Ka Nupepa Kuokoa, Volume I, Number 19, 5 April 1862 — Olelo Pane. [ARTICLE]

Olelo Pane.

E ka JVupepa Kuokoa; Aloha ot: Ua ike au ma ka Helu 23 o ka Hoku Pakipiha, i na olelo a A. L. H. Lolipua, e noho ana ma Hamakua; Hawaii; A malaila au i koiia mai ai e kamailio aku ano. He kahaha no nae au i ke kukulu manao ana o kuu hoa, me ka olelo iho, he keeo kona no kuu keku ana ika Hoku Pakipika. Kainoa na ka Luna oia pepa, a na kekahi mau Luna e ae paha, a i ole ia, na ka Luna-auhau a Luna-helu paha, o kuu apana e noho nei, e kamailio mai ia'u e pono ai. Ina io oe no Hamakua, ea, aoie au i kamailio no na mea e pili ana i ko apana, aole hoi i kekahi mea e poino ai oe: A i ole ia, ua kuamuamu aku au ia oe, i ku ai oe a keeo mai ia'u. Me ko iho, « aole i hiki mai ke kope i ka Hoku Pakipika " Kupanaha oe, i Hamakua no ka oe, ike no oe aole i hiki aku ke kope i ko aina o ka Hoku Pakipika. Aia ma kou kumu manao eiua; Penei e pono ai ka Luna-auhau, ke lawe i kekahi lihi o ko hai waiwai, ke manao oia he kupono i kona mau auhau, a me na koina no ka ohi ana. Ke ninau nei au, he kupono no anei ke auhau na Lio, aole elua makahiki ? Ke hoole mai la ke Kanawai, aole. Aka, ina he Kanawai e no kau, oia ae la, ua hewa ka ka poe kau Kanawai. Ua olelo hou ae oe; he kupono loa, e hiki no ika Lu-na-helu ke palapala aole ia i ike. Ke olelo nei au, aole keia mau Lio i kukaia iho nei noloko o ka buke, ana ka Luna-helu ia i kakau, aka, noloko ae o ka huli ana a ka Luna-auhau, ua hiki mai ka wa ohi, aohe hana a ka Luna-helu i koe. A ma ka eha o kou kukulu manao ana, e olelo ana. •» Eao aku oe i ka poe hupo, ai poi o kahi o oukoa, e kuai i Kanawai." Pono no ia, ina oe e lawe mai ianei, i mai paha oe, holo no hoi peha i Honolulu, nui ]oa hoi paha ka lilo, Ulo i ka moku, i ka ai a me ka i-a, ma Honolulu. Ke papa mai nei oe ia*u, mai lele mua, kupono loa no kau olelo ia oe iho, no ka mea, aole an i pane aku ia oe. Malia paha aole i hiki akn ina Luna, a me ka aina oka Hoku Pakipika, wahi au. Kupanaha, ma ka eke hea la ka kua hookomo ana, a ma ka inoa hea k ka'u i kau ai mawaho o kuu leta, a ma ka inoa o G. W. Mik, ka Luna o ua pepa la? Malaiia no.

Ke olelo nei oe, aoie pono ke hoihoiia ī aku kekahi Lio, a Miula, a Kekake paba, | mahope o ke kukaia ana. Ke ole au e ku-1 hihewa, ke olelo nei ke Kuhiba waiwai, e; hiki no ke hoihoiia aku kekahi Lio, a Miula, a Kekake paha, mahope o ke kukala ■ ana, keakaaka ua auhauia oia ma kekahi apana, a ua maopopo ke kaa ana. £ nana i! ka oielo ao i ka Luna-auhau. | Ua kahaha hou no au i kuu makamaka,' no kou ku ana mai, a hai i ka haina o kela mau ninau ; No ka men, ua haina mai e ka Luna o ke Kuokoa. Haohao hou no au ma - kou kakau inoa ana, no ka mea, ua ninau au i kekabi kamaaina o Hamakua. i ke kanaka nona ka inoa A. L. H. Lolipua, ua ho- ; oieia mai. O kahi Loii-hueio-oie no nae paha na, a ua wahi taata ia e parau mai | nei. A i pane hou ia mai au, e pane aku no j me kuu hai aku i ka moolelo no ia hana a ! pau. Owau no me ka mahalo i ke Kiioha-1 na Pookela, o ka lahui Hawaii. A nou kau I wahi aloha e A. L. H. Loiipua. j Z. P. Nohoikjusd. i

HK kakaka UAHIĀI AINA NUI. —O Iraali ■ Funeka ka mea aina nui e mahi la ma Hj. i noi, o Ameiika Hui. He 59,900 na ekn 0 ; kona mau aioa. O kekahi aina ouaeU he 27,000, he 80 na dala ke kumukuai o k a ; eka hookahi. He ekolu mau aina hanai holoholona, he 8,000 eka o kekahi, a 3,900 eka ! o kekahi, a o kekahi he 1000 eka. O ke |kulina ka mea mahi nui, a ua pau ia i ka ai ■ia e kona mau holoholona, na puaa, na bipi, ame na lio. I keia makahiki. kela makahiki, ua kuai kela ma Xu loka, ina bipi make he 870,000. Ua makepono kona mau holoholona, na lio, na miula, na puaa, a me na bi. pi, he $100,000.