Ka Nupepa Kuokoa, Volume I, Number 17, 22 March 1862 — Page 1

Page PDF (1.51 MB)

KA
NUPEPA KUOKOA:

Ke Kilohana Pookela no ka Lahui Hawaii.
BUKE I.  HONOLULU, MARAKI 22. J862.  HELU 17.

 

He Inoa no Minie Ha, Ha.

Auhea wale ana oe ,
Ahi kao o kanaika ;

He welo'na ka'u i ike ,
Maluna o Halekuke ,
Ahe kuke no ia nei ,
He paihi launa ole.

I palapala kila kou ,
Komo oe i ka Ahahui ,
He huina alii aku ia ,
Komo ole na luina.

Eia mai no wau ,
Mahina hiki ahiahi ,
E konane i ke aumoe ,
Hoa pili o Hoku Loa ,
Ahe loa no ia Pua ,
Au i inu aku ai ,
Pua kapu a Kini Keoki ,
Ua noa ia ia nei ,
E hoi mai no kaua

E pili me Pua Rose.

 

Auhea la hoi oe ,
E ka pua Awapuhi ,
I pulu i ka ua noe ,
Hanu Ala o kanahele ,
He nahele kahiko ia ,
No ke kula i Paieie.

Nani wale kuu ike ana

I ka lehua o Panaewa ,
Pua lei o maua

Me ua hoa luhi nei ;

Kuu hoa pa Kiaha

O na la lealea.

Poeleele iho nei ,
Koekoe aku oiala ;

Aia a Apopo ,
E piliwi ia ai oe ,
O oe no owau ,
Ua lai no kaua.

Hoi mai no kaua
E pili me Pua Rose.

 

Auhea wale ana oe ,
E ka pua Vabinia ,
I moani i ke awakea ,
Onaona i ke ahiahi ;

Kuu pua i manao ai

I kui au a lawa ,
I mau lei hoohie ,
No ou la haaheo.

Auhea oe e ka nani

E ka pua o ka Hinahina ,
Hina mai oe ianei ,
Kalele wau ilaila.

Owau no ka heke

Oia pakaukau.

I luna kuene oe ,
No ka la hape nuia.

Mai hoolalao oe

Ua wela oe ianei ,
Hoi mai no kaua
E pili me Pua Rose.
Auhea la hoi oe ,
E ka pua Kamakahala ,
I kuia me ka ahihi ,
Kahiko o Nuuanu ,
Anuanu wale ke ala ,
O pua hala i Kekele.

I pakele wale no oe ,
I ka miki ole ia aku ,
Ka awihi a kuu maka ,
Ua lo-u oe ia nei;

A kai au o Halehai ,
Lohe au i ku nu hou.

Ko aloha ua hiki mai ,
Eia ke lai nei ;

Na ka hae Amelika ,
Nana no i lawe mai.

Kapena akamai au ,
I ka holo ana o ka moku ;

Kikina laki keia ,
Elua kaukani paa.

 

Ke hoi nei i ka Homa ,
I ka malu o Hale Rose.

Mokapu la e ka eha ,
Ua eha paka ianei.

Hoi mai no kaua
E lai me ke aloha.

Na UILAIKALANI.

Kapauaina, Maraki 17, 1862.

                Ua loheia ka olelo i ka ae mai o ka Moi o Siama, e kukuluia ka Halepule Keristiano ma Bonekoke, ke kulanakauhale Alii o Siama, a e kokua mai ana kela i kekahi puu dala e lilo no ke kapili ana.

 

KELA MEA KEIA MEA.

Mai na Aina e mai

 

                O ke keiki ui opiopio i nele ka manao i ke ake ana no kekahi mea, ua like kona ano e me na kumu pua i pua oleia e na pua.

 

                O na manao ino, ua like me ka maliihini makemake oleia ka lilo ole i apana no ko kakou mau ohana, a e hele koke aku no ia i na e hoolaka ole ia'ku.

 

                O ka wahine noho maluhia a noho malie hoi me ka hoopono, me he anuenue la ia iloko o ke ao i ka wa e komo ai ka manao o kana kane i ke kai kupikipikio a me na kikiao makani o ke kaumaha.

