Ka Nupepa Elele Poakolu, Volume V, Number 10, 5 March 1884 — Ke Manao nei au aole he hoo punipuni [ARTICLE]

Ke Manao nei au aole he hoo punipuni

r) (/?' ena mai kela puk mai .) A no kx huli i na Virigine a kanu mai - «m na 1 «a- pnlahalaha o Europa A ua 5 ae aka ' Haku Epikopo ia mahao nui ftrO k» olio'" *"o o ka Haku; n ua hoouna ia ■ ■' . ■ 1 . , ka v«.dkua .* !ia • npn.ae.o. »».. ...» . ■. > hana nui, rio kona oluolu no ia hana aioha; oia 0 3£ev. F. Leonoro. la mau la mai no, ua hala oia no Eoiopa; ma kona hahai ana m'&muīi o ka hoolohe, no ka liu.li ana i na ' Virigini .kah-u- mai ilaila. Akst "me kona minamina nui? aole i loaa 110 Europa, oiaiua Lawa lakou I ka hana , aole he "mau kahu' mai kaawale nou e Hawaii pilikia. ■ - • A' no ia kumu, ua hoi mai ka Makua o na Waieha me ka manaolana e loaa ana no. " me kona -hooikaika a pau mamu-lLo ia kumuhana nui a-keikoi* molalo 0 ka tna lu 0 ka ; Haku; a.ua loa.a io no iloko o kona hooma- - n8wanui,.ibko @ na kuia o ke alahele ana I 1 ; hele mua ai, me ka man-aolana mau, aia no- ■ Ae-wae.ko ai -Iloko o-ka ka Haku mau koi kua. Fela no anei kau mau kiioi'u Kalavin.a 1 , i ka hooikaika ma kekahi pono o ko kaua h lahui pilikia, a kaua e kuluma nei na ike a 5 me na'lohe, I ke kuhohonu 0 na pilikia i loaa 1 ma na laia, a 0 ke ki.no holookoa hoi, oia ka 1 iepera ? A he puana a ka oiaio, aole loa. i Ua iawa 'keia hoike-ana ma ka oiaio. > . A ma ia wa koke iho no, ua holo koke 1 ' aku oia me ka hookaulua ole no ka loa a me ka laula o Amenka Huipuia, ma ka inoa,.

he Misiona.no ka hana mai ke Aupuni aku 0 Hawaii. Manēo aku la oe. oia hoi, he 'hoowahawaha oe ia hana aloha; a o. makou hoi, he olioii. O kona luhi nui, a me-na pilikia o ke alanui moana, a me ka aina maloo, ua puolo oia ia mau mea a pau, oiai ka hou o kona «ino e kiheahea ana inaluna ona iho, a ua waiho aku la oia ma ke kumu, o ke Kea no na hana piii.i ke aloha io īa Hawaii aloha mau; a jke Ike mai la oe i na bana pili io i lee aloha,. me ke kanalua ole - iioko o ka hooiohe. ... .A oia ka poe i h-eiu ia ma na hel-u kie'kie loa, o ka noho niau iloko 0 ka haahaa a me ka~hoolohe, a iie kahuhipa no ka pono,. io, a me kona oluolu 1 hooko ai ma ka inoa 0 ka Haku Oiaio a me ke aioha i ka poe pilikia mai 0 Hawaii nei. Ma ke kokua 9 ke Akua„ ua ko.-a oa/loaa iloko o ka olioli a me ' ka ianakila mau 0 keia leahua nani a ka poe i ao ia I ka hoolohe a me.ka hoomanawanui; au hoi i paiieoeheoe iho nei nie kou ike ole i kou wahi e okupe, ai, a'e hnule io ai lioi; a ua 'haule mau oe nou iho, a ao'.e ou mea naua e kokua ma ka oiaio; a aele hoi 110 makou no ,ka poe e hana niau ana no ke aloha, i like ai me ko iuna kauoha. A.-eia hou mai ka papaaina 0 ka oiioli ke ku sku la 3tii.ua ou, roe,k lanaieila.- Ma- ka la ewaiu' orNoyemaba. he PĀahn ia ia i hala '&ku, ua ku mai ma luna .0 Mariposa, a ua hu ka ;olaio i ke -kulanakauhale aiii nei, a o ka la hanohano kiekie ia nou e Hawaii,- ©iai' 1

