole nae he naua mai o ke kamikn opfo. MOKUNA V.

Ua ike aka la o Monafeda ika hele mai o ke kanaka Mekiko, uka aoheona h .omaopopo aku, hooman nonaeoiai ka.m hana a h.ki w»te » ka wa i aku ai o ke kanaka Mekik°. ~ , . ■ «Eale ke kanaka opio, fli»* nei aa e kamailio pa uio "o! 4, Owai oe?" i uiu»« um a! 0 * Ionn " £eda. 4 'Oia 110 hoi >a'u »itw« ' " uwn mal nei e piii ana nou." "El he kanaka luwaiu an" I "K |4r. . kanakii hiwui.., i i ole mai j nei au o j»ej»oh. ia 00 a uimko. ; MūiO akaih'» ia o M'>uffo*Us « r wwla." I "Aole hoi pahn oe « •• 0•' • K ka'o lenleu 0 kutu ia, ma :<mi K oleio ole*"-, ■L lāli lio nw hv '

kaau o kana pahi hou kiwniku, u pane māi la me iut heiehe 1 ena oke kanaka p'epehi kanaka. "Aole anei ou ike i hoi iiou mai nei au e pepehi' ia oe i keia wa ano,J me ke kn.lt hou ole aku no kahi wa." | Oi9i ka wa a na Mekiko i hoōpuka J akn ai i keia mau huaolelo, ua hele hou'aku la oia a kokoke ia Monafeda. Aka, aia no o Monafeda ke nana ala no i kuna Kamakoi me ka hoomaopopo ole aku i na hana a keia kanaka. Ma kriia ano o Moti;ifeda, ua hookahaha loa ia ka manao o ua Mekiku ala a pane aku ia oia. a IIe hootcahi walo no kumu ou e pakele ai-" "Ke hoo'maikai aku nei au no ia ' mea, a he.iha ua kumu ala?" "Eia, Pehea ka. loihi o kou launa aun me Rose." (t Aole īa oe ia wahh" '•E ke kaiiaka opio, ke lawe nei 05 ī keia mnu mea me he mea ano ole ala" . "Ae tio hoi paha, u no ka noonoo ae e powa ana oe īiī'u me ka meneniene cle, nolaila heaha hoi ka'u mea e ole ai ke p ikike aKu ia oe, oiai aole oe mea kupono e haawi aku ai i nmikai." ■■ -■■——— — «Ho manao nae paha oe e paani ana au me oe ea?" "1 keia wa onuhi ae la ka Mek : ko he pn pnnapana ka eke ae. o kona lole wawae. I īlee aua aku o Morinfeda i keia mea t ua akaftka aku !a oia ia.ua o ua Mekiko ala, a na ia mea hoi 1 hoopiha loa aku i ka huhu iloko o ka naau o u'a Mekiko ala. u Ke haawi aku nei au ia oe ima* nawa nou e pule u, a ki lika au ia oe "Ki ia ho'i paha ko pu." tJa hookahaha hou ia ka Mekiko no ke!a ano oke kanaka opio, oiai aole ioa oia i ike i kpkahi kan vka o keia 0 lawe i k» manawa [kupilikii 1 mea ole. ■ "Eiookahi i kne, alaila e ki ana au ia oe." "Ki hoi paha."

I keia wm iki ki ia aka la ua Mekiko ;i)a he eknin ki anu, aka aia no o Mona eflu ke Kamak'ii ala me ka oni ole :ie. īkn |>au ana, kuemi b"pe aku !h ke kanaka Mekiko aka nnna naai la ma ke ano pahaohaoPane aku la o Monafeda: "Ileaha iho la ka waiwai o kou hele ana mai nei la nei nei e hoopuiwa ai i ua ia o knhawai nei, lilohoi ko'u ī mea ole. rae k,; manao e ana au i ka poe [ioka makani." Hoopuka ae la ua Mekiko aia he mau huaolelo hailiili, a i kona nana ponoana iho i kana pl aia Koi, he l>auda vale no„ka owili aohe poka o loko. Huli ae la ke kanaka Mekiko e hoi me ka namunamu ana i kekahi man hnaolelo ino, pane nku la o Monafeda. <l Ua hoonaukinki oe ia'u" "Ae, oia kati mea i hele mai nei.' «S"ohiila, e !ike me kau i hana mai neiia'u, pela boi au e hana aku ai nou i panai Uko ia ai Ko kaua mau luakemake." Uiai o Momifeda e hoopuka ana i keia m»u huaolelo, u>i holo ae la oia a lal-ui aku !a kona hma iloko o kekahi wulii ana iloko o k;i pohaku, a lawe mai la he elua mau pahi loloa hakaka. ka ike ana o ke kanaka Mekiko i mea, pnapu n ae Uka hiohiona ,oa ka helehelena o ke kanaka Men% o , oiai he akamai l«a ole oia maiaaauii, nolail.i hooholo mua iho !a no oK €j lUo aua ka lanakila. Ke au\tu nei au n> oo ma ka hakaka he alo alo, l4 \vahi u .Monafedn t paoe akQ\i," 4< iCo 40 Vy\i nei 'au ī uot. Kulee ae fto Mouateda i na p»hi lunlalo o kori%nau poaeaē a p »"C akn ia tka Mekik\ "E huhai niai niahopA o'u." \ H«hai akn la V kanaka la niahopo o ko kanaka opApahaohao. I Oiai oia e \ .hiai nei like akn la oia he lei gula mak-.t I I m:io \»u kekahi a Vt|e lie nw eke lakuno p»ha kek& U a hele walo i| ,s.hs» a p\ha i ke dall „! Oia l:i na k\p pAiaualelo a | i. 0 M u na 'i oiee\ i maa w<iie ī e \ ktHu. h»ua u fe& \

