Ka Nupepa Elele Poakolu, Volume V, Number 25, 18 June 1884 — Kau Ahaolelo o 1884. [ARTICLE]

Kau Ahaolelo o 1884.

La Hana 31, PoAHA iUNE 12, 1884. Halawai ka Hale e 'llke me ka.naea mau. Peresidena Gr Khodes ma ka noho. Pule ka 'Eer, J Waiamau-, .Heiuhelu ia ka moolelo o ka.ia i haia a apenoia. Noi mai o Likiklni ka Lunahoomāiu o ke Komite Wae, e haawi aku i manawa lion no lakou e noonoo ai, Hooholoia. Na O'lelo. Hooiiolo a mle na Bila, Heluheiu m.ai o Hikikoki he Oleio Hooholo e hookaawaleia ma lea Biia Haawina i 110,000 no ke kuleulu ana i .Kuia ieahi e ao ia ai na mea hohonu o k.a ske maloko o keia aupuniv Waihoia i lee Korn,ite Hoonaauno. Kapaeia na rftla, ua-waiho mai o Kaiua ka Lunaho-omaiu © ke Komile Wae o na Paiapala. Heopii Huikau. 1 O ka paiapaia hoopii e pili an;i i ka uku iawe leta mawaena o Wailuku a me Waikapu. 2 O ka palopala hoopii e pili ana i ka uleii lawe leta mawnena o Wa.ika.pu a me Wailuku. Ua hooholo ke Komiie e wniho aku i keia muu palapala hoopii i, ke Kni'iina Knlaaina, a nana no e iiuipu aku me ka Luna Leta nui © ke Aupuni, Aponoia ka hoike a ke Komite. Hoolaha mai o Kamakele e lawe mai nna T • he bila kanawai o hoololi ai i ka pauku 480 o ke Ilanawai. Kivila e pili ana i ko uku auhnu limo. Heluhelu mai 0 Kauhane he Olelo liooho0 mai Kau mni, e nonoi ana 110 kota, ■ss< ~ niau kuniu malalo iho : 1 E hookaowaleia nna ka Bila Ilanwiha 1 $6000 no ka haka i ke alanui mawaena 0 ■Hilo a me Pahala. 2 E hookaawaleia ma ka Bila Haawina i . $5000 «.0 ka hana hou. ana 1 iea uwapo pi,Mwaopa mii Kalualu. 3 E 'hooleaawaleia ma ka Bila IliiawLnu i $ 1000 10 lea iiaiia i kekahi luawai ma Waiohinu, Kau, leahi e malamuia ai ka wai e kahe wale ana ma ia wahi. Ma, ke uoi. ua waihoia i ke Komite o na. Ama Aupuni me llana liou. Heluhelu mai 0 Kanoalii h.e Olelo Hooholo e noi ana e hookaawale ia kui ka Bila Haawina i 1120 no ku uleu lawo leia rhawaena o Waikapu a nie Wailuka. ^a|||j| ia i ke Kuhina Kalaiaina a, noonoo pu 111 e kp Luna Leta nui. Ma ke koi a Likikini. ua hapai iu INA Hana o KA La. Heluiiilu al.ua ana o ka Bi.!a Kanawai e hoohui antt i ka Huj Gas bo ka , hoomaln^ malamaana i ke ' iLulano kauhale o lionoI /a :uei imua o ke Komile o Sca Hale. Mu ke kupaeia ana 0 na r«la, ua kauoha ia ke Komiie e lialuhelu pakahiia na Pauku. Koho ki', noho i ke 'Lii $aīker i Luna Hoomalu. A oiai kā Hale o.noonoo pakahi ana i na Pa.uko;,/a irm ke noi 1/ ke Kiihinā Waiwai, ua hoomaha Lea -Ilaie a' hui liou m.a, ka hora I auina la. /• Halawal hea ka'Haie ma ka iioia 1 au'ina lu mahope iho o ka hopmaha ana no "hookahi hora. : .Uapai hou ia bā neonoo' ana 110 ka- Bita Kana-wai Gasa, imuu o ke K,pmite o ka Hale. ā 'mahepe 0 ka noonoo ia apa a me ka hooponopono eoii ia ana 0 keleahl mait pauku O/.