Ka Nupepa Kuokoa, Volume I, Number 2, 1 November 1861 — He mau pau ahi nui. [ARTICLE]

He mau pau ahi nui.

HE PAU AHI NUI MA LADANA, lUNE 22, 1861.—Aole kakou e lohe pinepine ana i kekahi ahi nui e like me keia i poha mai iloko o Ladana i ka la 22 o lune. Hookahi wale no ahi mua i oi i keia i ka makahiki 1666 ma Ladana. Ua heluia ke poho o keia ahi i 10,000,000 na dala. Maluna o na ahahui hoomalu hale ka nui o keia poho ana. Ma ka aoao muliwai o ke ala Tuli ka poha mua ana o ke ahi, e kokoke ana i ke alahaka o Ladana. Ma ke kauhale loloa o ka uapo, pulupulu, a me na hale waiho waiwai no Skovela. E huli ana ke alo o keia kulanakauhale ma ka muliwai, a hiki ke ku ana o na kauhale i ke alanui Tuli. He ekolu eka ka nui o kahi i ku ai o na hale. Ua piha keia kauhale i na waiwai maikai o na ano a pau. He nui na tausani pahu ti maloko olaila, na pahu kilika he nui loa, he nui na pahu aila no Rusia mai, a he mau pahu ta, he aila o kela ano keia ano, he pulupulu, he huita, a ia mea ae, ia mea ae e ahu ana iloko. Mailuna a lalo ua piha i na waiwai e ahu ana ilaila. Aole i koe mai o kekahi lihi iki o kela mau mea, ua pau i ke ahi. A i koe wale mai na paia pohaku o na hale. Aole oia wale no kahi i pau i ke ahi. Lele aku ke ahi i na wahi e ae e pili ana. Ua pau ka aoao komohana o na hale waiwai o Mr. Humperei, e pili ana i ka uapo hou; eha hale me kahi poe o Kamalina; a me na hale e ae he nui ma Tuli. Aka, o ka mea minamina nui, ka make ana o Mr. Braidwood ka Luna kinai ahi, i ka hina ana o ka paia o ka hale. I ka hora 4 1/2 ka ike mua ia ana o ke ahi, a aku la a hiki i ka hora 10, loaa kona nui ana. Mawaena o ka hora 8 a me 9 o ke ahiahi kona lapalapa nui ana, a poeleele iho la, ua akaka lea ka nui o kona malamalama. Ua like kona ikeia ana me he ahi pele nui la, e enaena ana mawaena me he keokeo hao wela la, a hiki ole i na maka ke nana aku. Lele ae la kona malamalama iluna me he la aiai la, a nalo loa ka pouli o ka po.

He mea ole na poe kinai ahi me na ohe kiwai o lakou. Aole e kinai iki iho ka wai ia ia. Lilo koke ka wai i mahu, a koe okoa ke ahi. No ka makani malie o ka po ka pakele ana o ke kulanakauhale. No ka wela nui ana mai, aole i hiki i na kinai ahi ke neenee aku a kokoke. Aole i ku na hale paia pohaku manoanoa, me na pani puka hao, aole o lakou pono iki ke pale i ke ahi. Wela koke no imua o kela ahi enaena. Ma ka nana ana, enaena mai lakou a ulaula me he lanahu wela la, a hehee wale mai na mea oloko ma na puka hale, a kahe aku la i ka muliwai. A poha ae na mea wela oloko, pii aku na lapalapa ahi iluna lilo, a haule iho na lanahu wela maluna o kauhale, a mawaena o kanaka e ku ana ma na ala iwaena. Kahe aku la na aila me he ta wela la, a lana ae maluna o ka wai o ka muliwai, aole i pio ke ahi maluna o ka muliwai. Ikaika ka hana a na Makai e kinai i ke ahi lana, o pau na uapo me na moku i ke ahi e lana ana. Ua pau na moku he nui i ka wela, a koe iho na iwi momoku e ku ana iloko o ka wai i mea paku no ke ahi lana. Oia ka mea i palahalaha ole ai ke ahi maluna o ka muliwai. Ua ikeia nae ka malamalama o keia ahi nui i na mile he 30. O ka mea kamahao o ka ike ana aku i ka aila wela e lapalapa ana maluna o ka muliwai e lana ana, he 300 na iwilei o ka laula. A i ka piha ana mai o ke kai a kiekie, ua palaha loa ua aila wela la, i ke kahe mau ana mai o ka aila wela, me he ahi pele la. a hiki i ka muliwai. Aole i pio ka a ana o ke ahi, a hala na la he nui o ke ki ana i ka wai maluna o ke ahi. Lilo koke ua wai la i mahu e punohu wale ana maluna. He ekolu no eka o kauhale i pau i ke ahi. Aka, aohe nui o na mea make, he akolu wale no, a ua eha na mea eha. HE AHI NUI MA ALEBANI, MOKU O NU IOKA. IULAI 5.—I ka hora 7 i ka po nei, poha mai ke ahi ma ka hale waiho waiwai. No ka ikaika o ka a ana, aole i hoopakele keleia kekahi mea iki. Elima waapa ukana e lana ana ma ka uapo, aole i hiki ke hemo ae, a pakele wale aku no na kanaka o luna. Ua pau hale nui waiho ukana elua, ka hale hookipa no na mea holo kaamahu, ka hale kuai pepa, ka hale hoolewa, he 54 kaa piha i ka ukana lawe, kaa piha i na puaa ola, hookahi uapo. Ua piha na waapa i ka huita. He $300,000, a hiki paha i $400,000, o ka waiwai i pau i ke ahi. Ma kekahi hale wela, he 60 na kanaka. Mai puka ole mai lakou i ke ola. Lele wale kekahi poe iloko o kahawai a pakele. Ua pau na mea i hanaia i ke ahi, a koe wale mai ka honua e paapu ana i ka lehuahi. PAU AHI MA BOSETONA.—Poha mai la kekahi hale wela i ka la 4 iho nei, a lele aku i ka pa waiho papa, a malaila aku a hiki i na hale he 20 paha. Ua pau loa lakou, a ua poho he $50,000. Ma Bosetona hikina hoi, he ahi nui. Holo ikaika ke ahi i waena o na hale maluna o na uapo, a pii aku ma na alanui iwaena o ke kulanakauhale, a pau i ke ahi na hale, a pau pu me na hale pohaku, he 10 paha. He 10 na eka o kahi i wela, a ua manaoia, he $500,000 i poho i ua ahi la, lulai 4.