 

                Ua lawe lilo na Lukini i kekahi aina o ka poe Iapana, o Iolasa ka inoa, e moe ana mawaena o ke Kowa o Kolea, i aina no lakou. He wahi hoouka kaua uuku pokole me na Iapana, i ko lakou lawe lilo ana.

 

                Ua kukala mai ke Kuhina Kaua o Amerika Hui, aole e houluulu hou ia na puali koa hou e na Kiaaina Moku, me ka lohe mua ole ana. Mamuli no o kana kauoha mua ana ia lakou, e hoouluuluia'i na koa hou.

 

                 Ua hoopii ka Ahahui Kalepa o Nu Ioka, i na Luna Aupuni o Amerika, e hooholoia he aumokumahu kalepa e lawe i na eke leta mawaena o Kapalakiko a Kina.

 

                He nui ka poe i hele ma na halepule i lawe ai i na lole maikai ilaila, aole hoi no ka manao i ko pomaikai e loaa ana ia lakou ma na mea o ka uhane.

 

                I ka makahiki i hala iho nei, ua noo-pioia na moku aihue nika iloko o Aferika he nui, a ua hookuu ola ia na nika pio he 4,500 e na Manuwa Amerika. A ua hoonohoia kela poe pio ma Siberia, a uku ke Aupuni i na dala no ko lakou hanai ia ana ilaila.

 

                Ua komo o Mr. W. B. Astora, o Nu Ioka, i Kanale iloko o na puali koa o Generala Makalelana, ma Wasinetona. He ka-naka waiwai nui kela o Amerika, no na dala he $30,000,000, a he elua miliona ka loaa mai ia ia i kela makahiki i keia makahiki.

 

                Ua haawi ia aku ka noho Moi ana o Mesiko ia Duke Maxmiliana kekahi Alii nui o Auseteria. E na aupuni o Beretania Farani a me Sepania. Aole nae he ae iki aku o ka poe o Mesiko. He alii koho no ko lakou makemake. Aole no hoi e ae ana o Amerika Huipuia i ka hoonoho ia i Moi no Mesiko, a ina e hoopaa na aupuni maluna, alaila, e komo no o Amerika ma ka aoao o Mesiko.

 

                He haunaele kipi ko na haumana o na Kulanui o Rusia, no kekahi mau kanawai oolea hou i kauia e na luna aupuni maluna o lakou. Ua paniia na halekula ekolu e na luna, a ua hoopaahaoia na haumana luna alakai i keia haunaele. E manao ana hoi na 'lii e pani iho hoi i ke Kulanui ma Moseko, no ka haunaele o na haumana ilaila.

 

                O ka olelo kukala ma Farani, no ka lilo ana o ka Moi hou o Madegaseka i Katolika, he oiaio ole ia. Ua lohe oiaio ia kekahi hana mua a ua Moi la, o ke kakau palapala aku i na Misionari Hoole Pope a kona makuawahine i kipaku aku ai, e hai mai ana ia lakou, " Ua noa ka Oihana Keristiano ma kona aina, a ua aeia ka hai olelo Euanelio malaila." Ua hoike maopopo mai i kona pili ana i ka manaoio Hoole Pope.

 

                KA MAIKAI o KA MAEMAE. — I ke ao ana aku o kekahi Kahunapule i kona poe hoahanau i ka maikai o ka noho me ke kino maemae, kaawale ka lepo, kaawale ka hauna, kuhikuhi kela i ke kaula kahiko, ia Iona, i aleia e ka i-a nui. No ka hauna ole o kona kino, a me kona hanu, kona noho ana ekolu ao, ekolu po, iloko o ka opu o ka i-a. Ina he kanaka puhi baka kela, a nau baka paha, ma ua hoopailua ka i-a, a luai mai ia ia ilo-ko o ke kai, a make ia.

 

                 KA AUMOKU MANUWA BERITANIA A ME FARANI. — He 613 na moku manuwa o Beritania, e lawe ana i na pu-kuniahi a me na luina he 85,000. He okoa na moku kalepa nui, e hiki ke hooliloia i mau manuwa, ke loaa ke kaua. Iwaena o keia aumoku na mea hoomanoanoa nunui, a me na pu nao.

