Ka Nupepa Kuokoa, Volume I, Number 7, 11 January 1862 — Ka Ahaaina a "Ka Hui Kuokoa,? ma ka la mua o lanuari, M. H. 1862, ma ka Home Luina. [ARTICLE]

Ka Ahaaina a "Ka Hui Kuokoa,? ma ka la mua o lanuari, M. H. 1862, ma ka Home Luina.

| Ma ka ia mua o lanuari ī hnia iho nei, he | Ahaaina nui ka ia Hui ma ka Hoine Luina, I he mea e hoomanao ana i ko iakou hooma- | nawanui ana t ke kukuiu ana i u Ka Nupepa \ Kuokoa." A no ka mea hoi. o ka puka ana | keia e mau loa'ku ai o ua Nupepa 3a. noiaiia, | ua hoike ka Aha ilui i ko lakou olioii i ka ; lanakila ana o ka lakou mea i kukuiu ai me ! ka hoomana'wanui, i na leo he nui waie e I ku-e ana, ma ka hana ana i Ahaaina oiioii | ina ka Home Luina. He inau mea ai haole j waie no kai hanaia, e iike loa no me ka ai | mau a na liaoie. 1 KE K.'iniKO O NA LALA O KA HC!. I rio loiewawae keokeo, kuka paina eieeie, ! puiiki keokeo, papaie piwa, me na mikina i iima keokeo, a he iipine meiemele me na hua i Ka iiui Kuokoa, 1 paiia maiuna iho. O na ! Luna i kohoia no ka huakai, o J. Moanauii, | Kajy?na, o W. P. R. Bila, kona hope, ua like | no ko iaua kaiiiko me ria la|a e oe, ua jxiewa i iki nae rna ka lipine, he uiiuli ko iaua lipine, i a ua kauia hoi na iiua Ka Hui Kuokoa, ine ka wai a lie hoku ina ko laua aoao. O S. P. Kallama, J. H. Kaikainahaole, a me S. N. Haieole na Makai Hoomalu o ka hua- » kai. Na Luna ku mau o Ka Hui Kcokoa, J. Komoikehuehu, Luna Hoomalu; William Pinehasa \Vootl, Kakauolelo; G. Kamai makai nui; W. N. Pualewa, Kahunapule v Penei ke kahiko ana o na iuna ku mau, ka Luna Hooinalu e like no me na lala e ae ka | aahu, h« hoku nae ma kona aoao akau, me | ka lipine uliuli i kauia ma aoao akau a i hiki i kona aoao hema, me na hua guia i | j>aiia ma ka lipine " Ka Hui Kuokoa." Ua | like no ka lipine a me ka aahu o ke Kakauolelo, aka, ua paewa iki ma ka hoku, no ka mea, ma ka puka pihi o ke kuka kona hoku kahi i kau ai. O ka makai nui he iike no me na lala e ae, aka, he lipine ohelohelo nae, ma kona liina akau, a o ke kahunapuie he hainaka iei ai keokeo. KA IĪOULUULU AKA. Ma ka hom 12 o ke awakea oia la, ua hookaniia ka pahu, e ana i na lala e hele nmi, ma ko lakou keena mnu ma ka hale o J. Moanauli, Esq., kekahi o na lala o '*Ka Hui Kuokoa," ma Aala. Ua hoomau ke kawewe ana o ka ieo o ka pahu a hiki i ka hora akahi, ia manawa ua akoakoa paii mai na iala, a ua hoomakn koke ke kukulu ana 0 ka huakai, mawaho pono iho o ka puka o ka j)a o ka hale i haiia niaiuna. KH KUKULU ANA O KA HUAKAI. Mamua ke jmhi ohe a me na j)a'hu,mahojie iho ka Hae Hawaii. alaiia, ke Kakauolelo ine ka Buke o ka Moolēlo o na mea i hanaia e ia Aha Hui i na la i hala ae, mahope iho kaLuna Hoomalu,me kona ihiihi a pau,maliojw iho ona ke Kahunajmle mau o ka Hui, a mahope aku ona, he-le mai na lioa laia me ka j>alua, he kanahiku a keu ae ka nui o na hoa i hele sna ka huakai. KA HKI.E ANA. Hoomaka ka hele ana ma ka hajialua o ka hom akahi. Hele mai ina ke Alanui Alii, a hiki ma ke Alanui Nuuanu, a hiki i ke Alanui Beretane, a iho mai ma ke Alanui