Ka Nupepa Elele Poakolu, Volume IV, Number 52, 26 December 1883 — HE MOOLELO NO KIIKIIPOLHILEA. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KIIKIIPOLHILEA.

■ ifc Keiki Hookakau Moa o kela Au Kahiko. ī Mānawalea ia no ko makoa poe helnhelu. K E 1 A keiki, aole oia i ao ia e koVSpr na makuakane ma ia hana, ma ke kauoha wale no, a kona makuakane iaia i lilo ai oia lie akam.ai ma keia hana kaulana o ka hookakau moa. E haohao ana paha ka lehulehU o kuu.mau hoa opio no ke ano o keia lruaafehr"hu0līafcāH^=inoa, ua like kona - ano me hoohakaka moa;" ua maopopo aku !a paha u ou co Je ano oia huaoielo, i o!e ai e kuihe ko oukou noonoo ma ka.heluhelu ana i keia moolelo kaulana o ko kakou aina, ka mea nona na kualono uliuii, a me na kapa wai lana malie. A.loha! " O kona makuakiine o Pt>ieilea. he hoohakaumoa kana hana na ke alii na Kakuihe- " wa, a ua lehia oia ma ia haoa he hoohakau moa; o kana ai ia T me kana ia a rae kona waiwai, a ua make w i iloko o kona kumhewa, inamuli o ka ■ hoowalewale a na uhane ino o ka po iaia, i kona ike i k;t ai nui, me ka ia ai wale ia no, me ka luhi ole. Eia no kana wahi ke.iki ke uuku loa ue; no, i kona wa i.make ai, aole i nalo ae kahi huna o ke kino, o keia keiki a raake e kona makuakane. I ka manawa i moe ai o kona makuakane i kekahi po a ala mair!pane mai la oia i kana keiki aloha me na manao^uluku o ke aloha keiki; oiai na mapuna wai hui o kona Hiau waimaka^e hoopulu ana I kona mau pa'palina, a i mai la: Ē! Auhea oe e kuu keiki, e hehe ae au i ke kono a ka po e kii mai nei ia'u e hele; a ina he pono ka ka po aTu e ike nei. kii mai au ia'oe a heie pu'kaua kahi loaa wale o ka ai me ka i-a, ina. aole he oiaio, aoie au e kii inai ia oe, o ke ao nei no ia noho, a ma wau e huii īa mai ea e ko alii ea heie ia nau ke alii oa ka mea e noho la 1 ke ao, eia nae ka'u kauoha ia oe, o keia , wahi hokeo auanei la o kau mea nui no ia e-maiama loa ai a hiki i ka wa a ke alii . e^manao ae.-ai ia'u, a o keia mau eke lanahu eiua e ku • i nei. oia kau mau mea e maiama ioa ai, pane aku ke keiki i kona makua; H-eaha ka waiwai nui o kela hokeo e kau mai la? , He \uamoa, Ohun-aikuakama.no, he mano ka eo ana laia, alaila make oia. — ^-A^paji_kfiJtailx!Jia^ajaa, no keia mau mea, kauoha hou oia i kara keiki; e — auhea oe *■ kuu keiki aioha, ke kok-oke mai nei kuu manawa e make «i, mamuii o keia kuhihewa •o'u, ina*oe e noho ana malalo nei a nana i kuu pii iluna o kaupaku o ka hale o k&Ua, a lele iho wa u ea e nana oe a iiuilu: a ina s.oSe o'u oni, alaiia5 e ki: ae oe e oki i ke kaula o luna a moku, -a haule ku lialo o keia lua au I eii ino nei, e kii oe i kamalii e hele oiai e kanu ia'u a nalowaie loa, aoie iie īke la ae o kuu kino. Ae aku la no hoi ke keiki i. ka leo o kona m-aku-akane aioha. Eia hou no keia kauoha a'u ia oe, mai hele oe i kauhale e noho ai. e noho no oe i ka haie o kaua, ma kela aoao no oe o ka hale, a ma keia. aoao no ii-oi au, a hiki I ka wa e huli mai ai ke -aiiī ia'u. Ae aku no' ke keiki ī na mea a pau a kona makua i ka- < ūhha ai Ka MaKE ana o ka Makoakake, A pau pono na mea a pau i kauoha ia, he kākahia ka keia manawa, honi aku ia no keia i lia ihu o kana keiki, uwe a pau, no