Ka Nupepa Elele Poakolu, Volume V, Number 16, 16 April 1884 — HIKUIKANAHELE! HE MOOLELO KAAO HAWAII HELO 23 [ARTICLE]

HIKUIKANAHELE! HE MOOLELO KAAO HAWAII HELO 23

MA N EIA mau hoailona kupanaha l'o elun : hoike ia -niai imua o ua Hik J nei. u -iii e kona nuima ilina, he m.ea ano : ; ■ ~ " jj;a : r : m eueu nei non | l:e nanea anr . r. me na iioohie an.a o kan 1 man hana knulana a a ■o e, ]tn.ua o oukou 1 ka poe [.elnhelu i keia moo-lelo. A ia ma H8 wn no hoi, puai mai īa ka ula ahi iapalap; t ma na on-o-bi -ma-ka o Hma kona makuahine I a he kn i ka. weli o na weliweli na mea ; ■ī pan e pili nna i kona maknahme ilokov o is ' mannwa, a u« lioano e ia ko .Hikuikaoahel; ( i nan.ina :ieko o kela. mana.wa a laua < ki I Ke arr. me kona'iuaui makuahine an< C i,- iloko o besa manawa, na naio hiki ) tt',: vre akn la ko Hina mau lieiehelena »m hmLnne aoo hois a he kai-kamahine'ui opiopii loa ke ku a:ai ana im.ua o ko Hikuikanaheh i irau aaka, me na helehelena o ka ui wai pahs malima o na helehelena 'kino pahaohai i o kona makealiine. A kwHikuikanahele ike ai i ke.a mati honilona-, a me keia kai kamahine ui opiopio loa hoi ma kahi a konx mak iia.ii ine ī ku mai ai. ia.wa oia i iiapai at | a" i keie. pule penel : 1 Ha owao^wa. ka.iani kiekie, i Ka onohi ala i ke a o malama, "3 • . Lamalama ka poli uli o ke hoa, Hoa ia iloko o Oiu — e, ■ E Laolu e— e aia niai ee. E Hoomeha e — e paiie mal, Ha paoepane ka leo o ke akua, Ponalonalo ka ieo haakohi-, ' - Helke ia mai ka mana — a — maim, Ka ma'na o ke auua o, ke 'lli, alaniii hihipea ko kini akua, — ^ _ Ke iohe la i kal o Ku, . - E Ku, e.'Ku-— e, <_ | Kulla mai e ia. ) '' Imi m a loaa ī — o. r . ■ ī 0-xi ka leo o ka loa, f Kani hewa ka ieo o ua Elepaīo, j He paio he makua a, | - He keiki la — e ala,i _ Ēia au o Eioo.plpio, O -Eulaiia i -Helani— ia., He lam iluna he honu-a llalo, Ko'u haawina 'hoike ia, • Amama— ua noa. A paū ae la ka Hiku pule ana i neia pule, a.5a-nb' iw. ul nei ke ha ka pono mai la maluna o ko Hiku matf helehelena me ka hoo'•maliie, a. me kona ano oiuolu, a |mohala kona mau makavme ke oiiaolia ooi iluna-o- "| kona. mau lihihhi, rae he mea la e i maiana kekahi .mau lalani a ka poe loea haku mele 0 Hawaii nei, penei . Ina paha oe na'u la, Hiolani'kaua i be piii; " . Oooipo1 ke aloha fne oe, • 1 Kuu pau aku'hoi 'ko'u nani, Haila-Ja^lifii..ikejoio; ' i ka hana heonipo he' aloha. • • • Mahope iho oia manawa, pane mai la ke j kino aka pahaohao, E kuu haku lani, e Hikuikanahele, aloha oe; ano ua hoouna ia mai nei aw mai kehi loihi mai, e iiele mai lenua o kou ihi a me kou'kapu, a noi aku Ikou ahonui e maliu mai, a e' hooioh e mai hoi I na mea a paii a kau kauwa wahine nei e hoike aku ai ma "kou niau pepeiao; a o ka'u mau raea u paū e hoike aku al ia oe, e .. .mom oe.ia mau mea iioko-ou.a .fa.au ioa aku, a e like hoi me ka mana i ioaa 1a ©e, pek hoi oe e*hoo!ohe mai ai i ka'u inau hoike una a pau imua ou: a ua lohe mai la anei oe ? Ia nianawa ho-ae ak'u la o- Hikuikanaheie me k-e kau pono ^nn aku o kona/man maka' maluna o ke kino ui o ua kaikamahine nei, a oia'no ke ki.no pahaohao ano kupua o koua. 1 makuahine, ,a .pane mai la ka leo me ka tna- : -lii a panahe^ i ka-iana ma.i, fi ko makou ; 'lmka keiki a lani hoi; ma ka aoao kauaka, : kē haike ..aka .nei tf6la oe, e hoolohe oe ano, : .mai hapi eei i kou umaumaaiuna e ku e : -mai ia.mukou kpu-mau .mā'kua, a me kou baik*a6hip:e j.I ha-na-u pu.ia māi- ai -plua a i • elua. A :pimi aawiioi e hookau aku i'kou ui - a ine-'kou'iiaiii., m'aiun* o ka ui ilike ole na • kulahii' me' koui- oiap he' p«a ia e mae ana, m«hi"ona' inoa i ke-ao'nēl, .aohe-^a kulana-. akua i -like me 'ko^ākā.m klna ano fce J ..... ;.vT .'<•• ' . ' ' 1.:' ' 4, Alii» ota wale no koHk "kuiaaaiiap'le iiiie ho|.i; hanau ia mai «ai loieo mai o ka papa ^kahi ' " o lmmu iipoka hohonu mii to-|>ou!fjp||;-m 1 ka malamalama nei. , īloliili.,,:® luhliali i ..:v -ī ■