Paj)u, a hiki i ke Alanui Aliiwahine, alaiia, heie aku a hiki ma ke Aianui Nuuanu, pii ma ia alanui a huli mai ma ke Alanui Kalejki, a hiki i ka Home Luiiui kaiii e ahaaina'i, malaiia o Capt. Oat a me kana wahine kahi 1 noho makaukau ai e alakai i na hoa'o ka Aha Hui ina ka jwj);\ aina, aiakai laua a hiki i ka lumi j\iina, alaila ku na iala a pau ma ka aoao o ke pikaukau. KA AI ANA. Ma ke kauoha a ka Luna Nui o lea huakai, ua noho na lala a jx\u, in i ka noho, a hookiia ki? kani ana o ka Pahu. Kauohaia i ke Kahunapule e hoomaikai aku i ke Akua no ka ai ana, puie ke Kahuna a jxiu, alaila, hoomaka ka ai ana, a kauohaia'e la ke Puhi Ohe a mei na hookani Pahu, e hookani i ka iakou mau mea kani. A i ka pau ana o ka jx\ina ana, ku mai ka Luna Hoomalu, a liai I mai ia i kekahi mau manao paijxii. j He nui ka olioli o.na hoa i na olelopaipa:, ! a ua pai-[>a-i mai lakou i ko lakou mau lima, j e hoike ana i ko lakou olidi i na mea i hoij keia mai e ka Luna Hoomalu a lakou i koho j ai. j P;ui ia, ku inai o W. P. R. Bila, kekahi o I na Komiie i kolioia e haimanao ia la, a pej nei kana mau olelo. He mea olioli ia T u I ke ku ana i keia la imua o oukou e na ma- \ kamaka, a ua hiki ole i na huaolelo ke hoo- ? puka ae i ke kapalili o ko'u puuwai, no ka | piha loa i ka hauoli; he oiaio ! Ua hoohuiia j kakou i keia la e ke kauia palupalu o ka manao lokaln. A no ko kakou luhi ana, a me ka hooinauawanui ana, i ke kanu ana iho a me ka hoopuiu ana i ke kihapai i kanuia'i o ka kakou jM»pa, ka Nupepa Kuokoa. Noiailn, ua hui mai kakou i keia la, e hoomanao me ka maikai a me ka oluolu, me he mea la, e kuu i ko kakou iuhi; no ka mea, ua puka ae ka Nupepa a kakou i kanu ai, a i kukulu ai, a i keia la, ua lilo ia he hoku nana e hoomalauialama aku i keia lahuikanaka i kela pule a me keia pule, a e olioli au i ka olelo iho, e mau ana kona hele ana me ka waiho aku ia ia iho i wahi na ka mamo Hawaii e hanai ai i ko lakou mau manao i ka ike a me ka.naauao. Q ka£ou wale no anei ka poe i pomaikai i ka {Hika ana o keia Nupepa ? O knkou wa-

i»j no anei ka poe e olioli ? O kakou wale no anei ke iini a ke haaheo i kona oiii aua ae i kia o kakou ? Ke oklo nei au. aole ' Ua hoopomaikai kakou i ko kakou Lahui; no ka mea, ua waiho aku kakou ika io a ine ka hua o ka kakou hana i hoomanawauui ai, i wahi na lakou e apo mai ai i ka naauao. Ua oiioli iakou—ua iini— ua hnaheo. i ka ike ana mai i ka JSupepa Kuokoa, ke kia i hookupaaia e ko kakou hooikaika ana ; a nollaila, ua lilo keia la. he la haaheo loa iioko o ko'u oia ana. Eia*ka pepa a kakou ua hoonaniia i ka Hae o Hawaii nei. a ke hanheo nei au i fca olelo iho, he Kanaka Hawaii ka mea nana i haim, he Kanaka Hawaii ka mea nana i kaha ka laau i paiia'i keia Hae. 0 keia no ka Hae mua i paiia iloko o ka Nupepa me ka wai hooiuu uiaula, a uliuli; mai ke au ia Paraoa hiki waie inai i keia mau la. Pehea la ko kakou keia ? Aole anei e oielo ae ka Lahui Hawaii me ka haaheo nui, o iakou ka makamua ma ke pai ana i ka Hae me kona waihooluu iiokooka Nupepa ?

