Ka Nupepa Kuokoa, Volume I, Number 3, 16 November 1861 — Untitled [ARTICLE]

"KA HOOPAU ANA O KA HAE.—Ma ke kauoha a ka Papa Hoonaauao, e hoopau ia ana ka hoolaha ana o ka Hae Hawaii, i ka la hope o Dekemaba e hiki mai ana, nolaiia, e na Luna o ka Hae, no ka makahiki e pau ana ma ka la hope o Maraki, 1862, i ka hapaha o ia uku; penei, o ka mea i hookaa mai i hookahi dala, e hoihoi aku ia ia i hapaha. A o ka mea i hookaa mai hookahi dala me ka hapalua, e hoihoi aku ia ia i ekolu hapawalu. A ina i loaa mai ke dala ma ka poho o ko'u lima, alaila, na'u no e hoihoi aku i na Luna, a na lakou e haawi aku i kela mea keia mea i hookaa mai, a o na mea a pau i hookaa ole mai ia oukou, e koi aku ia lakou e hookaa koke mai ia oukou i ekolu hapaha o ka uku makahiki. O ka poe e lawe ana ma ke ope, he 87 1/2 keneta no lakou e uku mai ai, a o ka poe e lawe pakahi ana, no ka uku hookahi dala me ka hapalua, e hookaa mai lakou i hookahi dala me ka hapawalu." E ike auanei kakou ma ka Olelo Hoolaha maluna, e hoopauia'na ke paiia ana o ka Nupepa Hae Hawaii, ma ka la 31 o Dekemaba, e hiki mai ana. Ua hookumuia ia Nupepa i ka malama o Aperila, M. H. 1856, e ka makamaka aloha o na Kanaka Hawaii, e Limaikaika, i make aku nei i ka makahiki i hala iho nei, me kona uwe nui ia e keia lahui kanaka. No kona aloha i keia lahui kanaka ke kumu o kona hapai ana ia Nupepa, ua makemake nui oia e haawi aku i na kanaka Hawaii, i kahi e apo aku ai i ka ike, a me ka naauao. Ua hoi aku oia i kahi hoomaha o ka uhane, no ka mea, ua lawa kana mau hana me ka pololei ma keia ola ana; a o ka pepa ana i hapai ai, oia kekahi e haalele mai ana ia kakou, e like me ka mea nana i kukulu mua, a e oki ana kona hele ana. He mea pono ole i ko makou manao ka hoopau loa ana i ke kukui o ka ike, ka mea nana i hoomalamalama i keia lahui kanaka, o uhi hou mai auanei ka pouli ma na aina papu nani o Hawaii nei, a hou hewa ko kakou hele ana iloko o ka poeleele, me ka huli aku i lima nana kakou e alakai, a me ka loaa ole, a e like me kulanakauhale i kukuluia ma kahi kiekie, ku nalowale ole, pela hoi e nalowale ole ai na nupepa, mai ka manao aku o na kanaka Hawaii, ka poe i heluhelu ia mea me ka olioli i na la i hala ae nei, me ka loaa o ka ike, a me ke akamai noloko mai oia heluhelu ana. A no ia mea, e nana mai ana oukou i ka hele ana aku o keia nupepa iinua o oukou me na maka oluolu, a me na naau olioii, ua hoopihaia i na nu hou o na aina e mai, a me na mea hou o ko kakou mau mokupuni nei. A no keia kumu, ua makaukau oukou me ke ake nui e hele mai imua, e kokua i ka Nupepa Kuokoa, i lilo io ai oia i Kilohana no ko oukou mau hale, e kokua lokomaikai mai i kona ola. E kokua mai oukou e na makamaka, o ka naauao, e like me ko kakou mau aahu, aohe e loaa mai me ka uku ole; no ka mea, o ka poe mea lole, he ukuia lakou no ko lakou waiwai, a pela hoi ka poe pai i na nupepa, e ukuia no ko lakou luhi. E kokua ikaika, a e lokomaikai, a e hana no makou i keia nupepa i Kilohana no na pae aina o Hawaii nei.