Ka Nupepa Elele, Volume XII, Number 1, 16 August 1890 — KA MOOLELO O Daiolena. [ARTICLE]

KA MOOLELO O Daiolena.

I keia wa boomttka aku la lau<» nei e haele lue ke auo hopohopo no nae o Murowiua 00. ka aakuakane o Momiaua. ua oiaopopo mua no i& Murowiiw, uole nu paha he mea uele ka huhu uiai o ka mukuakane ke ike mai e hoolalao ana kekahi o kana mau puuua me kek«hi mea e. 0 knhi luki loa aku no nae oia no ko laua ike ole ia ana e kekahī mea a lnki wale ! ko laua oei komo ana iloko o ka Oiai iiae Ihuu iiei i komo akii Hi,! alawa ae ia na nu«ku o ua keiki kaeHeal nei rna o n maanei, aohe aim mea e ae e makahehi ai, o ka mahalo wale tiß no iku n.!ni o keia haie, ana e ike nei a o ka ni pakela aku no nae p»ha o konii m)»liaio piha ioa, t>ia lio ka imiii i>r.io!e on» iie'eheleuu o ka 3S!a : ni Momiana, ka nani noliia- hoi a pnni o'Sc'!imi. Oiai luuh maloko oua iimii la, ua noi iiku la o Momiana ) ka oiuoiu o Muimw'ui» me fea pune atm aku t keia niau liuai le'o penei: Aohe u'u mea noi e se e noi aku ai ia oe, oiai, ua loaa ia'n ka olūolu ma o kei? aua iho nei a'u ia <»e t ""ia'i, mamuii no ia o kou oluoiu [>ajeua o!e ana mai ia'u. O ka'u wale no e noi aku ana i kou oluoiu e ae mai oe : a'q no ka manawa mua loa ''i hpokahi heni liou ana i koe e ke afolii>."

Paae aku la o Muroivina, aole paha i« he mea booko!t> aias, a at>se »o bo> ia he tne« k&w&iUo 'w iho ael, 'iaa he mukemake kou i\o \a loe» # e no oe e iike me kou o)»kfui»kts 0 ka makemako, he mea ole a hookolo {»u mai puhu, ua l«wa au no ia aiau thea ioa wa a uau e ka uuni o La papu he 72. 1 kela wa i iele mai ai ua uohea !a a honi mai la iaia nei, a e hKe me ka poa aala iwaeoa o ke kihapai muLiua ai o Edena, ā i ole me ka heolei paū aua mai paha ona kukiina oiiuo o ka la, pela okoa iho la uo ka mapu aua wii'i oke ala. waiauahea, oka haau aaia o ua oohea neL Me he mea la oo laaa pehu kela mele i puana m mai ai e ka poe kahiko penei: E aha ia ana la ka [>ua ō ka iiiakahaia, Hala ole ka apona a ka ua i ku lani. , E lei ae ana no au i ke aloha a maun—e. I Kela wa a laua oet i honi ae ai, ua ano eu koke ae Ia ro ka huluaa o ke •lei ki o S< lona. Oia kana 1 puena malie ae ai, e akahele iho oe, 0 meheu ueia mea kaun. . - Oiai no laua e u kamakamailio ana, uakeke ana kek 7 ahi mea ia wa, paoē aku'lā ua kaikam»hine nei,

£S kuu .'po «Joh?..eia ae kekahi mea mawaho, nolaib, e nf>ho mahe loa oe mai nolio oe t a \vulaao ifei, nie.he paea lu o ku<i rnakuakatie paha keia maw«ho e uakeke mai ueī. 1« laua nei no e kumailio nna, iiiuau aua kekuhi mea mawaho, owai kela raau mea maloko? Pane aku !a o Moiuuia&, owai nei ka ptna o matoko nei, waie no, a owai oe? Pane mai la ka mea mawaho, aole mea e ae owaho nei, owuu vv«le no e koo niakuakane Seliua, e puk/kok*? mai o« mawaho uei. j Ae aku la uo hoi kuna kuikuma»! hine me ka oili ana aku iwaho. lala no hoi « pūka ako iwaho, oia no ka wa ī pane mai ai ua makuakaue ala peuei; E kou keiki hookuh, ua hew'a oe ī keia manawa. Heah* ho« ka'u haoa hewa i haoa ako imiiH ou e kua papa aluha? Aohe ao I maopopo loa e kuu k-i kam&hiue, e hoike aku uu &\: imoa ou me ka poU lei loa, e hoa<» ju;i* oe 9 hoohaule i kou kino iioko o k« )iewa kulipoiipo loa. Auwe no ka hoi « kuu iloko t koa mau loauao o ke kuhihesva uu

