Ka Nupepa Elele, Volume XI, Number 25, 4 January 1890 — KA MOOLELO O Daiolena. [ARTICLE]

KA MOOLELO O Daiolena.

Ae aku la nohoi kana haia \vftlr.rie a hoomaka aku ]ā laiia e lele. He.oia.io. o ka mama lela 6 ki'- lio hulupala o Ale Miano. ua like noia me kaolapaaua o ka uwiia, aka, aole noia 1 01 aku maniua o ka manw o ke kamau lele o kana haia waoine. Ho mau oiinuio pokole-wāle.n.o keia lele aua aku a laua, no'« aku u> Uiua ma ke aupuui o Meritiua.

aku laua me 'kekahi luahine a eele noua ka iftoa o Dedama, he imhine kupya keia, aohe hoi he lua. e nke meia ma ka aiiia hele.okoa, ho ike kilokilo kona i oi pakela aku m--smna o na kupua apu, a me īa'ano/oia i Īīlo; ai i panepoo no na kupua" ki'iokilo apau. jko laua nei hiki ana aku, ua k:--bea koko mai !a ka leo nunulu o ua iua/hinne ala me ka pane ana mai, Kahahia! ahiahi wale kahuaka; imi kane e Ale Miano, he oiaio, ua ne (. oe īke kane ole aole oe i lawa no ka mi ana ike Jcane. . / Pane aku 1b o Ale Miano, kul nha ia oe iho la no ka ia wahi, aole irn i hopohopo no ka'u huakai, ia oe hoi keia ua nele na. Pane aku la ua luahine kilok'ik' la, ine he m,ea la 'nia kuuike kiloklio, ao--3e loa e loaa ana ia oe ko kane. Koe wale iho no kou hui ana nai ane a'u, a i elua kaua ma kau huakū, no ka mea, he aloha au ia oe e r clio A ooe wale no ka'u mea nui i k-o'u manao ana, a nolaila, ina oo e aea<ii ana i ko'u manao, alaila ola ka hoi kaoa. Pane aku la o Afe Miano, he <)6«io anei kau man moa e kamailio mai *ei ia'u? Ina he oiaio kau mau olelo, akr koi ina e imi mai ana oe i wahi no'u e yjoino e ai, alaila e aho no au e maĀ-e e inamua o kuu ola ana. Paakiki loa aku la no ua kilokilo nei, me ka pane ana aku, ina oe » ae ana i kuu makemake. Alaila ua hiki loa ia'u ke imi *,kn mahape oka meheu oko mea i iilo'ia] nui loa ai. Oiai no nae laua o kamailio ana,' aia hoi, he halulu &na e like mo 'ia j Jiu ana a ka makani.

Aia hoi ku ana ke kilokilo ka Pja Liliawai, a nui aua ka hanu imuf o kona haku wahine, Ninau akn la o Ale Miano. ov,- la oe e kela wahine? Owau no keia o kau kauwahooh-īe. ka Pua Liliawai. Ae, ano mai la no anei oe? Ae, ano iho la no au la. Kakali aku nei hoi au he hora a oi aenei i hala me ke ake nui e hoea V.oke mai ana oe, aohe hoi on hiki :•'• >. Ke kumu ia o keia hiki awiwi *.aa mai la e kuu haku, no kuu imumo no ka uluhua loa aenei oe ia' u. Heaha la ka hoi, he iki iu wah: l>o 1-a a oi, ua like mo ka makahiki c!:oa. Ka ua mea o ka uiha i kou lohi, e *kolio a« o ka lohe i kau mea hou: Kiekio palia hoi: Aka aohe no'; ka lohi, no keia lio, eia ka he iio mi kapaa keia o ka haawi ia ana mai. Ke pa mai ka makani. o ka hou hewa aku la ia ior a ianoi. e huki ae >e i ke kaulawaha a wola ka lium, a uu mio kohn me hae la ko'u tnaa wahi kr.ekue wawae ko kapalili n.a na ao; o o keia lio e pekupoku ai. helo a mao: a opa ko'n mau uha. Ko koia mau huaolelo a Pua 1 ilia wai. kiei ao la o Ale Miano a iko ua lio la, mino aka iho !a oia. ]So kona haaloulou loa, awiwi «ku Ja kana mau koehina a komo k>a i ko tia rumi. a ilaila aku oia i n-ike ai i ®kaaka n pau ko aho. Mahopē o ko Ak M-:vo ;u.ko. ... i ia akaka. p>ika :<ku !,ū; a n-- ! ; iskn la i kana kai

