Ka Nupepa Elele, Volume XII, Number 6, 20 September 1890 — KA MOOLELO NO Mon Setura Opio. [ARTICLE]

KA MOOLELO NO Mon Setura Opio.

Ke Kilokilo Hana PoAhihi i ni haulo o na Makanla, ft nie ŪmelasiOT ka mea i kiipaia, ke Kilokilo lun • ole o Aigupita.

I kela wa nae ana i }3Uoho a6 ai, aia hoi, eia 110 ka oia ke moe nei. I ka īuoe anuanu Pnoho i ke aki a ka makika Ala loa ae la oia a noho ilana, nana ae la oia ma o a maanei, aohe ana mea i ike ai. Nolaīla, kti ae la oia a hele aku la, a iaia i hookokoke aku ai i ke kae o ke kaliawai, ike īho la oia he waaj);i ke auku ana ka ihn me he la e haulani ana i ka halau a ola. I kela wa hoi, pane ae la keia, na ]ioi mai ka na poe lapnwale nei, ua ike nni iho nei no lioi paha i ka waiho a kamahele i ke anu. Aohe hoi ka ike iho na ka opu a ke wahi olelo la me oukoii na kmnUaina. O ke ano iho la no paha ia © ka makaiōaka i)io, ke kaa.na ka huelo ka ike, ke konini mahope. A pane hou ae la oia, e ike ana ou • kou i ko oukou make loa ia'u e keia poe wahine. Hnli ae la oia me ka manao kanalua ole, a hele pololei aku la ia a ku aku la ma ka puka o ka liala kakela a uok© ak« '{ft i ka kikeke. Ko wa loihi \ow, vm >n la kekahi )eo 2 ka pane ana mai penei: Owai kela? Pane aku la o Umera?.tna me ka leo moakaka pohihihi ole. Owau 110 lie malihini. Heaha kou makemake maloko ō keia wahi? wahi a ka mea ninau maloko .. mai. He makemake au e hooluolu iki iho i ko'n maluhiluhi maauei 1 keia hapa o ka po a ao ae ku aku a holo. No keia mau olelo lana kuhihewa ae la ka manao o keia poe kaikamahine me ka manao he malihlni pono la hoi keia. Ae ia mai la koia e komo maloko, a komo aku la keia a noho iho la maluna o ka noho. Pane mai la kekahi kaikamahine, Aumoe no hoi kau huakai, A e hele ana oe mahea ke ao ae? E hele ana aū e imi i ko'u makamaka makahi e loaa aku ai, a mai kalii loihi no koi ka'u hele ana mai nei. Aohe poe e ae o keia aina. o m'akou ■wale no a me ko makou mau inakua. Pau ae la no ko oukou nui o ko oukou hale nei, wahia Umerasliia. Aole. he mau kauwa kekahi, a he man ai alo a me ko makou rnau makaainana. wahi a ke kaikamaliiae kamaaiaa. Ninau hou aku Ia o Umerisna, lie noho pu no ka ko oukou mau nana iloko o ko oukou halea'ii? Aole waiii a kamaaina, he mea pkoa ae no kekahi, he kanaka lole puaa, a mino aka iki iho la ke kaikamahine kamaaina. Ua hoomaopopo koke ukt; la no o Umerasina i ka ia la olelo, a oia ka ua Umerasina la i paue iho ai iloko ons, aoho paha ia he kanaka lole puaa he lawaia no ia no ka la loa. A oia ka mea i olelo ia ho ihu 00, a. o ka malama kauila o Puukapaele. ' Haka pono mai la ke kaikamahine kamaaina mailuna a lalo o Umerasina a hoomaopopo iho la ia ma kona aahu e komo ana. O ka lole a Umerasina e aahu aua, he lole onionio i ulanaia, a oia ka ua kaikamahine kamaaina la i ninau hou mai ai. Ke hoomanao ae la wau ia oe e kuu hoa, he kamnhelo paha oe uo ka «Mna o ke kaulana mau loa, kahi o na mea kapanaha he lehulehu. Ae, nolaila wau, a o ko'u aina ia, a e hoi aku ana wau ilaila, a moe ihoau me ka maluhia iloko o ka lua i kaiai i» iloko o ka pohaku. E ka mea heluhelu, ua pohihilii paha oe i ka aiua o kakaua kamahelo Umerasina, e hoiko aku au 0 Ukvva>e m i olelo ia ze h. O na ahm la o ke kaukna in.,u loa. oianoka aina o na Paiao. kaa-: n , a Mose i hiua ai i na moa ku; aianali i, e !aa na nalo, na uku, na maa. uhiiu, huahekili, na ino. ka wai i 1 koko, a pela aku, a oia hēi o Aigupit«