ka naaupo ke kumu o keia ik-e ole i keia kana a kona makuakane nona. O ka pii ae ia no ia o Poleilea a kaupa'ku 0 ko iaua hale, nakiikii i ke kauia a paa i ka laau, a paa no hoi i kona puanai, o ka iciO ii o a ao ia*iialo a lewalewaana, ke ike »ku nei no kana keiki i na hana a pau a kona makuakane nona iho; a pane >e ia om. 1 k-eia wahi mamali. olelo kahiko. penei? "Makua ina, he kauwa ko'u aleio ia anae kanaka." Hele aku la. keia me kamalii i ka paani, i aui ka la, trianao keia i ka oleio a kona tnakuukane i kauoha ai iaia, hoi keia a ka ha le e lewalewa ana no kona makuakine; pii ae la no keii oki i ke kaula i paa al ka makuakane a moku, haule ilalo, kauakko a o k& hiki ole iaia, kii aku la keia i kamalii e hele mai e kokua iaia ma k-e kauaiako &ni a haule ilalo o ku lua, lilkl mai la keia me kamaiii ho iehulehu, kaualako lakou a haule ilalo o ka lua, kanu iakou i ka lepo a nalo, hoi nui kamaiii I ko lakou wahi, noho i'ho ia no keia i ko leua liale & poeleeie, moe no keia raa kona wahi i kauoha la aii ' o ka ia nei ai a me ka i-a na ka makuakane no e l&ws mai k& at o kauhale me- ka i-a o kauhale, piha mau na kuihau poi a ua wahi keiki nei, e ai ke a a awaawa, hooiei

; ~ , " V' ~ "T— — - - e- haMi k.e.ia..i.:teiai,i.ti'aōl# e pau, no ka; nui o ka ai. I ka inanaua i hrle ai o Poleilea i ka po, a ike aole ho oiam, h«i mai. oin a., kan'a kalki olelo mai la m e kii akn ia oe,.he hoopunipum ka ka po man kuhikuhi ana M'n. O ka nam. no ia noho aiiu, o ko ia nei .noho no ia ine ka. makua ole, a hala na anahuiu ekolu. komo iea manao i ke nlii ne knnn Olohe hoohakaumoa, oio^o Pokilea. NIna« ke alii, mhea la kuu Olnhe hnnliakau moa oia o Poleih.a? Olelo nkn ka, mea i lohe. na mtkc akuiu a? npī nnnhulu i ka lepo. Aole ana kelki? He keiki nn, he wahi koiki uuku loa nae, ua, ao no p&ha i kahi kēikt ana? Pela paha, ma ka ike aku he wahi k*īki aole i nalo kahl'huna.' O ke kumu o keia [tlh.au a ke aiii, ua nui rsa aiua i l.lo i?r Olopana. koe eluu wule no ain-i pau Joa, a o na iwi aku no kn hope. Holo ka ii i ka iii o Kakuihewo. P«ne 3r aku oia i kekahi.mau kanaka elua, e hele e '■[ nana i kahi keiki a Poleilea, a nmau oku ua ike paha i ka oihana a k-ona makuakane, aole pahal He kauoha '-paha iaia mai kona makuakane mai. Ina olua e hele a, ninau iaia irm ua ike oia i ka han d a kona makaakane; a he kauoha paha, e noho oiua aa lawe pu mai iaia, Aia. ka hoōhikāū, a hoi mai olua maī ka olua huakai mai, ia manawa o ko lau? lo heie aku la no ia me ka awiwi loa a hiki ana" i ka hale o Poleilea, me ka mimu hele ana i kamaaina. E huii ae kakou a oana i ke kumu o keia eo mau o ka aoao o Kakuihewa ia OIopa.na; he mau moa kupua kana, he hke-no me ka moa. maoli, oia o Kaauhelemoa ma elua nei mau moa kino kupua; he lohe no i ka olelo aku, o kela wahi hua hoi e waiama la mai e Kiikiiapoleiiea, he moopuna ia rxa laua.. . .. E-huii ae kakou a nana i na wahi enaka i hiki aku ai i kahi o ke keiki, a ike laua hoowaivawaha i kona ano. Eia fea auanei he wāhi niu.ua uli ka wai o ioko. Mioau aku lalaua nei, o oe anei ke keiki a Poleiiea? . Ae, owau no, ua ike pah<t oe i ka hoohakau moa? Aole. . Aole nae palia h@- kau-oha ia oe? No kahi wa aku.