Ka Nupepa Elele Poakolu, Volume IV, Number 49, 5 December 1883 — Moolelo o ka hiki mua ana mai o na Kahuna Kalolika ma Hawali nei a me ka la ou hoomanawamui iloko o ka hooke ia MAI IUNE A KA L 19 O IUALI A. D. 1812. [ARTICLE]

Moolelo o ka hiki mua ana mai o na Kahuna Kalolika ma Hawali nei a me ka la ou hoomanawamui iloko o ka hooke ia MAI IUNE A KA L 19 O IUALI A. D. 1812.

. " J No ko Petero noho Poo ana no ko lostt Kristo Eka.lesia ma ka honua nei, hie rn.au liana i haiiaia. ma ka Mokupuni, oMololeai. „\1 a kekahi o na Helu o ka Eleee ahonui i kaahppe aku , ua hoakaka a ku au imua o oukou, e ] i o i k t • ■ aku ana au i ka hana i hanaia ma Molokai, mawaena o kekahi raau. Lnna Aupnn' e lailo, n. r,it kekahi : ae ia ma ka aoao !nl i kn , o so. o Polm'o Kama-I ka. A ma koia o iko iho ai oukou e na ma< kamaka i ka hnna paowamw. loa o na Komu Kalavinay a me na haumana i paa malalo 0 ka lakou ma vt ao ana. A oia paha kekahi hua a na Mikanele Kalavina I ao ai I ka l<ikou mau haumana, a i kulike ai hoī me keia moolelo i hoopukaia: 'Hoomanawanui iloko o ka hookeia ' A ke nana pono iho oukou e na "makamaka, e ike lea ia no ka makemaiee o na. Kumu K:<lavinn, a me na hanmana pu oia aoao, e uumi i ka oihana Ka(olika ma Hawaii nei, aka, ua kuhihewa nae, no ka mea. ua olelo ka Haku. 'E no. ho pu Oia. me kana poe ' haumana a'hiki 1 ka hope o keia aq.' Ua palapaia kauoha. o. Hooilo, ke Kahukula o Molokai ia P Kamaka-," i'Maui Hikina, e hele mai e ao kul.a i Molokai, a he 3-8 o ka la ana i haawi ai ma kona palapaia. r»fa ka la 26 o Dekemaba, A D 1851, ua hele ke Kahukula, a me kekalii mau kanaka nnauao e ae an'a i imi a?} e hoike ia P Kamaka i Kumueli. Ma ia hoike ana, ua maopepo lea ia P Kamaka, na ninau a pau a ke Kahukula, a me kona mau hoa hoike, 1 ninau vi i-Hee kumu ia o kona mahaloia ana e na kanaka a pau i noho i ua hoike la; a i ka pau ana o.ka hoike, ua hooliolo ke huleula oi ; o Hooilo ia P Kamaka, i 3-8 no ka la, ka uku ;>na i haawi ai ma kona pUapala ana aku iaia i Maui. He.mau lioike pono ko P Kamaka no ko Hooilo haawi ana iaia i 3-8 ma kona palapala i Maui, a no kona ho'opau loa iaia i ua uku !a, i ka h hoike> 1 ka la. 29 ua hai mai o Hooilo i kekahi kanaka, penei: 'He pilikia kona I lea huhu la e na Kuniu a bkou. Owai ia poe knmu? Haina, o na Misionari Puritano no. Eia ka oieio a Lokomaiku: , kekahi Lunakanawai ma Molokai, i hai aku ni ia P Kamaka, i ka la tnua o f.anuari, A D 1852, 'Un akena o līooilo i kou akamai. he fmnaka naauao loi! ka.oe; wahi a Hooilo, a ua oi aku kou akamai mamua o kekahi mau kuniu o Moiok <i nei; pela ka olelo mai a Hooilo ia'u, i na e hoi mai oe ma ka aoao alaih- E-hnia mai oaKK^A'Aka noīie Aupuni, i na noho mau oe ma ka aoao' Kaloliko, aolo ]iuka iki kon wahi akamal? ne ka mea, he aoao naaupo. Aole kohoia mai oe e- ke Aupuni. Poho loa kou neho ana īnamuli o na Kunau Kalolika'. E aho e hoi mai kana e noho i Kakauolelo na'u. i pomaikai iki leou wahi naauao.' I kekahi la e ae mahope mai, ua i hou mai o Lokomaikai, ka mea i oleloia maluna ae, la Petero Kamaka penei: 'Hanohano no hoi oe e ku mai la, a o ko komo ana no hoi ma ka aoao lapuwale, aoao waiwai ole, Pane aku o P Kamaka iaia, kau nui kou mana© i ka waiyai, a me ka naauao, aole kau nui i ke Akua. . 1 ka hx 19 o lanu ari, ua kauoha o līooilo ke Kahukula e hele o P Kamoka i o na la„ e kamailiopu. i ka hiki ana o„ P Kamaka •i ona la, i aku ke Kaliu kula, he liāpaha ko ka la. 1 ka hoohalahala ana o P, K, i ko Hooilo lioemi kumu ole ana i" ka uku ana n haawi ai, mai ka 3-8 a i hapaha, ua i aku o P Kamaka, e hoopii ana au i ke Kuhina Ao Palapala no ia hana au. I ma i ke Kahukula iaia, heaha ka hewa ke hoopii oe, aōle o'u m&kau i lea hoopii. Ua haawi no au i 8-8; aka, hoololi an i ko'u manao i keia wa. ua kamailio au me ke Kuhina Ao Palapula no ka uku a'u i haawi ai ia oe, a ua hoahewa mai oia ia'u; nolaila, he hapaha" wale no kou uku Pela iho ia ka olelo, a m e ka hana a Hooilo ke Kahukula, Alaila o Kalima ka Lunakula o P Kamaka, ua hoohalahala nui i ko ke Kahukula hoemi ana i ka uku ana i liaawi ai i koaa kiimu, me ka hai ana a k u iaia i na poho o P Kamaka. 0 ke kaulana o kana kula i Maui, a me kona noho kumu ana ma na makaliiki eeno, a me ka pii ana o kona uku ma Mnni. kona noho kumu ana malaila. ma ke Kulawae Katolika. o na kumu e ae i ka wa hoōmuha o na kuīa. Uo hoowahawaha ke Kahukula i leo ka Lunakula palapala, a ua hoopii ka Lunakula, na makua, ko Kumukula i ke Kuhina Ao Paiapala'. "no ' R'0^1ffiTtraiTrm-^(y a na o Ilōoilo i ka uleu ana i hoohiki ai ia P, Kamaka. Mamuli oia hoopii ana, ua koho o Lima» ileaika ia Kamaipelekane laua o Kaluna i mau luna n < ua i ka hihia 0 Hooilo iaua'o j P Knmaka. a ua lilo ia Kamaipelekane waj !e no ka olelo, a me ka hooponopono. ; ' Aole leupono o Kamaipelekane, ma ia hooponopono nna, no ka mea, o ka punalua ne ia o Hooiio, a me kona hoolilo nna I ka snak:tmaka ponoi i lunakanawai nnna e hoo- t holo, a ua kaulana kona h'oino ana aku i ka ' aon.o Kato!ika, a me kona hoolilo ana i ka oihana Lunakanawai, a.me ka oihaua a lee

