Ka Nupepa Kuokoa, Volume I, Number 5, 16 December 1861 — Page 1

Ka

Nupepa Kuokoa:

BUKE I.  HONOLULU , DEKEMABA 16, 1861. HELU 5.

 

Olelo Hoolaha.

 

E pai hou ia ana ke Kuokoa, penei:

Poakolu,............................Ianuari 1.

Poaono,............................Ianuari 11.

Mahope aku, kela Poakahi, keia Poakahi.

                He mea pono i kela mea keia mea i kakau i kona inoa no keia pepa, e hoomakaukau i na DALA Elua ($2.00.) a e uku mai mamua ae o ka la mua o Ianuari, 1862.

                Aole e haawiia'ku ka pepa i ka poe i uku mua ole mai i ko lakou mau dala, ke hiki mai ka maluna o Ianuari, 1862. E hoomaopopo i keia mau olelo maluna, e ka poe e makemake ana i keia Nupepa maikai.

H. M. WINI,

Luna Pai.

 

He inoa no Aalapuna.

Auhea wale ana oe,

Ka manu aloha o Maleka,

I Maleka keia kino,

I Kahiki ko'u manao,

Hiki mai nei ke ala,

O ua pua loke nei,

Na hua helu no oe,

Au i kau nui ai,

Kau nui aku ka manao,

Ka ike ia Enelani,

A he nani no oiala,

Hiwahiwa na ke aloha,

He aloha no Mekiko,

Puali o Kaliana;

Ua ana iho nei au,

Ua luhi maoli hoi,

E o'e e aa mai,

He kaua hohe ole,

Eia mai no au,

O ka liilii Pelekane,

Nana o nowelo aku,

Huli mai ai Lukini,

A he kini nui ke aloha,

Nana e pai ka manao,

Haupu au e hoi,

A-e mai o ke kai uli,

Keehi i Hawaii nei,

Ke poo o Hualalai,

Kuahiwi o Hainoa.

He lono olelo mai,

I ka liko o ke kuikui

Kuhihewa mai o Maleka,

Ua puni o Hawaii nei,

E o'e e eu ae,

Ua paa i ke kuikahi,

Akahi a oni mai,

Na koa o Pelekane,

Haalulu na pae moku,

Nakolo aku i Lukini,

Lohe ke kai o Mamola,

Ua ola no Kuleke,

I ka malu o Pelekane,

Lele wale mai Inia,

Nana i hooheu mua,

Ala mai o Enelani,

Nana i kuike Kina,

Ai nomenome i ka papa,

I ka papa o Kahikiku,

I alawa iho kuu hana,

He ino o Kepahoni,

Aole e loaa mai,

Ka nani o Himalea,

Kipuni paa i ka hau,

Halii lua i ka noe,

He no-a akamai au,

Ke imi aku e loaa,

He loaa lauahi kau,

He upena pakuikui,

E kuhi ana paha oe,

Nuu e ako ia pua,

Ka pua o ka iliau,

Auhea la kuu hoa,

Eiae a hiki mai.

Na'u na M. A. ILIKEALII.

Pahua, Honolulu , Dek. 1861.

 

                No ka loaa nui o ka aila lanahu pohaku iloko o ka honua ma Amerika, ua poho loa ke kuai ana i ka aila kohola ma Nu Bedefoda. O ke galani aila i makepono i na keneta he 60, e lilo ana ia i keia manawa i na keneta he 40 ke kuaiia. No keia poho, e waiho wale ana na moku okohola ma na uapo, a ua pau ka holo ana ma ka moana e o i na kohola.

 

Kela mea keia mea o na Aina e mai.

 

                Ua ohi na Lunahoomalu o ka aina kipi o Amerika, i na dala a pau o kanaka, ma ka auhau ana. I keia manawa hoi, e auhauia'na i na mea ai a me na mea aahu o kanaka, i mea hanai, a i mea hoaahu i kona poe koa kaua.

 

                I ka hana mua ana o Oliva Koromuwela i na dala, ua paiia ma kekahi aoao o ka apana dala penei, "Ka Repubelika o Enelani." I ka nana ana o kekahi mea i pili i ka Moi keia mau olelo, pane mai kela, "Ke ike nei au, he okoa ko ke Akua aoao, a he okoa ko ka Rebupelika."

