Ka Nupepa Kuokoa, Volume I, Number 18, 29 March 1862 — Page 4

Ka Nupepa Kuokoa.

 

NO NA AINA E MAI.

                Ma na Nupepa i loaa lima mai ia makou, mai Kapalakiko mai, ua ikea iho ka pau ana i ke ahi ma ia wahi, o ka moku Kalepa maikai Polynesia (Polunesia. ) Ua makaukau oia no ka holo ana i Kina, me ke kipa mai nae ianei; a nolaila, ua kauia maluna ona na Eke Leta he nui wale no Honolulu nei, a ua pau pu i ke ahi; aole hoi i koe iho kekahi wahi mea uuku o ua moku la. He moku nui ia, ua ku pinepine mai maanei, no Mi. J. Hanawela (J. Hunnewell. ) kela haole o Basetona, i noho kaamaaina maanei mamua, oia hoi ka mea i holo malama moku mai no ka moku nana i lawe mai na Misionari mua ma Hawaii nei. He 1, 084 ka nui o kona mau tona, a he $50, 000 kona kumukuai.

                Ua manao wale ia na na Luina no i puhi i ke ahi, a no ia mea, ua hoopaaia lakou a pau ma ka Halepaahao o Kapalakiko. He nui ke kokua ana o na haole, ma ke kinai ana i ke ahi; aka, aole nae i hiki, ua lanakila no ke ahi maluna o na mea a pau nana oia i ku-e aku.

 

                Ua hooholoia he Kuikahi Kalepa mawaena o Rusia, a me Tureke.

 

                Ua manao wale ka poe o halia, e hele maalea aku ana o Auseteria me ka manao e kaua ia Pidemonota.

 

                Ua like ka manao o Farani me ko Beritania Nui, no ka hana ino i na awa o ka Hema.

 

                Ua maopopo loa ka ae ana o ke Duke Nui o Makamiliana o Auseteria, e noho ma ka noho Alii o Mesiko.

 

                Ke kanuia nei ka pulupulu ma Bokara, a me Kira, aia ia mau wahi ma Asia, a ke hooili nei kolaila pulupulu i Rusia, e kuai ai.

 

                Ua manao wale ia ua hooia aku o Napoleona i ka waiho ana o kona mau koa e kiai i na pono o ka Pope ma Roma.

 

                Ke hele loa aku nei i ka inoino a me ka nui ka hoopaapaa iwaena o Perusia a me Auseteria. Ke hoopaapaa ino loa nei na Nupepa o ia mau Aupuni.

 

                He wai halana nui ma ke kulanakauhale o Viena; a ua hiki aku paha i ke 80, 000 ka nui o na kanaka i hooneleia e ia wai Halana.

 

                Ua lohea mai ma na Nupepa o Farani, ka hiki ana'ku o Slidell, kekahi o na Kuhina kipi i hopuia'i mamua aku nei, a ua halawai me Tovenala, ke Kuhina Nui o Farani, aole loa nae ma ke ano Kuhina no ka Hema.

 

                Ma kekahi Nupepa o Ladana, ua ikea ka holo ana mai o kekahi Moku-ahi, mai laila mai, i Vanakoua, i mea e lawe ai i na eke leta a na haole, mai Vanakoua aku a i Kapalakiko.

 

                Ma ka Hale Ahaolelo o na 'Lii o Beritania, ua hoike mai o Haku Palamesetona (Lord Palmerston, ) i ke ku-e o ia Aupuni, i ka hana ino o ka Akau, i na awa ku moku o ka Hema, a ua hai aku no ke Aupuni o Amerika Huipuia, aole loa no i manao e hana ino aku i na awa ku moku o ka Hema.

 

                Ua hana ka Peresidena o Amerika Huipuia, i kekahi mea e hoonaueue ai i ka noho ana o ua puali hanohano o na alo alii, oia hoi kona hele ana, a paina ma ka hale e, aole ma kona hale ponoi: No ka mea, he mea mau i na'lii ka hele ole aku i ka hale o kekahi o kona mau kanaka e paina'i, aka, o na makaainana wale no ka pono e hele i kahi o ko lakou Moi.

 

                PUNAWAI PAAKAI. — Oiai e kohi ana kekahi poe ma Ohio, me ka manao e loaa'na ka aila, aia hoi, ua poha mai la ma ka wa i hohonu ai ke kohi ana, he kai mui lalo ae o ka honua, a i keia manawa, ua nui loa ka Paakai oia Punawai, no ka mea, ke loaa nei he hookahi barala Paakai i ka hora hookahi.

