Ka Nupepa Kuokoa, Volume I, Number 10, 1 February 1862 — Page 1
KA NUPEPA KUOKOA:
Ke Kilohana Pookela no ka Lahui Hawaii.
BUKE I. HONOLULU, FEBERUARI 1, 1862. HELU 10.
Olelo Hoolaha.
E hoopuka mau ia KA NUPEPA KUOKOA ma ka Poaono o kela pule keia pule, a hiki i ka pau ana o ka makahiki 1862. O ka pepa wale no keia i paiia ma ke kauoha a ka Ahahui Hawaii nei, i mea e hoonaauao ai i na Kanaka maoli. E pai mau ia'na maloko o nei nupepa, na moolelo i unuhiia mailoko mai o na moolelo haole; na nu hou a na aina e mai, a me na nu hou o ke kaua ma Amerika, a me na mea no a pau e makemakeia'na, i hanaia ma Enelani, Farani, Geremania, a me na wahi e ae a puni wale ka honua.
A o na palapala hoi kekahi o ka poe kakau mai o keia mau mokupuni; a me na mea hou no a pau o Hawaii nei. He Buke nui ka Buke mua, no ka mea, he 57 ka nui o na pepa, ke huipuia na helu manuahi elima o ka M. H. 1861. E pau ana keia Buke i ka la 27 o Dekemaba, M. H. 1862.
Elua Dala wale no ($2.00)
ka uku noka Buke I.
O ka poe kanaka Hawaii a pau i makaukau i ka heluhelu, e aho e lawe i ke Kuokoa, a o ka poe a pau e makemake ana e lawe, e loaa no ia lakou ma ka uku ana i ka uku makahiki o ka pepa, ma ka lima o na Luna malalo nei. O ka poe e makemake ana e kena'ku ka lakou pepa ma ka Eke Leta, e hooili mai i na Dala Elua ma Honolulu nei, me ka hai pu mai i kahi e hoouna aku ai.
Na Luna o ke Kuokoa.
HILO — T. Coan, (Mi Koana.) S. Kipi.
" T. Spencer, (Poonahoahoa.)
LAUPAHOEHOE. — F. B. SWAIN.
PUNA. — J. Kaina.
KAU. — C. N. Spencer, (Kale.)
" W. C. Shipman, (Kipimana.)
WAIMEA.— L. Lyons, (Laiana.)
KOHALA. — E. Bond, (Bona.)
KEALAKEAKUA. — P. Cummings, (Kapena.)
" J. D. Paris, (Palika.)
KAILUA.— A. Thurston. (Kakina.)
MA MAUI.
LAHAINA. — D. D. Balawina.
" J. Kahookano.
WAILUKU. — J. D. Havekost.
" W. P. Alekanedero.
WAHIEE. — S. M. Kamakau.
KAHULUI. — George Kimball, (O. K.)
MAKAWAO. — George Miner, (Mahina.)
KALEPOLEPO. — J. J. Halstead, Keoni.
ULUPALAKUA. — Kapena Makee, (Ki.)
HANA. — S. Kamakahiki.
MA MOLOKAI.
KALUAAHA. — A. O. Forbes, (Polepe.)
KALAE. — R. W. Meyers, (Maea.)
LANAI.— Iona Kalawaia.
MA OAHU.
HONOLULU. — J. Komoikaehuehu (mai Moanalua a Maunalua.)
" G. Kamai, no ka poe Katolika.
KANEOHE.— B. W. Parker, (Paleka.)
KOOLAULOA. — M. Kuaea.
WAIALUA. — S. N. Emerson, (Samuela.)
WAIANAE.— G. H. K. Keauiaole.
EWA. — Solomona Kahoohalahala.
MA KAUAI.
KOLOA.— J. W. Smith, (Kauka Mika.)
LIHUE.—W. H. Rice, (Laiki.)
HANALEI. — E. Johnson, (Ioane.)
WAIMEA.— G. B. Rowell, (Rowela.)
