Ka Nupepa Elele Poakolu, Volume VI, Number 15, 15 April 1885 — NONA HOOKELE-KAA HOLO LEALEA. [ARTICLE]

NONA HOOKELE-KAA HOLO LEALEA.

Eia maloko o na nnpepa liaoL- o ke knlanakauhule nei, ke lioopaapaa mii nel kekahi mau mea kakau nupepa me keknhi poe hookele kaa haole, 110 kekahl uiau mea i kamailio la e kekaLi nuiu nopepa I pill I kadiana_ a ke.kahi poe liookele kaa. . llamna aku nei , ua, hoolalia la maloko o kekahi 0 na nupepa liaole, kapono oieo na hana a kekahi o ua poe liookele kaa lel, 0 i& lioi, tia pakaha lakou a iipuka ma ke kau aua i. na auhau maluna o oa oLua. Ua oleloia, i kahi manawa, ua auLau mai la_.na kah u kaa a ol wale aku mamua o ka mea 1 hoakaka la īnaioko o ka rol.a I hoopukaia e ke Kuhina Kaiāialna 110 ka hooponopono Lna i na kaa holoīealea. A i ka wa hoi a ka ohiia e uku al I ka u ku ku» pono, alalla, e fa.11.li. mai ana lakou a hoopuka I nu Luaolelo hoino a pelapela, me ka nuli.ii iuai. > Ua olelola,. ua nui loa ka poe 1 kau maluiia o oa kaa, 'a i holo iioi maioko ' o ka paleua I hoakakai^ fae umi kene'L, a ke haawi aku I ka utni keneta i ka Lookele kaa, alaila, e lioopulea ia mai ana na huaolelo ino me ka hoohilahila i ka ohua. Ua olelo kamupepa, he oiaio keia oiau mea, a ua nui na kamaaina a me. na mallhini i apukaia a i kuamuamu a hoohilahila ia e kahi poe Lookele kaa, „ ■ No keia mau kamailio a ka nupepa, «a pane mai 3a na hookele kaa, e pale ana ia. laHoa iho mai keia -mati Imhi a ka nupepa, e hoole ana hoi 1 ka oiaio o ia man mea I Loolahaia; koe nae ko lakou olelo 'ana— "o ka hewa a me na liana lapuwale a kekahi hookele kaa a i ole a elua a ekolu paha.j aole iii hekumu.e kau aku ai maluna 0 lakou a pau loa." . No makou iho, ua Lauoli makou i ka ole lo ae, aole i lohe nui ia keia niau ano Laiia.„|iiawaeiia o na Lookele -kaa Iiawaii maoli, aka, aia wale 110 ia mawaena o 11 a haole e Lauwalaau ia nei. Aka, aole nae ia. he kuiiiu e manao ia ai oa maemae loa na hooke1© kaa Hawaii; no ka mea, e like me ka makou I olelo ae la, aole i lohe nui l.a kela aiio Laua mawaena 0 lakou, ua lohe mahui iki la 110 nae mawa.ēna 0 kahi poe. A ke manao nel makon, aole he liana hewa na makou ke kauleo aku i ka poe e hoomāhui 11 ei, e hoopau ia Hana, - A oiai' makoū e kamallio ana no na ho'okele' kaa, ke makemake nei makou t kumailio no kekahi hana ino, hana pel&pela, a hana lapuwale lilo loa e lawelawe la nei e kekahi po8 hookele kaa, mawaena o na ka naka'Hawaii a me na liaole, a 0 ka- oi' loa aku 110 nae na haole. "He hana i oi'aku ke-ino i ko keia mau- hewa i kamailio ia e na nupepa haole; a he mea hoi © hoopiha al 1 ka puuwai 0 ke kanaka manao maikai rne ka hilaMla, ka hoopailua a me '5 r hoonauki- . He ii ui wale o na hookeie kaa, ua 1 3 hoike ia maiia makou, ua hoohui pu 1 ka lakou oilianā* hōokele kaa me ka hoohoihoi a me ke kokua ana i na ha- »& haumia. Ua lolie mai makou; e like me 11 a popoki e hoohalua ana i . ua iole, pela kekahi poe o na hookele kaa e hoohalua ai I na kaikamahine opio o ke kulanaka ihale nei, 110 ka' ; hooko aiia i «a makemake lapuwale 0 kekahi poe puni lealea 0 ke kuW ■ nakaiih&le nei, * a me *ko na kuaaloa kCMM mai. 'Ko keia hana a ua poe hooke^e kaa nei, e loaa ana ia lakou he uku mahuahua; a nolaila, ua hāa- !•!« lakou I na manao maikai a pau, a o ke ko o ka makemake 0 ka mea ' dftla, oia wale no ka mea nui ia lakou,

