Ka Nupepa Kuokoa, Volume I, Number 17, 22 March 1862 — Page 3

Page PDF (1.67 MB)

Ka Nupepa Kuokoa.

 

ma ka honua." A penei hou; "Mai kapa aku oukou i kekahi he maikai, no ka mea, hookahi wale no mea maikai o ke Akua, &c." Ina pela keia olelo oiaio, no loko mai o ka palapala i oleloia he Palapala Hemolele, alaila, aole oe, na'u i kapa aku he makapaa, i ike ole ai i ka hua olelo kupono, e hiki ai ke kapa mai i ka poe o ua Aha la ; aka, na kela olelo ma ka Baibala, e olelo, ana ; " Ua lalau oukou no ka ike ole i ka Palapala Hemolele." Ina oe aole i komo iloko o na haina kupono o na ninau i ninau ia maluna, alaila, ua maopopo ia'u kou wahi i ku ai, i kou wa i pane mai ai i keia olelo; aia no ia maluna o kahi oi o Kenelipe, a o kau mau olele pane, ua lohe ia e na mea a pau. Oiai oe e ku kalaihi ana, a lili lua oe ma ua wahi la ; ke pane aku nei au ia oe, mamuli o kuu lohe ana i kou leo; eia no ia. He pane henehene kou i ua Aha la, aole no hoi no loko mai o kou mamao maikai, me ke kau like. Oia maoli ke ano o kou pane. Eia hoi ke kumu o kou henehene ana. O ka hooholo ana o keia Aha, mamuli o ka Nupepa Kuokoa e lawe ai.

                Eia no ke kumu o ka hooholo ana o keia Aha mamuli o keia Nupepa; no ka loaa ana mai o na hoike ike maka, na laua i ku mai, a hoike mai i ke kumu i naha ai o ka Ahahui Hoopuka Nupepa, a loaa ai elua. A o ke kumu i naha ai keia Ahahui, ua pili i kekahi aoao o laua. A mamuli o keia olelo ike maka, ke kumu o ka hooholo ana o keia Aha. Pehea, o ke kumu anei ia e lilo ai ko keia Aha i poe Hemolele, i na aole no lakou ko lakou ike i na mea i hana ia ma Honolulu ?

                A pehea hoi, ua hewa anei na Luna Kanawai mamuli o ko lakou hooholo ana, e pili ka pono, a o ka hewa paha, ina aoao i lawe ia mai imua ona, mamuli o ka olelo ike a na hoike. A ina no ka olelo ike a hai ke kumu o kona hooholo ana, e pili anei keia hua olelo Hemolele ia ia. Lalau maoli keia pane ana au e J. P. K. Ea ! Hookahi wale no mea Hemolele o ke Akua, a nona wale no ia hua olelo, a me ka poe ana e hoapono ai.

                Mai kapa lalau oe noloko mai o kou uluhua, a me ka hookelakela o kou naau, a me ka hooio o kau olelo, a pili keia hua olelo i ka poe au e kapa aku ai, e like me ko ke Akua kapa ana mai, i ka poe ana e kapa ai. Ina paha oe e ku a noonoo mamua o kou pane ana, oia ka hana ana me ke akahele, ka oluolu, a me ka noonoo i ka hana a ua Aha la, me ka ninau mai i na kumu oia hooholo ana, alaila, e hai ia'ku no e like me na i oleloia maluna. Manao iho la paha oe, o apono oleia mai oe e ka poe Hui Hoopuka Hoku o ka Pakipika, ke ninau kupono mai, i lawe mai ai oe a kalali ko mahiole, me he hoohoihoi makuahunowai la.

                Owau no kekahi iloko o ua Aha la, aole nae i papa mai kela olelo hooholo i ko'u makemake, e hiki ai ke lawe i kela Nupepa a na kanaka Hawaii, nolaila, ke pau pu helu papalua nei laua ia'u i keia wa. Aole ia'u wale no, aka, ua nui loa makou noloko mai oia Aha i lawe i kela mau Nupepa a elua. A ke hauoli pu nei i ka mea ku i ka hauoli, o kela, a me keia. Ua pau. Me ke Aloha.

J. A. KAELEMAKULE.

Hilo, Hawaii, Maraki, 6, 1862.

 

No ke koho balota ma Hauula.

E ka Nupepa Kuokoa e ; Aloha oe :

                Ma ka hora 9 o ka la 6 o Ianuari, o keia makahiki. Ua akoakoa mai na Luna nana koho, no ka apana o Koolauloa, ma ka Hale pule ma Hauula, a ua hoomakaia ke koho ana, a ahiahi o ka hora 3, ua weheia ka pahu balota, a helu ia, a penei na balota.

No G. B. Ukeke.                    -               -               135 balota.

" A. M. Kahalewai,                              -               102 "

" S. M. Naukana,                                  -               49 "

" J. Kupau,                            -               -               12 "

