Ka Nupepa Kuokoa, Volume I, Number 12, 15 February 1862 — HE MOOLELO NO KE KAUA KIPI MA AMERIKA. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KE KAUA KIPI MA AMERIKA.

HELU 3. I ka !a 4 o Feberuari, 1861, houluulu ae la ka Ahaolelo o na moku kipi eono, nia Monegomeri, Alahama. Koho lakou i ka luna hoomahi, ku iluiu ua luna la, a olelo mai i ka Ahaoleh», " He p<>e luna [lakou o na moku kuokoa eono, i haalele | loa uku i ko lakou pili ana me na moku j Akau o Amerika Hui. A ua akoakoa ; lakou e hookuinu i Aupuni Kuokoa e | hoomalu ai inaluna o na aina kaawale." i Hooholo lakou i Kuinukanawai hou no ; ka Repuberika hou, e kapaia ana, " Na IMoku Huina o Amerika." Ua like ka | nui o keia Kumukanawai me ko Amerika ! Hui. A koho Inkou ia Jetesona Davis;a ! no Misisipi, i Peresidena, ia A. H. Sete- ; pane no Georegia, i Ilope Peresidena. A i i ka la 18 o Feberuari, komo mai o Mr. | Davisa i ka oihana luna hoomalu. llooi noho hoi ka Ahaolelo i na luna aupuni a | pau, a koho iho hoi lakou i na luna koa, ! a hooholo ae la i na bila kanawai no ka lauhau dula a me na dute maluna o na ! waiwai. | Ma Wasinetona, ua houluuluia he ! Ahaolelo luna o na moku aole i kipi, i ; mea e hookuikahi mamuli o na mea ae I like e hooluolu mai .i kela mau moku o i ka Hema, e hoihoi mai ai ia lakou ma ka malu kahiko o ke Aupuni. Ilooholo lakou i na olelo ae like ; aka, aole i ae , mai na moku kipi i na olelo e hoi hou i mai i ke Aupuni. Ua paa loa ko lakou ! manao e kaawale a e noho kuokoa a mau loa aku. O ke ano okoa o ka lakou hana ma na : aina Ileina, aole i like iki me ko ka Akau, i aole ma na manao, aole hoi ma na hana, I oia ko lakou mea i hoole ai i ka hoi hou ! mai. Hoouna mai lakou i mau elele i | \Vasinetona, i loaa ai ia lakou ka ae o ka | Ahaolelo Aupuni a me na mea hoomalu, !e hookuu maoli aku ia lakou e noho kui okoa. Aka. aole i ae aku na Luna Aui puni e kaawale a moku mauaena ke Au- • puni. Paa no ko lakou nei manao, he mea poino no ka aina a pau ke moku a kaawale kekahi aoao. | I ka la I 1 o Feberuari, haalele aku la |o Lmekona, ka Peresidena i kohoia i ko- | naaina hanau ma Ilinoi, i ka hele ana i I Wasinetona e komo i kaOihana HoomaI lu. Hele inai la ia mawaena o Ohio, a | me Nu loka, a hiki i Penisilevenia, e noi ho iki anu ma nu kulanakauhale o ia mau ! moku aina, e uwe aloha aku a aloha mai me na kamaaina. A hiki aku o Linekoj na i Harisabaga, iloko o Penisilevenia, a | moe malaila i ka po o ka la 2*2 o Feberu- ! ari. me ka manao e hele hou aku ia ia ae ! mawaena o Eahimoa, a hiki i Wasinetoj na. O Ba!timoa ke kulanakauhale nui o ; Mahlani, kekahi o na moku hooluhi nika. i He nui na kanaka o ia wahi e manao like ana me ka poe kipi o ka Hema. Aole ; nae i makau o Linekona ke hele o Hahimoa ; no ka mea, aole i kipi ia ai- | na. Aka, i ka po, ua holaia mai kela e ! na elele mai Wasinetona mai, ē hoike mai ana ia ia, ua makaukau keka.Hi poe : inanao kipi ma Baltimoa o pepehi ia ia i ! kona hiki ana ilaila. Hoololi iho la o : Linekona i kona nianao, a komo koke ae ; ia iloko o ke kaa-maiiu la po, a hele aku la iwaena o Baltimoa i ka wa poeleele, a hiki i Wasinetona i ke kakahiaka nie ka : ike ole ia. Pek oia i pakele ai i kona ; poe enemi i imkaukau e pepehi la ia. A ao, hele aku la o Linekona wahme nie na | keiki, a lūki lakoa < Baltiinoa, imi na ka- ! inaaina ia Linekona iane, a lohe lakou ■ ua hala e m «aamua i po ; alaila, ike j iho h lakou ua Hoka. * hookuu lakou i ka wahine me ka haunaele eie. r ka la 4 o Maraki, hora 12 o ke awakea, pau ka hoonialu ao« o Bukaaana, s