1 lC(iC 31 \o UhoL !<n 10 ]< 1 knn' , 1 "\*r - s "I xiO iii,„ C'0L (J >s.e uiHiieio iitii. inikeu, 11 r j ei kn j ikuu ue im 3 an J<ta.. HiOle o lakuiL *mranim" " 1< a 'nl""v ik1cj e iWnai ouik n c u ! i k ( ■ ° p I r k^ 1] r i "eill Ulle ijr e 3rv|( nomonio I v < 1 n v o io?; ;? L kku ; n n.o!r o o keu n r t Lfpc oe e hc u h kn aii» i > i j i ! " knn « ijie ka inoa- inalkai. G kc e j > t i ojj:o a wahine ui k& makei.u.^e ^ k i j&u alopeka e o-u a -hoolei eka neku & Lc poaiumii-a ka i~-r • — - hopena, o ko lakot) i orrad n r f ji "-.i lakou. mea mann mn. Ua kaumaha iuekou i ka !ioikr v ana mai, ala m& ^aena o ua kaikui i - hine opio o ke k:i>aiikkaulialepie!? lu nui wale o lakou i puolhei a I kulm loa ikeia ano hana. A o kahl oia ? mau kaikamaliine* iie poe e kaahele nel. im.ua o ka lehulehu me 'ka hoikeike la lakou m« he poe maemae la a hemolele mai neia maii <mo kana. A o kekahi poe hoi, ua par poo pm m i loa, a ua pau ka hilaliim a me kc i«iiniao no ka inoa maikai o isv ma k m n ua hookuu akea loa i ka lakou. ni.au hana m^ka hilahila ole imua o ke alo o" ka lehulehu. He niīiiainina ko makou, a he liilahila no lioi i keia ano kulana iwaena o kakou; he mau hopena awahna keiai li'oea mai mamuli o na hana hoowalewale a kahi poe -hookele kaa. - O kekahi o na mea ino loa a niakou i lohe ai; oia 4&eia*-^Aia-~ iwaena okekahi poe haole, hapahaole a kanaka maoll oke kaona nel; he poe lioi e noho nel me ke ano maalea-, e ihluhi ana ina maka o ka leliuiehu 'me na hanao ka hoppololei, a e hele _ nei imua o na poai o ka poe maikai a nie ka poe hanohano, o lakon na mak'ua nana e hanai nel- na hookelekaa; o )akou na moo amokoko nana e omo nei i ka maemae a meka nani o na kaikamahano opio ,o5kc-* kakmakauhalenei. He mau ino keia I hoomaopopo ia, a ke manao nei makou, he mea pon.o I , ka oihana makai e nana i keia mau 'ano hana, a e hoao e kinai; a aole no e nele ana ka haawl ana o ka lehuieIiu I n a kokua. O ke apuka a auhau pakeu I ka ohua holokaa. !he hewa no la; aka, o keia mau niea 1 hoike ia Uiial a makou I lioolaha ae ]a, he hewa, oi loa aku ia. Ua hauoli. makou i ka hoomaopopo ana, aia mawaena o na hookele kaa Hawaii . he mau kanaka hoopono ke.'kahi, e like me Mr. Kaauaa Mr. Pua, Mr. Hailama a 'me kekahl poe e ae; a ua manaolana; makou, e loaa mai »na he mau kokua mal ia poe mai no ke kinai .ana i neia inau ano hana haumia, a hoinolno lioi i ka - inoa o ka oihana hookele kaa o ke kulanakauhale nei.