Ka Nupepa Kuokoa, Volume I, Number 2, 1 November 1861 — Kela mea keia mea o na aina e. [ARTICLE]

Kela mea keia mea o na aina e.

O ka wahinemaikai, i noho maluhia ole, ua like ia me ka pua maikai, i nele i ke ala. Ma ka hele ana i kahi loihi, e ike ai kakou i ko ka Lio ikaika, a iloko hoi o na la loihi, e ike ai kakou i ko ke kanaka ano. Ua manaoia e ka poe naauao, Ekolu mile ka hohonu o ka moana Atelanika; a eha mile ka hohonu o ka moana Pakifika. "Aohe nae paha he hau o kou wahi e noho la, e Keoni?" "Aole! o ka hoapili nae o ka hau ka mea e waiho nei ma ko'u wahi." "O ke aha?" "O ke anuanu." E Komo, heaha la kou mea i male ai? "ka! me ka hoi kau i ka aneane e nele i kahi palule ole, a nolaila, male i mea nana e hana mai i wahi palule." O ka Hope Peresidena o Amerika Huipuia, ke Kuhina Kalaiaina, a me ke Kuhina Kaua, ma keia wa, he poe kukulu kepau lakou a pau, a ma ia hana hoi ua akamai lakou. Iloko o kekahi Hale Ahaolelo o ka poe i Kohoia, e hana ana i Kanawai no ka hooponopono ana i ka poe kuai papa, ku mai la kekahi o ka poe i kohoia, a olelo mai la, "E ka Luna Hoomalu, ua maopopo lea ia'u, he poe apiki ka poe kuai papa, no ka mea, owau kekahi i hana ma ia oihana mamua aku nei." MANUWA O SEPANIA.—O ka nui o na koa ku mau o ke aupuni o Sepania, he 100,000 koa, a he kanaha tausani koa hoomoe. Eia ka nui o na manuwa ma ia aupuni; he 44 moku pea, he 29 moku mahu, mahope ka huila, he 27 moku mahu ma ka aoao ka huila, ka huina nui o na moku a pau, hookahi haneri. O ka nui o na pu maluna he 1,200. KA PUNAHELE A KA POMAIKAI.—O Gov. Sprague (oia ke Kiaaina o Rode Ailana) paha kekahi o na punahele a ka Pomaikai; aole i kanakolu kona mau makahiki, ua hoopalauia ia Miss Kate Chase, kaikamahine a ke Kuhina Waiwai o Amerika Huipuia. Ua oleloia, o ka nui o ka waiwai o ua keiki Kiaaina la, he $10,000,000. Aia ma ka Akau o Amerika Huipuia, o Nufaonelani, a he aina paa mau i ka ohu, ua hele kekahi kanaka kuaaina o Amerika ilaila; a i kona hoi ana mai, mailaila mai, hai aku la ia i kona poe penei, "He keu o Nufonelani a ka aina ohu nui wale, manoanoa launa ole kolaila ohu, no ka mea, i ko'u wa e moe ai, kakia au i ke kui iloko o ka ohu, a kau i ko'u papale malaila, a ala'e i kakahiaka e kau ana no." POINA WALE. —Ua hele kekahi kanaka i ka hookelekele waapa; a o ua kanaka nei, he poina wale i kana mea e hana'i. Ia ia e hookelekele ana, loaa ka waapa i ke kikiao makani a hulihia. Nalowale ua kanaka nei iloko o ka hohonu, liuliu iki hoea ae la kona poo maluna o ka ili wai, a poho hou iho la, i keia poho ana a liuliu iki hoea hou ae la no; akahi no ia a hoomanao ae, ua ike no ia i ka au, O nei kanaka ka hoi ka oi o ka poina wale. HE POE 13 I KU I KA UWILA.—Ke hai mai nei na nupepa Beritania, i ka ua hekili nui ma Eseka i ka la 23 o Mei. Ma ka hale o Wiliama Boma, ua akoakoa na kane me na wahine he 13 i ka wa e ua hekili ana. Ua ku a hiolo iho ka puka uwahi o ka hale, a komo mai ka uwiia iloko o ke keena e noho ana na kanaka. Ua pau loa lakou i ke kulaina, a hina ilalo. I ke ala ana o lakou, mai make loa kahi ka

