Ka Nupepa Kuokoa, Volume I, Number 7, 11 January 1862 — KA MOO ALII. [ARTICLE]

KA MOO ALII.

[.-\y /i>Ao miri o lūi OUlo Geremania ]

I ka wn knhiko, oia ka mnnawa hookoia 0 kn oleio n knnaka. E noho ana kekahiaiii me nn knikamnhine nna; o ka muli lon, oin kn wahine mnikni ioa o lakou ; no ka nnni lon o ua kniknmaliine nei, hoohuoi kn Ln i nn wa a pau loa ann e ike ni i na papaiinn o un knikamnhine nei. Mn knhi e kokoke nnn i kn hnle o ke nlii, he ululaau, n malalo o kekahi kumu lemi, he punnwai. 1 keknhi mnnawn e weia loa ai ka la, hele ua knikninnhine nei malnlo o ke kumu lemi e hooleilei ai i kn pojio g-ula una ; i keknhi hoolei nna a ua kniknmnhine nei, n hopu ne, aole i lona, haule loa ua popo nei a komo iloko o ka punawai, nana nku ln kein, a ike aku no ka hohonu loa o kn wni. Nolio keia uwe me ka ikaika loa, no ka minamina i ka mea paani ana, a lohe keia i kekahi mea e kahea mai ana, "Heaha keia ou e ke kaikamahine a ke alii e uwe nei ? Ina he kanaka ka pohaku, ina ua aloha maoli ia oe." Huli ae keia e nnnn i knhi o ka leo i puka mai ai, a ilee keia he wahi moo e puka ae ana kahi poo maluna o ka ili wai, a olelo aku keia, 44 O oe ka ia e kahi moo kolo wai; e uwe ana au i kuu popo gula." A olelo aku ua wahi moo nei. "Ina oia wale no, e hooluolu oe i kou mnnao no ia mea, no ka mea, he hiki ia'u ke kokua io oe." A ninau aku ua wahi moo nei, " Heaha kau mea e haawi mni ni ia'ji, ino au e kii a loaa 4 - V». .V U.\«v V iwk i «\ailiskLLine nei, "Aia no i kau mea e makeinake ai; haawi au ia oe i ka lole, o'u mau momi, i knu gula, a me ka papile Alii e kau nei iluna o kuu poo." * » » , .» N r»*M oe e ae mai, owau kou kokoolua, hoapanm, ai pu iluna o ke pa hookahi, u'moe pu iluna o ka moe kookahi, alaila au kii i ko mea paani." A olelo aku ua kaikamahine nei, u Ke ae aku nei au ia oe i keia mau mea a pau loa, ke loaa ia oe kuu mea paani;" me ka olelo iho o ua kaikamahine nei iloko ona. Lapuwale hoi ka olelo a keia wahi moo, aia no kou wahi noho o loko o u k;I-: me ke kauaku i AO iU LiCJ iuu i>VAt >iau la *a t a jjuea iiiai ana me ua popo nei i ka waha, a lioolei aku la keia iluna o ka mauu. Ko ia nei hopu iho la no ia a holo, no ka piha loa i ka olioli. A kahea aku ua wahi moo nei, M Aiia hoi paha oe e holo, aole hoi he like o kohi mnma me kou." Heahn auanei ka pono o ka ia nei kahea nku, aole oia la lohe mai, un piha loa kela i ka oiioii. Nanagpku ua wahi moo nei, a hala loa kela, luu hou iho la no keia i kona wahi oloko o ka wai. 1 kekahi la ae, e noho an& ua Lii nei me na hoa ai ona iluna o ka papokaukau, e ai nna iluna o na pa gub; a lohe kkou i ka pahupahu aku o keia uiea iluna o ke nlapii pohaku, (mapala o ua wahi moo nei keia e pahuhu hele aku nei.) Ko in nei hele aku b no ia a hiki i ka puka o ka lumi a Inkou la e ni ana, a kahea aku keia me ka leo nui, " E ke kaikamnhine opiopio loa a ke niii, e kii mai oe ia*u e hookamo aku iloko." Holo aku la ua kaikamnhine nei a wehe

