Ka Nupepa Elele Poakolu, Volume V, Number 12, 19 March 1884 — DON LE OREVELA HE KANAKA HOLOLIO KAULANA A O KA Olall hoi o na Waoakua o Teseta [ARTICLE]

DON LE OREVELA HE KANAKA HOLOLIO KAULANA A O KA Olall hoi o na Waoakua o Teseta

fK A hmakai hoiolio e holo nei ma, na rJc,' nui o ke kuianakauhaie, aia hoi na mea a pau ke iiuio nei a e alualu-'"ana mahope o is kapuai © na mea hololio mamna. oia o Luisa Ponede3eta a meLe Oieve!a„ He mea e ka hiehie nui o keia waliine opio uia ka hokua o keio lio eleele nani, -a he kanaka «i opio-hoi ke pili aku. ana ma kooa aoao<} a me he meala " ua like laua. a like i ka oieiOi ana ae, : Kaua i ka oai a ka ' iio I ka lawe kiani malīe, He mau hora keia holoholo aoā a ka haakai hooholo lio ma iia ulanui o ke kuianak^ua huli hoi aku Iukou nei no kā home, n i?a m«Ui»uKau na mep-a pau acvlakoa i hoomakaukau m no iu Laka&iaka, nciaiia, ma koia wahi e ka mea lieiuheiu, e kamaiho iki Makou, no keia papaaioa hanau i. iuluu me na niea ai ono, a aiahope «ku e kamaiho kakou no ka hele an.a. aku O' Le Ole?eia e ana-kipuka-ili rae Ke Huuna, ke kanaka oī ma Teseia a pu'ni ma keia iianu o ke aluaiu holoholona, a hoike iaua i kc ,r ua akamai iho ma ke aiuaiu ana i kekaiii 110 alnu iluiia' 0' "kekahi kuia ululaau akea i puhi ia i ke aiii mawaiio aku o aa paiena o ke kulanakauhaie. O ka hom 1« awakea o ua la. nei, oia ka manawa i wehe ia ai ka papaainā o ka la h&oau o Luisa Fonedeseta. Aia ma kc eoo o ka papaaiaa, e nuiio ao.a ke kaikamahii e ui opio, a o Le Uierela iioi ina kooa aear liema. O na »makua e noho ana iaua iau kona aoao akau, a e noho pu -ana iioi o'KaJe (ke kaikunane <? Luisaj me Ke Har r m,a kekahi poo v» ka papaaiha, O namut»«j o keia kanaka opio, e:' haka _ pono ana oia maluua 0 L»u»sa a me. Le Oieveia, a iloko 0 kela a nie keia manawa -a laua e laniaiiio ai kemhi i kekahi, ata īioi kona mau maka e pupuku .ana-j, a «a iiiMi pono oie iioi iaia. ke iioho'_.poa,o iho maluna 0 kona. waiii nc- 1 tio, _ Ua luana'iho ia na mea a pau uiaiima ! 9 kela papakaukau ī hoomakaunaa īa5 a e hauoli- ana hoi na mea a pau, Ua ku ae la kekuhi nmu Keommūaa; u ua haioleio po- . -koie ae ia 11.0 ka ia hnaau 0 ke kaikamahme opio, a iloko 0 keia apne keia manawa e huro ai o na mea a ..pau, aia ■ hoi e ioiie ia aB,i ' kekahi ieo auo e e uwa ana, — ''&oku oie kela keiki hapa ililāni e noho mai la.': O keia iaati oleio :v Ke oauna.e uwa 1 nei i na manawa a pau} ke lo&e «lau .nei ■: ko Le 01eve!a inau pahakaui 1 kana me a e hana nei. No kona liilalnla i ke^a nuvc, oie--io ana q io lio mau -aei, ua noi aku ia om la Lmsa e haalele iho oia i;kona walii noho 1 kaiau e pau ai 0 keia mau iiana a ke:a kei- ' !ii opio, Ho ko Luisa aua mau iaia-aoJkf^--iieie aku ma kahi e, oia ke kumu hana 1 kaoht mai iaia e noho ina kona noho. 0 kekahi 0 na hoāioha o K.e Haunaeke ■, uwa nei iakou niawaho o ka hale, me ka ole10 ana, aehe kanaka nana e uliai ke ākamai 0 Ke ttauna me kona iio keokeo ke hooniaka oia e alua-lu 1 kekahi mea ana i iuake- - "2 o. make ai e paa. tte nui 0 na poe ma ke kuianakauiiaie o Teseta aohe lakou i ike mak& i o.a mea hiki • ia Le Oievela ke hana, a pela pa 110 hoi me ke Kiaaioa Fouedeseta. ' Pa ike iakou ia Leonm Humedeseta, iie lio eleele nam, aoiie lie hookahi kiko- Leokeo ma kona -kino, aka, maiie paha, iie inaikai kino wate 1U0 no, aohe nae he hoio e iiiki ai ke alualu 1 kekahi lio aliiu, e