Pano aku la ke kaiuaain>i, lie mau la loihi ke hala ana ia oe ma kon hoi .ana a liiki i ku aiiiii. Auhe.piHkid, uo ka mea, he nui kai poe kalepa o īho ana ilalo a e pii aira mai lalo mai, wahi a Umerasin'a i paue aku ai i kona kumuuma. Mai ia poo mai e loaa ai ia'n ua kokua ana lua ko lakou mau holoho4©«ft, a pela au o liiki wawe ai ke hor. Oiai laua e kamaHio ana, lohe mahuihuī aku o Mon Setiu'a i keia leo e pae ūei, ā oīa kana ī haupu ae ai a hoolana, a piīne ilio la iaia iho. Ooe no paha ia e ka lau o ke ilohii, Oia uo paha ko kau mai nei kahaili He māhao hiki mai no paha auanei Hiki mai no la ia nawai e uwe aku Ua pau aku la kuu ike iaiaIka manawa eai ka inanao iloko Ko ike iho la oe e kā mea heluhelu i ka awaawa ahuna ko'u hoa i na hana a ke kane a ua ui la. Hoomaopopo pono loa mai la. ua o Mon Setura a hooiaio loa ao la ia o ka wahine no ia, o Utnerasina. Aohe nae i hoopuka iki aku o Mun Setnra i kekahi ©lelo i na wahine. aka uumi malio iho la ia me ke kali ana o ke ao ae. Haawi ia mai la ko Ume.rasina wnhi e m.oe ai, a hoi aku la keia a moe iho la, a no ka nui o konaluhi, ua hiamoe koke aku la oia pulaka. Ike kakahiaka ana ae nae; ua ala ae la ua poe kaikamahiue la me ka lakou ipo, a hoomaka. ae la i ka lakon inau hana maa mau o kakuhiaka: A o Umerasina hoi, aia no oia iloko o ka hiamoe kupoli kalii i waiho ai 016 ka maopopo oie ae a-a ao. . Liia. ivAd o ka liiamoe kuiipolīpo, )u\\\yu ua ia oia i lio ka-iels ana iho a keknhi uiea ma kona umauma, a i kaakaa ae kona.hana, aia hoi ekn ana kana Mon Betura ma kona aoao. la wa lele ilio la o Mon Setura honi i ka ihu o kana wahiue, a' uwe ihd lu laua no kft wa pokole. Pane aku la o Mon Setura, e kuu wahine aloha, ano e ala a e komo i kou aahu a hoi e aku mamua. A na'u no hoi ia 6 imi aku a ioaa akq oe ia'u i kou wahi e loaa aku ai ia'u. E hoomanao hoi oe e kuu aloha, e malama pu aku oe i keia puolo, no ka mea, aia iloko o ka puolo he mau hua pale no Urima, ka aina i ka liula. Me keia mea e hele ai oe a komo i ka nahelehele, alaila ma kela me keia keehi ana au, e hoolei aku oe i hoor ka'hi hna kulina, a me ia mea wau e imi aku ai a loaa oe. 0 ke ano o keia kulina he ulu koke no ke pa i ka lepo, a he ulaula koua kona kino e like me ke ano oke kalo Oweno, a he nani kona ano apau ke nana aku. Me keia mau olelo a kana kane, ua ala ae la o Umerasina, hoomakaukau koke iho la no kona hoi, <iahu- ae la oia i kona walii kapa, a oili malu aku la o Mon Setura hele me ka ike oleia. 1 ka paa ana o ko T7merasītia aahu \m oilī akn la oia a puka ana iwaho, a Ualawai aku la oia me ua. kamaaiua, hoike aku la oia ioiua o ua mau kaikamahine la e lioi ana oia no ka aina hanau. i ka ike ana mai o ua mau kaikamahine la iala nei, he keu o ko lakou makahehi. No ka mea, ua haahaa loa iho ko lakou nani i ko ua ui la o na wai hahv na oka Naile, ka mamo a na Parao-Ka-ua like mai la ua mau kaiknma. hine la e noho iho e hoohula no k. kahi mauawa a mahope aku ia hoi. Hoole aku la ua ai'la olalo, me ka i po aku, aohe pouo iaia e nolio, e hoopilikia wale aku no auanei oia ia hr kou, nolaila e aho no au e hoi. Aohe hoi pela, wahi a ua poe kai kamahine la. e kali iki hoi ka awiwi oka hoi a pau ka paina kakahiaka alaila hoi. Ae aku la o Umerasina i kela kaolii a na kamaaiua, a uoho iki iho ia oia uo kekahi uiau hoia, o kakali aua hoi © ka makaukau mai o na mea ai. I ka makaukau o na uiea ai, ua hole aku la lakou a pau a noho iho la m:t ba papn aina. a palna nui iho lu. Ia lakon nae e ai nui aua, ke nana ala ua mau kaikamahiue ala ia Mou Setura ka Inkou ipo. a ke ano hooiuioi la lakou me ka liaohao pn ana. No ka moa, oiai lakou oai aua. ilw mau aku ana via mau kaikamahiih' la i ko Mon Setuva holoi pinopinei ao i kona waiuiaka kn nana mau mui maluuu o ak», aoho uao he eaaeo t r ii)er.)sitm o nanu i ksv Ukou maa hana. t a pouo iho la no o i ka ai a maoua. no ka ir,o« lu> hnak ,t helo kaiia uo kihi loihi. « aia ka pono o ka piha aku olōko. Aole i p^u.