Ka Nupepa Elele Poakolu, Volume V, Number 10, 5 March 1884 — KA LA 12 O FEBERUARI. [ARTICLE]

KA LA 12 O FEBERUARI.

| O ka hope o keia hpomakankau kaua ana : ū kaua rna ālanio ba Lānakila: o ko pai mau PutX k-oa s it ■ rae ke pio ana 0 Kau» hiainioku-n-Kama, a nolio olii hoa o Kahe--kiK fīi3rl ti na-o ke -Aupnni ■<>■ M.a«i>-a-ika-h&i-ana 0 Aīapai, ua pio 0 ■ K:iuhiaimoku-a-Ka-lua a mo-ku ia ī kō kai 0 Hanaoo 0 Puhale; i oia Ka loaa.o keia inoa 0 Kalanimo-ku ' ! keia -no-ku' ia ana o Kanl laimokuakama r ka poia o na waa, a Alapa1 Maopopo- ae la ka uahahee nui 0 ko Ku- . auhaue P'aeaina.» Aoie 0 "KtW[ie.hamehu" e kaua i ka M'okuiii-ma ne^.^ka, o KiĪC , Maopopo ka hoopunipuni 0 ko kuaukau e T ee a. iaa-ol-e-to:a Kahekili, ma kaka Elei -f * ] le mau hoike hope e kanaiua ole ai, aole a Kahek'Hi mau olelo peia. He ialau loa keia mau oielo. A kaa. ae.ma ia aoao ka hiiahila o!e i ka epa iiiau i na \va a pau. Aka. e waiko.kakou i keia pae 0 ka moo-

lelo s hccpu/:;:r, e iui ai na hoike oiaio no ko Keaweheuīu alii iliīii ana, elike me ka ke Kuauhau o ka Paealna I olelo ai. 6 r Aolealīī imua 0 :ko Kalaniepuu nio a me ko Kamehameha alo, i ioas t:e msu aina kumupaa po'noi mamua aku a mahope mai ! 0 ka Paualaau ia Kamehameha 1. 0 na xAiii e ae a.pau 0 ka lom anu 0 ko lakou mauaina 110 ka Panalaae waie iho nei ne. Ma Maui, o Ham-oa, Muolea, Kowali a 1 me Wailua ko Haua; a o Honokowai, . nolua Honokeana ko keia aoao, he mau ku ' muoaa w'ale no lakou 110 Keaweaheutuv Ma Oahu nei, 0 Makua a me na Keana elua; , ma Hawaii aa Hilo 0 Makaoku,- ma Puna 0 liiiioa a me Apua; ma Kau ō Kiolakaa a "meAiohokea Nui, .ura"Koīid 0' Kaawaloa a me L-anihau, o Aamakao-. ma "Kohala, a 0 Paauh.au ko Hamakua» 1 ka Panalaau iho nei, elua moku, 0 Kau ko Hawaii, a 0 Kulā ko Maui. - - ■

H.e hoike anei keia Al'i'i Aimokn ku kaokoa, he Alii liiiii ia, e iike m-e ka ^olelo a ko Kuauhau e Paeaina?- " Aole loa. O' na Kaiauiu keia 0 ke Aiii Nui, ke Alii papa mai ka pe mai, aole hoi e lanakila mai na ipuka .0 'ka ho'ino o ka 'epa, ka hoopunipuni a me ka lepo ma!tfha ona. No ka puni kamehai 0 ka Elele a me na olelo kuawili.a ko Kuauhau e Paeaina, aole makou e pane. No ka~mea? ua akaka no he mau olelo haku epa na kuauhau e hke me' na olulo epa lie nul wale ana i hoopuka ai ma keia paio ana a hiki wale i keia wa. A e noke waie 110 oe i ka pakui ina olelo pane ma-ko jpakou aoao, aole e nalia, no ka mea, lie Pohaku, oia lioi ka oiaio, ka ko Kuauhau mea 1 pakui ae, a 0 ka lae no -nnn. kō pohole ana. Aole a makou hoomoe iiou aha mai i mea e loaa t\i i na alii o keia aoao ke kiekie ae.. . ■ - No"ka mea; he aoao kiekie kahiko no ko ka aoao 0 ka Elele; Aole a nno āo nei. a kiekie ae 'a. Aoleloa! ■ Ua kiekie mai ko kumu alii mai a kela aoao i kukulu ai mai kmohi 0 keia kumu paio, ■ - Aole ua ka-peoi a ka Elele t waiho aku he mau.kōko okomo hpu iloko o ka 0)hana Moi?- e noho nei i ka noho -Kalaunu, e like