                Ma ia wa, ua maopopo he 33 balota oi o G. B. Ukeke i ko A. M. Kahalewai, aka, loaa koke kekahi kumu hoopaapaa, oia hoi ke kakau ana o G. B. Ukeke, i ka inoa o ka mea lawe i kona balota ma ke kua, i ka helu ana i ua balota oia ano, he 28 ka huina, ma ka manao o kekahi o na Luna nana, ua kue ia mau balota i ka pauku 795 o ke kanawai Civila, a ua kiola ia, a koe no G. B. Ukeke 107 balota, a e oi ana imua o A. M. Kahalewai 5 balota, a no keia kokoke ana, nolaila, hui koke ae la na Luna i emi iho na balota, a hooikaika i ko A. M. Kahalewai balota, ma ka lawe hou ana mai i na kanaka, a na Luna nana i hoole ai, i ka lawe ana mai i ko G. B. Ukeke balota, no ka hookaa ole i kona auhau, a ua ae na hapakolu elua o na Luna nana, a he kanaka pupule kekahi, me ka hoomaopopo no o na Luna nana, ma ka hooia ana mai o M. Kuaea kekahi o lakou. " He kanaka pupule keia," ma ka manao o na hapakolu elua, ua ae ia a he kanaka iho no aole i kaa kona auhau a na A. M. Kahalewai i hookaa, i ka wa e noho Luna nana ana ka Lunaauhau, a he kanaka no kahi e mai, aole i hookaa i kona auhau maanei, aole no hoi he palapala hookaa, i waiho ia imua o ka Papa nana oia la ma ka manao o na Luna nana, a ua ae ia A pela wale no ka apiki ana, a hiki mai i ka manawa, a oia hoi keia, a ua helu ia. A penei na balota.

No A. M. Kahalewai,           -               112 balota

" G. B. Ukeke,                        - .             108 "

                A oia mau no ko lauala, a pela i oi ai o A. M. Kahalewai, aole i puka pono, ua puka a ku ia ma ka apiki a me ke kapulu, aole hoi i apono ka hapanui o na kanaka o keia apana.A ke paa nei ko lakou manao e hoopii i keia Lunamakaainana komohewa. A i ka nana ana, me ka hoomaopopo loa, alaila, e ike akaaka loa mai oukou, e ka lehulehu mai Hawaii, a Niihau, i ke kupono o keia moolelo i ka piko poepoe, o na hana lapuwale oiala ma Hauula, a ke pelu nei au i kou mau manamanalima, ma ka ninau ana.

                                E ka Nupepa Kuokoa i ka pono,

                                Pekukahi i ka hewa,

                                Lanakila i ka malu,

                                Huaipau i ke ola.

                Ua pono anei ke koho ia ana o A. M. Kahalewai, i Lunamakaainana no ka apana o Koolauloa nei ?

W. L. MAALEA.

Kahana, Koolauloa, Oahu. Mar. 5, 1862.

 

Kanikau Aloha no Lokea.

Aloha ka wahine, ka hoa pili o ke kane,
Ka hoa kuka o ke ahiahi,
Ka hoa lia o ke aumoe.

Niau aku nei oe i ke ala hoi ole mai,
Ke noho nei au me ka u,
Me ka minamina no ia oe,
Ua piliia e kaua,
Ke anu me ke koekoe,
O ka ua me ka makani,
                Kanikau la he aloha, nou no e

                Lokea, Auwe ! Auwe !! kuu wahine.

 

Kuu wahine mai ka makani la he Moae,
Haupu halia ko kino wailua,
I elua no kaua,
I pili ai me ka manao,
I manao aku no au,
E mau mai la paha oe. Aole hoi e hihi,
Ua lawe aku no ke Akua,
Ke noho nei no maua,
Me ka kaua kaikamahine,
O ka u o ka minamina,
O ka paumako ia oe,
                Kanikau la he aloha, nou no e

                Lokea, Auwe ! Auwe !! kuu wahine.

 

Kuu wahine mai ke ahe a ka makani,
Mai ka lau o ka niu o Waialae,
Haalele mai nei oe i ka pili a kaua,
Lilo aku la oe me Liawahine,
Me ka manu ai pua lehua o Kaupea,
E walea ana i ke ahe a ka makani,
I ka holio ahiahi o Hanakahi,
Akahi la a ke aloha i hiki mai ai,
Ke maeele nei i kuu kino,
Ke lia nei i ka luna ahiahi,
                Kanikau la he aloha, nou no e

                Lokea, Auwe ! Auwe !! kuu wahine.

 

Kuu wahine mai ke kula o Kulaokahua,
Mai ke ano ahiahi a ka Liula,
Aloha ia kula a kaua e pili ai,
Pipipili aku kaua o ka ua o Manoa,
Ano aloha ia'u ka ua lililehua o Palolo,
Ke ai haaheo mai la i ka liko o ka lehua,
Ke haiamu mai la iluna o ka laau,
E au ae ana i kahi e pau ai ke aloha,
Me he waipuna la ia e huai nei,
Ke huai mai la no ka leo o Kilauea,
Ke haaheo ae la i ke kai o Kalia,
Alia oe e ke anu e koi nei,
I wahi no'u e hiki ai,
I makamaka no kuu Aloha,
                Kanikau la he aloha, nou no e

                Lokea, Auwe! Auwe.!! kuu wahine.

 

Kuu wahine mai ka malu o Awalua,
Mai ke one la e Kahala,
Mai ka makani anu la he Kiu,
Aloha kuu wahine i kamalu o ke ao,
Me he ao la Leahi e kau nei i kuu maka,
I makamaka no'u ko aloha ke hiki mai,
Ka huila paila i kuu kino,
O kuu kino kai luuluu kaumaha,
I ka makahiapo a kaua,
                Kanikau la he aloha, nou no e

                Loke, Auwe! Auwe!! kuu wahine.

NA KAWAIHAKU.

Waialae, Oahu, Mar. 14, 1862.

 

E ka Nupepa Kuokoa; Aloha oe ; —

                Akahi no a loaa ia'u ka wa kupono e nana i na olelo hope a Limaikaika Opio ma, i hai ia ma ke Kuokoa, o Mar. la 1. Ua lohe au i ko laua kaena ana ma ke Kaona o Honolulu, aole ku e hiki ke pane ia'ku ; nolaila, e oluolu paha oe e pane pokole ae au i keia; alaila, e oki ae au.