 

                ITALIA. — Ua hiki ia Italia ke kapaia o kekahi o na Aupuni nui o Europa, a ua komo oia ma ia Helu. Ma ka papa hoike a Dela Rorera, kona Kuhina Kaua, he 260, 000 ka nui o na koa e ku mau nei me na mea kaua; he 200, 000 o ia poe i hele a maa maoli i ke kaua ana. A i ka malama'e nei paha o Aperila a hiki i Iune, e hiki ana kona mau koa i ka 300, 000, a he 50 hoi na tausani o na Koa Pualu uku ole ia, i makaukau e hele e kaua, i na wa a pau a Garibaladi e nakui ai e hele i ke kaua. He 83 ka nui o na manuwa ona, me na pu he 989. He 8 moku manuwa nui e hana hou ia nei. Ua pakeu kona mau moku a me kona mau pu mamua o Auseteria. He kumu pono ko Italia lilo ana i Aupuni nui ma ka papa akahi o na Aupuni nui o keia ao.

 

HE MOOLELO

NO KE

KAUA KIPI

MA

AMERIKA.

HELU 8.

                I KA LA 4 O IULAI, AKOAKOA hou ae la ka Ahaolelo Aupuni ma Wasinetona. Ma na Bila kokua i ke kaua ka lakou hana ana. O ka mea nui ka imi ana i na dala e hooholo pono ai i ke kaua ana me na kipi o ka aoao Hema, a me ka hooko ana i na mea i hana wale ia e na Luna Aupuni i ka wa i akoakoa ole ka Ahaolelo.

                No ka lawa ole o na dala auhau a me na dala maluna o na waiwai mai na aina e mai, ua hooholoia ka Bila e aie i na dala he $40, 000, 000, a e houluulu i na koa hou he 500, 000, i mea e hoopau koke ai i keia kaua kipi ana. Ua hooliloia keia mau miliona dala ma ke kuai ana i na pu a me na mea kaua a pau e hoolako ai i na koa hou, i ka ai, ka i-a, i ka lole, a me na hale lole, na kaa ukana, i na lio kaua, a me na lio kauo kaa, a me na mea e ae he lehulehu. Ua nele ke Aupuni i na mea e hoolako ai i kela mau koa lehulehu; no ka mea, akahi no a nui na koa Amerika.

                Ua hooliloia hoi kekahi mau miliona; dala, no ke kuai ana a me ke kapili hou ana i na aumoku manuwa. Akahi no a mahuahua na moku manuwa, e pau ana hoi keia aumoku manuwa hou i ka hoolakoia. Aole e hiki ke hoomakaukau koke ia mau mea a pau; a hala na malama eono, aole paha e makaukau lea ke Aupuni no keia hana nui. Aka, ua makaukau mua na enemi, a hele e mai lakou e hookokoke ana, me ka manao e hoopio i ke kulanakauhale Aupuni, a me na moku aina i kipi ole me lakou.

                Ua hooholoia hoi kekahi Bila no ka lawe ana i ka waiwai a pau o na kipi, na waiwai paa a me na waiwai lewa, a me na waiwai kaua o lakou a pau ke pio, a me na waiwai kokua kaua o lakou.

                Ma keia kanawai, ua hoomaluia na nika o na kipi i mahuka mai, a e mahuka ana, a e pio ana, a e hookuu wale ia ana lakou. Ina hoi e mahuka mai ka nika o ka mea kipi ole ma na aina nika, e hookuu ola ia lakou, a e ukuia'ku ua mea nika la e ke Aupuni, e like me kona poho. He mau Bila e ae kekahi no ke kaua i hooholoia, alaila hoi ka poe Ahaolelo i ko lakou mau wahi i ka la 6 o Augate.

                He mau hoouka kaua nui hoi iloko o ka malama o Iulai, ma Vireginia Komohana, o Generala Makalelana ka mea nana i ku-e i na koa kipi ilaila, no ka hoopio i kela aina kipi ole. I ka la 11 o Iulai, he hoouka ma Mauna Riki, hoohee loa aku la o Generala Kosekeranasa, i na puali koa kipi, a hoopio iho la i na koa kipi he 600, a e make ana na mea he 60, a e lilo mai ana na ukana kaua o lakou a pau.

