Ka Nupepa Kuokoa, Volume I, Number 8, 18 January 1862 — HE KAUA KAULANA O NAPOLEONA I. A PIO IA IA O PERUSIA. [ARTICLE]

HE KAUA KAULANA O NAPOLEONA I. A PIO IA IA O PERUSIA.

I ka makahiki 1SG6. hookuiknhi hon iho o Bcritani;i me Husia a nn v lVru<ia o kue mai ia Farani. Komo e mai ua puali o Perusia, ; he 200,000 na koa malalo o Ferederikn Wiiiama ka moi o Perusi:i. E iho niai ana hoi ■ o Alokant i dero ka Emepora o Kusia mo na I koa nui liko inawaena o Polani, e hookui ana ! me ko Perusia. O ko Beritania kokua, ka : aumoku mnnuwa a me na dala ona he nui. Ukiuki nui ka naau o Napoieona i keia : hoolaii hui nui mai ana. Ua lanakila oia i ka makahiki maimia ma Auseteria, maluna ' o kona poe enemi, a eia koke hou mai ke ; kuikahi ana o na aupuni e kaua kue mai ia j ia. Hoopaa aku la o Napoleona ia ia iho j iloko o kona hale i na la elua, e hooholo iloi ko o kona naau i ke ano o ka lawe kaua aiia. | Ua kakau kokeia na leta 200 i kona poe lu- ) na koa, e kauoha ana i ko lakou hele iloj ko o Geremania. I na la eono, ua laweia aku kona mau puali koa a puni mai* Parisa aku a hiki i ka muliwai Kine, maluna o na kaalio, e hele ana i na mile he 00 i ka la hookahi. I ka la 24 o Sepatemaba, koino aku Napoleona iloko o kona halekaa i ka holo aku e alakai i kona po6 kaua. Penei kona kauoha i ka ahaolelo ma Pari?a:— "I keia kaua pono i hoala ole ia e kakou ina kekalii hana aole hoi ma kekahi manawa | ino aku, e lawe kaua ana kakou i mea e paj le wale aku ai i ke pio ana, ke p;iulele nei | kakou i ke kokua ana mai o ke kanawai, a i maluna o ko kakou poe kanaka, e haawimai ; ana i ko lakou ikaika a pau e hoopuka mai | keia pilikia aku." j Alakai aku la Napoleona i kona mau puali ma ke akamai nui, a ku lakou ma ke kua | o na Perusia, e pani ana i ke alanui e loaa ; ai ia lakou ka ai a me na inea kaua e ae. No ka wikiwiki o Napoleona, aole i hiki mai na Busia e kokua i na Perusia, a hoouka la- j kou me lea heinahema ilnila. j Mamua o ka hoouka ana, palapala akti o i Napoleona i ka moi o Perusia, e oki i ka | manao kaua, a e hoopau i ke kue ma ke kui-1 kahi hou, a hai aku ia ia i kona hiki ole ke j hoopioia ke paa kona manao e kaua. Aole I i pane inai o Ferederika i keia palapala. j A hala na la hou iho ehul, ku maknukau) mai na Pemsia imua o na puali Farani ma ' na papa o lena he 100,000 koa, ama he poej like. Ke ahiahi ia o ka la 1S o Okatoba. | E napoo ana ka la, i ka wa i ike mai ai na puali o Perusia, me na pukuniahi 800, a me na koa hololio he 18,000, e palaha aku ana i na mile he 18. Aole lakou i hoouka ia po. Kena ia aku la na luna e holo ikaika ana e kii a lawe mai i na puali o Napoleona e hele koke mai ia po i ka hoouka e kokoke ana. Paa aku la o Napoleona i ka puu kiekie; i wahi e kau aku ai i na pukuniahi ona ia po. Eli koke na koa i alanui e hiki ai na : pu nui iluna, e hana aku ana 9 Napoleona; me kona mau liina. j A hiki mai kela puali keia puali ilpko o! ka po, hoonoho ka Emepera ia lakou ma ko j lakou wahi e pono ai ke kaua, a kauoha aku > ia ia lakou e hoomaha iho a ao. A kokoke! wanaao, moe iho la Napoleona maluna o ka | lepo i loaai kahi hiamoe iki. A i kakahia-1 ka nui, ala ae la ia, ee maluna 0 kona lio, a 1 hoio aku e paipai i na puali koa e ikaika, no i ka lanakila e kokoke ana. Hooho olloli na | koa a pau i ka ike aku i ko lakou Emepera,! E pouli ana ke ao i ka ohu e kau paapu ana,; aole i hiki ia lakou ke ike aku iuiua o lakou.! A ka hora 6, kauoha kela ia kkou e lele' imua iloko 0 ka ohu o na eivemi. 1; ka hora ewalu ke kaua ikaika ana o na aoao ( elua, aole o kana mai na mea i inake iioko o \ keia hoouka ana. Ua paapu ka honna i na kupapau a me na mea i eha; ua hahiia la- „ kou e na wawae lio kaua, no ka mea ole nana Iakou e lawe aku 1 na wahi maiu. , I ka hora 1 o ia la, kauoha aku la ka }una; koa Peniaia i na koa mahope, e komo mai iloko o ka hoouka t e pale i na enemi, a e hoomalu i ka emi ana o ka poe i pauaho. * Hiki ikaika mai lakoa, a i ka manawa poko-i le ua ane knakila lakou, maluna o ea Farani i luhi i ke kaua loa ana. % Aka, ua malama hoi o Napoleona i na tausani kea hololio me ia, e kali ana i ka wa