 

 

                Ua mau no ke kahe ana o na ahi pele mailoko mai o Vesuwia ma Napela, mai ka makahiki 1854 mai, a ua uhi mai na pohaku pele maluna o ka aina lepo mahiai, i na mile huinahalike eiwa. Ke manao nei na mea nana aku, ua hakahaka ka mauna, a ua kokoke e hiolo iho ka puu iloko o ka luapele.

 

                HE KUMUKUAI NUI. — Ua kuai lilo ia iho noi kekahi apana aina maloko o Ladana, Enelani, mamuli o ke kumukuai o na dala he $1,900,000 no ka eka hookahi. Me ia dala kuai, e hiki no ke uhi paa i ka aina i ka hapa dala e like ana ka manoanoa o ka hapalua dala.

 

                KA ILI ANA O KA MOKUAHI KANADIANA, MA KA MOANA ATELANIKA. — I ka holo ana o ke Kanadiana mai Kuebeka i Livapula, ua ili ia maluna o kekahi moku haupaa (Iceberg) a poho iho mahope o na minute he 35. He 30 na kanaka i make pu, a ua hoopakeleia na kanaka he 170 maluna o na waapa.

 

                Ua ili mai ka waiwai nui maluna o na kanaka naaupo i kekahi wa, i mea e hooluolu mai ai i na mea naauao no ko lakou ilihune ana. Aole i ka nui o ka waiwai ko ke kanaka pomaikai ana aole i ka ilihune kona poino ana. Ua kaumaha ka mea waiwai nui i ka nui o ka luhi i ka malama ana, a ua oluolu ke kanaka ilihune i ka nui o ka mama o kana ukana.

 

                Hele aku kekahi kanaka kuaaina i ka hale hana amara, e hana oia i na kui i kamaahao no kona lio. Ninau aku la ia i ka amara, e hiki paha ke hanaia na kamaa a oi e paa ana pela i na wawae, me ka hemo ole mai? Pane mai ka amara, "Ae, hiki no, he hiki paha ia oe ke hoopaa i kona mau wawae iloko o ke ahi."

 

                KA HOOKUUIA O NA KAUWA LUHI O RUSIA. — O kekahi hana kaulana iloko o keia makahiki, ka hookuu ana o ka Empera o Rusia, i ka la 30 o Maraki, i na miliona eha o na kanaka iloko o Rusia. He hana lua ole ia ma ia Aupuni. No ka nui o na alii mea kauwa e hoole ana, hoomakaukau ikaika iho la o Alekanedero e kinai i na mea manao kipi ilaila. Aka, ua makau na konohiki i ka Empera, ua holo kona manao me ke kaua ole, a hiki i keia manawa.

 

                KA IMI NAAUAO IWAENA O NA PILIKIA.— Ma Edineboro i Sekotia, ua noho haumana kekahi keiki ilihune me ka haku paahana. I ke ao ua hana ia i ka hale hana o kona haku, i ka po, ua ao ia i ka palapala ana iloko o ka buke. No ka ilihune, aole e hiki ia ia ke kuai i ke kukui e malamalama ai ka heluhelu ana, a puka no ia iwaho ma ke alanui a ku malalo o na kukui ma ke aniani o na hale kuai, a malaila i ao ai i kana buke, a pio na kukui, alaila pii ae la ia ma ka pou o kekahi kukui aniani o ke alanui, a e paa ana kekahi lima i ka pou, a ma kekahi lima ka buke heluhelu. Ua lilo ia keiki i kanaka kaulana no ka naauao. O kekahi buke i kakauia e ia ma ka olelo Arabia, ka buke Arabia mua ia i paiia ma Edineboro.

 

                NA WELA. — Ke hai mai nei kekahi Nupepa Farani, ua loaa ka mea hoola koke i na mai wela i ke ahi, a i ka waiwela paha. Ma ka hoopili aku i ka lanahu pio i kahi i wela, ua omoia ka wela o ka io iloko o ka lanahu, a ua maha koke mai no ka eha o ka wela ana. Pono paha e hoaoia keia laau ke loaa ka wela i ke ahi.

 

                KO WELINETONA HOOMALU ANA I NA KOA ONA. — I ka wa e lawe ana kekahi wahine i na popo perena mailoko mai o ka imu kahu, a o aku la kekahi koa i ka hao o ka pu iloko o kekahi popo, lalau ae la oia ia mea, a mahele iho la me na hoa ona, a pau ia i ka aiia. Hoopii na wahine la ia Welinetona no ka aihue, a kauoha aku la kela, e make ke koa i ke kipuia. Ka pau no ia o ka aihue ana o na koa. Pela ke koikoi o na kanawai hoomalu i na koa, e pono ai lakou.