komo mai o Linekona i ka Oihana Peresidenn. Ku iiuna o Linekona imua o ka aha kanaka nui i akoakoii ma ke alo o ka Hale Ahaolelo Aupuni. a heluhelu mai i ka Palapala Iluike i kana kumu hana hoomalu. Maloko o kela palapala, hai mai la oia i kana hana ana i naaina i kipi. Aole ia e hoomaka i ke kaua ana me lakou. E hooikaika no ia e hoihoi oluolu mai ia lakou iloko o ka malu o ko ke Aupuni Kanawai, a e hoonoho i na Luna Hoomalu a me naLuna Kanawai ma na wahi a pau e hiki ke hoonohoia. Aole ia e keakea ana i na Kanawai hoopaa nika ma na moku aina malalo o ke Aupuni; aka, e kokua no ia i na Pauku a pau loa 0 kona Kumukanawoi. Hoole mai kela 1 ke kaawale ana o kekahi mau moku aina o ke aupuni, me ka ae ole aku o ka hapanui o na moku aina a pau. Hoole mui keb, " Aohe kumu no ke kipi nui ana o na moku aina Hema o ke Aupuni ; no ka inea, aole lakou i hooneleia i kekahi pono i haawiia no lakou ma ke Kuinukauawai o ke Aupuni, aole hoi e nianao ana ka Ahaolelo me na Luna Hoomalu e hoopau i na pono kahiko o lakou." iNolaila. ua lilo na ulelo ae like me na Kanawni o na moku aina a [>au i hookaokoa ia lakou iho i mea ole. a ua lilo nakanaka i haalele wale i ka malu o ke Aupuni, a lawe wale i na pa kaua me ; na waiwai a pau o ke Aupuni maloko o ko lakou mau aina, a lawe hoi i na mea| kaua kue mai, i poe kipi maoli. Aka, ua; ae aku ia e hooponopono hou me lakou | i mea e lioihoi mai ai ia lakou iloko o ka! ma4u a lakou i haalele ai me ke kaua ole. ! Ma ke Kanawai, e hookahi ana ke Au-; | puni i mokuahana, aole i hlo kekahi apana i mea kuokoa, a o kona pono no ka hookuikahi hou mai i na apana i moku j . aku. ! E koino hou aku ana no ia iloko o na: ! pa kaua a me na Hale Hoomalu Aupuni' i maloko o kela mau aina kipi e pono ai, a ;i kau hou ia'ku ka Mana o ke Aupuni; i malaila. Pela no kona manao, ke hoole; mai na Luna Kanawai ia ia. Ile kauwa ia na ke Aupuni, a o kona pono ka liuna j ; mamuli o ke Kanawai a me na Aha kau; j Kanawai e kauoha ana. Iloko o ia niau inalama, ua akoakoa na| ; Luna Ahaolelo iloko o Tekasa, o Tene-| 1 si, a Akanasasa, a ua hooholoia ka Bila e! joki ia lakou mai ke Anpuni aku, aehoo-| | kui aku i ko lakou mau mokn aina me ke I Aupuni Kipi. Aka, aole i balota ka ha!panui o na kanaka no keia hookaokoa iana. No na luna ka manao kipi, a ua j hookoikoi lakou maluna o na inakaainana ! me ka hooweliweli ia lakou i mea e ae ! mai ai i ke kipi ana. Mai ka wa mai o ko lakou kipi ana. hoomakaukau na luna kipi i na pu. i ka i paueia, na pu kuniahi a me ka poka, a i houluulu lakou i na koa he lehulehu i mea e kaua mai ai ine ke Aupuni, a pio 0 VV T asinetona, ke kulanakauhale Aupuni, na waiwai a ine na palapala, a me ka Hale Ahaolelo, a me na hale ahu waiwai me ka hale o ka Peresitlena, a me na ha- | le noho o na Kuhina. Huna lakou i 1 keia manao, i lohe ole ai na koa o na j moku aina Akau. ! la mau malama a pau, noho wale iho | na moku aina Akau, me ka manao, aole I paha he kaua e hiki maiana, noke kumu I ole e kaua inai ai. E imi ana lakou i ke | kuikahi hou me na kanaka ku-e o ka ao- • ao Hema, a ua lana ko lakou manao e hoi j hou mai 110 lakou i kapau ana o ko lakou j inaina. Ua kuhihewa nae ka manaooko j ka Akau poe ; no ka mea, ua hooholo paa | loa ia ka ae like o ka poe kipi, e hookaj huli i ka hoomalu ana o Linekona i koj hoia i Peresidena, a e hoopio ia tona, a e hoonoho i ko lakou Peresidena j maiaila, maluna o ke Aupuni hooluhi ■ nika, me ka hookaawaie mai i na moku j aina a pau e ae ole mai ana i ko lakou \ hoomalu ana. Ina e kaua aku paha ka ! aoao Akau ia lakou, alaila e hooholo laf kou i na puali koa o iakou maluna o na aina Akau, a pau ioa lakou i ke pio. Oia i ko iakou kumu manao. Hookahi no maiama. i hala o ka hoomalu ana o Linekona ma Wasinetona, ' ua noho na koa he 70 o ke Aupuni me ! Major.Anesona, maloko o ka Pakaua o j Sumapeta ma ke awa o Kaletona, ma I Karolina Hema. Ua puni ia poe i na pa kana o na kipi me na koa 800 i makaukau e kipu a e hoopio ia Anesona |ma. Ua hoopaneeia no nae ke kaua ana ir.ai a hiki i ka malama o Aperila, la, 1861, no ka makaukau lea oleona . Kipi inamua. Ua polol» na koa Aupuni | iloko o Samapeta, i puni i na enemi, a ua lioole ia mai ko lakou kuai hou ana i ka ,»i ma Kalelona. Ia wa hoouka aku e

Linekona i ka ai na lakou maluna ona moku oke Aupuni. Ike iho Ia na kipi e ioaa ana i ka poe ma Sumapeta ka ai, kauoha mai la ka luna o lakou e hoomaka i ke a e hoopio ia 55umapeta. I na la elua, hoolei mai iakou i na poka • enaena a me na boma iioko o ka pa kaua,, a pau ka haie oloko i ka wela i ke ahi, ! a kokoke aku ke ahi i ka hale jiauda, aole mea hiki ke hoopio no ke kanaka ole.; A pau ke aho o lakou, huki lakou i ka hae Aupuni iiaio, a lilo o Sumapeta i pa kaua pio no ka poe kipi.