                I na la elua mahope iho, ua make i ke ki-puia ko lakou Kanela maloko o ka hoouka hou ana ma na mauna, i kona hee ana mai ke kahua kaua aku. Iloko hoi o ia mau la, ua hooheeia na hoouka kaua nui elua, ua pio na pu-kuniahi o na kipi he 5, a he 1, 500 na pu kaupoohiwi, a he 12 na hae kipi, me na koa pio he 1, 000, a ua make he 250 iloko o ia mau hoouka ana.

                Aka, o ke kaua nui iloko o ia malama ka hoouka kaua ma Bulu Rana, e kokoke ana i Wasinetona, iloko o Vireginia Hikina, i ka la 21 o Iulai. O Generala Maka Dowela ka mea nana i alakai i na Koa Aupuni, mamuli o ke kauoha a Generala Sekota ka Alihikaua. Aole hoi i manao o Generala Sekota, ua makaukau na Koa Aupuni no keia hoouka. He poe maa ole na koa a pau i ka hoouka kaua, he poe hou no lakou, ekolu wale no na malama o ko lakou noho ana iloko o na puali koa. Pela hoi ka nui o na Luna Koa o lakou, aole i aoia i na oihana koa, e ao ana no nae lakou me ke akamai ole. Kali iho la ka manao o Generate Sekota. a makaukau lea lakou. Me ia no hoi ka manao like o na koa i ike i ke kaua, aole lakou i makaukau. Aka, ua ikaika ka manao o na kanaka a me na Luna Aupuni, he mea pono loa ke hoouku koke me na kipi imua o Wasinetona. Ua paulele no ka Peresidena mamuli o ko ke Generala manao, e alia iki a e akahele. Pii mai no nae ka leo o na kanaka, a me na Nupepa, iloko o ke Aupuni. "E hele e imua ke kaua iloko o Vireginia, a i Rikemona. "

                Kokua no hoi na Luna Aupuni, a me na Luna Ahaolelo, e koi ana, "Imua o Rikemona." Ua hooukaia na pakaua ikaika o na kipi ma Manasa, a ma Bulu Rana, he kahawai ma ke ala e hele aku ai ma kona Aupuni, a he 50, 000 a keu na koa o lakou e ku makaukau ana e ki pu mai mahope o na pakaua o lakou.

                Aole i hiki ia Linekona ke hoole hou i na leo koi ikaika ia ia, a kauoha kela ia Generala Sekota e kena aku i kona mau puali e ku a e hele aku. Nui ka huakai i puka aku la mai Wasinetona aku, i ka hele ana iloko o Vireginia. Na koa helewawae, na koa hololio, na koa kauo pukuniahi, na kaa kauo pauda a me na poka, na kaa lawe ai me na ukana e ae, na mea ho-a pipi i mea kalua, na holo lio makaikai wale. Ua paapu na alanui a pau i na huakai neepu a loloa. Hele lakou me ka olioli e lana ana ka manao e hoohee wale ana na kipi imua o lakou, a e lanakila koke lakou a hiki pomaikai aku lakou i Rikimona me ka loaa ole o ka poino.

                O Generala Maka Dowela ke koa alakai. I ka la 16 o Iulai ko lakou haalele ana ia Alinetona, ka aina e kupono ana ia Wasinetona ma kela kapa o ka muliwai. O ka manao no e hiki i Kenatavile i ka la 17, a hoouka aku i ka la 18 me na kipi. Aka, he nui na alalai ma na alahele. Ua kulaiia na laau nui e moe kikoola ana a e pani ana i na ala. Ua makaukau ole hoi na kanaka no ka hele e lawe ana i na ukana kaumaha. I ke ahiahi o ka la 20 ua hiki lakou i Kenatavile, a ua emi aku na kipi a Manasa.

                Mawaena o Kenatavile a Manasa, he kahawai e ku paapu ana na ululaau, o Bulu Rana kona inoa. Maloko o ia mau ululaau ua hooukaia na pakaua uuku me na pukuniahi, a ua nalowale iloko o ka nahelehele, i ike ole ia e na koa o ke Aupuni.