 

                HE OHANA MAKAPO. — Ma Senakadi, Nu Ioka, he mau keiki he 11 a kekahi mau makua, a ua hanau makapo na mea eono o lakou. Ua makapo ke keiki muli loa, he mau hepedoma o kona hanau ana ae. A nui iki ae, ua hoonoho ia lakou ma ke kula hanai o na makapo, kahi e aoia ai lakou i ka hana lima i ka palapala, a e hana i na mea e pono ai i na makapo ke hana. Ua manaoia ke kumu o keia makapo ana, no ka hanauna kokoke o na makua. Ua maikai na maka o na makua.

 

                Ke olelo mai nei kekahi Nupepa o Parisa, Farani, penei: "Na Salave o Amerika. Ua hilahila ole na mea e malama ana i na Salave ma Amerika, i ka hai maopopo mai, he haawina ka oihana hooluhi nika mai ke Akua mai. Iloko o na kenekuria he 19, ua loaa na kanaka pono ole, e hiki ke kipi, ka hookahuli aupuni, a e lawe kaua kipi. Ua hilahila ole kela poe ke noi mai ia Farani e kokua aku ia lakou, i ko ai ko lakou manao. E aho e hana like lakou me ko Rusia, a e hookuu ola aku i na Salave, aole ka hookahuli i ke aupuni i mau ai ko lakou hookahuli hewa ana."

 

                KE ALII JEROME NAPOLEONA. — I ka malama o Iulai; ku mai la ma Nu Ioka, ke Alii Jerome Napoleona me kana wahine o Kelotilada, ke kaikamahine a Vitcor Emanuela ka Moi o Italia, mai Farani mai, maluna o ka moku mahu o laua, a kaahele ae la i ka aina akau. Ike aku o Jerome ia Wasinetona, a me ka Peresidena a me na Kuhina o ke aupuni, a makaikai aku oia i ke kahua kaua ma Bulu Rana, a kipa ae la oia e ike i na koa kipi ma Manasa. Mailaila aku ko laua hele ana a Niagara, a kaahele i na aina Komohana a hiki i Misouri. Hoi mai la laua a Bosetona, a pau na malama elua o ka makaikai ana, holo hou aku laua i Farani.

 

                KA HELU KANAKA MA IRELANI. —— Eia na helu hoike imua o ka Ahaolelo Beritania, no ka nui o na kanaka ma Irelani. I ka la 18 o Aperila, 1861, he 5,764,543 o lakou a pau. Ua emi iho lakou i na makahiki he umi i na mea he 764,842 uuku iho. Iloko o kela manawa ua hele na mea he 1,230,286 mai Irelani aku a i na aina e. Ke kumu o ko lakou haalele nui ana i ke one hanau, ka ilihune pili wale o lakou mahope o na konohiki. Imi lakou i na aina e i mau wahi no lakou e noho kuonoono ai. Ma ia aina, he 4,490,583 na Katolika, me 678,661 o ka Ekalesia Enelani, a me na Hoolepope e ae he 596,563. O na hoomana aoao e ae he 8,414, a o na Iudaio he 322.

                He mea kupanaha ka oluolu o na Beritania no ka emi ana o na kanaka ma Irelani. Mai ka makahiki 1846, a hiki i ka makahiki 1851, ua poho o Irelani iloko oia mau makahiki 5, i na kanaka he miliona a keu. Ma ka hele ana i na aina e ka nui, a ua make i ka wi ka lehulehu. I ka makahiki 1851, he 8,000,000 o lakou; aka, ma ka helu o 1861, aole i hiki lakou i na miliona eono.

 

HE KAAO

NO KA-HAU-NANI.

I unuhiia mailoko mai o ka Olelo Geremania.

 

                I waena o ka manawa ino ma na wahi anu o ka Akau, e noho ana kekahi wahine alii ma ka pukaaniani, e nana ana i ka helelei o ka hau iluna o ka honua, e like me ka hulu o ka manu. Noho no keia humuhumu a mea nana aku ana keia i ka helelei iho o ka hau, a ku ka lima oia nei i ke kuihumuhumu, a haule ekolu kulu koko iluna o ka hau; nana iho la keia a o ka maikai o ka ula o ke koko iluna o ka hau, i iho keia, "Ina paha e loaa ka'u keiki, alaila, e ake au e like kona aiai me ko ka hau, ka ulaula e like me ko ke koko, a o ka eleele e like me ka eponi." Aole i loihi loa mahope mai o ia manawa, hanau ua wahine nei he wahi kaikamahine, i like loa ke aiai me ka hau, ka ulaula o na papalina e like me ke koko, ka eleele o ka lauoho e like me ka eponi. A kapaia ka inoa o ua wahi kaikamahine nei o Kahaunani, i loaa no hoi ia ia nei a hanau, make ka makuahine.