NIIHAU. — P. R. Holi.
O ka poe a pau e noho ana ma na apana i haiia maluna, e makemake ana e lawe i "Ka Nupepa Kuokoa," e pono ia lakou ke hele e kakau i ko lakou mau inoa, a me ka uku aku i na dala o ka pepa i na Luna i haiia maluna, a na lakou e haawi mai i na Palapala Hookaa i paiia. O ka poe e noho ana ma kahi aole i haiia maluna, e loaa no ia lakou na pepa ma ka lima o ka Luna e kokoke ana io lakou la.
H. M. WINI, Luna Pai.
He wahi manao paipai aku.
I ka Luna Hoopuka Kuokoa; Aloha oe:—
E oluolu paha oe e ahai mama ae i keia wahi ukana a kaua. Eia ua wahi ukana la au e lawe ae ai ; Auhea oukou e ka poe i koe, aole i lawe i ka Nupepa Kuokoa, a ina paha e makemake mai ana oukou e lawe i keia manawa, ke hai aku nei au ia oukou. Mawaena o ke alanui Nuuanu a me ke alanui Liliha e moe ana a hiki i Puunui, a malaila ae a hiki i Waipiula, a holo aku no iuka loa o Nuuanu. A o ka poe makemake ma ia apana, e pono e kii oukou i ka Luna lawe mau oia apana, oia hoi o W. N. Pualewa, aia no ia ia ka haawi ana i ka pepa i ka poe makemake mai, a nana no e lawe mau aku i ko oukou makemake i kela Poaono keia Poaono. A i na paha e loaa ole ka luna i oleloia maluna ia oukou, alaila, e kii no oukou i ka pepa ia H. M. Wini, a i ole ia i ka Luna Nui paha, a na laua no e hai mai i ka luna nona ia apana. Me ke aloha no ia oukou.
W. N. PUALEWA.
He inoa no Henry Keliiaimoku.
He inoa no ka Hiapo.
He hiapo na Kainanao,
Hiialo a Hana,
I aloha no hoi au,
I ka luna o Koiahi,
Ua ahi hoi loko. E mahui ia i ala,
O ia la ka iini,
Ka anoi ana loko,
E anoi aku ana,
I ka pua o ke aalii,
He lii ke aloha,
Pili mau i ke kino,
O ka eha pia paha oe,
O ua nui kino nei,
Auwe e, eha wau,
Auwe e, wela wau.
M. P.
He inoa no ka Hiapo.
He hiapo a Keaupuni,
Hiialo a Lilia Hana,
I aloha hoi au,
I ka uka o Nuuanu,
Ua anu maua,
Me kuu hoaluhi,
O ka pili aku ia,
I ka ipu o lono,
Hoolono aku au,
Leo o ke kahuli,
E huli mai ka pono,
I olu iho au,
Lei aku ka Hiapo,
I ke koa lau holu,
Pulu i ka ua noe,
Anu o ka mauna,
Ko ia nei maka,
Ka pua o ka lehua,
He ala kupukupu,
Lauae o na pali,
Ko ia nei hanu,
Auwe e, eha wau,
Auwe e, wela wau.
E. P.
He inoa no ka Hiapo,
He hiapo na Kalehua,
Hiialo a Uilama,
I aloha hoi au,
I ka uka o Helemano,
Manomano no ka luhi,
I ka eha mamua,
Ua eha no ka manao,
I ka ua kuahine,
Hoi no a hoonani,
I ka uka e ka Hui,
Hui aku ka manao,
Ka pua o ka lehua,
He lehua mau oe,
Na ka iini pua rose,
Hai anu ke ala,
Nau wa eha koni nei,
Auwe e, eha wau,
Auwe e, wela wau.
