Ka Nupepa Elele, Volume XII, Number 28, 21 February 1891 — HE MOOLELO NO GUNIPA. KE KANAKA HAPA MANU PAHA'OHA'O. Ewalu Tausani La Pohihihi. KE KII OLELO KUPANAHA. KA NANI HOOHIE O MASELANA. Na Hoailona o ka Hihio a me ka Ilio Hanu Meheu Luaole. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO GUNIPA.

KE KANAKA HAPA MANU PAHA'OHA'O.

Ewalu Tausani La Pohihihi.

KE KII OLELO KUPANAHA.

KA NANI HOOHIE O MASELANA.

Na Hoailona o ka Hihio a me ka Ilio Hanu Meheu Luaole.

t - Uniīhi ia e ka luulana B. Kala.ia, I kela wa . .-.0 na kan ka li» a oie ka muluna o k« aina a pau o ,; S66«.*{an«. :Oiai'hoi<V» u)i{pi ka n'hni e uoho ana iluUs& ka nauen. boef. ana bekabt feauak'» J ti|jJo ui lna 010 inma o ua nohea la r » aku la: J5 iea nim o na aupunī nani o MaBefaaa Dsi/Retioi aku uei a« ia i^'u makemak» on e ixe ia'u e hol.o ae oe oo ko'« aapHui. liali ae la uh nohea la a j»ane aku Ir me keia mao huaol'elo: iie paha'oha'o oni ko'u nou, no ka moa, Hohe i komo iho kaa wahi nianao īioko iiio o'n uo'u, no ka' me», akahi no au a ike ia oe Aiolia «nanei oe w»Thi a ua keiki ia, a ke noi aku nei a<i u >e, a i alo ha oe īa'u e i »:i ae oe a loaa ae au i ke «uiiuni o Nini«-roka. Ha!a nku la ke kanak* opu> uo k«na hunkai, ua pane iho 1« ka ni)n> Maselana iaia iho e aha aua la E ano hana ruaī an« ka paun i. keKahi mea ponoole malum» o'u. loa oia e hoa<> ana e'haua i kekahi naea pono ole malunii o'u, aUiila, ua mak»ukau no ko'u makuakaue e hoopakele iu'u mai loko mai o ia mau poiuo a pau. Mahope iho o keia mau ,mea, i nn po a pau aole e hiki i"ke kaikaūiahine alii ke iuamoe malauu o koua wabi uioe, e Uia-a mau aua oia no ,ke ka uaka eheu maun auu i ike ai. I kekahi po, oiai uu kaik'imahine ia e hmmoe ana iloko n kana moeuha ue, halawai »ku 1« kon « nhane me ke kahi kanaka opio u.i iua ole .nialaio o ke kmuulaau oliwo. iho o ko Uuu. halawu ;m ua iuiki mai la na kanaka opi > la ka oha hania o*'ke k,>iki»mahino a uit> ia ano hke «;i iniki aku la ua k;> ikamahino la m,i ka poohiwi hema o ua kiuuika opio la, rt;o kti pa«o |»n ana aku o Uu kiōhamnhiho ia; O keia uniu lHvilona nniwaena ou h a*u, a kaua iike ho« i h;»n« \ho nei, loa ia e pnu a hiki i ko kana Uq\ kino anu he ?So a V,e uU>. Ih Wai pane m«i m ke knnaka op>v> po#eī v o ka aifta o N'unemia oi,» k,> au\Ā « kau» e ku i ei f\ HK-o ;'oior« i.s'u dok\> o u! hv>ra . a oe «ij»oh;a v neh» tam no \a ; ko ateha ole. koke \ho{ pmwA ao U la. a i kor,a ah ana he moeab«ne k#. Ku »e la oia ilun» a nana it»o h i