                I ke kakahiaka poeleele (wanaao, ) o ka la 21, ko lakou hele ana aku e hoouka. A i ka hora 6 oia kakahiaka ka hoomaka ana e kipu. Aole nae i hiki aku ka nui o na koa ma ke kahua kaua. He 40, 000 paha na koa o keia aoao, a he like pu keia nui o na koa kipi ma kela aoao. Aole hoi lakou a pau i hoouka. A hiki i ka hora 8, aohe nui o ke kipu ana. Mai ka hora 8 a hiki i ka hora 3 o ke ahiahi ke kaua nui ana. Ua hoemi ia aku na kipi ia manawa i na mile elua, a ua pio kekahi mau pukuniahi o lakou. Manao no lakou ua kokoke e lanakila. Aka, iloko oia mau hora, ua hiki hou mai he mau tausani koa kipi he umi mai kahi e mai, a ua oi nui aku na koa kipi imua o na koa o ke Aupuni i hiki i ke kahua kaua. Ua luhi a nawaliwali na koa Aupuni i ka hoouka ana mai ke ka kakahiaka a ahiahi me ka ai ole a me ka hoomaha ole. Hoopuni mai la na hoohololio ia lakou ma hope, a lele mai la maluna o na kaa, a hooauhee aku la i ka poe holokaa. Holo makau mai la lakou a haalele i ka lakou mau ukana. Ka palahalaha aku ia o ka makau maluna o na koa Aupuni, a hee ae la hoi ka nui o lakou. Ku like hoi kekahi mau puali o lakou e hoi malie mai ana me ka holo ole, e pale aku ana i na enemi e alualu mai ana. No ka luhi no hoi o na kipi, aole lakou i alualu nui mai. O ka mea ia i maluhia ai na mea i hee i ko lakou hoi ana mai i Alinetona. He nui na koa i hee a haalele i ko lakou mau pu, me na ukana e ae, i mama ai ka holo ana. Ua haaleleia hoi na pukuniahi maikai he nui, a ua lilo ia mau mea i waiwai pio no na enemi. Ua hoopioia na koa Aupuni he 1000 paha iloko o keia kaua ana a ua make na kanaka he 500 paha iloko o ke kaua ia la, a ua hoehaia na haneri ewalu. Ua lilo hoi no ka enemi, na pu kau poohiwi he 2500, me na pahu pouda me na poka he 150, me na kaaukana he 13, me ka ai a na koa he nui. Ko lakou holo no ia a aumoe hiki mai la i Alinetona i kahi e hoomaha maluhia ai.

                He nui na kumu o keia auhee ana. o kekahi no ka paa o na kipi iloko o na pakaua ikaika me ka makaukau i ke kipu mai me na pu kuniahi. O ku maa ole o na koa Aupuni iloko o ka hoouka ana. Ua hemahema i ke ao oleia i ka oihana kaua. A o ka mea nui, ka lele ia mai e na koa hou he lehulehu i ka wa ua luhi loa i ka hoouka loihi loa ana.

                Aka, aole i pauaho na luna Aupuni i keia poino ana. Ua ike lakou ilaila i ke ano o keia kaua, e hoopauia ana ma ka hooikaika me na koa makaukau a lehulehu loa aku. O ka hoomaka ana no keia o ka holo mai o na haneri tausani koa hou mai na wahi mai a pau o ke Aupuni e hoakoakoa ma Wasinetona, me ko lakou manao paa e kaua io no a pio loa ka aoao kipi.

 

Halawai Ahahui

LUNAMAKAAINANA. O WALUKU,

MAUI.

Ke Kilohana Pookela o ka lahui Hawaii.

                ALOHA OE. — E like me ke kauoha a na Komite, he 13 o keia Ahahui Lunamakaainana, i waeia noloko mai o ka lehulehu o keia Apana, e hoouna aku i mau Kope i elua, o ka mooolelo o keia Ahahui, i ka Nupepa Kuokoa, a me ka Hoku o ka Pakipika.

                Nolaila au e hoouna aku nei ia oe e ka Nupepa Kuokoa, me kuu manaolana maikai no, e oluolu ana ka Luna Hooponopono o ke Kilohana o Pookela o ka lahui Hawaii, e hookomo iho i keia moolelo ma kahi rumi, kaawale o ka Nupepa Kuokoa.

                Ua halawai keia Ahahui ma ka la 20 o Feb. nei, o ka makahiki 1862, ma ka Luakini hoole Pope ma Wailuku, i Maui nei. E hoomaka ana ma ka hora 9 o ke Kakahiaka, lilo ka hapalua hora i ka pule. Ma ke noiia mai ua hooholoia, e lilo o W. P. Kahale Esq i Luna Hoomalu, a o W. S, Maule, i Kakau-olelo. Heluhelu mai o J. H. Napela, he mau kumu hoopii imua o ka Ahaolelo, ua hooholoia kekahi, a ua hoomoe ia kekahi.

