Ka Nupepa Kuokoa, Volume I, Number 2, 1 November 1861 — Ka Hookumu ana o ka Nupepa Kuokoa. [ARTICLE]

Ka Hookumu ana o ka Nupepa Kuokoa.

ME OE KUU ALOHA.—Ua ike au i kou kino nui nani a hanohano i ka nana aku, i puka malihini ae ai ma ka malama o Okatoba ma Honolulu nei, mailoko ae o kou Ahahui Hoopuka Nupepa Kuokoa, a i kuu huli pono ana iho e heluhelu, a e ike pono i ka waiwai o kou kino, ma ka aoao mua a'u i huli ae ai, ike pono iho la au he Kamelo e ku ana. Auwe! auwe!! auwe iho la au i ka olioli nui i kou ikaika i ka auamo ia ia, me kou hoike aku iwaena o keia lahuikanaka i kona ano, a me kona helehelena, a me kona hiki kino ana mai i Honolulu nei, me kona kino e ola ana, a he mea makaikaiia ia e noho nei, a he Nuhou ia ma ke kaona nei. Ma kekahi aoao, ike no au he Mokuahi, a malalo ona he mea hou mai ke Kahua Kaua o Amerika mai, oia na ukana kaumaha a'u i ike ai ma kou kino e ama nei ma kou helu mua o na Pepa Manuahi. A ma keia ike pono ana o'u, aole ou kaniuhu i ke kaumaha, ke olioli nei au i kou hoomamawanui, a pela hoi oe e hoomanawanui ai i ka'u wahi ukana, ma kou helu elua o na pepa manuahi. Eia ua wahi ukana nei, e auamo pono aku no oe a hiki pono imua o ke alo o J. B. Keahiakawelo, he wahi umeke poi me kahi inai pu nana, a e kena aku oe ia ia e paina a maona, j pau ka makaponiuniu pololi, malia paha oia ke kumu o kona hoopuka hewa ana ma ka helu mua o ka "Hoku o ka Pakipika," no na kumu i mokuahana ai ka Ahahui hoopuka Nupepa ma Honolulu nei, a me ka epa hoopunipuni o makou ka poe i haalele i ka hui mua. I kuu nana pono ana i keia mau manao o Keahiakawelo, a me ko'u manao maikai a me ko'u ike hoi, aole

oia i hoike i ka pololei a me ka oiaio iloko o kana Olelo Hoolaha. E ka "Nupepa Kuokoa," e hoopuka aku oe i ko'u manao ia ia, a me ka poe a pau e nana mai ana, i ike ai lakou ia maua e ku ana i ke awakea loa, me ko maua mau manao maloko o keia mau Nupepa hou i hoopukaia ma Honolulu nei, a e hoakaka no au i ke kumu oiaio i mokuahana ai ka Ahahui; no ka mea, owau no kekahi lala o ia Ahahui mai ka hoomaka ana a hiki i ka mokuahana ana. Aole i holo like ka manao o ka Ahahui mai ka hoomaka ana a hiki i ka mokuahana ana, no ka mea, o kekahi poe ua hele mai lakou me ka manao maikai, e imi a e noonoo, i ke kahua e paa ai ka Ahahui; a o kekahi poe hele mai me ka ona, a o na olelo a pau e olelo ai, he mau olelo kupono ole i ka makemake o ka Ahahui e holo ai ka hana nui i makemake nui ia, a pela no a pau ka hui ana, aka hoi, he holo pono no ka hana i kekahi mau halawai ana, a i kekaki manawa, hoopaapaa wale no a pau ka manawa, a e lilo mau ana nae makou he hapalua i kela po keia po me ka holo pono ole o ka hana i iiini nui ai ka manao. Nolaila ano kulanalana ko makou manao, me ka manao aole paha auanei e holo ka hana, oia no ke kumu mua i kanalua ai makou. Ua ninau mai ka Ahahui i ka Luna a makou i manao nui ai, oia o Mila, i ka uku e pai ai no ka pule