la me kou aoao e Paeaina i noke iho hei i ke pai punahele 1I0U0 oia ' koko alii »ku ia koUo ulii aku,a nele ana ia -koko, holo ae ana ua koko hou, a nele ue ana ia koko, a kii hou aku ana ua kupuna i koko hou, a peia no e holo wnle ai i o a • lanei i loaa ke opu malumalu e kau ai ke poo, a i ka aiaa ana ae nei 0 ke kauwewe, eia ka he nou 110 Miana nei! Auwe no ka hoi ua aea mea hale ole! Pili wale ae ia 110 i ke kuniu 0 ka inaia a 0 ka pala ole, a holo ae la i kahi o ke kalo, a a 0 ka naio ole, hoi ae ia i - ke kutnu 0 ka Niu. loaa ke Kulolo, ka niniu iho la ia 0 ke poo i ke poluea hoopailua i ka ike ia ana ae he Nou! t. He mea oiioli loa la no ka aoao o ka liLEle, he mea lo'ulo'u no ka aoao i ka lealea i ka i ana iho i ko ka .Eleee okioki ana i ua hakina i ūa koko alii ka 1 a hiki -1-2. X4, I -ilA-aupela, aku v. AAeAi-oIe . ma i nei aole ■ i ilt- ia t;feeia. mea mauui» -wa ka' wa kahiko

| No ka papau. 0 kA ik'- <' ko kuauhau e ■j~F$ea"Ma i ke kuanhaOi - -keia hoole, • I na-makou i lawe jnQSti Ii.'i liiili hoonohono- ! kuauhau o Ua wa knhiko, uia. ka papa Ko- | nane a hahau ae i nn kupuna ana i onou ] mai 0 aeāo. Ijcbear <oaiea — no nne; ■ oia? Aole! Kuiou kona , "0. kalele ba iA jma ma ka auwae, kulukulu Kona waimaka. 1 a kahekahe keno hape. 0 i ke me ke aweawe O ka hoio, pela e pih'u .-5 kona ipukn ihu i ka .palapu. O kena i-.nao Un hilnhila , ole. Hil&hiia ole "inaoii. 1 Oe oiaio, o ha-huaheiu k- ēlele i lawe |mai he mau huahele. ;ir ka hoonohonoho iiiili 0 keia; wa.* O ke kohi- (i) hi iliili kea ia. O ka hapaliui h- i:_ 'i ime, ; 0 ia i hoonoho ia mahilo 0 !n - > 'unn, 1 na he koko no ka no-a i koneo nvj. • eaulike ana ka iliili kea me ka eleelo: r. n ' ■- nkn Eliko nie ka haule o keia n ae ue.a ohana 1 moe aku ai pela no e wniko io. ni ka ili- ; ili 0 ka ēlele ma konu v-lr \j-a,aole| no ka pii aim o ke leoKo i!or,r n -.!o ke ku- ' mu-'.paio a keia aoap. I hoonohoiiohn aku ai.l Aia ma ka pili i ke kumu ' alii a ue ke koj mo hou i.na 0 ke koko 0 kela a me keia moe i-aaa.-o kela a me keia ohana. No kn men . ua hoole o i\ eawem auhiii wahi ā ko knau- | hau e Paeaiim ia Koaweaheulu, -aoie e hiki j-iaīa, ke hoo.libaha.nau ako, n.olaiIa,.ua lawe mai ka Ēlele ina -huahelu o mau la , a waiho hoi ma iliiii b l;a wa kahiko a kttkuIu aku imua o ka iehulehu i ikemaka mai 'akou I ke ano o ke kulana o ka mea I hoole ia. Ma'ō ka olelo a k-o Kuaahau e Paeaina he kanaka haahaa 'ioa e Kea, weaheulu mr. koiia knis na aiii. .ika. ma ka maken hoiko j ana, ua ialau ka Paeaina. * . I Noiaila, i mea e moakaka lea. ioa ai ka >■ līn.io i ka lehulehu, uaiawe - mai ka Elele '•V £ " ; nelu iiiili o keia wa, oiaie Imaheiu a ka ! haole, a ua kuauhau ne: o Pneaina e uwe nei i kona ike ana iho ua lanakik ka aoao i holno ia e kana ■mau.pnio ana a haule ak'u. !a ka aoao ana i pai ai. lua no makou e heonohonoho ak n ma ka hein kaliiko 0 Ilawnii 'iei, aole ma na kahi a me na kauna, kaau, lehu a mano ana 1" heu mai nei, r, ka, ma 0, na hiūi, aiaila e ike 110 auanei oia i ka paa 0- ka papa i ka iliiii keokeo, aole I ba eleele elikē rae.,kona aoao, a ua lawa .ka makou hoike.no ia me • I hoo nukaia ma na heiu mua 0 keia kumu paio.

E lawe ka lehulehu i keia mau olelo a ke kuauhau o ka Pae:i!na a hoomaopopo iho j penei: j "Aia no ko 110 a4ii helu ana ma na Papa ja makou 1 hoikelke mus a: oia ka pololoi." Ina kei-a mau olēlo a Pae Aina raa no na alil 0 keia aoao, aXhs. aole ona kuleana e olelo ai no-keia aimoeao lea mea, 0 lea polo!ei wahi ana , 0 ka hoiiio me ka lumai i ka aoao e'ka Elele,. n heaha '2os no ko makou aoao e pale nei. Na ka Elele a nana no konu aoao iho ao.e nana. Nana lot hoino ma i a pau me na epa eleele a rae na moolelo hoopuuipuni Tiu mai ka mtift mai o keia , paio ana, oia ka. oiai©- a me ka pololei ana e olelo mal nei, a--he hoike ana anei oia ka 'nawaliwali 0 ko ka -.Elele aoao ? Aoie ! 1 - ■ -'No tobi wa aku.