                A no ke noi a J. Koii, e lilo ka noonoo ana i ka Luna Hoomalu, e koho i mau Komite he 13, noloko mai o ka lehulehu o na kanaka o keia Apana, ua hooholoia.

                A ma ke noi a kekahi e ku ka hale e noonoo koke i ka Luna Hoomalu, a hoike koke mai i na Komite, a e kapaia lakou na Komita he 13. Heluhelu mai ka Luna Hoomalu, i na inoa o na Komite ana i wae ai, noloko o ka lehulehu. Eia na inoa, James H. S. Manu, A. Keohokalole, J. Naloloa, A. Kaimu, J. H. Napela, J. Koii, W. H. Uaua, K. Kawahinekuapuu, H. Kuihelani, J. Kawahaluhi. J. P. Kahula, W. S. Maule. Ma ke noi a J. Koii, i kokuaia e J. H. Napela, e kohoia o na mau Komite a noonoo i mau rula no keia Ahahui, ua aponoia. Ma ke noi a J. H. Napela, e kohoia o W. H. Uaua, a me J. Koii, na Komite, ua hooholoia. Heluhelu mai ke Kakau-olelo i kekahi olelo hooholo. E kapaia keia Ahahui. Ka Wailuku Ahahui Lunamakaainana, ua hooholoia.

                Ma ke noi a kekahi o ko ka hale e hoopaneeia ka halawai, a ka Poakahi, i ka hora 9. Ua hooholoia,

POAHA, Feb. 27, 1862.

                Heluhelu pakahiia na pauku o ke Kumukanawai, e ke Kakauolelo imua o ko ka hale, ua hooholoia.

                PAUKU 1. — A hoomaka ka halawai a na Komite he 13, e hooholo ka hale i kekahi o lakou i Luna Hoomalu, a e kapaia oia he makua no ka Hale.

                PAUKU 2. — A noho ka Luna Hoomalu ma kona noho, a hooholo ka hale e koho i Kakauolelo mau, noloko ae o na Komite.

                PAUKU 3. — He manao ko ka Luna Hoomalu, e kahea aku i kekahi o na Komite, e pule i ke Akua, mamua o ka halawai ana.

                PAUKU 4. — Mahope iho o ka pule ana, a ku mai ke Kakauolelo iluna, a heluhelu mai i ka mooolelo o ka Hale, o ka halawai i hala ae.

                PAUKU 5. — E noho ke Kakau-olelo ma kona noho, me ke akamai nui, a me ka makaukau; a e hoopaa pololei i ka moolelo o ka Hale.

                PAUKU 6. — Na ke Kakauolelo, a me ka Luna Hoomalu, e hoomaika, i na hana i hooholoia e keia Hale, ma ka lima poepoe, a hoouna aku i na Lunamakaainana i kohoia, oiai e akoakoa ana ma ka Ahaolelo kau kanawai.

                PAUKU 7. — He mana ko ka Luna Hoomalu, e kiai, a e papa i na walaau, a me ka haunaele wale.

                PAUKU 8. — E mau na Komite he 13, a e kahea pakahiia ko lakou mau inoa e ke Kakauolelo, me ko lakou mau hua kumu, i na halawai a pau.

                PAUKU 9. — E noho mau mai na Komite he 13 i na halawai a pau, aole hoi e haalele i ko lakou noho.

                PAUKU 10. — A i na e haalele kekahi Komite, a mau Komite paha, i na halawai, e like me ka pauku maluna, alaila, e uku oia, a o lakou paha i hapalua dala, aia nae ma ka hookolokolo ana a na Komite i kohoia no ia mea, i mea e lako ai ka Hale i ka pepa, a me ka inika, a pela aku.

                PAUKU 11. — I ka wa e ku ai ke Komite e kamailio no kekahi mea imua o ka Hale, alaila, e kahea aku oia penei: " I ka Luna Hoomalu, " alaila, e hoike aku oia i kona manao, aole nae e oi aku ke ku ana o kela mea keia mea, mamua o ka alua.

                PAUKU 12. — Ina he mea imua o ka Hale i kokuaia e kekahi, alaila, ua lilo ka Hale, a me ka hana i ka Luna Hoomalu, ma ka ninau ana i ka Hale, no ka hooholo, ma ka hapai lima ana.

                PAUKU 13. — Ina he mea imua o ka Hale i kueia, a kokuaia paha e kekahi o keia hui, alaila, ua lilo ia he mea na ka Hale e noonoo ai.