ne, a me kekahi kaikamahine. Ua pukapuka ko laua lole komo, me he mau puka la i houhouia. Aole laua i ike mai, a hala na minute he 20. Ua manaoia laua, aole e ola loa, no ka nui o ka eha i ka uwila. Ua moku kaawale ke kamaa o kekahi wahine, o Hana Boma. Aka, o ka poe 10 i koe, aole o lakou eha, ua ku wale no a hina. Ua make no ka uwaki o ka hale i ka uwila, a naha kekahi huila, a moku ke kaula keleawe o ka uwaki. Ma kauwahi mawaho, haule no ka huahekili, e uhai ana i na lau o na laau e ku ana, a naha liilii na aniani o na puka hale. O na manu i kau maluna o na lala, ua pau i ka make i na hua hekili. Ua nui kekahi hua, me he pohaku la. E ahaaina ana kekahi poe i kekahi la, ku ae la kekahi o ke anaina, a nonoi mai la e oluolu kona mau hoa e hoolohe aku i kona wahi manao. Kauoha mai la ia ia lakou e hoopiha i ko lakou mau kiaha i ka mea inu, a o ua mea nei e kamailio ana, ua mareia oia i ka wahine. Hai mai la ia i kona manao, "E inu kakou me ka hoomaikai i na wahine a kakou, ko kakou kokoolua o ka wa kaumaha, a me ka wa olioli, ka poe hoi nana e hoopapakolu i ko kakou mau lilo." Kuu pau launa ole no nei kanaka, hookaumaha kana mau olelo i ka poe o ka aoao palupalu. Ma Aferika, he nui loa ka poe Negero; a nolaila, he nui loa ka poe hele ilaila me na moku holo e lawe malu i na kanaka eleele olaila, a lawe ia lakou ma na aina e aku e kuai ai no ke dala. I kela mau la pokole aku nei mamua, ua hopuia kekahi moku e lawe ana i na kanaka o ia aina me ka manao e kuai aku ma na aina e kue ole ana i ka hookauwa ana, i ke dala, aka, ua loaa e nae keia moku i ka manuwa Amerika e kiai ana ma ia moana. Laweia ka moku i hopu ia ma Mororaria, a malaila i kiolaia ai ka poe i lawe malu ia mai, mai ko lakou aina mai, 951 ka nui o ia poe, 272 kane, 97 wahine, 340 poe kamalii, a he 92 kaikamahine, ka huina a pau he 801, ua make ma ka moana he 150. NA KEIKI A VICTORIA, KE ALII O BERlTANIA. —Aia ma Osborne, i ka mokupuni o Waite, he hale noho no Victoria i kekahi manawa. Maloko o ka pa hale, ua maheleia na kihapai mahiai, mahi pua no kela keiki keia keiki a ke alii. Ua kapiliia na hale hana no lakou maloko o ia pa. No na kaikamahine he hale kuke, kahi a lakou e kawili ai i ka palaoa, a kahu i ka berena a me na mea ai a lakou. No na keikikane he hale kamana, kahi i ahu ai na mea paahana kamana a pau. I kela la i keia la, aia no lakou, e mahi ana iloko o na kihapai i na mea ai, a iloko o na hale kuke na kaikamahine e kawili palaoa ana a e kuke ana, a ma ka hale kamana na keikikane e kapili ana i na mea a lakou i manao ai e hana. O ko Victoria manao, he pono kana mau keiki e loaa ka ike i na hana a pau, a ua oluolu loa na keiki maloko o ia mau hana. Aole i aeia lakou e holo lealea wale, he mea uhauha ia. O ka maa i na hana ka pono no na'lii a me na kamaaina. HE KAAO NO NOREWAI.—He aina ia ma ka akau komohana o Europa. Ma Saulo Norewai, ua noho mamua kekahi luahine i hoomau i ka hoe i kona waapa iloko o ke kaikuono ma kona wahi, e imi ana i kana kane i make mamua iloko o ke kaikuono. Ua kaapuni kona waapa i na la a pau i kahi hookahi, e pio ana ia ia, a e nana ana iloko o ke kai i ike i kona hoea hou ana mai. He lawaia kana kane. I kekahi la, luu iho la ia iloko o ke kai i ka auau. Ua puni koke ia i na ia he lehulehu e nahu ana ia ia, a ua pau ia i ka aiia e