Ke oieio nei au, he hiki ia kakou ke oieio peia, ua makamua paha na Aupuni e ae i naauao ma ka honua nei, ma .na mea o ka naauao a me ka ike. Aka, ua eo ia Hawaii nei, ma ke pai ana i ka Hae iloko o ka Nupepa. E hiki i na iaia a pau o keia Hui ke inanaolana e hiki io maiana ka ia e hoopukaia'i na inoa o kakou me ka u ia, a me ke alohaia e ka poe o ka hanauna e noho nei; no ka mea, ina kakou e hoi aku i ka make, ke ku nei ka mea a kakou i hoomanawanui ai ma ke kuknlu ana, Ka i\upcpa KuoKoa, a e lilo ia i Kia Hoomanao no kakou, i ka wa o kakou e iiaaleie iho ai i ka pumehana o ka ia o keia ola ana. A e ala mai na uhane o ka poe nawa i nai ka aina, me ka liio i aneia nana e hookau mai i ka hooupmaikai ana maiuna o kakou ; no ka mea, ua hapai ae kakou a ua ianakiia ka hana i ku i ka maiiaioia e ka poe maikai a pau. Ua iawa ka'u kamaiiio ana, o heie auanei au ma o aku o ke kaha o ka hana maikai; eia īiae ka oieio hopo loa, ke liooki nei au i ka pane ana, me ka piha pono o ka puuwai i ka manao pumehana o ka mahalo a me ke aloha ia oukou a pau. A e liio hoi ka hui ana mai o kakou, me ka lilo ana i hookahi ma keia hana maikai. i kauia guia nana e nakii mai i na'manao aloha iioko o na iala a pau o keia Ahahui." Pau ia, ku mai o Mr. W. N. Pualewa, a pane mai penei: u la kakou e ka Hui Kuokoa.—Eia imua o ko kakou aio na mea i hoomakaukauia na kakou e ai ai. * 44 He mea kahiko loa nae I.eia mea ia kakou 0 na ahaaina ; aiea, no ka hookui ana mai o kakou i keia ahaaina me ko kakou Nupepa Kuokoa, noiaiia, ua iilo keia la ia kakou i la maiihini, i ia oiioli no hoi ine ka hauoii nui. No ka mea, ke hooko mai nei na ukali i ka makemake maoii o na hiki mua, oia hoi keia mau mea a kakou e ike maka nei. Aka hoi, iie inea kahiko no ka hoolaha Nupepa ma na Aupuni naauao o ka honua. Aka, nokokakou komo ana uiai iioko o ka ia mua o keia makahiki ISC2, nolaila, ua kupono maoli ia kakou ke noonoo i ka kakou hana no keia la. No ka mea, aoie leakou i ike pono i na pomaikai o keia makaiiiki hou ; aole no hoi kakou i ike pono i na po'pilikia ; aka, aia no 1 ka nana ana. Aka, o ka makahiki i kaa hope ae nei ma ko kakou kua, oia iioi ka makahlki nona keia Nupepa a kakou e hooikaika nei. He mea pono ia kakou ke ninau malaila, "Nowai ia keia mau manao a kakou e hopai nei ?" Aoie anei no ka mea nona ka iani a me ka honua ? A nana no i maiama i ko kakou oia, ko na makaainana, a me ke ola maikai o ka Moi, a me kaMoi Wahine.a meka Hooilina jH)noi o ke Aupuni, ka Haieu o HaU'aii. A ke maiama inai nei no ke Akua ia kakou, a me ke Aupuni." Pau ia, ku inai o S. N. Haleole a paijwi mai i na lala o ka Aha hui penei : "E na iioa o ka " Aiiaiiui Kuokoa." Ua lawa oukou i ka paipaiia ena meamua nana i haioleio iho nei ma na mea pili i ka waiwai o ka naauao, a me ka Nupepa ; aka, he makehewa ia'u ke olelo hou maiaiia. Ua makemake au e hoopuka i wahi olelo hooiana e pili ana i ko kakou akoakoa ana ma keia keena, a me na mea e pili ana i ko kakou kino, a me ko kakou ola ana. " E o'u iioa o ka Nupepa Kuokoa. He poe iike ioa kakou ma kekalii mau mea, hookahi ano o ko kakou mau iiaie moe i na makahiki he nui i haia, hookahiano o ko kakou ili, hookahi hoi ano o ko kakou mau kahiko a hiki i keia ia. Ua akoakoa mau kakou ma ka haie o J. Moanauii, ma 'ia hale ejhana inea ana I no ka Nupepa; Ua loaa