                Ma Farani, 449 na manuwa o kela ano a me keia ano, e lawe ana i aa pu-kuniahi he 8,522. Ina e e huiia na manuwa o Farani me ko Amerika, aole ia e like me ko Beritania aumoku.

 

HE MOOLELO NO UMI

KEKAHI ALII KAULANA O KO

HAWAII NEI PAE AINA.

HELU 7.

                LOHE IHO LA UA WAHI KANAKA kamaaina nei, hele aku la ia imua o Paiea, i aku la ia ia, " O kela kanaka e noho mai la, i mai nei i ko pae ole ka ! " Ninau mai la o Paiea ia ia, " Pehea kana olelo ana mai nei ? " I aku la ua wahi kanaka la, " Imai nei, o ka pae iho la no ka ia o ka ohu wale mai no iluna o ka nalu, a emi aku, aole ka pela ka pae o ko lakou aina, he pae loa ka ia a ka paala, pela mai nei ia i olelo mai nei ia'u." Lohe ae la na kanaka a pau e noho ana i ke anaina heenalu, o Paiea. Hookani ae la lakou ia Umi, me ka lakou olelo mai ia Umi, " Akahi wale no mea nana i hoole mai o Paiea, o oe no e na keiki, o ka Paiea hana mau keia i ike, o ka heenalu."

                Kahea mai o Paiea ia Umi, hele aku la o Umi a kokoke i ko Paiea alo, i mai o Paiea ia Umi, " He oiaio auanei ka ia nei mea i olelo mai nei ? " I aku la o Umi ia Paiea, " I mea wale ae no hoi au, o ke ku io mai nei no ka ia o ia nei." I aku la o Paiea ia Umi, " E heihei kaua ma ke kaha nalu ana, ina make au ia oe, lilo no hoi au, a i make hoi oe ia'u, lilo oe." Ae aku o Umi i kana olelo.

                 O ka pili aku la no ia o Paiea, elua waa kaulua, hookahi waa kaukahi, mau i ka palaoa, ae aku no o Umi, mau hou mai o Paiea, eha waa kaulua, mau mai i na iwi o Umi, ua ae aku no o Umi, ku mai ke keiki kamaaina olaila, a kokua mai ia Umi, eha waa kaulua, e makemake ana o Paiea, e lilo mai na iwi o Umi ia Paiea, aole nae i lilo, no ka nui o ka waiwai o ua keiki nei, pau e ka waiwai a Paiea, i aku o Paiea i ua keiki kamaaina la, " E kipiia no au e oe, make, eia ka ! he nui loa kou ohana." No ka mea, he Alii no hoi malalo aku o Liloa, a o ua keiki nei hoi, he keiki papa ia ma kekahi aoao o Hamakua, a me Hilo.

                Holo ae la ka pili a laua nei, o ko laua au aku la no ia, a ke kulana e hee ia'i, u-a-i aku la o Paiea a mawaho iki aku, lana laua nei ilaila, ho-e-a mai ka nalu, pane aku la o Paiea, " Pae kaua." Hoole mai la o Umi, ho-e-a hou mai la ka nalu, pane hou o Paiea, " Pae kaua." Hoole hou aku la no o Umi, hoea mai la ka nalu hou, pane mai la o Umi, " Pae kaua." Pane mai la no o Paiea, " Pae." Ka laua kaha iho la no ia, pae like a kokoke i kahi moku pu-ko-a e ku ana, hooke mai la o Paiea ia Umi, paa ka poohiwi o Umi, e kunihi ae ana o Umi, hala maloko, mamua aku o ua wahi moku pu-ko-a la, pau ko Paiea pae ana, pae aku la no Umi, a hiki i ka paala. Nana mai la o Koi, ua pohole ka poohiwi, a me ka umauma o Umi, hele mai o Koi a ma ke alo hawanawana mai la ia Umi, " Ina e pa ka aina ia oe, make o Paiea, ia'u." Ae mai la o Umi i kana noi, o ko Paiea mea i u-a-i aku ai iwaho, no ko Paiea manao e hooke mai ia Umi a paa i ua wahi moku la, a pae mai o Paiea. No ko Umi akamai, pakele mai oia, i kela pilikia mahunehune.