i ka puka, a ike kei:i, o ua wahi moo nei/ pani tiou keia i ka pnka a paa, a hoi hou | ; keia a noho uia ke pakaukau, me ka niaka ; kaumaha. ! A ike aku la ka makuakane i ke ano e oj kn maka o ke kaikamahine, ninau aku la,j :'• Heaha keia ou ? Owai keia kanaka i kii Imninei ia oe ?" A olelo aku keia, k> Aohe ;he kanaka, aka, he wahi mea weliweli, he [moo, aia ina ka puka kahi i ku ai, e koi jmaineie komo mai; oia ka mea nana i lawe niai kuu popo mai loko mai o ka wai inehinei; a'u iae aku ai, oia ko'u kokooluo, aole nae au i manao e puka mai ana kela inai loko mai o ka wai." Ia manawa, kahea hou aku ua wahi moo nei, " E ke kaikamahine opiopio loa a ke alii, e kii mai oe e hookomo aku ia ? u iloko; ua poina auanei oe i kau mea i ae mai ai ia'u inehinei i ka punawai ? E ke kaikamahine opiopio loa a ke alii, e kii mai ©e e hookoino aku ia'u iloko." Ia manawa, olelo aku ke alii, U E hooko j ae oe i kau mau mea i olelo ai, e kii aku e i , hookomo mai iloko." Kii aku la keia a | hookomo mai la iloko, hele inai la laua nei j ma kahi o ua kaikamahine Jiei e noho ai, | olelo ae ua wahi moo nei, " E kaikai ae oe ia'u iluna o ke pakaukau e noho pu kaua." Msji hapai ole no ua kaikamahine nei, o ka olelo ana aku a ka makuakane, " E hooko oe i j i kau mea i olelo ai." Ika manawa aua moo I nei i kau ai iluna o ke pakaukau, olelo aku j !keia, "E hookokoke mai oe i kaupaiaii ipuakukaua." Hana ua kaikamahine nei ; e like me ka ia la olelo, aka, aole nae he | , inakemake. Noho ua moo nei ai, oua kai-j jkamahine nei, aohe he lalau iki i ka mea ■ 'ai. Ika manawa i maona ai ua wahi moo | nei, olelo aku keia, u Ua maona ae la au, e, ! hoihoi oe ia'u a luna o kou wahi moe, e | ; hooluolu iki iho ai au." Ika manawa i j , olelo aku ai ua wahi moo nei pela, uwe ua kaikamahine nei, a olelo iho iloko ona, " Aka- j jhi ka hoi ua wahi mea ino nana o moe ko'u : ; pela;" a mai hana ole 110 keia pela, oka j ! nana aku a ka makuakane, a olelo aku, " E 1 ;hooko oe i kau mau mea a pau loa i olelo :ai, o ka moo kou kokoolua," nolaila, aole| !e hiki ia ia nei ke hoole; ko ia nei hopu j iho la no ia i ua wahi moo nei, lawe keia a iloko o ka lumi ona, paki keia ma ka paia jmc ka olelo aku, u Kou wahi ia e noho ai e i r»a wahi mooa kakali. aku keia o ka I hauleihooke kino inake 6 ua wahi moo| i nei. Akn, iloko o ko ia nei hikilele, aole | nl-n 1-n Mm, -nn)-o n „n jinoo nei, o ka ia nei inea i ike aku i ke ku i iana mai, he keiki alii kanaka niaikai. Aoi jua keiki alii uei mamuli o ka ae ana o ual ! kaikamahine nei, i ka la i haule ai ka popo! | iloko o ka wai, a me ka ae ana o ka makuaia, ame kona kokoolua. Aole i loihi loa, mahope mai oia manawa, hiki mai ana ke-1 | kahi kaa lio T e kauo ia ana e na lio keokeo | ; ewalu, i hoonaniia i ke £rula a me ka hulu o j ika manu; oka mea nana i lawe mai, o ke | j kahu o ua keiki nei, o Hanale ka inoa. • | Ika uianawa oke alii i kua moo ai, apo | | ua kanaka nei i ka puuwai ona i ke apohao, { li naha ole ai ka puuwai ona i ka nui loa o' ■ ana e hoihoi i kona aina. I ke kau anao ke j : lakou nei holo aku la no ia a haia mai ke kau \vahi, lohe ua keiki alii nei i ka u-u-ina • ine he mea ala e naha ana ke kaa. A ninau aku ua alii nei ike kahu; u Ua haki paha ke kaa? A olelo aku ua kahu nei. u Aole, o kekahi apo hao i apoia ai kuu puuwai, i ka manawa ou i hooliloia ai i moo, a noho ai oe iloko oka punawai." Elua lohe, ana a ua 'Lii nei i ka u-u-ina, me ka manao i e haki ana ke kaa. Aka, aole he mea e; ae; no ka ikaika loa oka pehu oka puuwai; o ua kanaka nei i ka olioli i ke ola hou ana o ke alii, nolaila pau ai na apohao i ka; mokumoku, a naha ai ka puuwai ona. j Peia io paha ke aloha o keia kahu i kana : hanai, oluolu wale ka noho ana o na mea i ; I like na manao pela. J. W. ! I

{£7* Ina e kakauia nn hewa o ke kanaka maikai maiuna o kona !ae, c uhl iho oia i na maka ona no ka hilahila.