                PAUKU 14. — A ina he mau bila Kanawai, e hoopukaia mai iloko o keia Hale, e kekahi o na Lala o keia Hale, alaila, e lilo ka Hale i Komite a pau, a e kapaeia na rula, a koe ka mana o ka pauku 11.

                PAUKU 15. — E ae ia aku ka Lunamakaainana i kohoia no keia Apana, e komo mai iloko o keia Hale, e hoike mai i kona manao. Ua loaa ae la ke Kahua, o ka hana i koe. Ma ke noi a W. H. Uaua, e kope maikai ke Kakauolelo, i mau kope o ke kumu Kanawai, a e haawi pakahi i na Komite, ua hooholoia. A ma ke noi a J. Koii, e kohoia o na mau Komite, nana e hookolokolo i na Komite i noho, e like me ka pauku 10 o ke kumu Kanawai, o keia Ahahui, ua hooholoia. Hapaiia ka noonoo ana i Peresidena no keia Ahahui, e like me ka pauku 1 o ke kumu Kanawai. A ma ke noi a J. Koii, e lilo o K. Kawahinekuapuu i Luna Hoomalu, ua hooholoia. Noi ia mai e kekahi e lilo o W. S. Maule, i Kakauolelo mau no keia Ahahui, a hiki i ka wa e pau ai, ua hooholoia. A ma ke noi a W. H. Uaua, e kohoia o S. Manu, o J. Kawahaluhi, o J. P. Kahula, na Komite no na hihia o ka Hale, ua apono ia. Hooholoia. E kauohaia aku ke Kakauolelo, e houna aku i ka Nupepa Kuokoa, a me ka Hoku o ka Pakipika. Hoopaneeia ka halawai, o ka wa e kaheaia aku ai na Komite, e ke Kakauolelo.

W. S. MAULE, Kakauolelo.

Wailuku, Maui, Maraki, 15, 1862.

 

J. H. COLE.

LUNA KUDALA.

Ma ka Hale Pohaku o Mi. Aniani ma.

Ma ke Alanui Alii Wahine.  7-6m

 

H. W. SEVARANA.

Luna Kudala a mea Kalepa.

Hale Mahoe.

Alanui Aliiwahine.

5-6m

 

LAAU HOU!

UA HOOEMI IA KE KUMUKUAI!

AIA MA KAHI O KA MEA NONA KA INOA MALALO nei, he Laau Hale a ua hooemiia ke Kumukuai a i 2 1-2 Keneta no ke kapuai.

G. G. HOWE.

Honolulu, Ianuari 23, 1862.  9-3m

KALE ONILA. FARANI ARABINE

Hale Hana Waihinuhinu. ALABINE ME KALE.

                O KA POE A PAU E MAKEMAKE ana i mau mea hoonani Hale maikai, e pono ke hele ma ka Hale o na mea nona na inoa maluna, malaila e loaa'i na Papakaukau Koa. Papakaukau Paina, Moe Koa, Moe Paina, Koki, Noho maikai. A me na mea e ae he nui wale, no ka uku Emi loa. O na mea nona na inoa maluna, oia no na haole i hana'i mamua ma ka hale o C. E. Uilama. Aia ko laua Hale ma ka aoao Komohana o ka Hale noho o J. H. Brown Esq., ka Makai Nui o Oahu, ma ke Alanui Alii.  7-6m.

 

AKE, (A. S. CLEGHORN.)

Olelo Hoolaha.

O KA POE A PAU E MAKEMAKE ANA i na lole maikai a me na kamaa paa. E aho ia lakou ka hele ma ka

                Hale Kuai o Ake. (A. S. Cleghorn,) malaila e loaa'i na mea a pau e pili ana i ko ke kanaka makemake. Ua lako mau ia Hale Kuai i na WAIWAI KALEPA, i kela ano keia ano Na KALAKOA PELEKANE, a me na waiwai maikai e ae he nui wale.

                Aia na Hale Kuai ma ke Alanui Nuuanu mauka iho o "HALEOLA'' a ma ke kihi o ke Alanui Nuuanu me ke Alanui Kalepa, makai iho o ka Loiala Hotele.  3-4m

 

J. W. KINI.

MEA PAI KII.

HONOLULU, OAHU.

E PILI ANA KONA KEENA HANA ME ka Hale Leta maluna pono o ke Keena Pai o ke KUOKOA.

                E hele mai hookahi. E hele mai a pau, a e paiia na kii maikai no oukou, me ka uku Emi.

                Mai poina i kahi o ko'u Keena Hana, maluna ae o ke Keena Pai o ka Nupepa Kuokoa. E pili la me ka Hale Leta.  7-3m.