M. K.
He inoa no ka Hiapo,
He hiapo oe na Pane,
Hiialo hoi a Kawohi,
I aloha hoi au,
I ke kula o Kahua,
Ua hua iho nei loko,
I ka nui o ka manao,
E manao aku ana,
I ke hoa lino hau,
E naue o ke ahiahi,
Aniani a ka iini,
Na maka o kuu hoa,
He opua kau ke aloha,
Nau wa luhi mua nei,
Auwe e, eha wau,
Auwe e, wela wau.
M. P.
He inoa no ka Hiapo,
He hiapo na Puarose,
Hiialo a ka lini,
Ia aloha no hoi au,
I ka nani o ke kaona,
I ka holo a Kaiehu,
E lai nei i ke one,
Ua ahi wale oi ala,
I ka awihi a kuu maka,
Ko hulu kau aoao,
E pipio nei i ka wai,
O ka wai piula ia,
Hai a nui na manu,
O ka noho a Lilinoe,
Ku kilakila i ka hau,
Ohaoha pua mamane,
I ka liko o ka laau,
Mai hoolaau mai,
I ko'u kikina laki,
Me ia la no ka iini,
Ia nei e anoi ai,
O kana hana i ike,
Kaulele wai hui la,
Auwe e, eha wau.
Auwe e, wela wau.
P.P.
Evergreen Home: Honolulu Jan. 4, 1862.
Ma ka hale Ahaolelo o Amerika Huipuia, ua waiho mai kekahi o na'lii, o Sumner he palapala noi e hoopauia ka hookauwa kuapaa ana ma ka mana kaua o keia mau la.
O Rare, ka mea Hoolaka Lio Hihiu.
Ua kaulana kekahi haole Amerika ma na aina o ke ao nei, no kona hoolaka maikai ana i na lio hihiu apiki. Mai kona wa kamalii mai, ua makaukau loa oia ma kona wahi i noho ai, no ka maikai o kana hana ana i na lio laka ole. A lilo ia i kanaka akamai, ao aku ia i ke kula hoolaka lio, a he nui na haumana i aoia e ia ma ke akamai o ka hoolaka lio. O ka hana lokomaikai i na lio, me ka hooluolu ia lakou, aole ka hana ino a me ka hooweliweli ia lakou ke kumu o kona akamai a pau.
I na makahiki i hala iho nei, ua kaahele o Mika Rare ia Enelani a me ka nui o na aina o Europa a hiki i Asia, e ao ana i na mea lio i kana oihana. He nui ka mahaloia o ua haole la e na alii a me na kanaka o Europa, ma na wahi a pau ana i hele ai. Ua laweia mai io na la na lio apiki he nui loa, na lio nahu, a keehi, a lele mai i na mea a pau e kokoke ana ia lakou. I kinohou, huna iho la ia i kana hana ana ia lakou ma kahi nalowale, a hala kekahi mau hora paha, ua puka mai kela imua o na kanaka e noho holo maikai ana maluna, a e hele maikai mai ana ua lio apiki la. Haohao iho la kekahi poe i kana mea i hana'i, e kuhihewa ana, ua hooinu malu kela ia ia, i kekahi laau i hoopau ai i kona huhu. Aka, aole, o ka hooluolu wale ia ia, a me ka hoomoe ia ia ilalo, alaila ua ae ka lio e ee aku oia maluna o kona kua.
Ua hoi hou mai nei o Mika Rare i Amerika. A i kona pae ana i Nu Ioka, he nui ka makemake o kolaila poe e ike aku i kana hana hoolaka lio. Ua piha paapu ka hale nui e pono ke komo i 5,000 kanaka; kahi ana i hoike mai ai i kona akamai. Ia po ae, ia po ae, hookeke mai lakou e makaikai, a e ao i ka hana i hikiwawe ai ka hoolaka lio ana.
