Ka Nupepa Elele, Volume XIV, Number 14, 16 April 1892 — Ka Hihia Aupuni Hookelakela mawaena o Amenka me Italia. Moolelo Ehuehu O KA Makai-Kiu Henese A I OLE IA Ka Hui Powa Mafia o Nu Olina. [ARTICLE]

Ka Hihia Aupuni Hookelakela mawaena o Amenka me Italia.

Moolelo Ehuehu O KA Makai-Kiu Henese A I OLE IA Ka Hui Powa Mafia o Nu Olina.

' % " Ua maiaukan mau lialia, Hoouna aku kona raa« moku-Kao; Ma na kapa kalialeai Amorik,a, ~ E kipōka i kon alīiau āeone." " 1 [Ka pane nahoa a Kuhina Endinj o Ttalin ia Kuhiaa Nui Ulaine b Amerika.] MOKUiNA. IV. KA HALAWAI A KA MAFIA. KEIjA wa a ke kānaka maluna o f*- ke kuabu o ku kokoke ana ma ka aoao o ka papakaukau o kē pōokanaka a haawi i na hoailona welie o ka halaw&i, āia ka maka 8 me na pepeiao 0 na mea a pau ke haawi la i ka hoolohe pono loa i'kaha mau olelo, a ua pane mai 1& ua Lunahoōmaln nei e *¥** «•» r-* r*' ir-lt» ■»> I**, • £' Iw—- ■ - X» ■..' - - -i kshea ia ai Ba ( halawai ma na olelo o ka Ba3ia me 23erihtnia, me kā iioakaka ana mar i'mua # ka ahahui me keia inau olelo o' ka hoike ano nui: . "E Na pōkii o'u iloko o ka puuwai hookahi," wahi ana i pane mai ai a waiho iho la i ka pahikaua ma ka aoao o ke pookanaka maluna o ka papakaukuu. "110 tikolu a kakou'kumuhanā e haawi ai i ka noonoo akahele loa o ke kanaka makua e hoomau ai ka holomua o ka ahahui i keia po, ,a h« hookahi kumuhana a'u e hoike aku we fee kaunaaha o fea niaaao, inft he mea hiki ole ke hoohuli ia ka oiaio i hoopunipuni, oia ke ola a me ka make o kela a me keia hoa o ka Hui Mafia maloko o koia kulanakauhale no,i o Nu Oiina."' * 1 keia manawa i meha loa iho ai ke anaina holookoa aohe walaau. a o na maka hoi o kela a me keia hoa/ aia lakou ke haawi la i ka hoolohe me ka na»a pono ana no keia inau hoopuiwa o ka pihoihoi, e pili.ana i ke olaa me ka m&ke o ka Ahahui Mafia i puka mai no ka manawa mua loa mai ko lakou Peresidena mai, a pane hou mai la ōia i keia mau olelo: "O ke kumuhana ekahi," wahiaka liuuahoomalu o hoomau nei i kana kamailio aita, a e haka pono ana hoi na maka lae na pepeiao o ka makaikiu i na mea a pau i hoopuka ia mai e kona waha. "Aia ho kuee i ulu ae mawaena o na hui elua o ka Povezano o hoino ana a limaikaika i ko kakou ahahui ka Matansga, a he mea pono e koho.ia na koiuiie no k%.huli ana i ka oiaio o ia liana hanohano 010 o ka hohe wale a hoiko mai i keia halawai iloko o na la ekolu, ' O ke kumuhana elua—o ko kakou pokii iioko o ka oihana oia o Toraaso Ēseppsito, ka hookalnfejipua uui o ka powa i kau'ia ka «oliwoli nui o kona nmu kapuaiwawae ma na kapawai o ka Atelanikaf ua liiki uiai oia i Amei-ika nei i keia hova i loaa na hoo* pakele ana iaia maluna. o kona kiuo