                Ma ia olelo hope a laua elua mea i akaka lea, oia hoi keia. O ko laua naaupo kuhihewa ma na mea a laua e olelo nei, Akahi. A me ko laua makaukau maoli i ke kuamuamu, Alua. Ua lalau laua i ka ike ole i ka mea a laua e hana nei ; aka, oiai e heluhelu ana laua i keia, e poha mai paha ka malamalama, a e ike auanei laua, " He lila maia ia no ka ea. Aole e pala ana i ke anahulu hookahi." Lalau akahi. Wahi a Limaikaika Opio ma, o Polapola ka ko'u one hanau ! a nolaila, aole ka e hiki ia'u ke noho ma ka Ahaolelo ! Ina oia ke kumu e hiki ole ai au, eia ka'u. Aole loa au i hanau ia ma Polapola, Aole hoi au i ike ia Tahiti. Aole hoi au he malihini ma keia aina, a i keia Lahui hoi. Mamua aku o ko Limaikaika Opio hanauia ana, he kamaaina au maanei, a pela no a hiki i keia wa. Oia paha ka malihini, o ka mea hou. Malaila ua poholo hou laua iloko o ka lalau nenelu, a he mea ole ko laua olelo no ko'u hanau ia ma Polapola, he oiaio ole ia.

                Alua. Wahi a laua, ua makemake ka au e komo i ka Ahaolelo, a no ko'u hiki ole ana, nolaila ka, anapu au me he uila la. Aole he oiaio o ia. Aole no au i makemake e komo i ka Ahaolelo, a i na e ninau laua ia W. E. Pii ma, a me kekahi poe e ae o Koolaupoko, e hoike mai auanei paha lakou i ko'u mau palapala e olelo ana ia lakou aole au i kuko i ka hana o ka Ahaolelo, a e aho e koho lakou i ka mea e. Oia anei ka hoailona o ko'u makemake e komo i ka Ahaolelo? He oiaio no ua makemake kekahi poe o Koolaupoko e koho ia'u i kauwa no lakou iloko o ka Ahaolelo, a ina ua ae ia ko laila poe a pau e koho e like me ko lakou makemake, ina no ua kohoia au, pela i ka nana aku. Pela no ma Makawao, Maui. Ua makemake kekahi o ko laila poe e koho ia'u, a ua hoolaha lakou i ko'u mau balota, aole loa nae no kou makemake. Aole no hoi au i hele i Makawao e hooikaika ai. He mau mea keia e akaka ai aole no ko'u haule ana ke kumu o ko'u hoohalahala ana i ke koho balota ana ma Koolaupoko; no ka mea, ina peia, ina la ua hoohalahala au i ke koho ana ma Makawao no ko'u haule ana ilaila.

                Akolu. Wahi a laua, ua kokua kuu makuakane ia'u iloko o na hale halawai. Ina e ninau laua ia W. E. Pii o Kaneohe, e hai mai auanei ia, ua olelo aku kuu makuakane ia ia penei, " E kinai oe i na balota o Hanale," a ia Pii i kii aku ai i kuu makua i kalana kakau balota no'u, aole i loaa mai ! a eia ka! wahi a Pake Limaikaika ma, ua kokua ka kuu makuakane ia'u iloko o na hale halawai !! Auwene!!! He ano oiaio anei ia ? o ka hapai ia'u iloko o na hale halawai, a mawaho olelo e kinai i ko'u mau balota ? Na ka lehulehu e hooholo.

                Aha. Wahi a Pake Limaikaika Opio ma, ua hoohalahala ka au no ke komo ana o ke Katolika i Lunamakaainana. He oiaio ole ia. Aole loa au i manao o ka inoa Katolika ka mea e pono ole ai ke kanaka. He nui na mea i koe, aka, ua pakua paha na hoa heluhelu Nupepa. Ua lawa iho la na kumu e akaka ai ua poholo hou laua i ka lalau ma ko laua pane hope ana. Ma ko laua olelo kuamuamu, aole au e pane aku, e like me ko'u hai mua ana, aole nae no ka weliweli, aole hoi no ko'u makau, "O ku i ka nuku eueu," aka, no ko'u hoowahawaha, a hoopailua maoli no ia hana. O ka hana ia a ka poe huhu wale, haikaika, naaupo, noonoo ole, a ina ua makemake laua e helu ia ko laua mau inoa ma ia papa, me laua no ia. O ko laua hoohalike ana i ko laua hoa paio me he Kekake amo pai ai la, a me na olelo ano like me ia, aole ia he mea e ehaeha ai au, aole hoi ia he mea e pono ai laua. He pono nae ia olua, e Limaikaika Opio ma, e hoomaopopo o ko olua haalele ana i ka paio pololei, a me ko olua lalau ana i na olelo kuamuamu, a hoomaewaewa hoi, he mea ia e hoike ana i ko olua hemahema, he kumu ia e hoowahawahaia ai olua e ka poe noonoo kaulike, a he mea e hoohilahila ana i na inoa maikai o ko olua mau makua. E oki ana au ma keia, a ina e pane hou mai olua ma ke ano o ko olua mau pane mua ana, aole au e ekemu aku. He makehewa ke kamailio ana me ka poe nuku wale; he hoopaho manawa ke paio me ka poe kuamuamu.

HENRY H. PARKER, (HANALE.)

Lahainaluna, Maui, Maraki, 10, 1862.

 

He Mau Manao

NO KA LAHUI HAWAII.