ne. 1 ka wa i pau ai _ o keia paina awakea, ua akoakoa ae la na mea a pau mawaho 0* ka haie, a he anaina kaoaka nui ke noho ana malaila, 110 ko kali aialie ana i na meu e aa ana e hele e alhalu i kekuhi lio ahiu maiuna 0 ke k^ila palahaiaiia mawaho 0 ke kulanakauhaie. A oiai ke aimini kauaku ■ ouTe~kiirtii^iwtea- pilioihōL nui, aia hoi. " 0111 mairla o Ke.tt«tina mai kona hule mai maiuna o kona lio keokeo, a lie kulana hiehie nui konu e kau «na inaluoa 0 -k'ona iio, a «a hiki do ke oleio la ae3 he keiai akamai . io no kelm. ma kana hana i maa, — he Pa«i-.v olo uhai no .na. kolohoionu hihiu. O kona mau nanaina a pau -ine 'kona iio, ua ku nol ka-hiehie a me kn elea, a oia paha ke mu nui i maaao loa ai kekahi poe,. aohe ip" noJie kanaka ma Teseta a puni e iiikī hoopapa aku ia Ke Hauna ma ke Imuiaili ■ Holo mai ia ua kanaka opio nei a mamua pono o k® hn»ina e nonoho aku nei, huli mfti M oia imua e ke Kiaaina Penedeseta, a ; pwM iuai la eae' keia-ma.u oielo: ike nooe," wahi § Ke Hauna me ka "aKim^Ii&Uaiia ae ia Le Ole^ela, ««aole au e kohukohu no ke Mlualu hua i kela ito ahiu !'. . rae kekahhmea e ae, a'u . hoi e ai, aehe no''pe'ha *he kaaaka iloko d iwiiPaiiaina " D«Qi wau e aa mai e heie pu e alu&lu i ko--j U lio ahiu mawaho 0 lfe kuiaaakanhaie. O : ■ ki mea. e ta mai ane, ua mak«ukAu nu no kii hookukn ona «• i», 11 Joo« ao hoi au

ia-a ro*luna 0 ka ku)a iauia akoa iloko o keia mau minuie pokoieU O keia mau o3eJo a iie Hauna, he aui o iiu, poe i buro et no kans niau olelo hookeiakela. lit oiaio. aohē io no he poe nana e ' ua Liku i'onu elumaī, akn hoi, o na olelo nna I e liko uie keia k. auo. ua iiiki m ke kolio ) pololei m eku, itr olelo eia peh lo kona iko | 111 Le OIcvelLi, h> eoemi ino ioa hoi la 110 1 na. Ii.u aoie e ai a'eu ana 0 Le Oie^ela iai ia uo iiu iiookukti akunio,] kiioi kipukaili, aiaila, he mea ia aooa e hilahiia ioa ai 110 kana mau olelo ineu,— ht kanakn. heie leuahiwi 01 a no nn paa mauaa 0 Teseia. !Nolaila, ku ae ia 0 he 0!eve!a ilunn, a ooī J aka ia ia Kaie Poiedeseta: e olnolu oia e | hai ūhu i kela kanaka opio, — Ua un oia j e hnokuku .vka ine īa ma na moa a pau onu i makemulei ai ma m hnoa pili 1 ka oiinuia Eaulio, 0 ko ieo kupinai l r.a kanaka, aa wawe Jo ae ia ia ,111?* 0 n nuanei o ke kulanakauhnle, a e mme nni -na hoi nr* n?ro ū pati 110 ueia mēn keikī e p «oniom nei taa keia hr.no. Uu hooie ne 0 Ke Hauno, aele ko Le ka.oakt heie iuiahU; 0 Le Oievolr 110 na pae maiina 0 Tesct; a na olelo ae hoi o Lc OJevo!a. ieiua o kea aaaim,, — "Aole e ; Joaa keiia alaimi hele ii' una na oawa poho me ua iae kuamwi ke ini ia om a puni ka makaluki e, oa kanaka uhai holoholona a pau 0 Ieseīa." 3 1 mea e noepau ia ri ka pohihihi 0 na niea n pe -owal la 0 Is.ua 11 a mea oi ma keia haaa e ke kau lio, noiaiia, uu hooma-kaut-.au ae ra mea a hae kau maiuna 0 nu lio g me m kaa, ^ h\) Kinaina Ponedescta a iue ko: a niaa heāloha me kana kai-. j kamahine punaneie Laiap. a me ka iehuie-' < Iiu.„ a he kaeo nui keia o liele aku aaa no 1 kuia lauia paiahaīaha hiawaiio 0 ke ku« | ianakauhale. 