hookahi; he haole hana no nae oia malalo o Aberahama ka Puuku pai palapala o ke Aupuni; aka, oia nae ko makou hoa kuka pu ia manawa, nana i hai mai ia makou ka Ahahui, penei: no ke pai mau ana i kela pule keia pule, he kanaono dala, ($60.00,) no elua tausani pepa; a no ka pepa ku i ka wa i hoopuka muaia i ka la 7 o Sepatemaba, he $85.00, ekolu tausani; a mahope mai, hoike pono mai ka Pumku pai palapala o ke Aupuni, a penei ke ano nui o kana hoike ana, ma kana palapala imua o ka Ahahui, no ke pai mau ana he $72.50 no elua tausani pepa, a no ka pepa ku i ka wa he $85.00, elua tausani pepa, a ma keia loli wale o keia papa pai. Nolaila loaa no ia makou ke kumu e kanalua ai, a ku makou a nana me ka noonoo nui i keia loli wale ana. I ka hilinai nui ana o ka Ahahui, me ka manao nona na pomaikai, a nona hoi na lilo a pau, ua noonoo nui no ka Ahahui i ke kahua e hiki ai ke kupaa, a e lilo ai i ua Ahahui nei na hana a pau e holo mua ai ka hana o ka Nupepa o "Ka Hoku o ka Pakipika." Iloko nae o ka wa e opiopio ana ka Ahahui, ua ku no a nana i na papa pai elua, o ka papa pai o ke Aupuni, a me ko Mi. Wini papa pai, me ka manao, ma kahi e oluolu ai ka uku, malaila e pai ai, me ka ae o ka Ahahui, ina kiekie loa ka uku o ka papa pai o ke Aupuni, alaila, ina e emi ana ko Mi. Wini, malaila e pai ai, ke lilo nae o Mila ka Lunahooponopono a hoopuka'ku; ua hooholoia no ia mea, a ua ninau no ka Ahahui ma ka hoouna ana i na Komite e ninau i na papa pai elua, e like me ko ka Ahahui Hooholo ana. I kekahi po halawai o makou, ku a hoike mai na Komite i kohoia ma ko Mi. Wini aoao, ua hui makou me Mi. Wini, a ua kakau mai oia i kona manao a pau ma kekahi palapala, me ke kakau iho i kona inoa malalo, ua apono ko ka Hale, alaila, ua hooholo ko ka hale e heluheluia ia palapala; Penei ke ano nui. Ina makemake oukou na'u e pai ko oukou Nupepa, pono no, ina manao oukou, na oukou e uku ka papa pai, a me na pomaikai e loaa mai ana, me na lilo a pau, me oukou wale no, a o ke pai ka'u, pono no; aka hoi, i manao oukou ia'u wale no na hana a pau, no'u na lilo, aole oukou e lilo, ia'u ka hana a pau, a no'u hoi na pomaikai, pono no; aia no i ka mea i holo i ka Ahahui, oia mau mea elua. Eia nae ka uku o ke pai ana, ina elua tausani pepa, he kanalima dala, ($50.00,) a ina ekolu tausani pepa, he kanaono dala, ($60.00,) a ina eha tausani pepa, he kanahiku dala, ($70.00,) oia ka uku no ka pule hookahi. Oia ka Mi. Wini uku i manao ai e waiho mai imua o ka Ahahui, e hiki ai ke noonoo ka Ahahui. A mahope, hoike mai ana na Komite i kohoia no ka papa pai o ke Aupuni; penei no ia. Ina elua tausani pepa, he kanahikukumamalua dala me ka hapaluia, ($72.50,) a ina i oi aku ka nui o ka poe lawe ma ka elua keneta no ka pepa hookahi. I ke kau paona ana o keia mau uku, o kela papa pai, me keia papa pai, noonoo nui no makou, o ka puu dala he kanalima, no elua tausani, oia ka makepono, mamua o ke kanahikukumamalua me ka hapalua, no elua tausani, a pela aku a hiki i ke kanahiku, no eha tausani; nolaila, manao maikai iho la makou, ma kahi e make pono mai ana, malaila e pai ai, lilo iho la keia i kumu hopaapaa no ka Ahahui a hiki