                Aole no hoi i liuliu, mare hou ka makuakane i ka wahine. O ua wahine nei, he wahine maikai loa, no ka manao o ua wahine nei, oia wale no ka wahine ui, nolaila aole oia nei makemake e ike ia ae kekahi wahine ui e ae. A o ke aniani oia nei, he aniani olelo, i na manawa a pau loa a ua wahine nei e nana ai i ke aniani, o ka ia nei hana ka ninau, "Aniani uuku, aniani uuku, e hai mai oe ia'u owai la ka wahine ui o keia la?" Olelo mai ke aniani, "O ka oiaio ka'u e hai aku ia oe e kuu alii wahine, o oe ka ui e ike ia nei." Alaila oluolu iho la ua wahine nei, no ka mea, ua hai mai ke aniani i ka oiaio.

                A o ua kaikamahine nei o Kahaunani, ke pii ae nei keia, pii pu me ka nani i na la a pau loa. I ka hiki ana o ia nei i na makahiki he umikumamakahi. ua like ko ia maikai me ko ke kakahika kalae, a ua oi aku ko ia nei nani mamua o ka makuahinekolea ona.

                I ka wa o ia nei i ninau hou ai i ke aniani ona, "Aniani uuku, aniani uuku, e hai mai oe ia'u owai la ka wahine ui o keia la?" A pane aku ua wahi aniani nei, "O ka oiaio ka'u e hai aku nei ia oe e kuu alii wahine, o Kahaunani ka wahine ui e ike ia nei." Ia manawa, hikilele ua wahine nei i ka piha i ka huhu i ke kaikamahine, no ka nui loa o ko ia nei huhu, aole e hiki ia ia ke moe i ka po me ke ao. A kauoha keia i kekahi kanaka uhai holoholona o ka nahelehele e hele mai imua ona, a olelo aku keia, "E lawe oe i kela kaikamahine a loko o ka ululaaau, pepehi oe a make, alaila hoihoi mai oe i ka puuwai i ike au i ka oiaio o kau mea i hana ai, no ka mea, aole o'u makemake e ike hou i kona mau maka.

                Hoolohe no ua kanaka nei e like me ka olelo a ka haku. Ko ia nei lawe aku la no ia i ua kaikamahine nei a loko o ka ululaau, unuhi ae la keia i ka pahi e hou i ka puuwai o keia kaikamahine hala ole; e hoomaka koke iho ana ua kaikamahine nei i ka uwe, me ke noi aku i ua kanaka nei, "E hoopakele oe i ko'u ola, alaila aole au e hoi hou i ka hale, o ko'u wahi keia e noho ai o keia ulunahele." A komo ke aloha iloko o ua kanaka nei, a ae aku keia me ka manao e pau kela i ka ai ia e na holoholona hihiu, i aku la ua kanaka nei, "O hele hoi ha."

                Ia manawa, holo mai ana he wahi puaa kane hihiu, pepehi keia a make, wehe keia i ka puuwai a hoihoi i ka hale i mea e manao ia mai ai ua hana keia e like me kona kauoha.

                Noho iho la ua kaikamahine nei oia wale no, hookahi o ia nei kokoolua, o ka lau o ka laau. Hele mai no na holoholona hihiu, aole hoeha mai ia ia nei. Ia manawa, hoomaka keia i ka holo, holo wale aku la no keia iluna o ka pohaku oioi, iluna o ka laau kuku, a hiki keia he wahi hale uuku i ke ahiahi, a komo aku la keia iloko e hooluolu ai i kona kino. Iloko o ua wahi hale uuku nei, ua like no na mea a pau ka uuku, aka, he maemae na mea a pau loa. Iluna o ke pakaukau, ua kauia ehiku mau pa liilii, i na pa liilii a pau ehiku, ehiku mau puna liilii, ehiku o liilii, ehiku pahi liilii, a ehiku pola liilii, a ma ka paia o ka hale, ehiku moe liilii, o ka halii o na moe, ua like ke aiai me ka hau. A noho iho la keia, inu kupa, inu iho la keia i wahi kupa uuku, a lalau aku la keia i ke puna o kekahi pa, a i ke o o kekahi pa, i ka palena o kekahi pa, a inu keia i ka waina o kekahi kiaha; pela ka ia nei lawe liilii ana a pau ka ia nei ai ana, hele keia a luna o kekahi moe, moe keia a o ka loihi loa paha o ia moe, ae aku ana keia he moe, pela ka ia nei hana ana a hiki keia iluna o ka hiku o ka moe, iluna olaila ko ia nei wahi i moe ai.