loa, he oiaio, ua hewa !oa oe malokoj 0 keia mau manao kohihewa ou. lioko no ka hoi o ko*u haoa ole i kekahi mau hana hewa. ein nae, ke hoao mai nei oe'e hoOkaohihi māi ia« iloko o.keL" mau hewa ano ole; Nolaiia ke noi aku nei au i kou oluolu e kuu papa, e kala mai oe ia'u 1 līa mea a pau au i kamaiiio mai «>ei ia'o.'. : E kut> pua hookahi a'u i hiilaui mau ai, ka mea lioi «'o i k'aena mau ai aole nani mulalo iho o ka ln e like me oe ao oe hookahi wale no, aole □o au i hooiaio ioa i ka'u mea i kamat]io mua aka nei ia oe. Aka hoi e knu lei, he mea maa mau keia ia'a na kuhoaka hoolele hauli o ka ra»ti»wa, a he uwni hoi ia ua pna mai la no lioi oe i ka ole, he an uo i»ae ko ka manawa e hoike mai ai » na mea hiki mai ana'. Me keia mnu kukaiolelo ana |ua hu!i ae ia ua makuakane ta ona a iieie aku ld me kona paue ana iho, he meu o ; aio, e manao ana no paha kuu kai vama'»ine e ualo ana kana mau haua hewa ia'o. iiemea oiaio e ka hoa kuwih o keia nane», un pololei maoli uo ke koho ana a keia makaakane, aka, o ke atio mua no ona keiki e hoike i ka mea pololēi oie, oiai aia kona iini nui maluoa o kana i aloha ai, a me hei mea la o n<t kaikamahine ka hikimua ma kēia an<> hana, a pela no kaua i ike ae la i keia kaikamahine. Ika hala ann o kona makuakane, ua hoi peuo iho la kona mfnao a kil puuwai'. No ia mea, aa komo hou aku ia oia iloko o ka rumi k&lii hoi a kana ipo peepoii e hoekepue aua, a puaaa «e «i <a i k«ia maa h(ia We?<j, oa ike ia kauu aua ioaa pono »o ho) ko'o hewa i knu makuakane, a pehea ana la ko kaua pono?

Pane mai la ua Mqrowina la, he mea hiki loa no kel» ke ike ia, oiai ua uwai mat nei oe ia kaua a kau i ka maka o kou mau makua a pehea no ia kaua e pakele ai, aka, e like uo me ka nui o kou paakiki, pela uoka nni 0 ko kaoa poino. Aoie kaaa e pakele «oa, he hookahi wale no o kaua pakele penei e huaa ai, e tto mai oe ia'u e hoi au nlo ko*u wabi i kuin po, a i £ca !a apopo o liele mai no au e ike ia oe, a ye!a wale iho la no kaua e pakele *i nmi ip poino nuu a kou makuakane mai. Aole au e ae aku ana i kau mau mea a pau e kamailio onai nei, oiai ua ike no boi oe ua.piha ia an me ke aloha nou. " _ . • O oe wale no ka'u mea nui 1 na wa a pau e noho ia nei, a heaha aka la ka'« mea nui eae e hana ai i mea e pau ai o ko'u aloha ana. ia oe e knu a!oha. Mai manao kuliihewa oe o ke aloha he mea mau ia i ke kanaka, aole pela, he me« mau ole ia !ke kan&ka,oiai hoi, aole owau wale no ke kane ui malnna oka honoa, aka, , pni wale a lehulehu Loa lakou e nolio inai nei a puni ke ao, no ka imi ole ia, oia no ka mea i loaa ole ai. Aole i pau.

Mai poina ika aluwa ae i ua leta a nā makamaka Uh nele kakou t me ka moolelo o Moa Setura i keia pule, oiai, ua hele kooa hookapuhi ike au a ka hewahewo. | Eiua ao oi a inakoa e ike nei i keia. ; oaa.a la, oka Ua iu hahaa ko Hilo, ii ; o kjsi Iki Ula o Lele ko Laliaiua, i nui ko aho. j I ka Poalaa iho nei ua lawe aku ke kaahi i ka piha lauahu mu4 loa, noua ua ioaa he kanalima, uo ka Mahiko o Ewa. _ ~ Ua lawe ia m« kahi hoomalu ma Kalihi ka poe i hoohaunaele inai nel tua Moiokki 110 ka hoomalu aua iko lakou aiau hoopai. hi eono ko Ukou nui. XJa loaa kekahi wahi ulia poino, i ka Ppaluu uoi ma kahi uoho o Keouii Kaiuaki ma Punahou, mauiuli o ke ki ana o kok;ihi wahi uuku i ka pu psn&;| paaa a komo aku U ka }>oka ma ke| pani puka a ku aku la ma ka o kekahi wahi kaikamahiuo tiaku, oia! hoi. malalo iki iho o ka malk.a ke komo| uua aku ©ka poka, aua koke no hoi| Ua U|>44au &ua uouii. 1