-ka Bila, ua hoopa u ia ke Kōmite o ka l/lāle ine ka hoike pu mai, ua hooholo , ia 'ka Pauku 1 me kh hoololi . Aponoia. M;i brt noi, ua waiholu ka Bila ma ka p'hpa; a 0 ka Hoike a ko Komile Wae i nooiloo ai no ka Bslā, ua kauoha ia 0 pak " /'Ma ke kapaeia anu o na rula, ua heluhe/l;ii mai lt o Ku luu he ololo iiooholo e pili nna no koiu inau kumu inalalo iho: (1) E ha'ouna ia ke Komite 13 'e noonoo nei ma ka Oihana Makai a pftla aku, e hele uku ioti ka Halepaahao o Ofthu nei, a 0 ha« nann pono i 111 he oiaio ka mea i hoopuka

ia ma ka Nopepa Ko Hawaii Pae Aina oie hoi, aia maloko o ka Halepaahao 0 Oahu . nei, he 4 inau wahine ua hapai. A . oiai' aole a lakoii kane," nolailā' he rūteP«. pono .. e nanā pono ia keia mea. ■■ ■ . ■ (2) E haa wi ia ka mana ia lakau, p hoo limalima aku i Kauka haole.. a e hele 'aku e nana pono, ina paha ua hapai :o lakou i leēia oianawa.'- '• . • / '• ' Hoike ma'i ke Ku hin'a .• Ka lai a i u a . na lohe mua kona keena i keia mea mam.u u ?.e 0 kā puka ana mai maloko o un IN'upepa b • a ' rīb ia .lohe-ana.- uAhoouea'ia kē K» u ka •\ • . . na'e.hana pono-ka oiaio o.'ka iono a me ka " "oie. , ' ■„'■/ ■ ■ Mahope o ke -kamāilio ana o kekahi.o-'na^ 'Hoa'zro keia niea, uā waihoi'a ,'ka olelo hooholo raa ka :papa. . . Ma kekapaeia ana 0 na rula, ua heluhelu mai la ka Luna Hoomalu 0 ke Komite Kalepa i kaia.mau -ho.ike malalo iho': - •(!) O ka pālapala.ho.opii. mai Makawao mai e pili.aaa po .ka hoohni, ana i na kuleana o ka poe. mea aina i kahi hookahi. ■ -Ua hoohoio ke Komile e waiho 1 keia nta ka '" pa'pai ... ■ 2 'O ka paiapaīa hoep.ii e noi aoa.e haa^ wi ia i Laikioi' Kuai Wa.iona, a e kakl'ia 2 ' ' - . * e •' . 3>100 no ka laikini hpokahL- ua. hoohol'o'- ke - "_Komite^e. wa-ilio t ka paiapala 'hoopii ma ka<pa.pa, a lawe ia māi he bila Kanawāi e pili .ana. ia #teāv - ■ ' " - • 3 O ka palapala hoopii e piit ana no na O.na-. Hote1e- ama.-a haleaina paha5 ua hoohoio ke Komiie, e -waiho pku ka uoonoo ana no ia nmea ma ka- lima 0 na Lunn Nui o ke Aupuni.4 O ka palapaia hoopii e piil anā no ka hoopae aoa m'ai i' na Limahana Inia iloko o ko kakou Aupuni nei. ua hooholo ke Komite e waiho aku i ka noonoo ana no ia mea, ma ka lima o ka Papa lioopae Limahana. 5 O k:i- paiapala hoopii e pili aua no ke Kuikahi Panailike, ua hooholo lee Konjite, ke noonoo nei ke aupuni no keia mea. Heluhelu hou mai no oia. mai ia Komite hookahi mai no, t keia mau hoike malalo iho: 1 O ka, palapala, hoopii e piii ana 00 ka hookuu ana i na paahana mii na L;» liulaia} Koho Balot.ii a me ka Poaono, ua hooholo ke Komtte e vaiho ia palapala lioopii ma ka p;tpa a noonoo pu ia me lea biia. 2 O ka palnpala hoopii e kauoha ana i na 1 1 :i »• i' hana e haawi i na Palapala Hook:ui Auliau 1 na fstaha.na i ka wa Koho Lunamniai.'niuuiu, ua iiooliolo lee Komiie 0 wa - iho ia Ei'ia k a papii 3 O ka palapala hoopii e pih wna 1 na bor;i haoa 0 ka I11 , ua liooholo lio Komite liapue i na noi e ae,. a. koe wāle no ku fno, e waiho i U» p:tl'»p:ilu lioopii ma k pa.. Ma lie 1101, .1 wmhuiu ka Un' i(omit.c ma ka p,ip.