Ika hoe.'i ana ma kekah wahi 'nolaelae, ua ku iho la.o a pela au hoi me ua kauaka ala, a iluko o iii» minuie pokoie, aia 3aaa ke kii ala he alo ā he alo rae na m.ikak la 0 au »p ; ana īmua 6ka maka 0 ka la, me k,i pane leo ole, aia hoi e hili uim, e hou ana, a e pale ana no Ipa enake ame ke ola. . MOKUXA VI Maniua 0 ka hooniaka ana 0 ka li ikaka, ua pane akq o Mokiifedu. •'Oa maopopo nae ia ue.,.aohe mea i ike mai nei ia oe i ko hele aua iaai nei. , "Da maopopo ia mea ia'u " <4 Aole nae paha o Ruse i ike mai uei ia oe. " Aole oia i ike." .. .. "Ae, ia oe wale no ia." * / u Ninau mai la ke kanaka opio.'* "Owai kou inoa/' " Aoh 0 I_ uT fiiea iwaeua oka kaua hana." .. * ...' ■■— ■»■ ■

"He makemake au e ike 1 kou inoa, ho ka mea, aia mahopeiho 0 ko make ana ia:u alaila, hifi ia'll ke hai 1 Kou ohaua no na mea e pi!i aua nou." "He noonoo loa oe, ak » aole paha elo ia ana īa oe km hanohano 0k ī hai ana āku 1 ko'u ohana □;) ia naea." Ika pau anH, ua hoomaka koke.k?» laua hana. Da hoao ke kan ika \lo kiko 1 tia afi6 apaa o ka ike i loaa iaiaaka ua panai wale ia m»i no e ka opio me ka 'palauehfi. Nolaila, ike iho la Ua Mekiko ala he hoa ' aahoa loa keis ona e hakaka nei, aole hoi e Uke mf ko.na 1 manau ai.

Hoao «ku ta o'ia ina ano apau, nt hke laua * like; u hala he honi okoa o ko iaua hukaka auu. ua hele ua kan«ka Mekife<) ula a haalulu ' kti huhu no koua hoohoka e kej» opio. omi he nai na wai kau ai o M »n,tf ed.i i kana pahi nia ke kaoi a-iou<i Meki-L&»_s.Ls,-rJi?v p-a rmi». #ku. aka he akaka akmuo me he la « olele nwoli āku an;i no. iha! m ik.e oe i»'u la no ia mea ua ano p eua loa ua Mekiko !a. A ho kniika aku la oia e hana ano kuapiipiinui m i ka pono oki a pono hou; aiii h i kek>«hi o keia hou ana ji na Miikiko ala, ua hou aku la oia mai ke ;|'o aku a h'ula pu raa ke kua o kekahi | kaiKāmahine opio iii lua ole a o na hiohiona apau o Rose Dutka me ka aaliu keokeo no ana i haaiele aku ai i kjiubale.

Na keia mea i paliola iho i ka mae eie aoo e maluua oke klno hōlookoa oua Mekiko ala, aka no kona ,hoa hakaka aohe ona w»hi i(<e ia. Nolai. la manao iho la ua ala, oiai oiae hakaka auo kupouli ana, ua hel*maipahao Rose me kona hoomaopopo ©le, ua hou! hewa oia a hoomanao ae !a oia i na oleio a koua hoa hakaka mamua iho o ko laua hakaka an<t. Auwe no ka ihoi ka- ponio e! w«hi ana i nalu ihō ai. Nolaila, he hiki īaia ke nana aku, j oiai ua make ke kaikamahiue ui la* jo!e ma kona ( iima ponoi. | ® Huii ae la ua ab a helo awiwi aku la ma kahi o kona lio e k» ana mawaho 6 ka ulu laau, a ho!o aku la n<> koua hale ponoi rne na noonoo ano e loa. - Āole ipau.