E ka Nupepa Kuokoa; Aloha oe :

                Ua lana mai ko'u wahi manao no kekahi mea i hoopukaia mai nei e oe, ma kahi aoao o ka pepa o ka la 1 o Maraki iho nei, Helu 14, no kekahi mea e pili ana i ka hoomahuahua ana i ka lahuikanaka o ko kaua pae aina nei, ina he mea io ia e pono ai.

                Ua manao hoi kekahi poe, ina e kiiia a laweia mai ianei kekahi poe o na moku e aku o ka Polunesia nei, alaila, e hoolawaia mai kakou no ko kakou nele ana i na kanaka ole. Ua pono no hoi ia manao ke hooholoia e ka poe naauao a me ka poe kau Kanawai.

                Eia nae ka'u olelo pakui mahope, e hiki no i na kanaka o na aina e, a me na wahine o na aina e, e noho ana ma na kahakai o ka Moana Pakifika, ka poe nae e noho nele ana me ka lako ole, a he poe ano naauao nae i aoia ma na kula, a ua kupono hoi ke hoomakaukau i na mea kupono o ka noho kane a wahine paha ; alaila, e hiki no i ko kakou Aha kau Kanawai, a me na Luna paha oia ano, ke kii aku i na wahine Bolabola, Nuuhiva, Kuama, Maikonisia, Pikini, Noweke, Paniolo, Laka, Pake, Pukiki, Kikane, a pela aku, a lawe mai e noho loa ma Hawaii nei, i mau wahine e mare ai na keiki opio hou i lako i ka naauao, a me ka hookuonoono hoi. A pela hoi na wahine o nei e mare ai me na kane o na aina e.

                Malia o loaa mai ka hua maikai mailoko mai o laua, a e laha aku no na kanaka o ko kakou pae aina. Ke ikeia nei ke ano nawaliwali o na keiki Hawaii, i loaa mailoko ae o na makua Hawaii, a me ke ano maimai no hoi, puupuu, a ia mai ae, a ia mai ae no hoi, a hele aku la i ka make, e like me ka wai o ka muliwai e kahe ana, pela ka hanauna Hawaii e hele nei.

                Ua ikeia hoi na wahine o kakou i mareia me na Haole, a me na Pake, me na Pukiki, ua loaa mai ka lakou poe keiki, he ano mai mai ole, ano ikaika no ke kino, a e laha ana no na mamo a na Haole i mare me na wahine Hawaii, a pela no hoi ua kane Hawaii e mare aku me na haole, a me na wahine o na aina i haiia ae la maluna.

                Aole no he kupono ke hele mai na kanaka o na aina e maanei me ko lakou lako i na wahine, o ka poe wahine ole ke hele mai, a e mare me na wahine o nei, a e hele mai hoi ka poe kane ole, a e mare me na kane o nei, a i hanau ae ka mamo Hawaii.

                Ua ikeia kekahi moku Kikane wahine i holo mai i Hawaii nei, i ka M. H. 1850, a me 1851 paha, ke kuhihewa ole au. Ua lohe wale ia e wawa ana, i holo mai ka lakou i Hawaii nei e mare kane, a mamuli o ke ano keakea a hoopohala paha o kekahi poe e pili ana i ka aoao Hema o Amerika Hui. Nolaila, ua ko ole ko lakou manao.

                E nana aku kakou i kekahi olelo hohonu a A. S. Nuuanu, i hoolahaia ma ka aoao hope o ka Hoku Pakipika, Helu 23, o ka la 27 o Feb., ua loheia mai no, a ke olelo mau ia nei no e ka poe kahiko. Ua malu loa na keikikane a me na kaikamahine o ia wa, ua paa i ka palamaia a ka wa kupono no ka hana. Aole pela i keia wa, aole no i mahuahua ae, ike e no i ka mea maikai iloko o na hale kuai, a makemake no, a hoolawa i ke kuko, a mare koke i ke kane, a haalele paha, a lauwili paha, a hele loa aku i ka launa ole, i a pela aku.

                Ola kahi mea kukulu manao o ko oukou makamaka, a na kakou ia e nana.

                Owau no me ke aloha,

J. H. KANEPUU.

Maunalua, Oahu, Mar. 4. 1862.

 

AWA O HONOLULU.

Na Moku ku mai.

Mar.        13— Moku kuna Moiwahine, mai Nawiliwili mai, me 132 pahu a me 224 eke ko paa, 39 pahu malakeke, 6 pahu malakeke paa, 6 pahu waiubata, 4 hoki, 3 puaa, 8 paila wahie, a me 9 ohua.

                14—Moku kuna Wawiki, mai Lanai mai, me 30 hipa, a me 5 ohua.

                15— Moku kuna Kamoi, mai Kahului a me Lahaina mai, me 20 eke ko paa, 4 eke pepeiao laau, me ka ili bipi a me ka ili kao, me 19 hoki, a me 16 ohua.

                16 — Moku kiakolu Beretania Emperor, he 14 la mai Monterey mai, e holo loa ana i Sanahai, Kina, i komo mai e kapili.

                16 — Moku mahu Kilauea, mai na awa o Hawaii a me Maui mai, me 20 bela huluhipa, 23 ili bipi, 51 eke kope, 6 pahu uala, 2 pahu meli, 88 pahu ko paa, 11 pahu Malakeke, 3 pahu waiubata, 2 pua ili kao, 2 puaa, 2 eke pepeiao laau, 2 pahu mea kanu, 21 bipi, 2 lio, 16 hipa, 25 puaa, a me na ukana e ae.