no ia kakou kekahi mau mea i hoike ia mai imua o kakou mai kinohi mai a hiki i keia la. Hookahi waie no mea i koe aole i hoikeia mai ia kakou, o ka make ana o ke kino & heie aku ka uhane me ka hemahema nui. He mea nui ioa keia a kakoii e noonoo nui ai i keia bora; Ina e loaa kekahi o kakou i ka raake, aiaiia, aole e hiki i keia Hui ke imi aku, aole loaa maioko o keia kuianakauhaie, aole e ioaa ma na mokupuni i ke kai, aole ma na aina puni oie, aole e loaa inaioko o keia keena ai o kakou. He mea hikiwawe ioa ia kakou ka imi ana i 1» anana kuea mai ka honua nei aku a ka la; mai iaila a»j a na hoku hele, &ka, aole e hiki ia kakou ke imi aku i na anana kuea a hiki mai ka make. Aole no hoi e hiki ia kakou ke huli maioko o ka Huhuiheiu a me kpkahi mau palapala huli naauao e ae i na ia i koe a hiki mai ka inake. Noiaiia la ea, e hoomau knkou ma ka mea kupono i hoikeia mai ia kakou e like me ke

kuhikuhi ma ka Baibala, e hookaokoa ana i ke'akamai kuokoa, me ka hoopiiimeaai oie mamuii o na hoohuli hewa e hokai ana imua 0 kakou me he jwheie ia a ke kia manu. Ke \vaiho nei au i keia oleio hoolana imua o kakou me ka mahaio." A pau kana oleio ana, alaila haalele na hqpo ka hui i ka papaaina, a puka aku mawaho o ka hale, ua kukulu hou ia ka huakai ' e like ine mamua, a ua kani mai ka pahu me ka ohe, hoomaka hou ka hele ana a hiki i Mo~ »kuaikaua kahi noho oke Kuhina Nui a me ke Kiaaina o Oahu. Hoopuka aku ka Luna | Hoomalu i kekahi mau oleio e hai ana i ka ' nui o ke aloha o na iala o ka Hui K. i ka jmea Kiekie ke Kuhina Nui, a me kona maj kuakane ka mea Hanohano ke Kiaaina o Oa|hu. Hoopuka mai ka Mea Hanohano i ko|na manao inahaio, no ka hoohui ana o na 1 makaainana o ka Moi.ma ka hana maikai. j A he mea e ka nui o ka oiioli o na lala jo ka'Aha Hui, ua wehe like na paj»ale • piwa. a ua hoike aku i ko lakou aloha ma jka hulo palima ana. Ma ke kauoha a ka mea | Kiekie ke Kuhina Nui, ua hoopuka mai o |Mr. W. Ka i kekahi oielo e hoomaikai inai iana ina ka inoa o ke 'lii i ka Aha Hui Kuo- | koa, a ua hulo ka huakai mai mua a hiki i I hope. Pane mai ka mea mahaloia John Ii i ! kekahi mau olelo e mahalo ana ika hui. A ; pau ia, hele aku ka huakai mawaho o ka jx\ io ka Hale Alii, a hulo aku, j)ela ma kahi o I ka mea Kiekie L. Kamehameha.

Hele mai ka huakai a mawaho iho o Aigupita, ka hale noho o ka mea Hanohano C. R. Bihoj)a, a ua haawi aku ka Aha Hui i ke aloha nona, kana wahine Hanohano a me ko laua kaikaina aloha Lielia Kamakaeha, papalima ka hulo ana. Pane mai ka Mea Hanohano C. R. Bihoj)a i kona olioli i ka ik£ ana 'ku i na kanaka Hawaii e hoohui ana ia lakou iho me ka hooliauoli ia lakou iho nia na mea maikai me ke kupono a me ka oiuolu, a ua hoomaikai mai oia i ka hui, no ko lakou lokomaikai ma ka hoomanao aloha ana 'ku ia ia, kana leele a me ko laua kaikaina Pau ia, pii loa ka huakai a hiki ika hale o ka Moi Wahine, ma ka kilii o ke Alanui Nuuanu me ke Alanui Beretane. Hoike lakou i ko lakou aloha i ka Moi Wahine, a me ka Haku o Hawaii, hookani ka puhi ohe, me na lialiau j)ahu i ka leo mele "ke Akua e hoola i ka i\foi Wahine" a pau ia hoi mai ka luiakai a mawaho iho o ka hale\tai, liulo aloha i ka Makai Kiekie, a me ka Makai i\ T ui. A malaila aku hoi loa a hiki i ka Home ĪMina, malaila i wawahi ai ka huakai, a hoi aku kela mea keia mea i kona wahi iho.