lakou. Pai ae la ia i kona lima maluna o ke kai, e kahea ana i na kokua, a ua loaa paapu na ia iloko o kona lima e nahu ana ia ia. O kona nalo no ia malalo, aole i ike houia aku. Ma ia la mai, ka hoe waa ana o kana wahine kane ole, me ka pupule e imi ana ia ia. Aohe mea hiki ke hoololi i kona manao. Ke olelo mai nei ia ua luu wale iho no ia, a mamuli ea mai. HE WAIPUILANI MA KA MOANAWAI.— Penei ka olelo ma kahi Nupepa: Hele aku kekahi poe e ahaaina ma ka nahelehele i kekahi hebedoma iho nei, ua kaaia ko lakou papaaina maloko o kekahi ululaau e kokoke ana ma kapa o ka moanawai o Masebesika, Nu Hamesire. I ka wa e kokoke ana lakou e ai, hoea mai kekahi ao naulu, me ka makani wili. Ua hapaiia na wai o ka moanawai, a ku iluna me he kiaao la, a lilo i waipuilani, a palahalaha aku ia iluna me he mamalu la. Ku malie no ia pela, a hala na minute elima paha, alaila hoomaka ia e neenee ma kapa. A hiki mai ua kia wai la i kapa, lawe ae ia ia i na waapa e kau ana ma kapa, a nahaha iho la. A komo ia iloko o ka ululaau, awiliwili ae la ia i na laau, a ahai ae la i na lala me na welelau, a lawe ia ae iluna. A hiki mai ia i kahi e ai ana ka poe ahaaina, pau pu na pa me na kiaha i ka laweia'ku, a ka nahelehele. Poha ae la ua ao eleele la maluna, a haule iho ai ka wai a ka honua. Kulou na laau uliuli ilalo i ka makani. Kahea mai kekahi o ka poe ahaaina, i na hoa ona. "E moe oukou ilalo." Moe iho la lakou, e paa ana na lima i na laau, a pakele i ka hooleleia iluna o ka makani wili. Aka, aole lakou i pakele i ka wai. Koekoe loa lakou a pau me he poe la i haule iloko o kekahi muliwai. O ke ola nae o lakou ka i pakele, aka, o ka ai me na pa aina, ua puehu liilii a lilo. He 15 paha na minute o keia hana ana, a hala aku la. NO KA IMI ANA I KA AIHUE.-HE ANO E. E hele huakai ana kekahi poe he lehulehu, a i ka moe ana i ka po, aihue kekahi kanaka i ka eke dala a kekahi. Aole i ikea ka aihue, kuhikuhi wale kekahi, hoole kekahi, a hoohu iwaho i kana meaa pau o ka pakeke aole hoi loaa. A hele lakou ia ia a po iho, moe lakou ma kekahi hale, kamailio hoi no ka nalowale o ka eke dala a me ka manao ua aihue ia, alaila ku mai la ka mea hale olelo mai la penei, Auhea oukou. Na'u e imi a loaa ka aihue ke ae mai oukou. Ae koke lakou a pau. Alaiia pani ua mea hale la i ka puka o ka hale i hele ole kekahi mawaho, oia wale no, alaila puka aku la oia a noi mai ka moa kane a me ka ipu hao. Hoopuka aku la kekahi wahine i kona manao penei, He mea hana kupanaha keia! Olelo ua kanaka mea hale la, aole keia he mea kupanaha, he mea e imi ai i ka aihue a maopopo, e iike me ka'u i olelo ae nei ia oukou. Popoi iho ua mea hale la i ka ipu hao maluna o ka moa, olelo mai la, o keia moa ua ike oia i ka aihue, ua maopopo ia ia kahi e waiho nei ke dala, nolaila e hoopa like oukou i ka ipu hao, a i ka pa ana i ka lima o ka aihue ma ka ipu hao, alaila oo koke ka moa, aka, i ka hoopa ana o kanaka e ae a pau aole ka aihue aole e kani ka leo o ka moa kane. Kukulu lalani ka mea hale i na kane a me na wahlne o ka huakai, olelo aku, aia a puhi au i ke kukui, e hele mai oukou a e poai i ka ipu hao me ka hoopa aku i ka lima. Pela no i hana kaapuni ai iakou i ka ipu hao a hoopa i na lima aole nae i oo ka moa. Hoa hou ia ke kukui, nana ka mea hale i na lima a pau, paumaele no i ka eleele o ka ipu hao, koe kekahi kanaka, ua maemae kena lima, oia ka aihue, a no ka makau o kani