                18— Moku okohola Reindeer, mai Makalika Be mai, me 1125 pahu aila.

                20— Moku kuna Odd Fellow, mai Hanalei a me Koloa mai, me 295 pahu a me 300 eke ko paa, 156 pahu malakeke, 10 pahu uala, 4 eke pepeiao laau, 1 pahu aila bipi, 21 apana laau moku, 10 ili bipi, 13 hoki, a me na ohua.

 

                Ke kauohaia'ku nei na Lunakula, a me na Kumukula, e hooili mai i ka inoa o ka poe Hanau, Mare, a me ka poe Make, i hoolahaia'i ma ka Nupepa Kuokoa. E kakau mawaho o ka palapala ia H. M. Wini, Luna Pai o ke Kuokoa ; a i ole ia, e haawi ae i na Luna o ke Kuokoa.

 

HANAU.

                KAHELE — Mar. 16, ma Kealia, Oahu, hanau o Kahele (w,) na Kaopaia me Kalua.

                KAHAILIOPUA. — Feb. 17, ma Kainehe, Hamakua, Hawaii, hanau o Kahailiopua (k,) na Kanahipona me Pahulio.

                KAUHIOKALANI — Feb. 25, ma Waalua, Hamakuapoko, hanau o Kauhiokalani (k,) na Kekahuna me Kealoha.

                ULI— Feb. 27, ma Opihilala, Hamakua, Hawaii, hanau o Uli (w,) na Kahele me Kaianui.

                MELE — Feb. 6, ma Niumalu, Hana, Maui, hanau o Mele (w.) na Kahai me Makanui.

                HANEMO — Feb. 19. ma Ulaino, Hana, Maui, hanau o Hanemo (w,) na Kahio me Hanemo.

                ISAAKA— Feb. 28, ma Waialua, Molokai, hanau o Isaaka (k, na K. Kaiue me Hana.

 

MARE.

                MOEWAA— KALOULU — Mar. 12, ma Ualapue, Molokai, mare o Moewaa me R. Kaloulu, na Rev. A. O. Forbes laua i mare.

                HOLT— HANAKAULANI—Mar. 15, ma Honolulu, Oahu, mare o Owen J. Holt me Hanakaulani, na Rev. K. W. Clark laua i mare.

 

MAKE.

                LOKEA— Mar. 14, ma Waialae, Oahu, make o Lokea (w.)

                KAMAUNAKAPU — Feb. 23, ma Ninole, Kau, Hawaii, make o Kamaunakapu (w.)

                KAHAKUKAALANI— Ian. 2, ma Eleeleu, Kau, Hawaii, make o Kahakukaalani (w.)

                KALAUOKAIPO— Ian. 14, ma ia wahi no, make o Kalauokaipo

                KAMALIIWAHINE — Feb. 2, ma Paauau, Kau, Hawaii, make o Kamaliiwahine (w.)

                KAHOOLE — Feb. 25, ma ia wahi no, make o Kahoole (k.)

                KAHEANA — Feb. 4, ma Mahamoa, Hana, Maui, make o Kaheana (w.)

                PENEI— Feb. 14, ma Kapohue, Hana, Maui, make o Penei (w.)

                KUMAIAHEA— Feb. 22, ma Waikaakihi, Hana, Maui, make o Kumaiahea (k.)

                KAHALIKUA— Feb. 23, ma Kaluaniho, Hana, Maui, make o Kahalikua (w.)

                KAAEA— Feb. 23, ma Mokaenui, Hana, Maui, make o Kaaea(k)

                KAHIKI— Feb. 25, ma Pauwela, Hamakua, Hawaii, make o Kahiki (k.)

                LUHIO— Feb. 25, ma Kahikiki, Hamakua, Hawaii, make o Luhio (k.)

                KELIIKAHUNAMOKU— Feb. 26, ma Kumimi, Molokai, make o Keliikahunamoku (k.)

                KAPA— Feb. 26, ma Keopuka, Molokai, make o Kapa (w.)

                KAWELOMAHAMAHAIA — Mar. 6, ma Waialua, Molokai, make o K. Kawelomahamahaia (k.) PUUONIONI — Feb. 22, ma Kalae, Molokai, make o Puuonioni (k.)

                KEAKA— Feb. 27, ma ia wahi no, make o Keaka (w.)

                MUKAE — Mar. 1, ma ia wahi no, make o Mukae (k.)

                KEKOOWAI— Mar. 5, ma Waialua, Molokai, make o Kekoowai (k.)

                KAOHE—Mar. 13. ma Honolulu, Oahu, make o Kaohe (w.)

 

OLELO HOOLAHA.

UA HOOPII o Iulia Kaukau kue I KANA KANE o Kaneakauhi, no Honolulu mamua, e hooki i ko laua mare ana, no ka haalele wale ana no na makahiki elima o Kaneakauhi, i kana wahine. E hanaia keia hoopii imua o ka mea Hanohano o John Ii, ka Lunakanawai o ka Aha Kiekie, o ka Poakolu, oia ka la 26 o Maraki, i ka hora 9 o kakahiaka, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Oahu.

JNO. E. BARNARD.

Kakauolelo o ka Aha Kiekie.

Honolulu, Oahu, Mar. 14, 1862.  17 1t

 

OLELO HOOLAHA.

NO KA MEA, UA NOI IA MAI KA MEA HANOHANO o John Ii. ka Lunakanawai o ka Aha Kiekie, e KAAUA WEWEHI, no ka hookohu ia ia i Luna Hooponopono Waiwai o Wewehi o Waialua, i make aku nei : No laila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Poakolu, oia ka la 26 o Maraki, i ka hora 9 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka oiaio o keia noi ana mai, a me na mea hoole i hoikeia, aia ma ka Hale Hookolokolo mai Honolulu, Oahu.