Penei ka hoike ana mai o kekahi Nupepa o Nu Ioka: "He mea hoomaikai o Mika Rare, aole he mea paio. E ike mua na kanaka a pau i keia mea oiaio. Mai ka makahiki 12 o Mika Rare, ua hooponopono ia i keia hana hou, i mea hoolaha iwaena o na kanaka, i lilo ai kana oihana i mea lokomaikai i na lio. Ka mea hoopono keia e kela ana mamua o na oihana hoolaka lio e ae a pau. He luna hoolaha maikai kela, e ku mai ana imua o ke ao paakiki e hoino nei i ka makamaka aloha o lakou, e ao mai ana ia kakou e ike i ka pono o ka hana lokomaikai, aole o ka hookoikoi.
Ua ao mai kela ia kakou ma na hana he tausani a keu aku, e hiki no ke hoolakaia ka lio huhu loa ma na hana lokomaikai wale no, a e aoia mai hoi ia e aloha mai a e hoolohe mai i kona kahu. I na makahiki mua, ua hai malu ia i kana poe haumana wale no i kana mau hana hoolaka, no ka ukuia mai. I keia manawa, e hiki no i kekahi ke ao ia hana maloko o ka hale hoike, no ka hapalua i haawiia no ke komo ana iloko.
Ke imi nei o Mika Rare i na lio apiki i mau mea paahana, a ke hana aku nei kela me ka hoomaopopo lea. Ke ike aku nei makou i keia kanaka akamai makau ole, i mea hoolaka aku i ka oihana nui hou, i mea e hoopau aku ana i na hana ino kahiko i hoihoia'i na lio i ka hoolaka ana.
He poe mea lio lehulehu na kanaka Amerika, a ua pono loa keia kukala ana o Mika Rare i ka hana lokomaikai maluna o lakou ; no ka mea, he hapa wale no na lio o na miliona o lakou i hoolaka pono ia. O ka nui o lakou ua hahau inoia, a ua hoopololiia, a ua umiia ka hanu o lakou i mea e laka ai. Ma ka hooweliweli ka nui o ka hana hoolaka ana, a ua lilo lakou i poe makau wale, a holo wale. Aole pela i loaa'i ke aloha o ka lio i kona kahu.
Iloko o kekahi kula ana, ao mai o Mika Rare i na hana a makaukau elua. No ka ee pono ana i ka lio ka mua. Aole i paa ka noho lio i na apo ma ka opu. Ua kau wale ia no ma ke kua me ka paa ole. I ka ee ana o ka nui o na kanaka, ua ku lakou ma ka umauma e nana ana i hope o ka lio. Aole pela keia, ua ku ia ma ka uha hope e nana ana imua. Ua pili kona aoao akau me ka aoao o ka lio. Ua paa aku kona lima akau ma kela aoao mua o ka noho lio, komo kona wawae hema iloko o ke keehi, paa aku kona lima hema i ke kaulawaha a me ka lauoho o ka ai, a ua lele pololei iluna, a kau aku ma ka noho. Aole kahuli ka noho.
Eia hoi kekahi, ua ao mai oia i ka hoopaa i ka holo ana o ka lio waha paakiki. Ina ikaika kekahi lio i ka holo, aole paa i ka huki ikaika i ke kaula, penei kana e hana'i; ua huki ia i kekahi aoao o ke kaula, a haliu ae i ke poo i hope, a haliu ae ka lio, i elua, ekolu paha huli ana a puni, a oluolu kona manao e hele pono, alaila hoohele hou ia, aole nae e hahau a keehi huhu ia ia. E akahele no me ka manao oluolu o ke kahu.
Ua hookomoia iloko o ka oihana a Rare, ka hoomaka ana e hoolaka i na lio i kena wa keiki ai waiu. Aole pono ke hoomakau i ka lio keiki i kekahi mea, pono no e ao aku ia ia e hele mai i ke kahu a i na kanaka e ae me ka makau ole. E hanai ia ia i na mea ono, a e haha ia ia me ka lima, a e alakai ia ia me ke kaula, aole nae e pono ke ee maluna ona e hooholo ia ia i kona uuku, a hiki i ke kolu, a me ka ha paha o kona mau makahiki. Ia wa a pau o kona uuku ana, ua hewa loa ka hahau ana ia ia i ka huipa.