< . Ma ht I i j) i( i 1 1 1 <i o nn 1 utu , rn 1 n | ) v I ( I < i'J < -<■< « • <«■ blli< h . 11. w u 01 iulo iliu . 1 , — I lo h aiuwa 1 t limim.iim 11 n Aiipuiii e kokun aku i ku 1 1 u 1 e ui.u, nei e hoomoe i nn Alumu llno ma ke / nukauhale nei n hal» loa nku ina im kn, _ nina. (2) lle Knnuwai e hnnwi ai 1 liokuhi mun apiuia aina i wuhi 110 kekahi poe e noho ii i. IVl!.ii ke noi. ua hoopnnee ka Ilale ». SIac uwni iiou m l kn iioi.i S0 A M o kom l;s. LA iiana 32. Lo/ 1 1 ,\j 1, Iune 13, 188'L ilahiwiiii ku iLik e lilee me k« inau. Ka ! Peresitlena G Khod«*s ma ka nolio. Pule ka Bev J Waiamau. Oiniaole i hiwa pōiio mai na Hoa j Ijiki ai ke hoomuku na hana, noiniia ua noi mai o Aiiolo e hoopanee ka Halo a noho liou i ien Ponkuhī, lune 16. Mahope 0 na kamaīlio ami, ua hoihoi ltou o Aholo j kai'ui noi. lieluheluia k.n moolelo 0 i;a iuihiwai i hnia a aponoiu. Na Hoike Komitk. Na Kalua, Lunahoomalu o ke Koroite o 11 a Palapiila Moopii .i/l.uilfnu,. he I/loike e pili ana 110 ke'ia uuui noi 'iohulehu inalalo iho : 1 O ke noi e kohoia i elua Lunakunawai Apana 0 Kohala, ua aponoi» keia noi. 2 O ke noi e hoopiia ae ka uku Lunakanawai lloomalu 0 Kohala i. 84000 rso na maknhiki. elua, U a hooholo ke Komi.te e waiho ma ka pnpa -a noonoo pu tne ku Bila ...Haawina. 3 O ke «oi © iioololi i kalii e noho ai lee Kau« Kīui'e 0 Wanmea a i Kohala; ua hooholo ke Komito e kapae loa 1 leeiu. j <> 4 o n01 1 '^^.000 no ke kukulu aop. i Hale Hookoi.okc»lo a me hale hoopua ma ka apa n a 0 Kohola, uu hooholo ke Komile e waiho ma iea papa a noonoo pu me ka Bila Hnawina. ' 5 0= ke eei i $12000 no ka liana hou ana# 1 alnnu'i a me na uwapo (10 lea apana o Kohaln/ua hooholo ke K'omite a noonoo pu nie ka Bila Haawina. ■ 6 O ka bila kanawai e papa ana i na ka- . n:\ka aole 0 ko:«i i ke Giarra Pauela, ua hooi)olo ke Komite e waiho iuh iea papa a noo pu ia me Ua bila Kanawai'. 7 Ko noi i $10,000 110 ke leukulu ana i Halemai iiin, lea apana 0 ILohala, ua hooho16 ke Komile e wa'iho naa ka papa a noonoo pu me ka Bilu Hauwina. 8 O ke noi e piliuna 'i k a, mulama ana i k« maluhiu Subati, ua 'hooholo ke Aoraite ■ • pouo ri lee noi. • :

9 Ka bi!a kanawai e pili ana i na pake paahana, &c. &e.,- ua. -hōoholo ke Komite i'e kapae iaa. ■ // 10. Ke' nol e uku mai ka Hui Kaaahi o ■ 'Hawaii i na IIIo o ka poe mea aina i komo 10. e ke alanui kaaahi, na hooholo ke- Komite' pa ...aponoia ke aol. ! ' Mtr ke noi ua apono4a ka hoike a ke •. Koih'ite. . ' j • Heiu.helti..fa6u mai no oia he hoike mai a rfe0Riitē.-i].o©kalii no keia'-mau kumii ; ■ ■ !>■/ -J -0 ka fafOp.ii e pili ana i ka -hana pono roJe-a..ka"Luna Helu o M"īrkawaoL'' • ; 2 Ka hoopii e pih ana i ka wa e haawi ā.i ka-Luua Auhau i fea palapala ae hoopii ^imu&.