por»o o luhi ana na onoiui, a!;iih o LooleU 1 uku ia hkou ine ko lakou ikaiku tn:»hi* na ona eiHMui. Mamuli lakou n*M «> k«>r.a luna koa Uo ikaikn o Mumm. . E kali nua na koalio iko knuoha a Xapoloona oi» aku, a no ka ikaika o ko lakou inakomako *• huli. jxmo mai ka 100 o kahi koa oj>io, "linua k ikou." A Johe o Napoloona, haliu ao la kola, i ao ia, **o\vai la kola inea opio o ao inaian:» ia'u i kona Emopera i E alia pola.a jrui k»»na mau kaua ho kanakolu, alaila ua iko ta." Ua hiki mai ka hora 4 o ko uhiah», a o pauaho ana na koa hou inai o kola aoao. Puka inai ka leo o Napoleoiui o konu ana i na hololio. Lele ne Ia o Munita n.o kona hololio lie 12,000, ho ikh» lakou i puu «!o ko aho no ke knua ole mamua. Unuhi lakou i na puhikaua, a holo ikaika aku, a lele kuikahi aku la maluna o na lVrusia i lnhi ike kaua loihi. Wakawaka ae la na pahi o na k«xilk> o Napoloona, malluna <> na koa heiewnwae o Perusia, e oki anni ina na aouo oka poe e kue mai ana. Ka h:\unaele nui ia o na Pomein, heo iho la lakou, a naholo i pakele ai ika mako. Huikau kahi puali me kahi puali, a hihia ilio la na li<>, na kaa ukana, a me na kanaka e imi anu i kaiu e pakele ai, aole nao i hiki i kn paapn <» ka hihia ana. A hoio mai nn koa lio :nah<>jxi' <> lakou e pt?pehi \\*ale, a po iho la. Aole nae i pnu ka pilikia ika po. Ok< !a poe Perusia i hoonka ma Auorstaia ieokahi i hooiieeia mai, a halawai lakou mo ka [wo lena i hee, maluna o ke alahaka o ka inuliwai, ua inakiaia lakou a a hiki ol<* ke puka ma kola k§]x\. Hoolei aku iaknu i na pu a me na mea kaua a pau, a hoio aku i na kula a me na wahi naholeheie e imi ana i kahi e malu ai. Hahai ikaika mai na Fa« rani mahope o lakou a hoolele mai i na poka me na hoina inaluna o lakou, a nui ka mako ana. Mai pio ka moi o Perusia ia manawa. Pakele wale aku la kela ma kn holo loilii una maluna o na pa, a mawnena o na uiulaau. Aole ia i hoomaha i ke ao a me ka po, a hiki aku ia iwaena o na Husia e hele mai nna ike kokua ia ia. Ko Napoleona helo hahiii ikaika aku ia t a koino iloko o PewKii, n ho. opft> aku oia i na pakaua a pau o Perusm, a hiki aku kela i Berelina ke kulanakauhal»' alii, nnhoio aku ka ohana inoi me na |tirxi aupuni o Perusia, # a pakele aku iioko .<> Koninsliage e pili ana me loi aina o Husi i. Iloko o na hepedoma elua, ua hoopiu i<ui ia na pualikoa o Perusia he 200,000 i makaukau pono i ke kaua, ua make kekahi, a ua pio kekahi, a puehu wale kekahi e pee waN' iho ana. Ua pio loa ke aupuni o Poru>m, a ua piha na pakaua i na koa Farani, a, noho aku Ia o Napoleona iloko o B'?reliim. Hookahi wnio no nmkima i haia mai i.a Napoh>ona haalele ana ia Parisa, a e no}»o maluhia ana keKiloko o na hale alii o F»retlerika, a e hoomalu aua malunn, o ke aupuni o Perusia. Ika laha koke ana a. o keia inoolelo mawaena o Etiropi a piu, kahaha nui mai la na alii a me na knnalla i ka emoole o ko Napoleona kaua ianakiin a p;<> loa ke aupuni o Perusin. Hooinafu aku i i ka Emepem o Farani ia laila, a hiki i La \va i pio ai oia i m aiii o Europ.