                 Eo ae la o Paiea ia Umi, pau loa ka waiwai i ua keiki la, koe nae na waiwai i piliia i ka palaoa, no Umi ia, oia ka lilo ana o keia keiki i aikane na Umi ia manawa.

                Kena ia o Koi e ke Alii, e hele a e pepehi ia Paiea, e like me kana mea i noi ai i ke Alii. O kona hele iho la no ia, a hiki ma kahi o Paiea, mauka o Laupahoehoe, a make o Paiea. Luku aku o Koi ma kekahi wahi o Hilo, i ka poe i ku-e ia Umi, i ko laua wa i heenalu ai me Paiea. A pau ae la ka Koi luku ana ia lakou.

                 Hiki aku ke Alii me kana huakai kaapuni, ma Waipunalei, kahi o Kaleioku. Ua hana o Kaleioku, i ka Heiau, mamua o ko laua wa ilihune, me kana Alii. I ka lilo ana nae o Hawaii ia laua, o Paiea ke kanaka i kau ia i ua Heiau la. Hana o Kaleioku a pau, ilaila kahi a Kaleioku i makia ai i ko Umi noho Aupuni ana ia Hawaii. Noho lakou malaila a liuliu iki, hele aku lakou i ke kaapuni.

                I ko lakou kaapuni ana, a puni ka Mokupuni o Hawaii, a hiki lakou i Waipio, kahi a lakou i hoomaka aku ai i ka hele kaapuni ana. Elua Kau, elua Hooilo, ua like paha me elua makahiki. Iloko hoi o ko lakou kaapuni ana, ua kuhikuhi aku o Kaleioku i ka palena o kela aina keia aina, a me na palena o na moku o Hawaii. Ua maopopo i ko ke Alii mau maka, nui no hoi ka olioli o na kanaka o Hawaii a puni, i ka ike ana mai ia Umi, ko lakou Alii hou.

                I ko lakou noho ana ma Waipio a liuliu. Hoi o Kaleioku i Hilo, ma kahi i haawiia nona, oia no ke alii ma Hilo. Koe o Umi. me Omaokamau, a me Piimaiwaa, a me Koi, o na kanaka ka nui o lakou. Hoomoe ia kekahi kaikamahine Alii, noloko ae o kekahi lala o ko Umi hanauna Alii. Lohe o Kaleioku ma Hilo, e hoomoeia'na o Umi, i kekahi kaikamahine Alii o Kona.

                Hoole aku o Kaleioku, aole e hoao o Umi i ko Hawaii wahine, mailoko ae o kona hanauna'lii ; no ka mea, wahi a Kaleioku, ua puni o Hawaii ia Umi, o Maui koe. Nolaila, paa ko Kaleioku manao, o ke kaikamahine a Piilani, oia ka Umi wahine e hoao ai, i lilo wale mai o Maui ia ia, kuikahi ka noho ana, ua oluolu ia i ko ke Alii mau maka, a me na kanaka ona a pau.

                Alaila, hoounaia o Omaokamau e holo i Maui, e hoopapu ia Piikea, i wahine na Umi. I ko Omaokamau holo ana me kona mau kanaka, a hiki lakou i Kapueokahi, ma kela puu e ku la ma Hana, i Maui, (o Kauki,) pae ko lakou mau waa malaila. Ike mai na kamaaina o uka, i keia mau waa, he mau waa no Hawaii, manao iho la lakou he mau waa kaua, nui ko lakou pioloke, ninau aku o Omaokamau i na kamaaina, " Auhea na Alii." I aku na kamaaina, " Aia no i ka hale." Hele aku la o Omaokamau, a hiki imua o ke alo o Piilani, mama mai o Piilani, mama aku keia, aloha lakou ia lakou, a pau ke aloha ana, ninau mai la o Piilani, " Heaha ka huakai a ka Hawaii o ka hele ana mai nei ? " I aku la o Omaokamau, "He huakai hoomoe wahine ka'u i hele mai nei imua ou, ua hooholoia e ko Hawaii o Umi ke kane, o Piikea ka wahine, e hoao laua." I ko Piilani lohe ana i keia, ua oluolu no ia i kona mau maka, hooholo like ae la lakou, a holo.