WILIAMA DUFENA.

MEA

HALE KUAI BIPI.

                KE HOOLAHA'KU NEI AU I NA KANAKA a pau, eia ma ko'u Hale Kuai Bipi, ma ke Alanui Alii, ma ka aoao hikina hema o ka Hale Kuai o Daimana ma, kahi i waiho mau ai o ka Bipi Momona Maikai, me ka Puaa, a me na mea e ae a pau he nui wale. A e kuai aku no au i na kanaka maoli me ke KUMUKUAI EMI LOA. E hele mai e ike no oukou iho.  (8-6m)  W. DUFENA, (W. DUFFIN.)

 

HALE KUAI.

NALO MELI

O

HALEWAI.

JOHN THOMAS WATERHOUSE.

                Ma keia hale kuai, ua nui na ano waiwai ku pono i ke kane, i na wahine, a me na keiki, he waiwai hou mai Kaleponia mai.

                Kamelo.O ka poe kuai ma keia hale, e ike wale lakou i ke Kamelo me ka uku ole. E kau mau ana ka hae o ke AUPUNI HAWAII ma ka ipuka o keia Hale Kuai.  1-4m

 

                WAIWAI NA LAU LAAU. — O kanui o na dala i loaa no ka lau Laau, a me na pua, ma ka aoao hema o Farani, i kela a me keia makahiki, he $1,250,000. Penei: O ka nui o ka lau Alani, he 100,000 paona; he 500,000 paona o ka lau Loke; he 100,000 paona o ka lau Pikake; he 60,000 paona o ka lau Veoleta he 60,000 paona o ka Akasia; he 30,000 paona Opuu o ka Loke; me 5,000 paona o ka pua Iokuila, i hanaia i mea waiala.

 

HOONANI HALE,

MAKEPONO.

                O KA POE A PAU E MAKEMAKE ana e loaa na mea maikai e hoonani i ko lakou mau hale, e aho e naue mai i ka Hale Kamana o ka mea nona ka inoa malalo, ma ke Alanui Hotele, a malaila e loaa'i ia lakou na PAPA KAUKAU NUI A LIILII HOI, NOHO O NA ANO A PAU. MOE O NA ANO A PAU. PAHU KUPAPAU. E ku mai ana mai Bosetona mai, ma ka moku George Wasinetona, ma ka malama ae nei o Ianuari, he mau mea HOONANI HALE o na ano a pau, a e kuai Emi aku no au. E hele mai e nana a Kuai iho.

C. E. WILLIAMA. (UILAMA.)

Honolulu, Ianuari 6, 1862.  6-6m

 

PAPA MANUAHI.

EIA KA MEA HOU LOA NO NA KANAka maoli o Hawaii nei, ua loaa mai ia'u na papa Oregona o kela ano keia ano, me ke kumu kuai make pono loa. E pono e hele mai oukou e hoakaka i ka oiaio no keia mea. Eia ke ano o na laau a me na papa. Papa paina no Amerika a me na Pine pa, Pili.

Laau nui, Laau Liilii, Papa hele, Papa kahiia, Papa Kalakala.

                Eia kekahi:Wai hoomaloo a me na mea e ae, kupono no na hale, Pena keokeo Pelekane maikai loa, Pena omaomao lenalena, Aila pena.

Aia ma kai, ma Aina Hou, Mauka iho o ka Hale Dute Hou.

GEO. G. HOWE.

Honolulu, Ianuari 1, 1862.  1-4m

 

HALE KUAI MEA HAO.

                UA HIKI MAI MA BOSETONA MAI, NA na mea hao hou loa. A eia ma ko'u hale kuai, ma ke keena mauka o ka Haie Uinihepa ma ke Alanui Papu. Na waiwai hou he nui wale, o kela ano keia ano. Na laka puka hale. Pahiolo a na kamana. Koikahi o na ano a pau. Kui hana hale, hana pa a me ke kui hana waapa. Kui keleawe a me ke kui kepau no ka waa. Kuaina kupono no ka hana upena. Koi nui a me na koi liilii. No ka poe oo a me ka poe opiopio. Mau oo pe maikai no ka mahi loi. Mau ho maikai kekahi. Palau maikai. Pahi oki laiki. Me na oo he nui wale. A me na mea e ae he nui wale. He EMI loa ke kumu kuai no na mea i haiia maluna. E hele nui mai i pau ko oukou kuhihewa.