ua liiki kino mai na Virigini kuhu mai, a homo hoi i ka l.u jjohu 0 Kou nei; a ike kumaka i via kaiaulu o ka aina kahi a lakou e ; nolio akii ai m a ke ano law'P'hana; oia hoi, j akahi n 1 a ske pono ia ko lakou ano e ka i lehulehu, a h e tn 0 a 110 lioi ja e oluoiu a i iia ■ puuwai a pau ouii, ua 3oaa a u:i ko ka anoi. a ke noho nei lakou ma ka hoino o na mai rna ka aek.ai 0 Kakaako, a k e hana nei m ?. ka lawelawe 'lima ana i na mai. - A ke pahola mau ia nei na mahalo kiekie a me ka hoomaikai ia no lakou, no ka mea, ōoie lakou i k:jtiiu3iu & pakike aku t na mai no ka mea a lakou i maleemake ai; a he rnah-t}o wole 110 ia lakou rn e ka olloli. '- ' - • • A e kiei mai oe n e nana inai i kekahi la 0 lanuaii i hala iho nei, na hele kino aku he Mikanele Kalavina a me kona kokoolua kana wahine i kai o Kekaako, e-nana a e makaikii i a mai, a me ka lawelawe ana na Viri£Īni kahu mai, a ike pono laua 1 na mea a pau. Ma ke kahūa o ka pilikia, ua maule ka wahine rnare a,keia Mikanele; aole kona maule no ka hoowahawaha, aka hoi, ua mauie oia no ka mahalo i ka lakou maū hana ma Kakaako; he a,ui ka pilikia iloko 0 na ea hohono o na palapu. "Ē nana mai kakou a pau 9 ka lahui niai 0 a 0 i ka mahaio ia o keia poe kahu mai.

A heaha la hoi ko lakoumea i 3smi ole ai, oiai lakou e nobo ana maluna 0 na kok (Oihann Aupuni) ia wa. A ma kekahi po mai, ua hai aku la kela imua 0 kona mau hoahanau Kal.wina. Ua pio kakou, ua hiki mai na "Vfrigini leahu mai; ua maikai na malama ana; a he nm waie aku kana mau olelo ia po. He nsaj:aio 31 ui ko'u i keia mau olelo ana. A pela no kekahi haole hoolnha nupepa 0 keia- kulanakmihale, na hoike mai oia ia'u i ka Poaono la 2 0 Febernari nei, A©|e oia 1 kue no oa ka}iu mai, aka, ua nui kona mahaio ia lakou. O ka mahaio wale- no anei kai ao ia i keia poni, aofe o ka hana a me ka imi i mau lima lawelawe kekahi no ka poe popilikia ? Kn^anaha ! Ua nianao au5 i lihokahi ke baunu ana i Waiaioh.; i lokahi ka manao aioha no ka lahui. " --■» Oiai ka wa 0 Kalakaua ! a me Kipikona kona Kuhina Nui no n hana i komohia iloko 0 ke aloha io i kona. lahui, loaa 10 mai na Ving m kahu mai, ka poe hoi e hoomanawanui mai la i ka hohono 0 na palapu 0 na kino 1 loohia i ka pilikia 0 ka mai. ! E ku oe a ninau iho, he mau makakiki i hala ak« nei o ka la.welawe ana 0 kou poai ma Hawaii nei mj na Oihana Aupuni, a heaha la hoi ko mea i kh ole ai a hana hoi, a 1 imi ole ai i mau Vingini kahu mai no ka> kou nei ? Eia ke kumu oiaio : Aole i nana ia ke ahiha io iloko 0 ka maiu 0 ke Akua no neia Inhuikanaka; ua nana ia ke aloha no lakou iho, aole no ka hoaiauna. Oia hoi, - he tnau ■ Virigini Pope iakou; he inoa pakui ,-keia 1- na Heretito-o Hawaii nei; he puiwa niau ko lakou mau noonoo ne1 lea. inoa Pope enai Kinohi I-an mai no, no keae nei a puni, t hiki i iiai wa. --. :■ " - I .. A no na kaikuahine 0 ke.aloha. hauolī fte a maiialo ae i ka haav/i atia 0 neia mau kaikuahin&i ko lakou nīau oia, mawaeua o ko kakpu p.?e mai. He oiaio ia mahalo ou, a o kaua pu no ilaila, i knhi 0 ka oholi'. A nawai . i noonooo '( A nawai 1 imi me ka hoomanawanui i kahi e hiki ai be loaa mai ? Na Kalakaua I a me hipikonu; a he uwila oia ma kana man hana pono, e waiho mai aua lu'iua 0 kpna alo, kona mau noonoo wiwo ole. ma kona ma.kuukau 1 ka hookeie Aapuni. Ēia lakou malalo 0 kaheo- koikoi 0 Ktpikona, aole o lakou kuokoa. — O kau keia e k« hoa; a eia mai ka'u ia oe. Okupe hou oe a palaha, me ka ponalo o kou mau mauao aaiole. Eia kei.» ma u Virigini ke n»ho nei malalo 0 ka llauii Ēpikopo o Olh.i, aoie hoi malalo o Kipikona. Pehea ina e pau ana \ v o Kipikona mai ka oihum akn dha e pua nei, mau no anei na Virio-ini uiaialo 0 ia inoa o Kipikona ? Ke manao nei au ao'e; a peia ho hoi jpaha ko'u mau hoa Ji a e e ue, a koo no . 00 ka punalua iealea ioihi aMiipikon'a Koe keia, aia ī ke Aupuni na kuhykuhi