kona nha, aia ln i ua u!i, a uia kana i |»aoe fbo ai, be mea kaumhao ke nahu ia anu e ka inea i. ike o!e ia e ka P°. . ■... ' ; : Mahope ;!io o kona noonoo nui ana, iho lu oia i ua fuea a p- t.i i iae ia a nm ke kanaka opio t i hoi ai ma ka moeuhane. i He mea māa mau /Uoi iaia ka hele • -- .v . • : . . anu i hiī kakahiaka nui a j.>au e auau »i m« kaiift baia wr,tnne. I ken; kai{.iihiaka nae a laua i Lek* ai e auau, ike aku la kana haiawahiue 1 ka mea uliuli ma ka uha o kana aiii, oia knrii i ninan aku a<: E knu alnwahiue, ua nahu ia p&ha '•■e? - • r Kawa'i la ka uli ke ūahu i eha ai oē. Huna ilio lu ke; aliiwahine me kn piiue ani; a.ku', aole au i naiiu ia, : eha .paliaani kuu hoeku'i ana i 'kuu moe. Aole nae i nmnaoio aku ku baia wa hhie i mon a k'« i Jshi\va.bin« i kn:» h ihn niai i»i. A pau ka i'aua a'iiau ana, hoi aku !h lrfuu no 'ko .feua 'uōn rua n»> ka o k:s La;a .• wahiii.e o ih ioat k.a u.ea h kana ainwahiue 1 hiiuu ;;i ma'i'na ooa, iiolaUā, hēli mniu aku I-. oia a hoike aka ia peiiei: E kn tcoi l'olooiia, >ia liōwa iu keu 'p.ikaioaiaiio i ko'u r: liea'uw koiiu i'ewa? — - Ua n'ii ia , me he mea !»< U'i nai'i» t !i u L-.-kiihi ii;e.*. I ktJi* >i; ( ««ea )7)>}i 5a ka moi niu ka mak-i huhu, a mu'i }'a, inu ua hana uu\ i ka hewa, aiaiia, e nn.ke ()(<> o'a Kauoha aku iu ka im>i i ka hata wa hine c luwe kuū i ke kaikamwhme aiīi od», a ua hooko i» i> iikt> ,»e kaua _ _ Ike kit iu <ni»Tfes.u o ua liliiwaīiioo la, ua ninau koke mai ia oia, heaha !u ka mwkemake o kuu papa. Aole'au 1 n;aoj.ioj>o, waiu & ka hafli wahiue. Hoomaopopo koke iho la no ua kai kaniahiiie la j ka tnea u kana huia.wa hine i ike ai, a oia kanu i pane aku ai. Knpanaha uo hoi ue e kuu haīa \va hioe, ka ino pai.a īm iiai nk.u ko'u uiake, eia ka e uiake uuu'no nu ia oe. Heaha ia hoi, ua hiklno hoī, aka e | poino ana au. i E hai aku nae ao ia oe, in« au epo j ino-ana, e haalele ia ana oe e a'» « e he!e ana au a make i kaUi ° ' a nou aku a.m4joī ka poino nui ma ako, heioloi :ho !a n* wai maka oke aliiwahine a hele aku laIke kaikam.Unne aiii i.o u hoea aku, oku wa u<> \ A o ua moi I\.luoua 3a 1 hilf niui ai i kana kaikauuihiue a eha loa.iho !a om. Pau ae »a koua mau wahi lole i ka uuhaehue ika hili ia, ahe nui a iehu lehu aku ua paiapu i kau iho '&ialaua 0 ua aohea la, u f he. ka no hoi i_kn hooūiunaouao, i'au ae ia kauu hiii ana i kana kai j kamahme, ua ku ae la ua uohea ia u Liioi aka iu iio kona"runa lue ka uwv j una. i Ka eha o koaa hih ia auu. | li ki aku la ow uo kona rumi, o! i | tiio -a i koua nuu wahi pono kiuo ;> A ku aau t ka puo'.o, ua ot 2»k«-L. a.» Axk,h; o k:» ;i ": .» ■ iialo aku lu o ka imh pua. Ao'ehookuhi inea 1 ike i kot:a hele j|tuiu a hiki i kv>na mi'owale loaaua. ] M«\»!u>i hoi.e waiho kaoa no k» ; mot t\.!uon:;, a o ohni a* hoi k««n ■ o ka inuō. «i '«>$ fca ' na huaka> man.umaou • o>;.i v\,i o h«\e aoh»? nwt»olH. n:v 'i, k > on« no ko-a oia a me k<nu-, p:k< !o, u,» muuuo oia « hēio am. kv 1 Miwh. \'o v« k hnhn. l'a hoommi keia i kana hnakai, a 0 :«■ <»i« o hoomwha »n»> ka ai;s kek? 1 : t l i-> kookeo .mua o u « ,t v v,o akn Ui ow c uke m«* !eo , ke k;,;nik;K K ka ; ;:•! uole «mei or mak*n aki» i ki>k«a.