JNO. E. BARNARD.

Kakauolelo o ka Aha Kiekie.

Honolulu, Feb. 27. 1862  17-1t

 

OLELO HOOLAHA.

KE PAPA AKU NEI AU I KA POE MEA HOLOHOLOA, mai hookuu ma ko'u mau Apana Aina iloko o ka ili

O KAOHAIOMAOPIO,

Kula. Maui Hikina.

Oia hoi ka aina i kuaiia e a'u me Piikoi a me Kalaaiole, na hooilina o Piliwale (k) i make. O na holoholona a pau i loaa e hele ana ma ua mau Apana Aina la, e hooukuia no e like me ke Kanawai. O Kalaaione a me Kamaole na Luna a'u i hoonoho aku ai ma ua mau Apana Aina la.

J. D. KAHANU,

Apua, Oahu, Mar. 22, 1862.  17-4t

 

Kahuna Hawaii.

I Ka Nupepa Kuokoa, e : — Aloha oe.

                He wahi manao pohihihi ko makou no keia mau Luna kakau Kahuna, Lapaau: Hawaii, o Kaiopipi ma, a nau ia e hoolaha ae ma ke akea i ike ka poe nana keia hana, ke kakau nei paha i ka inoa o na kahuna Hawaii me ke noi mai i na wahi hapaha, me ke akaka ole o ko lakou palapala Luna mai ke Kuhina Kalaiaina mai, a mai ka Papa ola mai hoi, nolaila ke kanalua nei makou no ka maopopo ole o ka lakou hana. Ua pono paha keia hana ana ? Aole paha ? E hai mai.

W. KAPU.

Waiakea, Hilo, Ianuari, 28, 1862.

 

No na Olelo Hoolaha.

O NA MEA A PAU E MAKEMAKE ANA e hookomo i na Olelo Hoolaha ma keia Pepa, eia malalo nei ke ano o ka uku ana, ke oi ole aku mamua o ka aoao palapala hookahi, a o na lalani hua kepau he 20.

No ka pule hookahi,.............................$1.00

No na pule elua,....................................$1.50

No ka mahina hookahi, (4 pule). ........$2.00

                E like me maluna ka uku ana o na Olelo Hoolaha no ua holoholona hele hewa.

                Aka, ina e oi aku ka nui mamua o ka aoao hookahi o ke kanana palapala, alaila e papaluaia ka uku, a ina loihi loa, hoonui iki aku ka uku.

E hooili pu mai i ka uku me ua Olelo Hoolaha i paiia, ina aole, aole no e paiia.  HANALE M. WINI.

Luna Pai o ke KUOKOA.

 

OLELO HOOLAHA.

KA POE JURE KANAKA MAOLI NO KA Aha Hookolokolo Kiekie, ma Honolulu, e hoomaka ana i ka Poakahi, oia ka la 7 o Aperila, M. H. 1862.

                Kapahukepau,      Kahaleone,

                Naai.                       Kahoohuli,

                Kaaiama,                Aumai.

                Iwa,                         Kapilikea,

                Kanakaole,            W. Hoonaulu,

                Maeha,                   D. Lima,

                S. Kumuhonua,     J. Moanauli,

                Hanau,                   S. Keonekapu,

                Kanaha,                 J. Kahai,

                Hailama,                 W. Sumner,

                Paukuwahie,          Kalanikahua,

                Kamakau                Mali.

JNO E. BARNARD.

Kakauolelo o ka Aha Kiekie.

Honolulu, Maraki 14. 1862.  17-3t

 

Pa Aupuni ma Kualoa.

                E KUAI KUDALAIA'NA NA LIO HELE HEWA. aia ma ka Pa Aupuni, ma Kualoa, Koolaupoko, ma ka Poaono, oia ka la 5 o Aperila e hiki mai ana, Eia malalo iho ke ano o na lio a me ka hao, penei :

1—LIO WAHINE ULAULA, hao ano e.

1—LIO WAHINE ELEELE, hao ano e.

1—LIO WAHINE ULAULA, hao K. K.

1—LIO KANE HULU IOIOLE, hao W. H.

1—LIO KANE ULAULA, hao ano e.

1—LIO KANE AHINAHINA, hao 18. P.

JUDD A ME WILDER.

17-2t  Na Luna Pa Aupuni o Kualoa.

 

OLELO HOOLAHA.

                NO KA MEA, UA HOOKOHUIA KA MEA NONA KA inoa malalo, o ka Mea Mahaloia G. M. Robertson, kekahi o na Lunakanawai Kiekie, i Luna Hooponopono no ka waiwai o KANINIU (w.) o Kapalama, i make aku nei, me ka Palapala Kauoha ole. Nolaila, o na mea a pau a Kaniniu i aie aku ai, e hele mai lakou imua o'u me na Bila Aie i kau inoa ia e Kaniniu, mamua ae o ka la 5 o Aperila e hiki mai ana, a me ka poe hoi i aie mai ia Kaniniu, e hele mai lakou i hookaa mai ia'u, oiai e noho ana au i Luna Hooponopono no keia waiwai. Ina aole kekahi mea e koi mai i ka aie a hala ka manawa i oleloia, aole loa e nana ia ka oukou koi ana ma ia hope, a e kuai koke aku wau i ka aina me ka manao ole i ko oukou pomaikai.  JNO. L. NAILIILI.