| mai ia kakou aku. a he knuolm hoo> paaliao pili Āupuiii laliui ka Italia i lioouiia ruai iiei pio -naaupunieae o finropa ame Enelaiii, e'hopn i kona - kino a hoouna-i ītali£v 110 kft hookolokolo ia, a oia ka'n o bni oku ia oukou e na pokii, o ko kako.u wahi o ka liaa mo ka ftohona lanakila o kona kino, e kue inan aku feako»»mana o ke kanawai hookolokolo a mo lioopauhao' 0 iia aupunLa me na lalmi e ao o- ko ao nei, iloko o ke ola a ka maik> 0 'na lioa a me na pokii o keia aliahui." Ua haawi aku la ke anaina holookoa mo na wii'wili ana o ka lima malnna ae o na poo, e hoike ana, tia hiki iakou ke kue aku a lanakila malana o ua kanawai lioomalu lahui o jpffiferika ame na aupuni e &ē o hoopuka ia ai o na kauojra hoopahao* "O ko kumuhanaekolu," wahi no'a ka Lunaiioomalu e liooman nei i kana kamailio nna. "OiTrfav oihaiw-poiīi " e hoolaala ai he umi man hoa hon o na hui powa o Sisilo i liiki mai nei i Amorib» i koia mau la. "O ke kumuhana eha—oia ka'u e hai aku ia oukou e na pokii i ka lonO kāumaha, oko kakou Elele hooko kauoha lakopa Hepotika, ua paa oia 1 ka hopu ia e kekahi liiakaikiu mai Wasinetona loai, a ua nalowale ka buke moolelo a ka papaiiioa hoohiki o ka aliahui i ke ahiahi nei mai ka hale aku Anaionio." Ua hoohaluku iū ko anaina 11010okoa i iela ,4 wā nō' keia lono nialu i hoike ia mai e ka Lunahoomalu, a ua like me he kui la e houlipu ana i ka p -r r .Tnri-y^ fetl[ oiai J pono «na i ka helehelena o na mea a '>*• pau iloko o ko lakou pihoihoi nui, aka, aole nae i komo he hookahi iniha o k*ft hohe wale ma na aakoko o ' Henese ina e kono ia ana oia e halawai no ke ola a me ka make, oia mau oia ma ia kūlana o ka makaikiu no ka holi ana i na mea huna pepehikanaka o ka Hui Powa Mafia. "Ko kumuhana ekahi, ke hookohu aku nei au ia ekolu hoa o ke Komite, na lakou ka hooko ma ka imi "ana i na kumu knee mawaena o na hui elua i ka Ia apopo," Uii waiho mai la Ika Lnnahoomaiu i ka inoa o na komiio ekolu, a hoopaa ia ma ka moolelo o ka halawai. "No ke kumuhana elua, eia ke kii o kelu kan3ka powa kaulana loa o ka Mafia ma Italia"me kakou i keia hora, oia ko kakou pokii Tomase Eseposi~ to." Ua ljaawi ia ma la keia kii i na hoa a pau o ka halawai no lakou e n*ina pono ai i ke ano me na helehelena, a ke ike lakou iaia ma na wahi a pau o fee kulanakauhale, e hookipa | iaia a e haawi i na hoopakolo ana o ;ka malnhia me ke kue mau nku i na kauawai lahuip ka aina. Ua hoomau ia mai keia pahola ana 0 ke kii a hiki i kahi* a ka makaikiu e noho ana, rta hopu aku la oia i ke kii a haawi koke i kona nana pono loa arta o like me ka malamalama d ka uwila e hoohewahewa ole ai oi{£ nia ka hoomaopopo ana i kela mawae linalina o ka moleupahi maluna d kona kuomaka akau, a ua hiki loa iuin ke kolio 1110 ka manaoio, ina o halawai ana oia mo ia no hookahi manawa nia kekahi wahi o ke kulanakauhalo a iloko paha o ka lani, m hiki loa iaia keioho , pojk>lei i na helōhelena'o kela KaimYa ina e pena ol<? oia i kona niiiu maka malalo o ka aahu huna o ka Mafiu e liko mo ko lakou mau holohelona i kola po. ka makaikiu o hoomau ana u^> 1 ka nana pono loihi loa i ke ano o ke