Pehrn oe ma kau huakai? Ua halawai anei oo mena poino? O ko'u pilikia inri iho la uo'hoi ia a'u ī olelo aku la. A ia wa i ninauaku ai o Pualiliawai t i kona haku wahine. Pehea hoi uo ma kau huakai i liuli --hm mai iiO'i, ha nuei'iu- iiio nu poiuo? r ' ~ ~ ~ Pano aku la o Ale Miano, aole loa au i halawai 4 iki me na poino, no ka i mea, pakfia aku Jca Enat:mvT»i ko'u lio mamua o n;i kepolo o ka lew<t! nolaila, aole au i loaa iki ia lakou. - Mahopo kakai Uaiiiin-' lio ana 110 kekahi uiau hora, ua p:mo aku la o Ale Miano. Aohe a kakoii. mea e kamailio e ae ai, no'ka mēa, ua hiki mai laoe, a eia no lioi au me kuii kauwa uii iuii m;ii la no ia'u. ' Kolaila aohe a kākou mea hou aku e nooiiop ai no keia hope aku, uo mea o kakou wale iho la r.o. A nolaila e ho<imakaukau kakou no ka helo ana imua ma keia manawa/ a aol« e liookau'lua hou, He mea oiaio kena, a eia hoi kahi mea ninau aku; o kakōu no anoi- a pau ke hele ana'/ Ae. ke hoohihi nei t no hoi kuu aikane ia'u, a ua like me eha kakou e hele ai ma keia luiakai. Ua hiki no, a pehea auanei kakou e hele ai, owau a me wai ko'u h.oa hele? Pane aku 'a o Ale Miano, owau me ke aikano hou a kaua; a ooe no hoi a me ke kauwa a kaua. A o ko'u manao hoi ia.olua, oia hoi keia, i hele olua a ike i ke kane a kakou, mai hoopa aku olua iaia, a aohoi e honi aku, a mai lawelawe iki olua i kona kino, a i 'lalau mai oia ia olua, e 'hili ma kona poo a paku mai ka 1010, no lia mea ua kaj>u loa oia n©'u a na'u wale no. j oluh e 2al}«i aiin- ;.»Ja u"2pnv im, how» olua ia'u, \ pim ko kakou noho ' hoa'ioha ana, a he mau enemi hoi| kakou a pau. ] i

| Onn mea e ae a pan mawako ae o | keia a olua o hana aka ai, ua ae au e like roe ko olua makewake. Pane aku Ia lioi o ka Pualiliawai, o kau inau mea a pau i kauiailio mai la, o ka'u no ia e haaa ai f xio ka mei, ua ine no au i ka'u mea e hana ai mai ka mua a l:a hope, Maliope o keia mau kukai olelo ana a lakou ua lioomakaukau lakou e hele ma ka lakou liuakai. Kau aku la o Fuaii]ia\vai maluna o kona lio, a pela lioi ka liaia wahiue a laua ma koua iio, a kamoe aku ia ma ko laua alaliele, Mimua ae o ko laua lelo ana, ua ninau mai la ua Pualiliawai la, i ke aupuni hea auanei 1 ikou e huipu ai ? Pane aku la ke kilokilo, i ke aupiini kakou o Oliana MeieLi e hui ai no ka mea, o ke aupuni no o ka haku alolia o oukou e nolio la i keia wa. !

A e loaa aku ana no ia. kakou iiaila, ke hoea akn kak.ui, aol-.o no e ne!o ko kakou halawai pu mai ine na poino. Pane aku la ke kilokilo Pualihawui aole anei he aupuni okoa aku kekr.!ii a kakou o hele aku iai * Aole, 110 ka mei, o ke aupuni a'u e manoo noi e hole ; ; ku, ita hele mna no au. aka ua ano e ae paha oia i kt-ia manawa. Aka, ina ua lnwa no kona iko kilokilo ika hele ana i ua aupuni ala, alaila, e haole o akn olua mamua. a mahop« aku nei no hoi au o helo aku ai me ko alii a kaua, Hoohulo like ao !a lakou a pau i koia iiianao, a hoomaka aka la no hoi o Pua Liha M'ai ma o holoi a noho iki iho la hoi o Alo Miauo xoah >po aku oia mo ko kiU Kiīo. oiai, ho mako* uiako ko kilokilo o a'o'i'u aku ia A*o Minn>s i i t .i nua ;i pau e pili aua no ko laua walii e hele ;iku ai. oiai, ua iko :.ma uo ko kilokilo ho uui ua poiiio e loaa :uai aiia ia laua ma ka iaua lniiikiii o helo aku ai. C)iat \o< » mau «n -a i hala aku ai. ua līoōma\a aku la ke kiīoiulo luahino o ao;jo aku i na moa ,t p;ju