I ka wa e hoolaka ana a e hoohana ana i kekahi lio, mai ae aku ke kahu e hana kela mamuli o kona manao. E ao aku ia ia e hele a e hana mamuli o ko ka haku manao wale no. I ike oia he haku kona, a he haku lokomaikai. Alaila, e ulu mai no ke aloha o ka lio ia ia, a e pili mai kela mamuli ona me ka oluolu. A loaa i ka lio keia aloha, e hoolohe koke mai no ia i kona leo kahea e hele mai, a me ka hua hookahi o kona holo ana. Aole no he ano apiki maoli ko ka lio, e hiki no ke ao aku ia ia i na mea a pau e maikai ai. No ka hawawa o ke ao ana, a me ka hookoikoi ino o ke kahu lio, kona apiki ana.
Ua moakaka ka oiaio ma ka moolelo no Kerusa, ka lio kolohe kaulana loa o Enelani, i hoolaka ia e Rare. He lio ano diabolo kela i wawahi i kona mau hale lio, i nahu liilii i na holowaa kahi e ai ai, i uhai wale i na hao, a nahu wale mai i na kahu ona. Aia no ia me Rare i keia manawa, ua pipili aloha mai ia, e kau ana i kona nuku maluna o ka poohiwi o ke kahu, me ka hoolohe pono i kona leo,
He nui na mea hele e ike ia Rare, no ka makemake e ike i kona paio ana me na lio huhu. Aka, ua kuhihewa lakou : aole ma ka paio kona ano, ma ka lanakila wale no maluna o ka lokomaikai, a me ke ao aku i ke aloha.
Aole no e hiki i ka lio kolohe ke aoia i ka la hookahi e pono ai, aole paha ia e pono io ana iloko o kekahi mau la, he mau hepedoma okoa no, a he mau malama i hala e pono ai ka lio ano makua, a i pau ai kona ano maa i na mea apiki.
Aka, aole lio ino loa e hiki ole ke aoia e Rare i pono. A pela no na kahu lio i aoia e ia, hiki no ia lakou ia oihana hookahi ke lanakila maluna o na lio apiki o lakou, a lilo lakou i mau lio maikai
O Pikoka kekahi lio kahiko o Nu Ioka, he lio ikaika no ia, a ua piha loa i ka huhu ino i na kahu ona a pau. I ka hookomo ana ia ia iloko o ke kaa lio, he ekolu mau kanaka ikaika na mea e hiki ai ke hookomo. Aole no i weheia kona lei kauo kaa i na makahiki i hala iho nei he nui. He nui kona mau kahu i eha ia ia mamua, aole no i hiki i kekahi o lakou ke ee ma kona kua.
I ka hookomo ana mai ia ia iloko o ka hale hoike o Rare, ua lelele ae ia iluna, a peku wale mai me na wawae hope, a hamama kona waha e nahu mai, a inoino loa na maka i ka huhu. A neenee aku la o Rare e lalau ia ia, lele huhu mai kela e nahu. A ike mai kela i na maka makau ole o Rare, ua emi iho la kona huhu. A kau ka lima maluna o kona ai, ku malie iho la ia me ka haalulu. Hoohei ae la ia i kona wawae mua me ke kaula ili, a hoomaka e huki i ka wawae iluna e hoomoe ia ia ; aka, ua paakiki loa kela, aole i moe. A ku i ke kuli, aole i pau kona peku ana mai ma na wawae hope; aka, ua lanakila o Rare, a hoomoe iho ia ia ilalo. He loihi ko laua paio ana, a hiki i kona manawa i moe ai ilalo. Alaila, lele ae la o Rare maluna o kona kua, a hooholoia a puni oloko o ka hale. Nui mai la ka huro ana o na kanaka. Ma ia hope iho, ike iho la o Pikoka, ua pio, aohe ona manao huhu hou mai. Ua ku malie, i hooiliia'i ka noho lio, a lele aku o Rare maluna e hooholo ia ia e like me kona makemake.