e pe^o oe p hooiohe ; koiu. :~t: p".w e hoole ana i kekāhi o L'eia'-mau rk 'o maikai n'u o hoike nei o akūa a ihi ka]iu Uii. r.lr.i rir, i;« U; i». oe, e pani oe i ou pepei-ao..a pra, :". ae mamuli o koa manao. Maila, e lii: kou mana i R:ea ole, a e Lke aumnei ' ; me kekalii Aiii i kipaku ia mai fco'::a ••• mai, n me kona Aupuni iloktf o ka «o: ; lilo i nhane lapu e:- ka.pai hele ana 'i ' o na ipulea hale o ba poe o hLimoe ; . ko laUou wah- ponoi ih.o i ba po. a A o ka hia. e lawe ia kou mau pouo J "J. u j mai ia oe ao, n e lilo niī<rr ' > <■ e | mea ino laka- ole i ke a<< . n e a he a' e malama' hoi i keia mau olelo n a_ iloko ou. ' ";r* e 1 la manawa, haule aku la Sco Hik;-" ■ - hele mau nanaina kilakiia i]alo ioa '■; a ole iaia e hiao aku e Uue i kekahi o ;.<-. r.L k a ua" kaikamahino kino pahao'iiao la, no 3 raea,-aole he ikaika i kae ileko'ena. • a A pane aku la oia m.e ka" haalulu nui, E, s lee kaikamaīiine, he rnea oiaio kau olein 3 a pau, a ke ae aiee nei au e lio'oko i nn' mēh/ 0 a pau o kau mau olelo ano- nui.mai lea .4Smi : a hiki i ka hopej oiai, ke ike leoke nei_au.jj; - keia wa. aohe ike i koe -iloko o!u, aoh^/ hoi 3 he mana i koe •maluns o'u. a nela lioLou e 3" Ike ole aku nei la oe a ine kou ano,^t^u 3 inoa a me k'ou wahi i heie mai a? a ku ino - nei imaa o'u. y. Pa ne aku la ua kaiknmahine kino p;tka«5 hao uei imua o Hiku me ka maiie a nahe- ■ nahe loa, e like no me ko ano mau o na 1 op-uu rese oia kulana iike, i kr ī anu aku, E - kuu liaku lani. a me ka hua e ka puhaka tj - kou makuahine nei„ a nie kor makuakan-a " ' V '■• ' •' . me Kukaohialaka — Ae, he nani loa ia ua a^, * pololei mai la oe e hooko i na iheh a pau a'a/ I kamaiiio aku nei ia oe; o [eou ae nna rr,ai me ka oiaio, oia wal-e ne kou'p-uukala.hala, - oial, ua papale mai nei kou ui a me kou nf.nl ; mamiia ae o na keikl I hanauia. mai .ma'ke ano kanaka, aole hoi ma kē ano akua e iike i me ee; a ma keia ae pna mai ou, ua lohe ou i kupunakane nona neia mau.i.noa, N«-ole? : Wahilani, Piiakahue, Polopu a mo Aimaka- : ainana. " 1 f