Nt.na mai !a u;t nohea la me ka malsa pihoihoi oka m&ka'u, a pane mai ]a: Pehea la au e kono aku ai i mao ■ kokna no'u, oigi, e uuoa. mai oe, aa j Doin..- au aufie o'u waiwai u aohe no hoi u'u makaua kupouo e haawi aka ai ia oe.{ Na aloha au ia oe aohe a'u manao aua e uka :r.ai oe ia'u no ke kokua aua 4ku īa oe, iaaAe'e.ae mai ana, &]& ila, ua makauknu ao e kokua ia oe O'ia iii ano a iiau. t No kaua iho e ka makamaka heluhelo, o keia iho keokeo oia. no kela iiiOi heiiio intii ai muiioko oiai o ke kii g»v.a e'ieu mauu % e hke meka kauii me» i ui ma na he]u 'i hala ae uei. He uui ko ka naei Mase iana no keia īlio, a ua ae t»ku ia ola me ke ano hemahema m> o koua noouoo_ - Kimailio m:»i !>i ua ilio la īaiu nei e hahiii i-ku keia mahope (ma, a ua ae nkn i:» no hoi keia. O i.\ iaua e ~,i *, aia hoi... hala — j wiū niai U» īaua -ei me kekahi poe I kt<a .? kau aaa iiialuna (» ka iiu. [ O keia ;.(?» Kd:i i hoomia la mai la kou e imi i ke alUwa'aiue malalo o ke Au'iiiui a ka iimm Poluoua. f Iko lVkott halawai nna i kahi hoo- | kaiii, ūa p..!.. .> :i ia kvkah> koa iaia i peneī: | I v vk t alii Po ho ; ., v>o ';>v \>« hv:bu oi» uou ~o keia hele n«a -pj aua ou. la ke aiiiwahiue, aole au e «e ākouna, uo k» m|pt he makoa* haua ;uo kumu ote ou. _ _ . iui aole e hoolohe .ma» aup \ w hop^pp^ makoa ia oe. Aia to ia » ko oukou manao, lua manu >ko oukou e hopu e hopu mai. Ia wa u» iele like aku la ua koa me ka ū unao e hopu» ak«, lele aku !a ka īlio £ nah'.i aku la i na koa a pau 1 ka mak i, a koe aku hookahī koa me ka eha maiooioo maloua ouu, Ih maoawa poha mai k ka 100 o ua īlio 111 ka naui Maaekna, e kau mai o'u a ua'u e lawe akn ia ee na k», aina nam o Kimerouka. Ia wa ae aku U kei» a..'-: 1 -*"* 8 ® paleua o na ' ,ko ° —n» ua kai: !» u no ke al iwahine ilu ua ona, ua paue ue U oia, e i>aa iVu a paa ]oa. Ia \va ko me he imo anā !a na ka oiaki:, ua le'e ae !u ua i io \a a klekie maluua o na lau laau. a kuopau aku la i k.i lele e like me ka wili uoa a ka puah: >hio t pueho liilii ua Uiu laan i ka !ele f aa iiio ueu He mea kamahao ma ka noonoo o ke k:- kamahiue aln kona ksn aua tnt hma o kekiihi i!io hikī ke lele i ka ! lewa me ka i«aa ole i kekahi mea. | Oiui nae laua ue? e lele ana, u» ike ! ta tuai la laua nei e k« kupua Batemo jsa o ke aupnm N"meroda. 1 O keia kupua he mo oia, ua piha i i«a naea ino a pau, Wnuihoi 1 kana mau hana {«akaha wale i na ka\uaka. |, O *s.« t«e» hoi \ kap* ia o Oouip», Mie "kt īiaka M« e uoh\> p ; o ana o ke *upua B«t» n»osā r a fta paa hoi i tta k&nlahao ho «Huia taosaui, Ao«.o hiK; k«s we!.e iala, sc>f>e . i uialunu o kā 'ena a ase ka h«>1 «u.i, h w«le iho īio. ' O iln\ ho> kouwA n* ku ' i*ua oke kii iru!a nor a ka eheu ! ma«r i kukulu ia *»i ma ka aiua o Mn 5 oia no ke k « hooheneheue a kv> knowa ia liunip». Ku boi k*»tt ke l«eie m?» »ku « ik« : maka \ka >w>oā o īv>t; uv>?v», *na ke o va manawa e h. tke m,<i »a k*ua« owa* k t a we ka nmna o Ke i .up«» o nam M*S5« u* j » " • la :ws ns.>; e -elo ,v a. t ko )k«t l>ki ivi -sku n ■ :< o !! >, ? , ->k 'i 1 » 1 i Ka i' o i Aok i p*«.