2-4m  W. N. LADD.

 

E Makaala ! E Makaala !!

                MA KAHI O C. Brewer & Co., E LOAAI I NA kanaka Hawaii ka
Waapa okohola maikai, Pena hale a na ano o pau, Aila pena, Wai hoomaloo pena.
A me na mea e ae e pili ana i ka hoomaikai hale.

C. BREWER & CO. (Burua ma)

Hale Makeke, Alanui Kaahumanu, Honolulu, Feb. 13, 1862.

12-3m

 

KAKELA ME KUKE.

MA KA HALE POHAKU HOU, MA POLELEWA kahi kokoke i ka Halepule Betela ma Honolulu, Oahu. Na laua no e kuai i na lole o Kela ano keia ano. NA MEA AI, NA BAKEKE, NA IPU TINI, NA PA LEPO, NA KAMAA, NA PAHI me na OO, NA PAPA me na NOHO, NA IPUHAO, NA NOHO LIO, NA MEA E KAKAU, NA PENA ME NA AILA, NA MEA MAHIAI. A me kela mea keia mea. Me na laau a Dr. D. Jayne.

Honolulu, Dekemaba, 1861.  5-6m

 

WAIMANALO.

EIA KEIA LIO KEA MAIKAI ua hiki mai maanei, na Mi. Thomas Cummins i lawe mai Kapalakiko mai, he lio maikai loa keia no Kenutake mai, a noloko mai o ka Ohana Lio Medoka. E ku ana keia Lio ma Waimanalo, Koolaupoko, Oahu, me ka makaukau e hoolimalima aku i ka poe mea lio wahine e makemake ana e loaa na keiki lio maikai, me ka uku haahaa.

E ninau ia JOHN A. CUMMINS.

(KEONI KAMAKI.)

Waimanalo, Dec. 14, 1861.  5-3m.

 

MAKEMAKEIA.

ILIBIPI, ILIKAO, a me ke KELEAWE kahiko. UA MAKEMAKEIA NA MEA I HAIIA maluna e C. Brewer & Co, (Burua ma) ma ko laua Hale Kuai i kai o ka Uapo. e uku no laua i ke kumukuai makepono no ia mau mea.  6-3m.  C. BREWER & Co.

 

OLELO HOOLAHA.

                E IKE AUANEI NA KANAKA A PAU, ME NA Haole, a me na Pake, o maua o na mea nona na inoa malalo nei, ke hookapu aku nei maua i ko maua Aina Kuai Hoolimalima ma ka Apana o Koolaulaoa, Kaaawa, Oahu, o Keoni Keneta. Ua kapu na holoholona e hele ana maluna o ua aina la o maua i hoolimalima ai. Ua kapu

NA:

Lio,

Bipi,

Hoki,

Piula,

Hipa,

Kao,

Puaa,

Pelehu,

Moa.

                Ina e loaa ia maua kekahi o keia mau holoholona i hai ia maluna, e uku no e like me ke Kanawai, i na i uku ole mai, e lawe ia ma ka Pa Aupuni keia mau holoholona i hai ia maluna.

MAILOU.

KUEWA.

Kaaawa, Koolauloa, Oahu, Feb. 19, 1862.  13-4t

 

PA AUPUNI MA KUALOA.

                NO KA MEA, UA KOHOIA MAI maua i mau Luna no ka pa holoholona hele hewa, e ka mea Hanohano M. Kekuanaoa, Kiaaina o Oahu, ke hoolaha aku nei maua, aia ka pa ma Kualoa, Koolaupoko, ua makaukau maua e hana e like me ke Kanawai.
JUDD A ME WILDER.

Honolulu, Nov. 29, 1861.  4-3m

LOLI, LALA MANO

A ME KA

Pepeiao Laau.

                KE MAKEMAKE NEI NA MEA nona na inoa malalo, e kuai i ka Loli, Lala Mana a me ka Pepeiao Laau. Me ka uku aku i ke kumukuai make pono, penei: No ka paona Loli hookahi (ke lawa ka paona i na Loli elua i ka wa maloo 12 1/2 keneta. No ka paona hookahi o ka Lala Mano, he 15 keneta. No ka Pepeiao Laau, 8 1/2 keneta no ka paona hookahi. O ka poe e loaa'na na mea i haiia maluna, e pono e hele mai ma ko makou hale kuai, ma ke Alanui Alii, e pili ana ma ka aoao komohana o ko Daimana ma Hale Kuai.

3-4m  UTAI A ME AHEE.