                I ko lakou nei wa o ka pae ana'ku, ua pioloke loa na kanaka, no ke kaua, ua kau ka li o ko lakou mau ili, a me Piilani no hoi kekahi. No ka lohe ana o Piilani, he huakai moe wahine ka Omaokamau i hiki aku ai imua ona, pau ae la kona manao kaua ana ; no ka mea, ua loheia e ko Maui poe ka make ana o Hakau ia Umi. Oia ke kumu o ka li ana ana o ka ili o na kanaka. Lohe ae la na kanaka a pau, he huakai hoomoe wahine, hoi mai ko lakou hanu, a i ka hanu pono ana i ko lakou mau kino, pau ae la ko lakou manao weliweli i ke kaua ana.

                Kena ae la o Piilani i na kanaka e hoomakaukau i mea ai na na malihini, hoomakaukau koke na kanaka, me ka olioli nui. Ua makaukau ia imua o ke alo o na malihini, ua oluolu like na maka o ka poe kamaaina, imua o na malihini, me he mea la, ua lilo kekahi hapakolu o Umi ia Omaokamau, no kona noho hanohano ana imua o Piilani. A hala ke anahulu hookahi, (oia hoi hookahi hebeboma,) no ka loaa ana o lakou i kekahi makani ino, ka mea ia i hala'i ke anahulu hookahi.

                I ko lakou la i hoomakaukau ai e hoi i Hawaii, kauoha aku o Piikea i kana olelo aloha ia Omaokamau, " E ! Omaokamau, ke hoi la oe, a hiki imua o ke alo o ke Alii kane i noho Aupuni ia Hawaii, e aloha aku ia ia. Owau nei o kana kauwa wahine, e like me ka mea i hooluolu ia i kona manao, pela e lilo ai iloko o'u iho i mea iini na ko'u naau, a e lilo ana paha ia i mea e hi-a-a ai o ko'u po e noho iho ai, a hiki i ko'u wa e holo aku ai, elua o'u anahulu, holo aku au e ike i ka manao o ke Alii."

                Hoi o Omaokamau ma, a ahiahi, pae ko lakou mau waa ma Waipio, malaila no ke Alii i noho ai, e haka pono mai ana no na maka, o ka pae aku o Omaokamau, lohe ia ka mea hou. I ko Omaokamau hiki ana imua o ke Alii. Hai aku la ia imua o ke Alii, i na mea hou o Maui, a Piikea i olelo mai ai ia Omaokamau, i haiia'e nei maluna. A pau ka wehewehe ana a Omaokamau no kona hiki ana i Maui, a me na olelo aloha mai a Piikea, kana wahine. Ua lilo ia i mea hoomaikai loa ia i ko Umi mau maka ninau mai o Umi ia Omaokamau. " Pehea ke ano o ia Alii wahine ? He Alii wahine maikai no nae paha ia ? " Ae aku la o Omaokamau, " Ae, he Aili wahine maikai no, aole wahine ma Hawaii nei i like pu me Piikea, he kaikamahine opiopio wale no, maikai kona mau helehelena, a mai ka piko poo, a hala ilalo o na wawae."

                Alaila, nui iho la ka olioli o ke Alii kane, a hoomakaukau iho la na kanaka o ke Alii i i na mea ai, maloko o na anahulu elua, (oia elua hebedoma.) E like me ke kauoha maia ko Alii wahine ia Omaokamau, elua anahulu, holo aku ke Alii wahine i Hawaii. Ua makaukau na mea ai, a ua lako hoi imua o ko ke Alii mau maka.

                Iloko hoi o na anahulu elua, i ka wa a Omaokamau i hoi mai ai i Hawaii, hoomakaukau o Piilani i na mea kupono no kana kaikamahine, i na kahiko nani. A hala na anahulu elua, holo mai o Piikea i Hawaii, me kona mau kanaka hookahi lau waa, ua like paha me 400 waa, ia holo ana mai a lakou a ka moana o Alenuihaha, ike o uka o Waipio i keia mea ula i ka moana, alaila hoomaopopo iho la o uka, o ke Alii wahine keia. Hoolakolako iho la ke Alii kane, i na mea ano maikai, a ua pono ia imua o ko ke Alii mau maka.