KE KEIKI ALII
MAKAU OLE I NA MEA A PAU.
HE KAAO.
I kekahi manawa ua pono ole ka manao o ke keiki a kekahi moi i ka noho ana ma kona home, a no ka mea, aole ana mea makau, nolaila, manao keia keiki e hele e kaapuni i ka honua a pau, i ike ia i na mea kupanaha o na aina e aku, a nolaila, uwe iho la ia me kona mau makua a pau, hoomaka keia e hele aku, a huli pololei ko ia nei alo i ke alanui e moe ana, me ka huli ole i o a ianei; no ka mea, aole ona manao kanalua i kahi a ke alanui e alakai ai ia ia nei. Aka, aole i liuliu kona hele ana, hiki aku oia i ka hale o kekahi Pilikua, a no ka luhi, noho iho la ma ka ipuka, e hoomaha ai. A i ka nana ana i o a ianei, ike aku la ia i ka ulu maika, oia hoi na mea paani a ua Pilikua nei.
Aole i liuliu kona hoomaha ana, lana ae la kona manao makemake e maika, o ko ia nei kukulu iho la no ia i ke pine, a lalau aku la i ka ulu, a maika aku la, a hina iho la ke pine, hulo ae la keia no ka olioli. I ka lohe ana o ka Pilikua i ka halulu, hoopuka ae ia i kona poo mawaho o ka puka aniani, a ike mai la, o ka mea nana e maika nei na ulu ana, he wahi kanaka uuku, e like me ke ano mau o kanaka maoli. Kahea mai la ka Pilikua me ke ano inaina, "E kela wahi mu! Nawai oe i ae aku e lawelawe i ka'u mea paani ? Owai ke mea nana i haawi mai i ka ikaika i hiki ai ia oe ke hana pela?" Alawa ae la ka maka o ke keiki a ka moi, i o a ia nei, a ike aku la i ua Pilikua nei, alaila, pane aku la, "E ka mea naaupo, o oe wale no anei kau i manao he ikaika ka lima? He hiki ia'u ke hana i na mea a pau a'u e makemake ai" Iho mai la ka Pilikua a hiki ilalo, a nana mai la me ka hikilele i ka maika ana a ua keiki alii, nei a ma ia wa koke pane mai la, "E ke keiki a ke kanaka, i na oe no ia ohana, e hele oe, a lawe mai na'u i ohia mai ke kumu laau mai o ke ola."
"Heaha kou mea i makemake ai ia mea?" pela'ku ke keiki alii. "Aole o'u makemake ia mea no'u iho," wahi a ua Pilikua nei, aka, he wahine ka'u i makemake nui ia mea, a ke hookii nei i ka ai no ka loaa ole. Ua huli ma na wahi kokoke a me na wahi loihi a puni keia ao, aole nae i loaa ia'u ua kumu laau la o ke ola."
"E loaa koke no ia'u ua kumu laau la." wahi a ua keiki alii nei, "a ke ike ole nei au i ka mea nana e keakea mai ia'u i ka lawe ana mai i kekahi o na hua ohia o ua kumu la."
"E manao ana anei oe he hana uuku ia?" wahi a ka Pilikua, "o ka mala o ua laau la i ku ai, ua hoopunia i ka pa hao, a mamua iho o ua pa la na holoholona hihiu o kela ano keia ano, e kiai ana me ka makaukau mau e ai aku i ka poe a pau e hiki ana ila-ila me ka manao e komo iloko o ua kihapai." Pane aku ke keiki alii, "E hookuu ana na lakou ia'u e komo iloko."
Olelo aku ua Pilikua nei. "Ae, e komo ana no paha oe iloko, a e ike aku ana no oe i ke kau mai o ka ohia iluna o ua kumu la aka, aole nae e lilo ia ohia au e iko ai nau; no ka mea, aia maluna o ua laau la he komo, a maloko aku o ke komo e ho-o aku ai o ka lima, i loaa aku ai na hua ohia e kau ana. aole loa e hiki i kekahi mea ke hana ia mea, mai ka wa mamua lou aku nei."
