Ka Nupepa Elele Poakolu, Volume V, Number 24, 11 June 1884 — KE KIPA ANA MA FIJI. [ARTICLE]

KE KIPA ANA MA FIJI.

. — . 1 I ke kakahiaka nui o kela la keia ia, a 1 ole mahope iho paha o ka hora 4 auina ]a, he heluna nui o na kana e pii ana i ka auau iloko o kēkahi mau kahawai e kahe ana mai ke kūahiwi. maim hoea loaaku i ke awa o Luruku. Aia no he elua mau wahi . i hanaia a kupono no ka auau an% mawūena .' o ua mau kahawai uei, m hanaia Jioi kekahi auwaha mai kekahi kapa a i kekahi kapa ...i 'W&hi .& .hookio ai ao ka wai, a he 100Jka--puai ka loa, a mai ke 30 kapuai a ke 40 ka iiauld3 a.ma na kihi -0.011 maa anwaha nei . aia malaiia kahi hohona'īoa. E kahe ana no hoi k« »waf iloke .0 keia mau auwaha. ano ia mea ua aiai maikai ki wai. Ma ke kanawai, aole-e ae īa ua kane mihope iho o ka hdra 9 0 ke kakahiaku, a i ole inamua ae 0 ka hora 4 0 ka auina la ; ■ o liā āuau ana„.wia.waeoa Jo keia -'manawu i ■ ho'kēia ae la ua hookaawale ia. no na wahi- - ne wale no. - 'O kela a me keia i ka wa e'aua'a ai, e' hume an&.lakou i ka malo? a ua like loa hoi .kaīakou auau ana me na Hawaii. He hiki Soa no ia lakou ke luu a noho hoi maialo 110 kā manawa ^loihi, a i ka wa e pau ai o ka lakou auau ana, «a hoohala I akou i kekahi manawa loihi ma ka hana ana 3 ko lakou , mau lauoho ; a pau. ia, e liooponopono ana -i-e-a maio a.me leekahi nmau 'kahakahana lole I owiliia ma ko lekou mau poo, Iloko 0 ko lakou mau hale noho, ua like loa no'me na kanaka o Hawaii nei, iloleo o na makahiki i au wale aku la. Ua han»ia ko lakou mau hale me na niauu pilī i hoopaala i ka aho. Ua hanaia kekahi laau ka* ola mai kela a iiiki i keia kala 0 ka hale, u.a ana hoopio ia na klhi, a owili ia ae rae kekahi kaula maikaiīoa. Ua hannia lea puka komo o kelīi a me keia hale a pepope loa, koe wale no ka hale o ke Alii, 110 ka mea, Oia-wnle no l£a mea e komo ana iloko 0 ia hale. Oloko aku o ka> iiaie, ua hanaia kekahi punee ma kekakl wahi^ a malaila na kauaka e moe ai, a ua hookaawaleia mai leeia wahl' mai na wahie . ae 0 ka liale'ma 0 kekūhi paku ln , i hoolun iu me ka mea nlaula, eleele, a me ka mea .melemele. Ua hiamoe na kanaleā mulunn 0- ka moena, a o ko lakou iilun», he pauku laau ua hnnaia a maikai, a inalaila 1I10 la e hooluo!u ai i ko lokoii mau poo.. Ma leahi e kokoko raai urra i kalii moe, ua kauia malaila na kapu kaua, a me ip la.au kaua, mi pahi nuiiui, a me nn laau ihe, na ipu paka a me <na eke te, a maloko 0 «a mau eke nei, maloko o u a maii eko nei, mnUiila e w»thoia ai kekahi mnu mea |ian.n a liikou. Ile elua ano o lea luleou niau lp.au laiua, o kokahi ua ha\n:i īa a loloa, lie ana kikiwi ma - kekalii poo, 11 0 kekahi poo hoi, ua hani ia 111 e lia au in, » u 11 hoanapuu ia hoi. O kekahi laau hoi. he pokole loa, a oa hanaia hoi keliahi poo a, si ui luunii ole raai, n ua oleomoia malnila kekalii m.au mea oi. 0 keia la.au pokole, ua lawelawa wale in 110 i ka wa e pih iiku su ka snea e paa ana ia 1 uui me kona lioa hakaka,, a nia 0 Sc 0 .kaumnha a ine ku nui o 11 a niea oi i okomo ia, oia lui mea leupono loa la. wa, a ua maka'n nui iu hoi ia hoi iu hu.111.11. ,Ē law^ ana kelii a nae ke'ia kana k:i »11 e kekulii palii nui, 111 a kela a me * *(M keia wahi ana e hele ai, a © ka lakou meu iho la no i» e eli ai, a e wawahi ai palia i l*& niu,/a pelu aku. 1 leo lakon wa e walii ai i ka niu, ua hana laknu me lea mikioi loa Kukulii liikon i ka Imu 11 iu iloko o lea poIio li in (i, ;:la ik: Imliuu iho la nio ua pahi nei. alaila hoohuli ae la ma kahi nono, a ku lials«.u. Iiou iina iho, im knawalo ae la tra niu i na apaaa elun. 1 lca_ wa 0 ikpia nku ai lakou e hnna ana pela, e miumoiu awanei o mol< 11 nmi ka lima okn, mauiuli o ko lakon maa mu i 1 inei, «a liīki īa laleou ke hana a" m«>ku. im nm. me ka loaa ole 0 ieekahl wahi elm. Aole 0 laleou ilii mau ī kn pulu, Jf,oe wnle no aia makemake lakon e inu i ka li wai,^ alaila e hana auanei lakou e likē me ka mea maa mau i na Hawaii, ma ke a-ki ana ine ko īukou ma u niho oolea. Aole lakou e liou ana i'ka niu ma kalii o ke au e pau ai, aka, ina kahioioi 0 ka niu.. maluila lakou e hou ai 1 puka no ka wai o ka niu e kahe ai, a ma ia wahi e inu ai. Ma Ic.a hakala 0 lea haie o ka hale, malaila lakou e hoa ai nuiii ai i ke alii, "a e a . uiau ana mai ka )a a po a hilei i ke ao aoa. i> pel.\ akn, Maluna peno Ilio o leahi-a. ke ahi e, a ai, uialaila lakou e ka kau ai i 11 n io holoholona, na ia, u me 111.1 umeke po, a me rm pa laau. - Ua oleomoia -kaekae a pau o ia mau pa ra.e na nilio oi o kekahi a n o ia. O ko lakou kanoii awa e hoka ai i ka awa, «a like iio me ko na kanaku .Hawaii nei, a he ano okoa nae ka lakou. inuana, ke Inu 1 t ' pu nae nie-ko laleou mau' Alii. - O kaīii e noho ai o k-e Alii, ina iloko o ka 'Aha inu uwa, ua hannia a kiekie. a «a hanaiu kekahi. men smaliimviu..nialtina pono iho ona, iv e ohu anu k« Alii i lea lei, a knuwelu inahope 0 ke kua,"'a 0 kumi waliine ma kahi kokoke inai iaia. Ma na, aoao o'k.e Alii e ooho poai puni ai na. kauakn o ke kulana ieiekie, a ua hoolea- > okoaia ko kela a me ko .leeia walii 0 noho. &i e like rac lee kulana I ioao ia kanaka. A tn&jhope aku oia poe, «i,alai.ia na makaaiiia» n;s ē nonoho ai. (Aole 1 pau.)