(Aole i pau )

 

[unuhi ia no ke Kuokoa. ]
NA MEA HUNA
 -O-
KE ALO ALII

-O-
NAPELA!

                MA KE KULANAKAUHALE KAulana o Napela, e noho ana kekahi Alii hanau o ka Aina, o kona inoa, Ka Makuesa, o Alatamura, ua mareia oia i ka wahine o Elenora kona inoa,, a ua kauia ka hoailona Masinesa ma kona poo, no kona mareia'na me ke Alii hanau o ia Aupuni.

                Ma kekahi ahiahi, aia hoi ua hele a olinolino kona hale noho i ka malamalama i na kukui he nui wale ; a ua puni hoi na kauwa a pau a ua Alii nei i ka olioli, aole kekahi mea i koe o kona hale a pau, Aka, o ua Alii nei ka mea i huki aku ia ia iho mai waena konu aku o ka poe e olioli ana, a hele aku oia e noho ma kekahi keena mehameha a noho iho la me ke kuemaka kaumaha, a me ka naau i piha i ka pihoihoi. [E haalele kakou ia ia e noho ana ma kahi i haiia'e la, a e ninau kakou i ke kumu o keia olioli ana o na kauwa ana, a me ka poe a pau o kona hale.] Eia no ke kumu o keia olioli ana, e hanau ana ka wahine a ua Alii nei o Elenora i ke keiki, a oia ke kumu o ka olioli ana o ua mau ohua nei. A oia hoi ka mea i kaumaha'i o ka Haku o lakou ; no ka mea, he poino e ili mai ana maluna o ke keiki, ina e hanau mai he keikikane ; aka, ina he kaikamahine, aole i maopopo kona poino. No ia mea, nui loa ka pihoihoi o kona manao, no ka manao ana, ina he keikikane, alaila, e pili mau ia oia e ka poino a me ka ehaeha o ka noho ana ma keia aoao o ka make.

                 E hoakaka au i ke kumu e poino ai ua keiki nei ke hanau mai me ka manao ana o ua makuakane Alii nei. Ua mai ia ko lakou ohana, mai ka wa mai o Jerenomio, ka mea nana i hookumu ka hanauna Alii Makuesa o Alatamura, i ka wa i hanau mai ai o kona muli iho, a i ke kolu o ka poe i ili mai ai ua mau inoa nei, alaila, ua loaa ia ia he mai ino, he lepera. A nolaila, iloko o kela kolu a me keia kolu keiki o na keikikane, ua loaa ia lakou ua mai ino nei, oia hoi ka lepera ; a pela hoi ka haiia ana a hiki i ua Makuesa nei, oia hoi o Emanuela, he kanakolu ka nui o kona mau makahiki ; a he kane ui loa ia o ka helehelena a me kona kii kino. A pela no hoi kana wahine o Elenora, he wahine kino maikai loa ia, O ke kumu o kona kaumaha ana o hanau mai auanei ua keiki nei, alaila, e lilo auanei ia he mea i hoehaia me ka mainoino e ka noho ana ma keia ola ana.

                No ia manao ana o ua Alii nei pela, nolaila, ua kauoha oia ia Kauka Taresepolo, oia ke Kahuna o ka Moi o Napela, ka makuakane o Keohana, ke kaikamahine i lilo ai i Alii Wahine kaulana loa no ia Aupuni, e hele mai o nana i ka hanau ana o ke Alii Wahine ana, me ke kauoha paa aku ia ia. ina o hanau mai he keikikane ; alaila, e lawe ua Kahuna nei i ua keiki nei me ka hoike ole aku i ua Makuesa nei o Alatamura, i ka helehelena o ua keiki nei : a na ua Kahuna nei no e kikoo mai i ka waihona dala o ua Alii nei, i na dala he 50,000 i kela a me keia makahiki, a hiki i ka wa pono o ua makuakane Alii nei ke ike aku. Papa'ku ua Alii nei, aole loa o hai iki i ua keiki nei ke hiki i kona wa e nui ai ; aka, ina o hanau mai he kaikamahine, alaila, he palekana loa hoi ia ; aole hoi he olelo ana. A pau kana kamailio ana aku i na olelo kauoha maluna i ua Kahuna Lapaau noi ; alaila, hele aku la ua Kahuna nei a hiki i ke keena i nahunahu ai o Elenora, ke Alii Wahine, a noho iho la ia malaila, e kali ai i ke ano o ke keiki ke hanau mai; ko keikikane a me ke kaikamahine paha. A hala na hora 2 a e 3 paha, hanau mai la ua Alii Wahine nei, he mau mahoe nae ; elua keiki, he keikane a me ke kaikamahine. Apo malu aku la ua Kahuna nei i ke keikikane a wa-hi ae la iloko o kona koloka, a hele koke aku la ua Kahuna nei me ke keikikane i kahi i noho ai o ua makuakane nei o ke keiki, a hai aku la ia i ka mea i hanauia mai e kana Alii Wahine, e Elenora, he mea oluolu, a me ka mea ehaeha.