ana a pau o na hana a ka Peresidena 0 ka Papa Ola, a no ka mea, he mau Virigini Katolika lakou, mai pono pahā, ina lie inau Virigini Kalawina, ina ua pono io &e, eia la I kahi hea o ke ao nei kau nmi Virio-ini Kalawina kahi i noho ai ? E kuhikuhi n^ai oe i lea aina, a huhuhuli aku leaua iiaila, 3 na hiki, ina u» lealea oe, no ka olioli. A ke manao nei au, ua kuikahi. ka manao 0 ko oukou .B1hopa ine a'u 'ma keia mea.— Pupu keia ninau a Pao Aina, a ke hoike maopopo mai nei oe i k i papau a nie ka hohonu o kon haakei, me ka maopopo ole nae īa ee 0 kou manao. 0 kena maoao ia no ia mea. Mai pono io paha, ina he oluolu oe; o kona aio aole he kapur, ua noa* i na mea a pau e' hui aku me ia, a e ninau ' e u iaia, imuua ahona iki ia. Aole makoi makemake e hooluhi wale i kon» kiekiē 1 ia keia mea ati i makemake --ait a hau ia e hana na ka mea i kuluma. i ka hoopala maia, aole na makoo. ■ " A malalo p keia iwni kumu3 mai manao oukou e na K*tolika, ua pomaikai oukou malalo o ka Eipikona mau han^ aale) ! E Paeaina e, auhea hou oe, e huli a-kt» kaua a ' n«na aku. KĀkaako a m.e Waiiuku, ua manao . an« ua pomaikai ka lahui holookoa <na keia hana a ,K ipikona, a he mau hana olioli loa.la- no na hoahanau Katolifca 0 ke.ia Apana, a me na mokupuni e ae 0 kaua 0 Hawaii neif m ua hooko la.hoi kn makemake holookoa 0. na hoahanau Katolika 110 ka bilg

iiiah, a he he'ke ana mal ia, ma iJC;a mua aku, ua hnmam.i ka pukn e komo mai a 1 'keia Papa. ..Hooliiki i ka wa e niakemake ia ai; oiai, aoie i hwa kakou 110 keia wa; a e lawa &ku ana kakou no mua a,ku nei, oia ka jara anoi a ko u puuwai Aole h.e rnau kumu keakea e kuia aī iva hana niaikai iloko ^ 0 ka hoomanawanui. O ka'u. mau wehewehe nna keia no ka bila muli, i maopopo i na iausani heluhelu o ka Nupepa Elele Poakolu ka io maoli o ka mea i niakemake ia; a ke hi hauoli aku nei au i ko'11 hoomaikai a me ko aloha ia kakou a pau iloko o ka malu; a mai manao e lawe aku ia'u ma ke ano enemi, aka, he hooiohe ke kaua ana kana.N A KEKAHI HA'OMANA 0 KE KEA. Honolulu, Fe"berua-r.i 22, 1884.