Knhin-l ' leauoha a i io oihana laahia Im pu le. Ua maoao o P Kamaka, he wahahee ko ; ke Nalniie ula hin ana, mai ke Kuhina mai kona hmmi am, i konf< uku, nolaiia, hilnhila oia hai ak.u i ke Kahma Ao Palapala, a ua humi oia 'i im hai ana h o vHooilo, Mamnli o kr< ike ia ana, ua manaoia, h.e piaio ko !ce Knhukuhi hai ana, no ka mea, ua . hookoia ka aoao' o ke Kahukula e Limaikaika, mainuli o ko na luna uana kupono ole, konn lioapono ana i ko paewnewa o ke Kahukula, no ka mea, ua lehulehu m p&iapaīa: hoohii ia Limaikaika rm 1« hana paewaewa o Karan.ipc]ekane. lehulehu na hoike o kona iiomo, 'a me kona mau paewaewa 'i ka aoao Katolika. ma kaft hoolile i ■•oihana Aupoui i oihana {Hniop poe i Iiooiaio ai ma kapalapala I koJKnmaipelekane īiooikailea e hoepio i na Kula Kat@li'ka a me ka hoomana KatoIika ma Molokai, eia nao «• pau koia i ka hoike ia aku imtt& o ke Kahina Ao Palapala, aoie nae i nan:t oia ia mau Iioike, a mo leela inau hoopii, a ua hoapono i ke Kahukula, ma ka hiiina i wale ana i ka pal <pala a Kamaipelekane ma. O na hana i hai ia makina, i huipu ia me na palapala hoopii e āe. e hoike ena i ke ano o ko Kamaipelekane mau hana, o ke aniani maoli no ia e ike ia ai ka heleheiena o ka hana ppewaewa a ke^Kuhina Ao Pala'pala i hoapono ai ma ka hihia o Hooilo i-a-ua o P.Kamaka. Ea7 e nana pono e n& makamaka i ka hana a ke Kuhina Lioiaikm- •. ika i hana ai ma ka A D 1852. No kahi wa aku-