                I mai la ua Alii nei i ke aikane Kahuna nei ana, "E lawe no oe i ke keiki e like me ka'u i kauoha'i ia oe mamua iho nei, a e kikoo mai no oe i ke dala a'u i kauoha'i ia oe. A e kapa iho oe i ka inoa ona o Valenatino Sipinola, a o ka inoa hoi o ke kaikamahine o Dona Lusia de Alatamura." A pau ae la kana olelo ana'ku pela, alaila aloha aku la ia i ua Kahuna noi ; aka, kahea hou aku la ia ia Taresepolo, a i aku la, " Alia oe e hoi," alaila wehe ae la ia he kaula kula, maikai loa, a he kii poo manu nunu ma na piko a elua, momoku ae la ia mawaena o ua kaula kula nei, a haawi aku la i ua aikane Kahuna nei ana, me ka i aku nae, " E malama loa oe i keia kaula gula ma ke kino o kuu keiki, aole loa o wehe ia mea a hiki i kona wa e nui ai."

                Hoi aku la ua o Taresepolo i kona hale ponoi, a waiho aku la i ke keiki ma ka lima o kekahi o kana mau kauwa wahine, a huli loa aku la kela i kona kaikaina ponoi o Anadariana kona inoa ; a loaa oia, alaila hai aku la ia i kona kaikaina i ke keiki i waihoia mai ma kona lima e malama'i, a me ka nui o na dala i waihoia mai e ka makuakane i ola no ua keiki nei, me ka hai aku no hoi i ua kaikaina nei e ukuia no oia no kona luhi ana. Eia ke ano o ua Anadariana nei, he kanaka puni lealea, a no ia mea, ua pau loa kona waiwai i ka hokaiia mamuli o na mea hoohaki naau o keia ao.

                Ua holo oia a noho i kekahi manawa ma ke Aupuni o Katenia, me ka manao e huli waiwai ; aka, ua hoi hou mai oia i Napela me ka nele, a no ia mea i ake nui ai kona kaikuaana e haawi ia ia i ka noho malama ana i ua keiki nei ia Valenatino Sipinola. Ua maikai ia mea i ka manao ana o ua kaikaina nei ; a nolaila, ua lilo oia ka mea nana i hanai ua keiki nei. Me kona ukuia i na dala he $20,000 no kela makahiki keia makahiki.

                A lilo iho la ka hanai o ke keiki a ka Makuesa o Alatamura, ia Anadariana, ke kaikaina o Kauka Taresepolo, a noho iho la oia me ka malama maikai i ua hanai nei ana, a hala na makahiki elua a e kolu paha. Ia manawa, ua loohia ka Moi o Napela i ka mai, o Lapaki kona; inoa, a ua kuahauaia na Kahuna a pau o kona Aupuni e hele mai e lapaau ia ia; no ka mea, ua lapaauia oia e kona mau Kahuna ponoi, a ua hai mai la-kou i ka hiki ole ke hoopau i ka mai o ke 'Lii.

                Hiki mai la na Kahuna a pau o ke Aupu-ni imua o ke 'Lii, a o Anadariana pu hoi kekahi me lakou. Nana iho la ka nui o na Kahuna, a olelo aku i ka Moi Wahine,