Luna Hooponopono Waiwai o Kaniniu.

Honolulu. Maraki 22, 1862.  17-2t

 

Kuai Makepono.

HOOKAHI PULE I KOE KE KUAI MANUAHI ANA o ka Hale Kuai o Samuela. E na kanaka o Waialua. Koolau a me Waianae, e wiki mai oukou me ke dala ma ko oukou lima, i na makemake oukou i ke

Kuai Makepono ana.

S. N. EMERSON.

Waialua, Oahu, Mar. 19, 1862. 17-1t

 

Olelo Hoolaha.

                KE HAI AKU NEI AU IA OUKOU APAU, E ka poe huli Pepeiao Laau i Honolulu, makehewa ko oukou hali ana mai, he poho ka hali i Honolulu, lilo i ka moku, lilo i ke kino. Ua hali mai nei ka Lunakanawai o

NIIHAU

i kana Pepeiao Laau, poho kona Pepeiao Laau, pela ko makou ike ana.  N. KOLOA.

Honokaupu, Honolulu, Feb. 21, 1862  16-1m

 

Kau Leo!

                KE KAUOHA AKU NEI AU I KA POE A PAU, E HOPU ana i na holoholona hele hewa, ma ka mokupuni o Maui, i kuniia penei q. e hele mai e hai mua ia'u, mamua o ka lawe ana i mau holoholona'la i na Pa Aupuni ; no ka mea, o ko'u hao kuni ia.  JAMES LOUZADA. (KIMO LUSEDA.)

Waikapu, Feb. 11, 1862.  12-6m.

 

HOKI ! HOKI ! ! HOKI ! ! !

I NA HE MEA Hoki NUNUI, KUPONO I KA hoounauna, a manao e kuai, owau ka mea makemake.

KIMO PELEKANE.

Honolulu, Feberuari 1, 1862.  11-3m

 

KA LAKO HALE

A ME NA

Pahu Kupapau!

            AUHEA OUKOU, E KA POE E MAKEMAKE ANA E kuai ma ke ano makepono wale! Eia no ke waiho la ma kuu Hale Paahana, ma Alanui Papu.NA PAPA KAUKAU!NA LAKO HALE!NA PAHU KUPAPAU!PAHU KOA,....$12.

            Ua loaa mai hoi na mea hoonani Pahu Kupapau he nui loa, ae kuaiia no ka uku makepono.A ua makaukau no hoi au e kuai aku i ua mau mea hoolakohale, a ka poe e makemake ana e kuai me a'u no ke dala. No-laila, ke makemake nei au e kuai aku i na lako hale e hai meka uku aku i ke dala maoli, a ua lako hoi i na mea hoolako haleno ke kuai aku ia hai, no ke kumukuai emi loa.

HANALE ALENA.

12-6m  Alanui Papu.

BIPI

Momona, Makepono.

                MA KA HALE KUAI BIPI KULA nakauhale o H. Conawela, malaila kahi e loaa ai ka Bipi momona, Puaa momona, a me ka Hipa momona, a me na mea e ae he nui wale oia ano, no ka uku emi loa. E hele mai na kanaka a pau, i ike maka i ka MAKEPONO, A i pau hoi ke kuhihewa. Aia ma ke Alanui Alii, ma ka aoao ma Waikiki o ka Hale Kupa Pahu, ma Polelewa.

H. CONAWELA,

Honolulu,Mar. 13, 1862.  16-3m.

 

Olelo Hoolaha.

E IKE AUANEI OUKOU E NA MEA A pau loa, ke nana mai oukou ma keia palapala. Owau o ka mea nona ka inoa malalo nei, o ka'u wahine mare o

Pakaka

Ua haalele mai oia ia'u a me na keiki, ua hele aku i ka manuahi a hala na malama ewalu. Ke hai aku nei au ina mea apau i hoaie aku ia ia, aole loa au e hookaa i kona aie, e kii no oukou ia ia.  KAMOA.

Kalihikai, Kauai, Feb. 19, 1862.  16-1m

 

KAMANO! KAMANO!!

1050 PAHU KAMANO MAIKAI LOA i loaa mai nei. A e kuaiia aku e like me ka makemake o ka poe kuai mai Ma kahi o

6-3m  H. HACKFELD & Co. (KALEMA)

 

No Kona!
KA MOKUMAHU
'KILAUEA,'
E HOLO ANA NO

KONA !

E HOLO ANA NO O "KILAUEA" MAI HONOLULU aku, i ka Poalua, i ka hapalua o ka hora 4 o ke ahiahi, e like me ka mea i oleloia malalo nei, penei:

                LAHAINA, KALEPOLEPO, MAKENA, HONOIPU, KA- WAIHAE, KAILUA a me KEALAKEKUA.

                N. B. E holo mau ana o "Kilauea" i kela Poalua, keia Poalua, i Kona a me na awa e pili ana, a hiki i ka wa e hai hou ia aku ai.  JANION, GREEN & CO.
Luna H. S. N. Co.

Honolulu, Feb. 26, 1862.  13-3m

 

OLELO HOOLAHA.

                NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA HANOHANO o G. M. Roberton, ka Lunakanawai o ka Aha Kiekie, e KAMAHA, no ka hookohu ia ia i Luna Hooponopono Waiwai no Maau, o Honolulu i make aku nei. Nolaila, ua hoike ia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Poakolu, oia ka la 1 o Aperila, i ka hora 10 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora 1 oleloia no ka hoolohe i ka oiaio o keia noi ana mai, a me na mea hoole i hoikeia, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Oahu.

JNO. E. BARNARD.