-o -Jk:a Papa' Hoopi-i Auhau.' •; " 3- Ka 'heopii e noi ana/ e haawi āku' ka Luo.«,:-He-Ui i ka wa e heluia ai ka'waiwai o '•■'•-/-"•'• • . ' • * . _ ^ kek'ahi mea i kekani palapala hooia kūpo'no* G keia raau noi a pau maluna ae, ua hoohoIp/ke Komite e waiho rna. ka papa a i'aweia' m.ai he'kanāwai eihooioh ai i ke kana wai e ■ Ma ke noi ua apono ia ka hoike. . U^Na^KaMiika, . 'Lunahooma'iu o ke -Komiie .13.,; he holke e pili. ana no ka Oihana -Makai a me oa Halepaahao o ke -Aupuai. He hoike keiu na ka hap»»nui o ia komite, he 8 kaiiui .0 na iala o ke Konriite i kakau.moa ■ e ae ana e koomahualiua. ae i ka-uku„ 0 ka Oihaha-.Makai o ke-Aupuni. _0. ka haawina e pili ana I na Makai Kau Lio, ua'hoole ke Komite i ka haawi ana I ha'awina no i'a ■ oihena. ' A no na Hale Paahao, ua hooholo ..ke..K.#.mjt"©' e hoouna i Kauka lapaāu. no na HalepH-ahao 0 Oahu nei 5 a no na mea piii i ke kulana o nā hale paahao ; ua ibe ke Kornite ua kupihkii, a nolaila, ua manao ke Kom ite honpōnupono hou i kahi wahi a e hoonui hou hoi No na hoopii e ae e pil ana i keia mau ipea maluna, un hooholo.ke Ko-mite e waiho ia~mau hoopii ma ka papa Ma ka noi ua waiho ia ka hoike n-kn-hapa_. -n«3 a hiki 1 ka wa e hwe iā mai ai ka hotke a ka hopa uuku o ia Komite. . Na ka Lunahoomalu 0 ke Komite Hooiaio Bila Kanawai i hoike mai, ua kakau inoa ka Moi i keia mau btla Kanawai : 1 Ke Kanawai e»hoomana ana. i ke Kuhi na W aiw.ii ,e uku aku i kekahi mau (iaia mai ka' wailiona aku no ke kuai ana ia Honolulu Hale a me Leahi. 2 Ke Kanawai e hoonoho ai I Lunakanawai Hoonmalu no Lihue,. Kauai. Hoike nnii lee'lii AUe, ua ieaa, mai iaia kekahi !eta, naai ke Kakauoleln mai 0 ka Hui Uoikeike Hawaii e noi mai ana i 1111 iJ o keia Haie e heie aku e nana a e ike i eii i hoomiikaukau ui. Aponoia. N a Ot, ELO HOOHOLO. ' " niai o liikiaoki he olelo hooholo Kuhinu 3\'ahnaina e limike mai ■aa i Ioei a mai iloleo 0 na -hh. iho la, inai Sfa 11 ui Eeiin inni, a me ka uku r.;« lima ia nkn iu ta- ' 'w>ill)|jJ>:> .'ka 0 Inwe inui ana jUii ka inaini o nii 1 hoonoho ana i. Papa 0 Knunamano he olelo mai E'ina e hookaawa lein tna awino 1 .$1,000 no ka haua nnii ,hi iii K ukiiiau, Hainakna, Hawuii. Waili! i 1 1 11 ka pap.i , :t noonoo j> < 1 ia me t<a Ilil 1 1 1 >a\, iiid. IL lolie lu mai o ihlipo lie olelo hooholo e kauolia aua i ke Kuliina Kalaumm, e hele 11 k 11 11 e huinM pu me lra Moi. a e nana pono 1 ke ano o ka Papa Kuanhau Alii. Heoholom. Ma ke noi, ua ae ia 0 Kuulukou e heluholu nuii no ka manawa inua loa ho hila KaiuiWiii.e pili ana 110 ka Opiumu. Ma lie noi, ua heluhelu alua in ku hila rnu ke poo, a wmhoiu s ko iiomilo S loūkulokolo. Mu ko noi, ita hoopauee lea llnle a hnlawai liou ii'iei lui hoia 1.0 A. M. 0 kn Pu;t l-.khi, iune 16.