' - — A pel.n i'iai e pn ni Unn ma» ma'knaiā' me kou poe a pui mai kukulu o Kahiki a j Hi^wMi Akea nei, kou aina hanau, N olaila. ke hoi neī au, e al.oiia auanei oe e'kuu liaku; a. aioha aktt ia lio" h@ i- o Miku' iaia iue ka pane ana aku , Anoai oe. 0' keia aioha, oia no ke aloha mawaena o ia j>apa akua mai ba pn mai, ma leano he kupua; a o I a nalo aku la no ia o ua ui kino pahaohuo nei niai ha maka aku o ka kakoa kamalei, nona keia - walea nanea ana. A nalu iho la o Hiku iloko o kona naau j.no keia meav me na h'a ana he nui ma kona puuwai, a piiana ae h oia he uahi pule ' penei • __ -•" Hakoikoi nae kulani, ' Maaweawe ke ao opua kea[ Wa īho la iloko cf Hanakaulua, ^ Hehi.aku la i ka loa o Ponahakeena, Auau aku .la i ka wai h'Uihmu I ka wāi ola o Waipuna'ula, * E — ho-r-mai kahi hana e Kane. i Ko'u kulana ē Kanaloa, J A lia pa i ke oehu wai la, { Amama — ua noa. A pau ae la keia pule 'a Hikuikana«'C> ;d-f | ua ike iho 3a oia i kona pilikia, u; ]a ka msna o ke kino pahaohao u; o=, , ^ pulehu ke akaakai, a ne'o iho la oia. C ;-:3Ī„ . kaikamahine ui opiopio a kakou e ike nei, oia no ke.kino p^palua o kona mnkuahme o Hina, i inaopopo ole i 'kana keihi me ka uiana iloko o Uela wa. a; oia" no keia- pule ana a Hiku imua o koūa mau . pilikanar k me kona mau.. ku.p.una; aole nae .e hiki ia lakou k'o haawi mai, no ka mea , he haku o Iīina maluna o na mea a pnu, mai.kukolu o ""Kāliiki-u i Hawaii rrek — < —

Oiai, mamuli o na mea a pau a iīikuika-_ naheie i hooko, ai, ua hele- hou nnai koua"' makuahine me kona kino maoli i lnahine, a ( %■ kamaiiio oluolu pu iho la laua 'me kana Ie4 aloha. A ninau mai la ka makuahino i ke keiki; Pehea oe e ke keiki i kei'a wa "? Pane a^u la keia, Ua ike au i ko'u hewa liui, a me ko'u hala imua o olua e ofu inau makua, I n® ka mea. ua ike pono au i ko'u hanu hewa : ana a kiek:e maiunn. i n \ Nolaila, ke noi aku nei au me ka haahaa'," ie kala ia 'maLkoftt ha-na hewa ana het' \ n . | 'nui imua © olūa,- ke oluoi.u oe-e'kuu ttiakuj^L ; hine^ e.hoihoi hou ia. mai /leo'u- mau'-popo A ; pau ēlike'īne ka wa mēiauii; :no ka. mea, j-ae aku au e hoē'leo, i na ol§lo ao naaikai a . ; kftik'araahin'B opiopio ,a!u*f'ike ole '-ai nnii» f- k-o'i-i ...ia i puka mai ah mailoko mai o'.ko-olaa:': ! maii puhaka, a hiki h . Deīa~TinHiMW«ij- .«kahL JlfirwFāutfceua" ^ owai Ia.ua kaikamahine'la I [ Paae mai la kona makwahine. me ka huua '■aha., 'A'i-ihai īa, Aole an- 3 īke. iaii, -. ■ , -jyo taāi «a aStc, .,