"Alaila, e lilo owau ka mea pomaikai mua nana e komo ua kihapai kapu la," pela aku ua alii nei i ka Pilikua; ko laua nei aloha iho la no ia kekahi i kekahi, alaila, o ko ke alii hele aku la no ia iloko o ka waoakua, iloko o na ululaau ma na aina papu, na wahi pali, a me na awawa poliuliu a hiki wale aku i kahi o ua kihapai kupanaha nei i waiho ai. Ua moe kaapuni na holoholona a pau, a ua pau loa lakou i ka pauhia e ka hiamoe, aole hoi i onioni iki ae i ko ia nei manawa i ae ai maluna o lakou; o ko ia nei ae ae la no ia maluna o ka pa, a komo aku la iloko o ua kihapai kapu nei. Iwaena konu o keia mala kahi i ku ai o ua kumu laau nei o ke ola, a o na lala, ua hele a luluu i na hua e pala hinuhinu mai ana. Pii ae la ua alii nei ma ke kumu o ka laau, a ike aku la he komo e kau ana, hookomo iho la ia i kona lima maloko aku o ke komo, a lalau aku la i ka hua ohia o ke ola, a uhai mai la i kekahi hua.
Haule iho la ke komo a paa ma kona lima, a ia wa koke me he mea la he ikaika hou i hookomoia mai iloko o na aa ona. A i kona hoi ana iho ilalo o ua kumu laau la me ka hua ohia ma kona lima, aole oia i pii aku maluna o ka pa, aka, hele pololei aku la oia a ma ka puka nui o ka pa a lulu aku la, o ka hemo koke mai la no ia o ua puka nei me ka halulu nui. Alaila, puka aku la ia a ala ae la ka liona e moe ana, aole me ka huhu, aka, me ka hahai aku i ua alii nei, me he mea la o kona haku ia.
Lawe aku la ke alii i ua ohia nei a kahi o ka Pilikua, alaila, olelo aku la ia, "Ke ike nei oe, ua laweia mai keia mea e a'u, me ka hakalia ole." "Ua olioli loa ka Pilikua no ka loaa hiki wawe ana mai o kana mea i manao nui ai, nolaila, hele aku la ia me ka wikiwiki nui imua o kana wahine, i haawi aku ai i ka ohia ana i makemake nui ai. A haawi aku la ia i ka ohia i kana wahine, aole nae ia i apo koke mai, aka pane mai la, "Ke manaoio nei au, aole nau ponoi keia ohia no ka mea, ke ike nei au, aole ke komo ma kou lima," "Heaha la hoi" wahi a ua Pilikua nei, "E hoi ae au i kauhale a lawe mai i ke komo," no ka mea, ua manao ia he mea ole ke kaili ana ia mea, mai ka lima mai o ke keiki alii, ke haawi ole mai ia ma ke noi maikai ana. Nolaila, hele aku la ka Pilikua a noi aku i ua komo nei e kau ana i ka lima o ke keiki alii, aka, aole kela i haawi mai, "Ma kahi a ka ohia e waiho ai, malaila pu ke komo, nolaila, e hakaka kaua no ke komo," pela mai ua Pilikua nei.
Alaila, hakaka iho la laua nei a hala wale ka manawa loihi, aole nae he lanakila iki o ka Pilikua, no ka mea, ua hoonuiia mai ka ikaika o ke keiki alii e ke komo e kau ana ma kona lima. Nolaila, manao ka Pilikua o ka hana maalea wale no ka mea e ko ai kona makemake, nolaila olelo aku ka Pilikua i ka hoa kaua ona, "Ua hele au a wela i ka hakaka, a pela no hoi oe; e haele kaua iloko o ka muliwai e auau, a oluolu kaua, alaila, hoomaka kaua e hakaka," Aole i ike ke kei-