Ka Nupepa Kuokoa, Volume I, Number 19, 5 April 1862 — Haole Lokomaikai. [ARTICLE]

Haole Lokomaikai.

Ua noho mai ma o makou nei keia haole lokomaikai, o Kanuka kona inoa, aia ma Waiawa kona wahi i noho ai. A ua lilo no hoi ia i Luna no ka Moi, ia ia no hoi ka hooponopono o Waimea nei. E hai aku nae au i ka'u mea i ike'i i ka lokomaikai o keia haole, i ka wa e puni'i ka i-a hoomalu a ke Konohiki, oia ke Kule. Ina i puni ewalu mano, alaila, mahele eha mano na ka lawaia, eha mano na ke Konohiki, oia mau mano i-a, ua pau loa no i ka haawi i na kanaka i hiki aku ilaila, i na kane, i na wahine, i na kamalii no hoi, a me na malihini. Ina i nui loa no ka i-a, aiaila, pau loa no i ka haawiia, pela no hoi ke uuku ka i-a, pau no i ka haawi, aole e koe kekahi. Ke olelo nei ka poe kahiko o Waimea nei, aole pela na'lii i ka wa kahiko, o ka lakou haawi i ka likou i-a, pololei no ka lakou haawi a ko lakou poe kanaka ponoi, aole e haawi wale aku ia hai. Pela paha a hiki i keia wa. Aole nae e like me ka lokomaikai lua-ole o ka Kamehameha III. Ua lohe au, ua noho o Kahikiula, a me kana wahine o Hina, o laua na'lii o Waimea, a me ka laua mau lawaia. Eia na inoa: Kukapalinuu, Kukeuea, Aukeke, Kulauka, Kulakai, Kamakapohaku. Ua puni nui ka i-a i na lawaia a Kahikiula ma, ku ae ka i-a i uka o Keonepoko. Ua noi nui o Kamapuaa i ka i-a, ina lawaia ia Kukalalinuu ma. Penei kana noi ana. I lehu, i Kini, i mano, aole he wahi i-a hookahi i loaa aku ia ia, he mau hua ino ka na lawaia i haawi aku ia ia. Pela no kona noi ana i kona mau makua ia Kahikiula ma, aole no he wahi i-a i loaa mai, no ka hoohewahewa paha o na makua, oia paha ka mea i loaa olo'i ka i-a ia ia. Aka, he mau olelo ino no hoi kana makua i haawi aku'i ia ia. Pela no ka loaa ole a hiki i keia wa, he kahi wale no keia haole lokomaikai e haawi nei i ka i-a. J. W. KAPEHE. Waimea, Kauai, Ian. 4, 1862