1 | . , Ua haaiele rcus Uo Ja '<0 Ke >Iauna me liona mau hoaloha 5 kahi aoho 0 Ponedeseta ma, a e ukali la ana ofa e kekāhi kaoo ioihi 0 na (io niahope ona^ fie hapaha hotq ke kaawaie m.ai ko iate)u kaawale ona t.ku la, aia noi, puka mai>. la o Le Olevela gi:.i loki. mai 0 ka haie eoio 0 ke Kiaaioa, a ua kahiko hoi oia īaip iho e iike me iiooa aoo maus ktt aku la oiā ia Leona Hun.eJese;a, ka iio eleeie naiii'.o ka waoakua, la\Vt nai L oia iaia a mamiia 0 kaa 0 iee Kiaama Fonedeseta, paipai ih^ la oia ma koaa hakua.,. a me he u:ca la keia lio kupanaha e oieio aha, — kaua ke eo 0 : ja iiahai holoholona; oia hoi, aohe lio- ; ioho.ona 0 ke ano mama Joa e hoio nei ma ; iuiiu 0 ka ii.i honua i keia hora, nana e uhai | &a muma 0 kou iio eieele- nei. E pii ae e : t£uu Haku, a e iioike ae au r,no( i ka mea i hiki ole i na poe 0 Teseta nei a pnni ke ha- ' na." ■■ v Hapai ae la o Le Olevela 5 kona noho Panioio makuu nui, a e kuuwelu ana hoi kana kai:iaui punahele ma kona aoao, a niam.ua hoi o koaa makauKau ana, pane mai ia 0.F< nedeseta i kekuni mau olelo heMaiiUa,*» tia laia, a 0 ka mamala oleio hope loa ana i oieio niai ai, oīa hoi,— 4iiW.ahope wau ou'e kuu keiki a hiki i kou hauleii.ia ana; a e kupaa mau aku 00 n:i neu maho.ee aku © ia manawa," ' , . ■ ~ I kona wa i makaukau ai ho.keia huakai, iioko hoi^> ia wa oia i pii ae ai a noho ma^umi 0 kona- iio punahele, a il.oko-o ia sek<>oa i hoike ae ai o Leona ttuixbedesetaL iaia i jho, iie lio-i ao.kumm ia a akamiu, ue ao ia | ma ka heie ana a he oi pakela loa ma ka hooleiele. E anapau ana ola ma o a oiaa*ū6Ī, a ua liiki lioi ke kiliopu nialie i kahi hooniLi ina i enakemake ia. O ke auaina kanakei iiui, e alualu ana _lakou 'mahope..o-. Le Oievei», a he ma u leo o ka ni'ihaiorke pa-e una ma kapa alaoui kaiil a lakou e heie nei. He hapaluā hora a 01 keia hele ■a iia ; hiki aku la.ka. huakāi- a _ ke Kiaaina PoNedeseta iwaho o ke ^uMnnkauhale, a e wailio palahalaha mai pia hoi ke kuia lauia akea tnina 0 kp lakou alo, a he lio iiteula ahiu hoi tee pukaka piena ahailoko o kahi pa uuku 1 Iioomakaukau ia, a iloko o laiiVe paa ai ua lio ahiu.^ei a hiki i ka manawa e makaukau ai 0 ka mea nana e alu» #lui aiaiia hookuu ia. ! iike me iea . mea? I hoike mua ia i kela'hela uku nei, ua hoouna ia na Paniolo e puhi 1 m ululaau a me na kuahiwi, 1. kumu e haalele ai na hoioholona i oa ululaau a puka mai iwaho, noiaiia, eia na holoholona ahiu a pau loa he mau tausani ka heluna iluna 0 ke ku^a palahaiaha akea ua k omo Iloko o keia pa holoholona nui mawaho 0 ke kuianakauhale. O ka mea wale no i koe, oia hoi, e kuui t'a ana tia uha hope 0 keia lio ulaula, alaila, hookuu 'aku iaia'ine ka nui 0 na holoholona iloko e keia kula nui maloko 0 ka pa, a iloko o ia wa e hoomaka koke ai ke alualu ina. Ma ko Le Ulevela iohe ana i keia} «ia ka iioleo o keia pa nul me na wahlululaaa kakaikahi kahi e alualu āi i kein iioahiu, alatla. iie mea kahaha ioa ia i kona mmnaoLoo kt* mea, aole e ku ke akamai a.-'me ka wiwo ole o ke kanaka hololio iluna o ke kuli polahalaha e holo al, aole i ulu ia e ka hihipea o nā kumu iaau, ke pohopoho 0 -na oawat a me ka h'ohonu o na muliwai, huii at la aā'Le 01evela nei a j.ke koke a'ku la m& oia m Ke Hauna e kau ka liki ana oia iluna 0 kona lio keokeo, pane aku k oia iaia i ka 1 a-aa- aka.:- , -< ■& ♦ . ' -'E.hookuu !Tca iiō ahiu me na holoholor&o, -ō, '1 U,* ■••• . . s ma.nukag kuahiwi, oia ka mea nana e hooi ae i ka huhu, ka weia a me * ke ahiu o na holohoiona no ka hohono 0 n| laa laau e a a iiaik'auanei 9 Ike ia. ai »kamii o.' ,-ke leanaka hololio i ka alo ana 1 na lala kjravā me tea wiwo oie hōl i ka kle'ana iloko :h ni 1 wawa hohoniU V ' • •': 'L-- ■ ...■'' No kihi w« aku. 'uAi • ■ -'e. »