ino ia mai la ua kn nei a kal?i a ak'u o kekahi o.na jioa ītalia ī hoohainu i& ai e Henēse mo kona mau omole ■$fini me ka pano ana mai,— "Pehea no oe e ike maopopo ai 1 keua kii, oiai ua ona h>tj ia 00 no ka iiiu nui i kela mau omole gini!" keia ano hana a ka makaikiuiloko o kona maalea uui hopkohuleohu e iaoopanaau ana i na helehelena o ke kii, i hoonipaa lo« aku i kona kohukohu o-ka lilo ana iiioa ohumu no ka Hui Mafia, a aohe he hookahi kanaka 0 loko o kela anaina e hoohuli ia ai ka nīanao no ka hoohuoi, aole o Henese īie ltalia Mafia oiai k*o laliou maf» helehelena like a pau ua pena ia, e like hoi me ko lakou ano iho o na rula huna kukiai o ka ahahni, . "O ke ekolu." aka e hoomau nei i kana kamailio ana, ' 'Oia ka peni a lioohia aua ia umi wan hoa hoiii hiki mai i Amerika nei mai Sisilo, ītalia, no ka lilo ana i mau pokii hana no kakou ijofco o na hana "ehuehu o kqJ kuo kanawai. Mamua o ko kakoūl ■ j hortnaka ana i ka oihana laa o ka po,-1 ni ma o ka hoohiki ke kol;ocfl kino a me ka uhane, iloko o k<Pola « me ka make, na ka Lunaikehala o ka Uhane e paiTe na hoailona oka Huaol«fe ki oke Kiai iwaena o e noho nei. E hoomanao ena pokii: oka makaala, oia ke oīa; ao ke komohewa, oia kfl pilikia." I ko!a manawa i haawi mai ai ua jiei mai lnna* o ke kua1!,,, • owili ana Tka o na alo, ika pau ana oi«, ua iho mai la oia ilalo imua okā laina ekahi, a 'haawi aku la ke kanaka mua loa i ka Huaolelo ki Kiai o ka Hoailona Mafia, ma ka hawanawana malu'ana aku 1 ka pepeiao o ka Lunahoomalu i ole āi e lohe ia aku e kekahi poe e ae, a e hoomaopopo ia ai hoi* na haawina o ka hilinai, he hoa io oia no ka Mafia ma oka hiki ke koho pololei loa i kelamau hpailona i haawi ia mai ma ke koani oka pahikaua maluna o ko pookanaka, no keia helu o ke ehuehu onahana.

E akahele ae oe o ku ko ihu 1 Sa puupuu bolo a ka Mafia.

He mau paa male kekahi i mukii paa ia ae nei na ihu i keiajg>ule. Nui jia hanhili o puapuai lnlii mai nei no kola koho kaloia o ka apana o Hilo Akau, i malama ia i keia Poakolu iho nei ApeMla 13. No ka apana o Laupahoehoe, aole pahjt i lioomaopopo ia aku na Luna Nana, a i ole ia, o ka palapala noi a $ikoke, aole i komo mai ikala 30 o Māraki e like me ka ke kanawai' i hoolaha ai. E lohe maopopo ana kakou i keia lianhilikamana i keia pule ae. - ■ I ka auina la Poaha nei, oiai kekahi kaa i piha me na puaa kino ola e liookele ia ana e ts.e K eiki o ka Ainapua ma alanni PeneKekola, na hiki mai oia ma ke kihi alanni īmnalile malalo o ka holo kiau a kona li«\ ilokooiamanawa i hookui ai kokahī huildPo ko kaa sko kihi alanni s ua akn la ka holowaa liolookoa o ke kaa mo ko kiola in ana oka Pake iwaeuakonu o k« o na lioi, ua loaa ia lakou na wp.wno o knkini āi e like me ko lakon makemake iho, a vuv noko m ua Pako la i k;>. ho lina ika Mafai no ka liopu ana ia lakou.