                I ka poeleele ana iho, hoi mai ka poe nona ka hale, he poe kanaka liilii, o ka lakou hana ka hele i ka imi gula iloko o ke kuahiwi. Pupuhi lakou nei i na kukui o lakou nei ehiku, a maamaama ae la, ike iho la lakou nei ua hiki mai kekahi mea ilaila; no ka mea, aole he like o na mea e waiho ana e like me ka lakou nei haalele ana iho.

                O ka mua, olelo iho la ia, "Ua nohoia iho nei ko'u wahi noho uuku." O ka lua, "Nawai la hoi i ai iho nei iluna o ka'u pa uuku?" O ke kolu, "Owai la hoi ka mea nana i ai iho nei ka'u wahi palaoa uuku?" O ka ha, "Owai la hoi ka mea nana i oe iho nei ka'u wahi puna uuku?" O ka lima, "Owai la hoi ka mea nana i hou iho nei ka'u wahi o uuku?" O ke ono, "Ua oki iho nei kekahi me ka'u wahi pahi uuku." O ka hiku, "Owai la ka mea nana inu iho nei ko loko o ko'u wahi kiaha uuku?"

                O ka mua, nana ae la ia a ua moeia ka pela ona, a ninau iho la keia, "Owai la ka mea nana i moe iho nei ko'u pela?" A holo mai lakou nei a pau loa, a olelo mai la kekahi, "A me ko'u." "A me ko'u." A nana ae le ka hiku a ike ia Kahaunani e moe ana iluna o kona pela, ua pauhia loa i ka hiamoe.

                Hele mai la lakou nei a pau loa a nana iho la, a olelo iho, "Owai la hoi keia wahine maikai e moe nei?" Aka, aole nae lakou nei i hoala aku. A i kakahiaka ana ae, ala ae la ua o Kahaunani, a makau keia i ka ike ana mai i ua kanaka liilii nei. Aka, he poe oluolu loa keia, ninau aku lakou nei, "Owai oe, a pehea kou hiki ana mai?" A hai aku keia, "O ko'u inoa o Kahaunani." A hai aku la no hoi keia i ka mea a ka makuahinekolea i hana ai, a me ka hoopakele ana o ke kanaka i kona ola, me ka auwana hele ana o ia nei, a hiki mai ai i ua wahi hale nei.

                A olelo mai ua poe kanaka liilii nei, "E hiki no auanei ia oe ke malama i ka hale, hana i ka mea ai, hana i kahi moe, holoi i ka lole, humuhumu, a malama i na mea a pau loa me ka maikai? Ina e hiki ia oe ke hana ia mau mea, alaila noho oe me makou, a na makou oe e malama."

                Ae aku la keia, no ka mea, ua olioli loa keia i ka noho me lakou la, a hana i na mea o ka hale. O ka lakou la hana, ka hele i ka eli gula, a ahiahi hoi mai i ka hale, ua makaukau na mea ai ia ia nei. A i kekahi la ae a lakou nei i hele ai, olelo mai ua kanaka liilii nei, "E lohe ana ko makuahinekolea, eia oe ia nei kahi i noho ai; a nolaila, e malama oe ia oe, mai hookomo oe i kekahi mea iloko nei o ka hale.

                O ua makuahine kolea nei, i ka manawa o ia nei i ike ai ka puuwai, oluolu iho la koia nei manao; i ko ia nei kuhi ana ua make io kela, a koe iho o ia nei wale no ka wahine ui o ka aina. Koia nei hele aku la no hoi ia me ka olioli a ku ana imua o ua wahi aniani nei, a ninau aku, "Aniani uuku, aniani uuku, e hai

mai oe, owai la ka wahine ui o keia la?" Hai aku la ua wahi aniani nei, "O ka oiaio ka'u e hai aku nei ia oe, e kuu alii wahine, he oiaio, o oe ka nani e ikeia nei maanei, aia ma ke kuahiwi i kahi o na kanaka liilii ehiku, kahi i noho ai o Kahaunani, hookahi kaukani kona nani mamua o kou.