Kakauolelo o ka Aha Kiekie.

Honolulu, Maraki 10, 1862.  16-3m

 

OLELO HOOLAHA

Waiwai o J. NAAKAAKAI.i make aku nei.

NO KA MEA, UA NOIIA MAI OWAU, e B. K. Holi, no ka hooiaio ana i ka Palapala Kauoha hope loa a J. Na akaakui (k,) no Wailua, Mokupuni o Kauai, i make aku nei. Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau, ke pili, o ka Poakolu, oia ka la 2 o Aperila, i ka hora 9 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia, no ka hoolohe i ka oiaio o na Palapala Kauoha la. a me na mea hoole i hoikeia, aia ma ko'u Keena Hookolokolo, ma Malumalu, Kauai.  J. HARDY.

Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Eha.

Nawiliwili, Kauai, Mar. 8, 1862.  16-3t

 

HALE KUAI BIPI.

Alanui Nuuanu.

AIA ME KE ALANUI NUUANU, mauka iho o Kolopo, makai ponoi iho o ka Hale Kuai Palaoa o Love, kahi e loaa mai ai o na kanaka pau o ka Bipi momona maikai, a me ka Hipa, a me ka Puaa, i oi ka emi o ke kumukuai mamua o na wahi e ae apau.

IRA RICHARDSON.

Honolulu, Mar. 12, 1862.  16-3m

 

Manu Olioli.

                AIA I KA MEA NONA KA INOA MA lalo nei, he mau Manu Olioli, oia ka oi o ka manu maikai loa oia ano i hiki maanei. A ke hooio nei oia i ko lakou loa i ke

Mele ana.

                E hele mai, o hala auanei ka wa hiki ia oukou ke kuai mai. E kuai emi loa ia'ku lakou.

Aia ma ka Hale Kuai o Hale Olelo E ma.

Ma ke Alanui Papu. D F. EHLERS.

Honolulu, Maraki 7, 1862.  15-1m

 

OLELO HOOLAHA.
Mea Makemakeia!

                KE MAKEMAKE NEI KA MEA NONA KA INOA MAlalo iho, e kuai aku i ke Kukane (Citron) a me ke

KUKANE MAKA,

a e ukuia no ke kumukuai makepono, i ka poe a pau e lawe mai ana ia mea e kuai me ia. Nolaila, ke kauoha'ku nei au i ka poe i lako i na hua KUKANE MAIKAI! E hele mai ma ka'u Hale Kuai, ma ke kihi o ke Alanui Alii a me Alanui Maunakea, e pili ana ma ka aoao ma Ewa o ka pa

O Keoni Miki.

WILLIAM HORNE.
Honolulu, Maraki 5, 1862.  15-3m.

 

Olelo Hoolaha

I ka Lahui Hawaii.

PAPA, LAAU HALE, Pili Hale!

A me na lako e ae a pau, no ke kukulu ana i na hale.

                UA MAKAUKAU AU E KUAI AKU IA OUKOU i na Lako Kukulu Hale, me na Pa, a me na mea e ae a oukou i manao ai.

NA:

PAPA O KELA ANO, KEIA ANO LAAU HALE, o kela ano, keia ano. PILI HALE, PINE, AAHO. KEPA. PANI PUKA, PUKA ANIANI, OLEPELEPE, KUI, PENA. AILA PENA, WAI HOOMALOO PENA.

Ia mea aku, ia mea aku, no ke kumu k uai makepono, e emi ana malalo iho o ka kekahi poe. E hiki mai ana na moku papa o'u i kela manawa keia manawa, nolaila, e lako mau ana au. E hele mai ka poe kuai mai Hawaii a Niihau, e halawai me a'u, ke keiki kamaaina, mamua o ka hele ana aku ia hai, i maopopo ia lakou ka oluolu, a e loaa no au ma ko'u wahi, mauka iho o ka Hale Hookolokolo.

KAMUELA, (kaikaina o Kimo Pelekane.)

Honolulu, Ian. 17, 1862.  8-3m.

 

PAPA MAKEPONO!

AIA KA HALE KUAI O LUI (C. LEWERS,) A LANUI PAPU, kahi e kuai oluolu ai. NA PAPA OREGONA I a hiki 3 Iniha, LAAU KAOLA, oa a me na pou, a me na opaka e ae. LAAU PA a me na PINE PA, LAAU AHO HALE PILI. PAPA ULAULA, PAPA PAINA, KAPA KEPA, PILI ULAULA; a ME KEOKEO. PENA KEOKEO, OMAOMAO, ELEELE, ULAULA. POHO, GALU, HULU PENA. KUI o na ano a pau, LAKA. AMI, KILOU, KUI KAKIAMOENA, KUINAO. PEPA HOONANI KEENA. PANI HALE, PANI ANIANI. ANIANI KAAWALE, PATE. PANI OLEPELEPE.

                Eia ka mea kupanaha ma keia wahi, na ka mahu e hana i na paha apo, he hikiwawe, kupanaha. E hele nui mai e kaai a e Ike wale i keia KAMELO.

                Ua hoeomi ia oa Laau Oregona i keia wa, i ELUA KENETA ME KA HAPALUA no ka kapuai.  3-6m

 

Ili Hooluuia.

                AIA MA KA HALE KUAI PAPA O Kamuela e loaa ai na Ili Hooluu, o kela ano, o keia ano, he kumukuai oluolu no, e pono i na kanaka humu kamaa, a humu noho lio, e hele mai e kuai i ike i ka makepono.

KIMO PELEKANE.

Honolulu, Feberuari 1, 1862.  11-3m.