Ka Nupepa Kuokoa, Volume I, Number 15, 8 March 1862 — Olelo pane ia Kaleilehua. [ARTICLE]

Olelo pane ia Kaleilehua.

Aole au manao e pane hou ia Kaleilehua; i aka, no ka palua ana mai o kana oleio ia'u ; nolaila. ke oielo hou nei au. Ke ninau mai nei o Kaleilehua, 44 Owtn ia o Kanaka Hawaii." E ninau mai ana no ka hoi oe, olelo mai oe, he " Kanaka lalau." A owai no Ia hoi o Kaleilehua ? ! A ina aole ia he olelo pone, alaila, he kani io no ia aka moa, ea ? Ahe ! he moa kani hewa ka! Ua kakau oe ma ke poo o kou manao, he " Oielo pane ia L. P. Kaleilehua. A ina! hoi pela kau kakau aoa mai, akiia, aole hU| ki ia*u ke pane aku ia oe; aka hoi, no kou kakau ana mai i olelo pane; nolaila, kuieana wau e pane hou aku ia oe. M Nani ka lauwili lua ole ! Hoole mai, aole e hiki ke pane mai ia'u, pane mai ana no nae. He ūh o ke kai.

hoi. Aole au i oU:o aku ia c>:\ ina <? hoounaia ko mau ninau i Boritania, Farani, a m-e Ameriks, ao!e e hiki hkoa ke hai roai ī ka haina. £ia ka'u ; Aole lakou e pane mai e like me kau naaupo- E ! He akamai ka oe i ka hoololi ano e ; ke hooioii oei oe i ka niea i oU'-Io oleia, me he la ua oleloia; me he \vahahe« la ke ano. A pehea la hoi kou manao do ia mau ninau au a me na haina pu, ma " ka Hoku Pakipika ?Aole anei he hemahema io no ? He hemahema maoli no. I na no nau na ninau, a ua hai iho no nae oe i ka haina oia mau ninau. a aole no he kulike me ia mau ninau ; he hewa no. A he kumu no ia e kapa aku ai he lalau. A ina paha he pololei iho la no ia, no ke aha la hoi oe i kapa mai ai, li Ua lalmu Ioa ka ninau, a ua hilihewa ka haina ? " Xo ka mea, nau no hoi ka ninau, a ua hai iho no hoi au. Ke hai poloiei nei au ia oe, he hemahema io no ka ninau. He kakau. he\va paha, he pai hewaia paha. He hiki no nae ia'u ke hooponopono ia ninau; eia hoi, " Elua anei wahi i kukulu ia'i ka hoolaha Nupepa ?" La ike no oe i ke kumu o kuu lawe ole ana ia Nupepa, oka pakole o kahi kakai e paa'i. fna paha aole maopo o ia oe ke ano oia hua olelo e ninau ia J. W. H. Kauwahi. Aole o'u manao iki, o ka makapo ke kumu i lnwe ole ai; a ina he makapo ke lawe ia Xupepa ; he ke-u a ka ino. Aole au i kapa mua ia oe he honpilimeaai, 0 oe kai kapa mai ia'u, u He keu a ke kanaka hoopilimeaai nui wale me na kumu," A mahope iho, ua ninau nui ia oe; aole oe 1 pane pono mai nei. He hoohalike ka'u ia oe; ina he hoopilimeaai wau, no kuu lawe ana i ka Nupepa Kuokoa, alaila, he hoopilimeaai no hoi oe. Pela ke ano nui o ka'u olelo. Eia hoi; Aia wale no anei a he haole Amcrika, alaila, pili ka hoopilimeaai ? Aole anei i pili i na haole e ae ? Aole anei i pili i na knnaka maoli ? Pili like loa no, ina i ka haole, ina i ke kanaka Hawaii. Aole paha maopopo ke ano oia hua olelo "hoopilimeaai " ia oe ? E ninau i kou mau wahi | luaui, a i hiki ole ia Iaua, e ninau i kou i mau wahi kupuna i maopopo, a na lakou e! ao mai ia oe. J Ke i hou mai nei oe. " Pehea )a oe i ike( ai ?" Me kuu heluhelu ana no i ka Hoku j Pakipika, no ka mea, he iini nui no ko'u e j ike, a heluhelu iho au i ka Nnpepa a kuu hoa aloha io; a malaila kuu ike ana; i iohe ko poo, a 1 ike iho hoi ko maka! A ina no aole au e heluhelu ia Nupepa, e 'ke no au, ma kekahi o na ike elima o ke! kanaka, oia hoi ka lohe ana. Maopopo ole! ia oe na ike elima o ke kanaka. Ko kama-! lii mau ; he uwe wale, j Aole pili iki ke ano kaula au e olelo mai nei ia'u. He mau olelo Akua anei kau ?; Aole loa. Nau nae paha i hoolilo ae nei; ia u i kaula, ea ? Ma ka olelo hea kau wa- ! nana ana ? Ma ko naaupo a me ko lalau ea?| He hemahema ia olelo. Aole pela ka na I kaula hana ana. Hai e mai lakou i na mea j e hiki mai ana mahope. na mea i ike oleia e ke kanaka. Pela anei kau hai ana i ka'u ' mau olelo? Aole loa ! Ua hai no oe i ko naaupo, a me ko Ialau, ua ike ko Hawaii a pau. Aohe kohu,aohe ke ! Kanaka Hawaii. Hoike a ?ie ke noi.—E hoi ana o Wm- \ Feluka, (Wiiliam Pfluger) ma nei hope, ke hgla na hebedoma eono, nolaila, o na hoahui pulupulu i loaa ka pulupulu, i ko lakou lima! i nei wa, e haawi ia ia, i mau mea hoike ma j kona one hanau keia mea, i mea e maopopo ai, e like me ka raiki iho nei. No ka mea, o kahi ia o ka poe i makemake nui i ka pulupulu, e kuai no lakou ke nui, a ua haiia ke kumu-kuai, no ka helu 1, 2,3, 8c. ic. 6c., aia i ka hana ana e maopopo ai. A ina he oiaio, he kaua huliamahi ma na i aupuni nui ma nei hope e wawaia nei, oia no kahi kumu paipai ia kakou no ka hana mahiai. A ua kanu iho nei au i ka'u mauanoano pulupulu, ma ka Ia 25 iho nei, kole maoli ka lima i ka wehewehe ana i kn anoano mai ka pulupulu ae, oia ke koena o kuu kaapuni ana me kuu wahine, i make aku Ia nia ia huakai, he anoano no Wailuku mai, na Bailey mai he mau anoano, a ua like rne ko Sekotia anoano i loaa mai ia Wm. Webster mai, kapa iho au he Lelewaiopua anoano! kona inoa, no ka mea, oia kekahi inoa o ! Mareta, o kuu hoa. Eono hon a me kanaha minute ka wehe-! wehe ana o na mea elua, eha wale no tausani he nui ka manawa i Ii!o„ Ina paha e loaa ka mea wehewehe anoano, oluoiu no, a mama hoi ka hana ana. J. Ii. '