                Ia wa, piha loa keia i ka huhu no ko ia nei ike ana iho la ua hoopunipuni ke kanaka ana i kauoha ai e pepehi ia Kahaunani, no ka mea, ua ike keia he wahi kanaka hoopunipuni ole ua wahi aniani nei. Noonoo hou iho la keia, pehea la auanei e make ai, no ka mea, aole e loaa ia ia ka oluolu, aia a koe oia wale no ka wahine maikai ma ka honua nei, alaila keia oluolu.

                Noonoo keia a loaa ia nei ka mea e make ai, ko ia nei hamo iho la no ia i na papalina o ia nei a ano e i ke pena, a komo keia i ke kapa o ka poe kalewa lole, me ka pakeke ie, o ka ukana oloko, he mea kaliki o ka wahine haole, a ano e ae la keia, ko ia nei hele aku la no ia ma ke kuahiwi i kahi o ua poe kanaka liilii nei; a hiki keia ma ka puka, kikeke ana keia, a kahea aku la ua wahine nei, "He kaliki maikai, he mea kuai, owai ka mea kuai mai, i kuu kaliki?" Kiei aku la ua o Kahaunani ma ka puka aniani a aloha aku, "Aloha hoi paha oe, heaha kau mea kuai?" Olelo aku la ua luahine nei, "He uwea, he uwea maikai, he uwea o kela ano keia ano," a hoikeike aku la ua luahine nei i ka uwea, ua hanaia a paapu na ano.

                Olelo iho la keia ia ia iho, "He wahine pono no paha oe, e hookomo paha wau ia oe," o ko ia nei wehe aku la no ia i ka puka a komo mai la ua luahine nei. Kuai keia a lilo ia nei ke kaliki maikai; a olelo aku ua luahine nei, "He kino maikai kou, he paa pono i ke kaliki ia, homai na'u e kaliki aku, a ae aku la no hoi keia, aole oia nei manao he hewa ka ia la. Ha wikiwiki aku la no ia o ua luahine nei i ke kaliki a paa, no ka paa loa, hina ua kaikamahine nei ilalo me he mea la ua make.

                Hoi wikiwiki aku la ua luahine nei, me ka olelo iho, "E ike ana anei kaua, owai la ka wahine maikai loa o kaua?"

                Aole i liuliu loa iho, hoi mai ana ua poe kanaka liilii nei. A pehea ko oukou manao i ko lakou nei wa i ike ai i ka lakou nei mea aloha e moe ana iluna o ka lepo, aohe oni, a me he mea la ua make! Hapai ae la lakou nei a luna, a ike iho la lakou nei ua kalikiia a paa loa, okioki lakou nei a pau ke kaliki i ka mokumoku, pohala ae la keia. I ko lakou la manawa i lohe ai i ke kumu o ko ia nei mea i pilikia ai, olelo mai lakou la, "Aole na he mea e, o ko makuahinekolea no na." A ao mai la lakou la, "E malama pono oe ia oe, i ko makou wa e hele ai."

                I ka wa o ua makuahinekolea nei i hiki ai i ka hale, hele aku la no keia a kahi aniani ona, olelo aku la, "Aniani uuku, aniani uuku, owai la ka wahine maikai o keia la?" Olelo mai la ua wahi aniani nei, "O ka oiaio ka'u e hai aku nei ia oe, o oe ka nani e ikeia maanei, aia ma ke kuahiwi i kahi o na kanaka liilii ehiku, kahi i noho ai o Kahaunani, hookahi kaukani ka oi aku o kona nani mamua o kou." I ka wa o ia nei i lohe ai i keia olelo a ke aniani, holo ae la ke koko a ka puuwai o ia nei, no ka mea, ua akaka iho la ia ia, aole i make ua kaikamahine la.

                Noonoo hou iho la keia, me ka olelo iho, "Heaha la auanei ka mea e make ai keia kaikamahine?" Noonoo keia i kona akamai a pau loa, a i iho la keia, eia ka ka mea e make ai, o ke kahi omau lauoho, hana keia i ka laau make i ua kahi nei a paa, ho'ano e iho la hoi keia ia ia nei a ano e, aole e like me ke ano ona i hele mua ai; he ano hou keia. Ko ia nei hele aku la no ia a hiki i ua wahi hale uuku nei, kikeke ana keia i ka puka, a kahea aku, "He kahi kuai, owai ka mea kuai mai?" Kiei aku o Kahaunani ma ka puka aniani, a