i ka mokuahana ana, oia kumu nui no ia i kue ai makou, me ka hilinai nui o makou, he pomaikai e loaa mai ana no ka Ahahui, nolaiia, ma kahi makepono ka pono, no ka mea, ua like a like na tausani pepa; a o na uku, ua kiekie a ua haahaa, ma kahi haahaa ka pono. Eia hou hoi; aole makou e hiki ke hoomanawanui iloko o ka Ahahui, no ka mea, ua uhiia ko makou manao maikai e na manao ona a hoohaunaele wale; nolaila, oia na kumu o makou i mokuahana a haalele ai i ka Ahahui a makou i kukulu mua ai. Aka, ke hoolaha nei o Keahiakawelo no ke ko ole o ko makou manao, pela no! pehea la e puka pono ai ko makou manao mamua o ka poe ano e o na helehelena, a o na olelo me he mau olelo la na ka poe Uhane ole. Oia na kumu nui i mokuahana ai ka Ahahui o ka like ole o na manao, e like me na mea i hoakaka ia maluna. Aka, ma keia mea, ua kapaia mai ka poe i haalele, he poe epa, a hoopunipuni, a i kuu ike ana ia manao o Keahiakawelo; ke hoike aku nei no au o makou ka poe noho malie, e hahai ana me ke akahele, me ka wikiwiki ole ma ka manao ino; aka, ma ka manao maikai a me ka oluolu ka makemake, a e ike pono mai no oukou Elua Ahahui Hoopuka Nupepa o Honolulu nei i keia wa, a e ninau mai paha auanei oukou, pehea la ka laua hana i keia manawa? Aia ma ka Ahahui o ka Hoku o ka Pakipika ka ona i na wa e halawai ai ia Ahahui i kekahi manawa, a aia hoi ma ka Ahahui o ka "Nupepa Kuokoa," he lai wale no ka hana me ka oluolu, aole ona, aole haunaele a hiki loa aku i kona lanakila ana, a ma na mea a pau i hoakakaia maluna ae nei, oia no na kumu i kue ai a mokuahana no ka like ole o na manao; aka, o kuu manao he aloha au i ka "Hoku o ka Pakipika," a me kona Kahua e kukulu ia nei; aka, eia wale no ka mea kanalua, o ke ano o ka poe nana e kukulu nei, oia hoi ka poe o ka Ahahui, o kekahi poe he poe ona, a pela i pilikia ai ia Ahahui i kekahi mau halawai ana. Nolaila, nui loa kuu aloha ia oe e ka Hoku o ka Pakipika, i ka hooiliia o kou kino i na ukana waiwai ole, oia ka huhu nui i ke Kuokoa, a huhu wale aku i kela mea keia mea, e hoopiha wale ana i kou kino i na ukana e hookaumahaia ai oe, aole ike pono ia kou ano maemae, e hiki ai ke hoonaauao aku i i kou lahui. No ka mea, o oe e "Ka Hoku o ka Pakipika." he Nupepa oe no loko ae o kou lahui, a o oe ke keiki hiapo a keia lahuikanaka; aka, ke huhu aku nei oe i kou mau makua me na olelo ino pono ole he nui wale, aole oe e huli aku a nana ma ka Mokuna 20: 12 o Pukaana. "E hoomaikai aku oe i kou makuakane, a me kou makuahine, i loihi ai kou mau la maluna o ka aina a lehova i haawi mai ai ia oe." A pela ko'u manao aloha ia oe, e holoi oe i na manao huhu iloko ou, a e hoomaemae pono ia oe iho. KEKAHI O KA HUI KUOKOA. Honolulu, Oka. 22,1861.